Психологиялық жаттығулар жинағы І. ӘРіптестік қарым -қатынас тренингі психологиялық тренинг: ТҮсінігі, тарихы, міндеттері, Ұстанымдары

1. 
   Жаттығуды өткізудің нәтижесінде қандай өзгеріс болуы мүмкін:
   

• 
  Жалпы топтағы жағдай өзгереді;
  
• 
  Топтың әрбір мүшесінің жағдайы өзгереді;
  
• 
  Көп жағдайда топтың бір немесе екі- үш мүшесінің жағдайы өзгереді;
  
• 
  Мазмұндық жоспарда ілгері жылжуға мүмкіндік беретін деректер жиналатын болады.
  

3. Топтың құрамы: әлеуметтік- демографиялық мінездемелер (жынысы, жасы және т.б.), сондай- ақ дене бітімі жайлы мәліметтер

4. Күн тәртібі: тәуліктің бірінші жартысында түрлі мәселелер мен шаруаларды бір уақыт ұмыттыратын «осы сәтте және осы уақытта» жағдайға енуге мүмкіндік беретін топтық емес жаттығуларды өткізу дұрыс болмақ, сондай- ақ бұл назарды жинақтауға, ойлау белсенділігін арттыруды қажет етеді.

Ал тәуліктің екінші жартысында шаршағандығыңды ұмытуға мүмкіндік беретін, эмоционалды серпілуге жағдай тудыратын жаттығуларды өткізген жөн. Жаттығулардың соңғы түрін сонымен қатар, топтың барлық мүшесіне немесе кейбір мүшелеріне қиындық тудырған қызу талқылаулардан кейін өткізуге болады.

5. Келесі жұмыстың мазмұны.

2. 
   Нұсқаулық
   

Жаттығулардың тиімділігі көп жағдайда ең алдымен қажетті және толық ақпаратпен қамтылған нұсқаулықтың анық, айқын болуына да байланысты. Нұсқаулықта күрделі тәсілдер мен керексіз түсіндірмелер шамадан тыс болмауы керек. Сондай-ақ, жаттықтырушының жаттығу уақытынан артық уақыт нұсқаулық бергені дұрыс емес. Кей жағдайда, нұсқаулықты түсіндіру барысында жаттығудың қалай орындалуы керектігін көрсететін мысалдар келтіруіне болады.

Нұсқаулықты түсіндіру кезінде жаттықтырушы топтың әр мүшесінің назарын өзіне қаратып, визуальды байланыс орнатуы керек. Бұл топ мүшелерінің назарының жоғарлығын арттырады, нұсқаулықтың қандай да бір үзінділерін жіберіп алу және алаңдау мүмкіндіктерін төмендетеді.

Жаттықтырушы топ мүшерлерінің жанары мен бет қимылдары арқылы бір нәрсені түсінбей қалғандықтарын байқайды, және нұсқаулықты: «Мүмкін түсінбеген жерлер бар шығар, толықтырайық па?» деген сұрақ қойып, жоғарыда атап кеткен әрекет танытқан топ мүшелеріне назарын аударады.

Жаттығуды нұсқаулықты барлығы түсініп, қалай жасау керектігін толығымен меңгерген сәтте ғана бастау керек. Дегенменде нұсқаулықты барлығы түсінгендігін тексергеннен кейінде топтың кейбір мүшелерінің арасында бір нәрсені түсінбей қалғандар болады. Осындай жағдайда жаттығуды тоқтатып, қайтадан анық- қанығын түсіндіру керек.

Жаттықтыруды жүзеге асыруға жаттықтырушы қатысуы тиіс пе? Бұл сұраққа нақты жауап таба алмаймыз. Бұл сұрақтың нақты жауабын беруден бұрын бірқатар бағдар берген дұрыс болар.

Жалпы ортақ ой – жаттықтырушы мүмкіндігінше тәуліктің бірінші жартысында орындалатын жаттығуларға қатысуы тиіс. Бұны ереже ретінде де қабылдауға болады. Сондай- ақ топтың әр мүшесімен жекешілдік кері байланыс орнатуға бағытталған жаттығуларға да қатысуы керек.

Егерде топ мүшелерінің тақ немесе жұп болуы талабы қойылатын жаттығулар болса, жаттықтырушы топ мүшелерінің қаттар санын реттеу үшін, қатысуы немесе қатыспауына болады.

Жаттықтырушы орындалу барысында оның жетекшілік етуі қажет жаттығуларға қатыспайды. Сонымен қатар жаттықтырушы топ мүшелерінің қауіпсіздігін қамтамасыз етуі қажет, мысалы көзді жұмып жасайтын жаттығуды орындаған сәтте жаттығуға араласпайды.