Психология



Pdf көрінісі
бет196/322
Дата07.02.2022
өлшемі10,53 Mb.
#90053
1   ...   192   193   194   195   196   197   198   199   ...   322
Көрнекі-бейнелі 
ойлау затгар мен құбылыстардың тікелей 
өздері емес, олардың есте қалған елес, тұрпаттарын пайым- 
даумен орындалады. Мұңдай ойлауда заттың тұтастай сипаты 
толық эрі жанжақты көрініс береді. Бұл тұрғыдан көрнекті- 
бейнелі ойлау қиялдаумен жанасып кетеді.
Қарапайым формада көрнекі-бейнелі ойлау 4-7 жастағы 
балаларға тэн. Бұл кезеңце таным тікелей әрекетпен емес, 
дейділеген объективті қабылдап, көрнекі бейнесін еске, көз 
алдына келтірумен байланысты. Баланың дәлелдеулері тікелей 
заттың өзіне негізделген қандайда ой жүргізуден бұрын сол зат- 
тың бейнесін есіне түсіреді, орындайтын ісі мен оның нәти- 
жесін суреттеп, болжайды. Көрнекі-бейнелі ойлау арқылы өзі 
жоқ не көрінбейтін заттың кескін бедері тұрғызылады. Осын- 
дай жолмен ғьшымда атом ядросының қүрамы, жер шарының 
ішкі құрылымы танылған.


Сөзді-логикалы 
ойлау қызметі тілдік құралдарға сүйеніп, 
ойлау үдерісі өзінің тарихи жэне онтогенездік дамуының соңғы 
кезендерінде пайда болған. Сөзді-логикалы ойлау тікелей бей- 
неге ие болмаған түсініктерді, логикалық қүрылымдарды 
пайдаланады (мысалы, күн, адалдық, мақтаныш т. с.). Осы 
ойлау түрінің арқасында адам жалпы заңдылықтарды ашып, 
қоғамның даму желісін алдын ала болжап, сан алуан көрнекі 
материалды жалпыланған, қорытынды күйіне келтіреді.
Сонымен бірге ескеретін жэйт, ойлау қаншама дерексіз- 
денгенімен, ол көрнекі-сезімдік тэжірибеден бөлектенбейді. 
Әр адамдағы абстракт түсінік өзінің сезімдік бастауына ие, 
сонымен де ол нақты шындықпен байла-нысын үзбейді.
Ойлаудың барша түрлері өзара тығыз байланысқан. Қандай 
да төжірибелік іске кірісу алдын нәтижелік бейнесін көз алды- 
мызға келтіреміз, яғни болашақ істі теорялық болжастырамыз.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   192   193   194   195   196   197   198   199   ...   322




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет