Реферат Орындаған Құрмангали Каусар
жүктеу/скачать 14,16 Kb.
|
ДНҚ гендер және хромосомабар олардың құрылымы
|
Реферат
Тақырып ДНҚ гендер және хромосомабар олардың құрылымы хромосомалар Олар үздіксіз ДНҚ молекуласынан және онымен байланысты белоктардан тұратын құрылымдар. Олар эукариоттық жасушалардың ядросында жақсы кездеседі және олардың генетикалық материалдарының көп бөлігін қамтиды. Бұл құрылымдар жасушалардың бөлінуі кезінде айқын көрінеді. Эукариоттық хромосомалар алғаш рет 18 ғасырдың аяғында анықталып, зерттелді. Бүгінгі таңда «хромосома» сөзі тіпті биологияның немесе генетиканың ең қарапайым аспектілерін зерттеген адамдарға да кеңінен танымал термин.Хромосомаларда гендер бар, олардың көпшілігі белоктар, ферменттер және әр жасушаның тіршілігіне қажетті ақпараттарды кодтайды. Алайда көптеген хромосомалар тек құрылымдық функцияларды орындайды, демек, олар гендердің ядролық интерьерде белгілі бір орналасуына мүмкіндік береді.Клеткалық және тіршілік циклдері барысында хромосомалардың сыртқы көрінісінің өзгеріп отыруы олардың қызметінің ерекшеліктеріне байланысты. Ал хромосомалардың жалпы құ-рылымдық негіздері, биологиялық түрге байланысты әр түрлі болуы және ұрпаққа үздіксіз беріліп отыруы өзгеріске ұшырамайды. Бұған әр түрлі организмдердің хромосомаларын генетикалық, цитол. және биохимиялық зерттеулердің нәтижелері дәлел бола алады және олар тұқымқуалаушылықтың хромосомдық теориясының негізін құрайды. 1928 ж. хромосомалардың ең алғашқы молек. түрдегі үлгісін орыс ғалымы Н.К. Кольцов (1872 — 1940) ұсынды. Эукариоттардың хромосомалардағы ДНҚ молекуласы гистондық және гистондық емес белоктармен байланысып, кешен құрайды. Аталған белоктар ДНҚ-ның хромосомаларда жинақталып, оралған күйде болуын және жасушадағы РНҚ-ын синтездеу қабілетінің реттеліп отыруын қамтамасыз етеді (қара Транскрипция). хромосомаларға тұқым қуалау ақпаратының жазылуы ДНҚ молекуласының құрылымымен іске асырылады. Клеткадағы хромосомаларда ДНҚ молекуласының 99%-ға жуығы жинақталған, ал қалған 1%-ы басқа жасушалық органоидтарда (хлоропластар, митохондриялар) болады. Хромосомалар жасушада өте күрделі құрылымға ие және олар өте маңызды қызметтер атқарады. Хромосомалар құрылымын және қызметін зерттеу қазіргі заманғы биологияның өзекті мәселелерінің біріне жатады. Әсіресе, 20 ғасырдың 60 — 70-жылдары хромосомалар құрылымының молек. негізін түсінуге молекулалық генетиканың дамуына байланысты қол жетті. Бұл жаңалықтар тұқым қуалаушылықтың хромосомалық теориясындағы негізгі заңдылықтарды дәлелдеп, онан әрі дамытуға мүмкіндік береді жүктеу/скачать 14,16 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|