ЈР ўылым министрлїгї ўылым академиясы
жүктеу/скачать 3,08 Mb. Pdf көрінісі
|
Erjanova U.R. Batys Qazaqstan oblysynyn onomastikalyq kenistigi 2018
- Бұл бет үшін навигация:
- Х.Досмұхамедов атындағы көше
- Ж.Досмұхамедов көшесі
| Х.Доспанова көшесі -
(бұрынғы Нижегородская көшесі) Доспанова Хиуаз Қайырлықызы (1922-2008) – Халық қаһарманы, әскери ұшқыш. 1940 ж. Мәскеу мед. институтына оқуға түскен. Атақты орыс ұшқышы М.Раскова басқарған 46– гвардиялық полкіне, 1942 жылы көктемде аға лейтенант Е.Д.Бергиадскаяның полкіне қабылданады. Солтүстік Кавказ , Кубан, Қырым, Украина мен Беларусь, Польша мен Германия жерлерін фашистерден азат етуге қатысқан. 300-ден аса әуе шайқасына қатысқан. Майданнан оралған соң Доспанова Орал облысында партия комитетінде жұмыс істейді. 1946 жылы Алматыдағы жоғары партия мектебіне оқуға түсіп, Қазақстан ЛКЖО ОК – нің хатшылығына 178 сайланады. 1956жылы Алматы қалалық партия комитетінің 2-хатшысы болған. «Халқым үшін», «Под командованием Расковой» т.б. кітаптары жарық көрген. Х.Досмұхамедов атындағы көше - Зашаған кентіндегі жаңа көше атауы. Қазақстандағы Алаш қозғалысының қайраткері, дәрігер, ұстаз, ғалым. Халел Досмұхамедов (1883ж., Атырау обл., Қызылқоға ауданында дүниеге келіп, 1939 жылы Алматы қаласында дүниеден өткен. Орал әскери реалдық училищесін 1902 жылы үздік бітіріп, 1903 жылы Санк-Петербургтегі Императорлық әскери медициналық академиясына оқуға түседі. 1909 академияны үздік дәрежелі дәрігер атағымен бітіріп, офицер ретінде кесімді мерзімдегі әскери міндетін өтеуге жіберіледі. 1912, 1915 жылы оба індетіне қарсы күрес ісіне қатысады.Осы еңбектері үшін Императорлық қола медальмен марапатталған. Ж.Досмұхамедов көшесі - (бұрынғы Рабочая көшесі) Жаһанша Досмұхамедов - (1886-1938) көрнекті мемлекет, ұлт қайраткері, жоғары білімді алғашқы қазақ заңгерлерінің бірі, саясаткер, Алаш қозғалысының қайраткері. 1938 жылы жазықсыз репрессияға ұшырап, 1956 жылы ақталды. 1886 жылы БҚО дүниеге келген. 1912 жылы Санк-Петербург университесттінің заң факультетін бітіріп, Томск округтік сотында 1917 жылдың ақпанына дейін қызмет істейді. 16 жылы ұлт-азаттық көтеріліс тұсында басқа да Алаш зиялыларымен қатар мәселенің бейбіт жолмен шешілуін жақтап, халықты көтеріліске шықпауға шақырады. Ресейдегі Ақпан төңкерісінен 1917 жылдан кейін болған қоғамдық саяси өзгерістер Облыстық Жалпықазақ съезін өткізуге белсене араласады. 1917 жылы желтоқсанда өткен 2-жалпықазақ съезінде жарияланған Алашорда үкіметінің құрамына сайланады. 1918-19 жылы Батыс Алашорда бөліміне басшылық етеді. 1918 жылы наурызда Халел Досмұхамедовпен бірге Алашорда үкіметі атынан Кеңсе үкіметінің басшылары Ленинмен және Сталинмен бетпе-бет келіссөздер жүргізеді. 1920 жылдан бастап әр түрлі шаруашылық жұмыстарда, Мәскеуде экономист болып қызмет етеді. Ұлт мәдениетін көркейтуге, ғылымның, білімнің дамуына зор үлес қосады. 1922-1925 жылдары «Талап» мәдениетті көркейту қауымының мүшесі болды. осы қауымның төрағасы Халел Досмұхамедов Түркістан заң шығару халық Коммисарының өтініші бойынша, Х.Досмұхамедовке азаматтық және қылмыстық кодексті қазақ тіліне аударуды тапсырған. Х.Досмұхамедов «Уголовный кодексті» «Жауыздық низамнамасы» деп аударған. Бұл аударма 1000 данамен жарық көріеді. Ж.Досмұхамедов 1938 жылы Кеңес үкіметі ұйымдастырған саяси қуғын- сүргіннің құрбаны болды. жүктеу/скачать 3,08 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|