Реферат тақырыбы: «Ареометр»
жүктеу/скачать 1,29 Mb.
|
копия2-Эксперимент реферат
|
Коммерциялық емес акционерлік қоғам Қазақ ұлттық аграрлық зерттеу университеті «Технология және биоресурстар» факультеті «Тағам өнімдерінің технологиясы және қауіпсіздігі» кафедрасы РЕФЕРАТ Тақырыбы: «Ареометр» Орындаған: Мадиярбек Ж.
Алматы, 2021 Жоспары: I. Кіріспе ………………………………………………………….……………….3 II. Негізгі бөлім Ареометрдің құрылымы мен ерекшеліктері ………………………………..4 Ареометрді пайдалану ережесі ………………………………………………5 Ареометрдің түрлері ………………………………………………………….7 Ареометрді пайдалану ………………………………………………………12 III. Қорытынды ………………………………………………………….……… 13 IV. Пайдаланылған әдебиеттер …………………………………………………14 I. Кіріспе Дененің сұйық ішінде жүзуі, оның бетіне қалқып шығуы немесе батып кетуі сұйық пен дене материалы тығыздықтарының арақатысына байланысты. Олай болса, дененің сұйыққа бату тереңдігі бойынша дене мен сұйықтың тығыздықтарын салыстыруға болады. Сұйықтың тығыздығын өлшеуге арналған қарапайым құрал - ареометрдің әрекеті осы принципке негізделген. 1-сурет. Ареометр Ареометр тығыздығы өлшенетін сұйыққа батырылған кезде оның құтысы Архимед күші ауырлық күшіне теңескенше белгілі бір тереңдікке дейін сұйыққа батады. Сұйық тығыздығы неғұрлым аз болса, соғұрлым ареометр сұйыққа тереңірек батады да, оның шкаласы бар шыны түтікшесі сұйық бетіне аз көтерілетін болады. Тығыздығы жоғарырақ сұйық жағдайында оған ареометр азырақ батады. Ареометр кез келген сұйықтың: майдың, сүттің, керосиннің, бензиннің т.б. тығыздығын өлшеу үшін қолданылады. Қолдануға ыңғайлы болу үшін ареометрлерді тығыздығы судан аз немесе көп болатын сұйықтардың тығыздықтарын өлшейтін етіп жасайды. Ареометрдің көмегімен тұз, қант ерітінділерінің проценттік мөлшерін анықтауға болады. Ондай ареометрлердің шкаласы көлемнің немесе массаның проценттік мөлшері бойынша градуирленеді. Сүттің майлылығын анықтау үшін қолданылатын ареометрлер –лактометрлер деп аталады. Ондай ареометрлердің көмегімен сүттің сапасын, сондай-ақ оған су қосылғанын немесе қосылмағанын анықтауға болады. II. Негізгі бөлім 1. Құрылымы мен ерекшеліктері Классикалық құрылғы-бұл шыны цилиндр, бір жағынан дөңгелек түбі бар кең түтік, екінші жағынан тиісті қондырғыларда таңбаланған тар түтік. Бұл әдетте белгілі бір заттың концентрациясының бірлігі немесе ерітіндінің нақты тығыздығы. Кең бөліктің ішінде салмақ, көбінесе қорғасын шарлары бар. Жүктің арқасында құрылғы тік позицияны алады. Тығыздық гидрометрдің массасы ретінде анықталады, ол оны ығыстырған сұйықтық көлеміне бөлінеді. Бұл қатынас өлшенген ерітіндінің тығыздығына және тығыздағыштағы салмақтың салмағына байланысты. Тұрақты көлемді құрылғыларда тұрақты белгі колбаға қолданылады, оған құрылғыны батыру керек. Әр түрлі салмақтағы салмақтарды таңдап, қажетті тереңдікке батыруға қол жеткізіңіз. Нәтижесінде қалқыманың салмағы мен киілген шайнектің көмегімен белгілі бір заттың тығыздығын анықтауға болады. Заттардың концентрациясы, тығыздығы үнемі қажет. Алкогольді ішімдіктердің беріктігі, аккумулятордағы қышқылдың сапасы, антифриздің жағдайы, сүт өнімдеріндегі май мөлшері, қант пен тұз ерітінділерінің концентрациясы, жемістердің пісуі және шырындағы еритін заттардың мөлшері гидроометрлер қажет болған кезде міндеттердің аз ғана бөлігі болып табылады. Күнделікті өмірде алкогольге арналған ареометрлер (шарап жасау және ай қайнату үшін) және электролитке арналған тығыздағыштар (автокөлік жүргізушілері) кең таралған. Ареометрдің конструкциясы ареометрдің шыны қалтқысының төменгі жағында балласт (4) орналасқан, ол желім массасымен (3) бекітілген. Бұл орналасу кез-келген мақсаттағы гидрометрлер үшін бірдей. 