Құрастырушылар
жүктеу/скачать 5,82 Mb.
|
|
О — пресинетикалықкезең, S — синтетикалық кезең, С2 — постсинтетикалықкезең Синтетикалық (S) кезеңде мокекуласы синтезделінеді де түқымқуалаушылық материалы 2п 4с күйіндекездеседі. Постсинтетикалық (G1) жасуша бөлінуге дайындалады. Ол үшін жасушада көмірсулар, майлар,белоктар синтезделіп олардың қоры кобее түседі. Органеллалар саны да көбееді, себебікелесі кезенде-митозда, олардыңбәріде екіге бөлінуі кажет. Митоз - жасушаның бүрыс бөлінуі. Митоз дене жасушаларында байқалады. Митоз процесінде ядро күрделі өзгерістерге ұшырайды, жаңадан пайда болған жасушаларға тұқым куалаушылық материалы тепе - тең бөлініп беріліп отырады.Бұл митоздың биологиялық маңызы болып саналады. Митоздың негізгі себептері ядро-цитоплазмалық ара қатынасының өзгеруі (1/6-1/8 ден 1/69-1/89 ге дейін); 2)"митогенетикалық сәулелер"-бөлінуші жасушалар көршілес жаткан жасушалар дың митоз жолымен бөлінуіне түрткі болады; 3)"жарақат гормопо дарының" әсері - жарақаттанған жасушалар жарақаттанбаған жасушалардың бөлінуінеықпал ететін ерекше заттар бөліп шығарады. Біртұтас митоз қүбылысы 4 фазаға бөлінеді: профаза, метафаза, анафаза, телофаза. профазада ядро көлемі үлғайып, хроматин жіпшелері тығызширатылып,жуандап,қысқарьп мосомаларға айпалады. Профазаның аяғында бөлінуші жасушаның екі полюсінде жасуша орталығы пайда болып,ахроматин жіпшелерімен жалғанып тұрады. Метофазада хромосомалар өздерінің центромералары арқылы ахроматин жіпшелеріне бекініп бөлінуші жасушаның ортан экваторына шогарланады. Бүл кезеңдеәрбірхромосома екі хрома тидаға ажырап, тек центромера арқылы байланысып түрады Олардың пішіні X таңбасына ұқсас болады. Анафазада хромасомалардың хроматидалары бір-бірінен толық ажырасады да әртүрлі полюстерге қарай тартыла бастайды. Телофазада бөлінуші жасушаның полюстерінде топтасқан хро-мосомалар жіңішкеріп, ұзарып хроматин жіпшелеріне айналады, ядро шырыны, ядрошық, ядро қабықшасы пайда болып 2 жаңа ядро түзіледі. Ядро 2-ге бөлінгеннен кейін (кариокинез), цитоплазма да 2-ге бөлінеді (цитокинез). Сөйтіп, митоз негізінде бір жасушадан жаңа 2 жасуша пайда болады.  жүктеу/скачать 5,82 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|