Реферат Пәні бойынша: "Қазақстан тарихы"
Моңғол кезеңіне дейінгі орталық Азиядағы түркітілдес этностардың этномәдени интеграция кезеңдері
жүктеу/скачать 49,31 Kb.
|
тарих
| Моңғол кезеңіне дейінгі орталық Азиядағы түркітілдес этностардың этномәдени интеграция кезеңдері
Ежелгі түркі мәдениетінің негізгі элементтерін Азияның әртүрлі аймақтарында өмір сүрген түркітілдес көшпелі тайпалар: Байкал маңындағы құрықтар, Моңғолия ұйғырлары, Енисей қырғыздары, Ертіс өңіріндегі кимактар алды. Орталық Азияның ортағасырлық тарихын зерттеудің маңызды міндеті-көшпелі халықтардың этногенезі мен мәдени генезисі процестерін, көшпелі мәдениеттердің қалыптасуы мен даму кезеңдерін түсіну. Соңғы екі мыңжылдықта Орталық Азияның этникалық және мәдени тарихындағы шешуші оқиғалар ғұндардың, түріктердің, ұйғырлардың, қырғыздар мен моңғолдардың этносының, мәдениеті мен мемлекеттілігінің таралуы болды. Біздің дәуірімізге дейінгі I мыңжылдықтың басында.е. – б. з. д. I мыңжылдықта хунн державасын құру және оның құрамына Сібірдің оңтүстік аудандарын қосу процесінде хунн мәдениетінің ерекше элементтерінің кең таралуы байқалады. Хунн этносының бір бөлігі батысқа қоныс аударған кезде мәдениеттің айтарлықтай өзгеруі және оның орбитаға иран тілді көшпелі тайпалардың кең ауқымының қосылуы байқалады. Ғұн дәуірінде Түркі қағанатын құру және оның Еуразиялық даланың бүкіл аумағына ықпалын кеңейту процесінде ерте орта ғасыр кезеңінің басында Еуразияның бүкіл дала белдеуінің аумағында Түркі тілдес көшпенділердің этникалық және мәдени дамуының негізі қаланды. Олар Орталық Азия, Саяно-Алтай, Притяньшань аумағында тіркелген. Оңтүстік Оралда ежелгі түркі мемориалдық қоршаулары табылды Екі мыңжылдыққа жуық уақыт ішінде Орталық Азияның көптеген халықтарының тағдырлары өзара байланысты болды. Бұл олардың материалдық және рухани мәдениетінің белгілі қауымдастығын тудырды, олардың тілі мен әдебиетінде көрініс тапты. Демек, бір жағынан, осы аймақтың қазіргі мемлекеттерінің зерттеу жүргізуге деген қызығушылығы, екінші жағынан, ежелгі өркениеттердің мәдени мұрасын зерттеуде ғалымдардың күш-жігерін біріктіру қажеттілігі. II мыңжылдықтың басында Ұйғыр қағанатын қырғыздар талқандап, Орталық Азия аумағынан түркітілдес телес тайпаларының массасын шығарғаннан кейін бұл аймақ Кидан билігіне өтіп, біртіндеп моңғол тілді көшпенділер қоныстанды. Моңғол тайпалары Ертіс өңіріне енеді. XIII ғасырдағы ауқымды жаулап алулар барысында моңғол этносы мен мәдениеті Еуразияның дала белдеуінің бүкіл аумағында кеңінен таралуда. Моңғол көшпенділерінің ескерткіштері Притяньшаньда, Оңтүстік Сібірде, Еділ бойында табылды. Түркітілдес көшпенділер моңғол пәндік кешенінің бірқатар элементтерін қабылдады. Сонымен бірге бірқатар моңғол тайпалық топтары түркі көшпелі ортасына сіңісіп кетті. жүктеу/скачать 49,31 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|