Психология
психофизиологияльщ параллелизм
жүктеу/скачать 10,53 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Вундт, Эббингауз, Спенсер, Рибо, Джемс
| психофизиологияльщ параллелизм
атанған идеалистік бағыт кең өріс алды. Бұл бағыттың мэні: психика және тэн қатар, бірақ өзара тәуелсіз жасайды. Мұңдай идеалистік көзқарасты дәріптеушілер Вундт, Эббингауз, Спенсер, Рибо, Джемс, т. б. Шамамен, осы дэуірде психология дені жөнінде жаңа түсініктер қылаң бере бастады. Ойлау, сезу, қалау қабілеттеріне сана атауы беріліп, психика санамен баламаластырылды. Осыдан жан психологиясы орнына сана психологиясы жүзеге келді. Бірақ сана көп уақытқа дейін басқа табиғи үдерістердің бәрінен оқшауланған ерекше құбылыс ретінде қаралды. Енді саналық өмір Алла жаратқан ақыл көрінісі немесе сананы кур ган қарапайым элементтері бар субьективтік сезім нәтижесі деп есептелді. Бірақ идеалистік бағыттағылардың бэрін бірік- тірген жалпы пікір: психикалық болмыс — бұл ғылыми талдау- ға келмейтін, себебін түсіндіру мүмкін емес, тек қана өзіндік бақылаумен танылатын субъектив дүние екендігі. Мұндай түсі- нім кең етек алып, ал бұл багыттағы идеализм интроспекттік (ішке үңілу) сана тағылымы атын алды. Осыдан сана өзімен өзі шектеліп, психика объектив болмыс пен субъекттің ѳзінен де толығымен ара байланысын үзді. XIX ғ. екінші жартысында дербес ғылымға айналған пси- хологияның дамуы өз алдына эртүрлі мақсаттарды белгілеп, эртүрлі зерттеу тәсілдерін қолданған, бір-бірін ауыстырып огырған теориялар таласында жүріп отырды. XIX ғ. аяғындағы барша теориялар, XX ғасырдағы біршама тағылымдар сананың осы интроспекттік психологиясы шеңберінде зерттелді. Бұл теориялар бойынша психологиялық зерттеулердің бэрі кор- шаған орта мен адам іс-әрекетіне байланыссыз жан толғаныс- мәніне байланысты көз-қарастардың қалыптасуы мен дамуы философияның өзекті мэселесін — материя мен сана, заттыц жэне рухани болмыстардың ара қатынасын — шешуге тәуелді болып келді. Дэл осы мәселенің шешімі төңірегінде бір-біріне тікелей қарсы философия бағыттары — жүктеу/скачать 10,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|