Қр іім тжк мөҚҚ бөлімшелері жылына сан-алуан шығулар атқарады
ЖА пайдаланудың негізгі артықшылықтары
жүктеу/скачать 5,78 Mb.
|
| 2.6.2 ЖА пайдаланудың негізгі артықшылықтары
Алдын-ала іске қосылу қыздырғышы шынымен де, қозғалтқыш оталдырылуын жеңілдетеді. Бірақ! Оны қолданудың тағы бір маңызды әрекет бар. Жағымсыз температура кезінде мотордың әр бір «салқын» старты, оның тозуын қалыпты температура кезіндегі бекітілген жұмыс режимімен салыстырғанда күшейтеді. Тозу температура төмендеген сайын күшейеді. Бұл кездегі жеңіл іске қосу және мотордың қалыпты жұмысы, оның жақсы техникалық жағдайы туралы айтады. Аяз кезіндегі жоғарланған айналымдар кезіндегі 2-3 минут бойы әрбір іске қосу және «қыздыру» қалыпты жылулық режимдегі 100-300 шақырым жорыққа тең! Ал бұндай «салқын» старттар күніне 2-3 рет болатыны анық. Әрбір аязды күн автокөлік спидометрдегі есептеуіш көрсететін жорық 200-600 шақырымға көп жүріп өтетінін көрсетеді. Қысқы мезгілде автокөлік көбінесе өз орнында тұрғанын есептегенде өз ресурстарын 20-60 мың шақырымға өңдеп шығарады! Алдын-ала іске қосылу қыздырғышы моторды қыздыру уақытын күрт өзгертеді, бұл «салқын» стартты жеңілдетеді немесе тіпті болдырмайды. Қозғалтқыш аз тозады және отын шығыны азаяды. Тосолдың салмағы 4 кг, меншікті жылусыйымдылығы (су үшін) 4200 Дж/(кг*С), тосол температурасы 90 градус жылулық - Q = c*m*t = 4200*4*90 = 1 512 000 Дж. Енді қозғалтқыш біркелкі емес болғандықтан, оның жылусыйымдылығы 500 Дж/(кг*С) деп, массасын 150 кг және температурасы – 35 градус. Оның жылулығы - Q = 500*150*(-35) = -2625000 Дж. Өзіміздің есебімізде біз бұл жылусыйымдылығын, сізге қарағанда 900 Дж/(кг*С) едәуір көп. Ал қозғалтқыштың қыздырылып тұратын массасымен олай емес. Берілген 150 килограмнан стартерді, генераторды, шығаратын жинақтағыштың, иіндік біліктің, сермердің, майы бар табандықтың, май сорғысының, салқын СС, клапандары бар үйлестіру білігінің және газды үйлестірудің бүкіл механизмнің, саусақты бұлғақтың, піспек табандығының және т.б. салмағын есептеп алып тастау керек. Қуа айдау уақыты бойы қоғалтқыштың тек СС-мен шайылатын бөлігі ғана қыздырылады. Ал бұл көп емес: цилиндрдің жиынтық пен гильзаның (немесе жарларының) үстіңгі бөлігі (қаптама), жиынтық бастиегі. Оған қоса, ішке жіберу жинақтағыш және/немесе карбюратордың бөліктері, егер олардың СС қыздырылуы бар болса ғана. Соммасы бойынша бұл қозғалтқыштың жалпы салмағының 30% құрайды, яғни 45 кг аспайды. Енді қозғалтқыштың қыздырылатын бөлігіне жылуды -35-тен 0 градусқа дейінгі температураға көтеру үшін оның қажетті мөлшерін санаймыз: Q = 900*45*35 = 1 417 500 Дж. Бұл жылулық аккмулятормен берілген жылу мөлшерінен тым аз! Ал бұл тосолмен шайылатын қозғалтқыштың ішкі бөліктері бастапқы температурадан 35 градусқа дейін қызатынын білдіреді. Шынына келгенде мәселе одан да күрделі: қозғалтқышты жылу өткізгіштігінің әркелкі сипаттамасы бар болғандықтан, оның кейбір бөліктері 50-60 градусқа дейін (мысалы, жиынтықтың ішкі жарлары) жете алады, ал кейбір шеткі бөліктер (жиынтықтың төменгі бөлігі) мұздай болып қала береді. Себебі, температураның өзгеру жылдамдығында уақыт функциясы бар, ал қуа айдау циклі 1 минут ішінде өтіп шығады. Кейін уақыт өте келе, бұл температуралар теңеледі де есептік мөлшерге келеді, одан кейін төмендейді. Бірақ бұл төмендеу есептелмейді, себебі қыздыру циклінен кейін қозғалтқыш оталдырылуы басталады. Аталған есептер кестеде көрсетілген. 2.2 кесте
жүктеу/скачать 5,78 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||