2-сурет. Ареометр құрылысы Құрылғылардың екі түрі бар: тіркелген масса (а) және бекітілген көлем (б). Алғашқы кең тараған. Олар Сұйықтықтың тығыздығын көзбен анықтауға мүмкіндік беретін шкала қолданады. Шкаладағы белгілер әртүрлі көрсеткіштерді білдіруі мүмкін: • заттың көлемдік концентрациясының пайызы; • қоспалардың массалық құрамының пайызы; • ерітіндінің тығыздығы. Тұрақты көлемді ареометрлердің жоғарғы жағында жүкті бекітуге арналған алаң болады, оны таңдап алу арқылы ол (б) суреттегі (2) белгіге сәйкес тереңдікке батырылады. Бұл әмбебап құрылғылар зертханаларда қолданылады және қатты заттардың тығыздығын өлшеуге мүмкіндік береді.өлшенген заттың тығыздығы салмақ массасы мен гидрометр көлеміне байланысты есептеледі. 2. Ареометрді пайдалану ережелері: • Құрылғы құрғақ және таза болуы керек. • Есептегіштің тұтастығы бұзылмауы керек. • Өлшеу жүргізілетін ыдыс тығыз өлшегіш өлшенетін ерітіндіде қабырғалар мен түбіне тигізбестен еркін жүзе алатындай жоғары болуы керек. Әдетте гидрометрлер үшін жоғары цилиндр алыңыз (тегтерсіз, ақ шыныдан). • Көрсеткіштер гидрометр тоқтаған кезде төменгі менискус арқылы алынады. • Тығыздықты гидрометрмен өлшеу стандартты жағдайларда (20°С) немесе басқа жағдайларда жүзеге асырылады, бірақ нәтиже қайта есептеледі және 20°С-қа беріледі. Көптеген ареометрлер сыртқы жағынан ұқсас болғанымен, олардың кейбірін бірден көптеген сұйықтықтарға қолдануға болады, ал басқалары тек белгілі бір заттарға арналған. Ареометрлер төмендегідей бөлінеді: • концентрациясы өлшенетін затқа (солемер, спиртометр, сахарометр, лактометр); • зерттелетін сұйықтық бойынша (жалпы мақсаттағы немесе мамандандырылған); • түрі бойынша: классикалық және электронды (рефрактометрлер, тығыздағыштар, басқа құрылғылар). Электрлік денсистометрлер-бұл мөлдір призмасы мен шкаласы бар, сыну көрсеткішін өлшейтін құрылғылар (рефрактометрлер) немесе соңында зонд бар құрылғылар. Заманауи модельдер сандық дисплеймен шығарылады, қарапайым нұсқаларда масштаб жасалады және нәтиже көзілдірік арқылы көрінеді. Жылу компенсациясы немесе терморегуляциясы бар және жоқ модельдер бар. Жоғары құны (классикалық шыны ареометрлерге қарағанда 10-100 есе қымбат) жоғары технологиялық модельдер тек үлкен өндірістер үшін (тамақ, химиялық) сатып алынады, мұнда ағынның жылдам дәлдігі және сұйықтықтың сапасын үнемі бақылау қажет. 3-сурет. Ареометр түрлері Арнайы тығыздағыштар мұнай өнімдері, сүт, зәр, электролит, алкоголь, қант, тұз, қышқыл ерітінділері, сілтілер үшін шығарылады. Мұндай жоғары мамандандырылған модельдер зерттелетін заттың концентрациясы бойынша дереу аяқталады, бұл оларды қолдануды қарапайым, ыңғайлы етеді. Әмбебап гидроометрлер нақты тығыздық белгісімен келеді, ал нәтиже әр түрлі заттардың тығыздығы мен концентрациясының қатынасы кестесінен алынған Сан болады. Олар барлық заттарға арналған осындай кестелердің барлық жинақтарын шығарады. Модельдер ішіне салынған термометрсіз және онсыз шығарылады. 4-сурет. Құрылғы түрлері Ең әмбебап нұсқа-тығыздықтың үлкен диапазонында және жоғары дәлдікпен шығарылатын ареометрлер жиынтығы. Тығыздықты өлшегіштер үлкен әріптермен белгіленеді: біріншісі – А (ареометр) және екіншісі – зерттелетін сұйықтық. Мысалы: М-сүт, Н-мұнай өнімдері, У-урина, БК-спирт, Э-электролит, Г-топырақ, С-қант, К-қышқыл. Жалпы мақсаттағы аспаптарды АОН таңбалайды. Таңбалаудың соңындағы сан концентрация ауқымын білдіреді. 3. Ареометрлердің түрлері жүктеу/скачать 1,29 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|