Реферат тақырыбы: Мал майларын шыжғырудың технологиясы және гигиенасы, майларды үздіксіз шыжғыру

Тағамдық мал майын өндіру технологиясы

жүктеу/скачать 36,95 Kb. бет 3/6 Дата 07.02.2022 өлшемі 36,95 Kb. #94964 түрі Реферат

Бұл бет үшін навигация:

• Майды шыжғыру

Тағамдық мал майын өндіру технологиясы Май шикізаттары арнаулы май шыжғыру цехтарында өңделеді. Цехқа түскен майлар бездерден, қан ұйыған, ластанған жерлерінен тазартылып салқын сумен жуады да, салқын жерде немесе мұз қосылған суда (температурасы 4-6оС) 5-6 сағат бойына ұсталады. Сорғытылған бір текті май шикізаттары қуырылуға жіберіледі. Сақтау қажет болған жағдайда май шикізатын тоңазытқыштарда қатырып немесе құрғақ тұзбен тұздап сақтайды. Майды шыжғыру - бұл шикі майды жылулық әдіспен шығару үдерісі. Май шыжғырудың екі тәсілі қолданылады: ылғал және құрғақ. Ылғал шыжғыруда ішкі - май су немесе өткір бумен әрекеттеседі. Осыған байланысты май ұлпалары құрамындағы ақуыз затты майды босата отырып ылғал мен жылу әсерінен гидролизденеді және бөлшектене ериді. Үш фазалы жүйе май, су, шыжық пайда болады. Майды ылғал тәсілмен Р3-ФВЛ-1 (АВЖ), «Титан», «Делаваль», «Центрифлау-майонар», «Чита-3» қондырғыларында, автоклавта, отты қыздыратын қазандықта шыжғырады. Шыжғыру үдерісінде температураны 70-90оС, бу қысымын 0,13-0,15мПа, ыстық су температурасы 70-80оС дейін ұстайды. Құрғақ шыжғыруда шикі май қыздырылған бет арқылы қыздырылады. Шикізат құрамындағы ылғал майды шыжғыру кезінде атмосфераға буланып кетеді немесе вакум астында жойылады. Жылулық әсер ету нәтижесінде май ұлпаларындағы ақуыз нәзіктенеді, бұзылады және май бөлінеді. Екі фазалы жүйе пайда болады. Құрғақ май және шыжық. Майды құрғақ әдіспен “Шарплес” қондырғысында, араластырғышы бар екі қабырғалы ашық қазанда, горизонтальдық ваккумдық қазанда шыжғырады. Қолданылған жабдықтарға байланысты шыжғыру үдерісі 42-120оС-та және 0,05-0,4мПа бу қысымында жүргізіледі. Сүйекті майынан айыру сүйекті жылулық (ылғал және құрғақ) және салқын (экстрационды, гидромехникалық, элекро-импульстік) әдісімен майынан айырады. Сүйекті ылғал әдіс арқылы жылумен майынан айырғанда майды атмосфералық қысымда және 90-100оС температурада немесе 0,3-0,4мПа артық қысымда шыжғырады. Құрғақ жылулық майдан айыру қазанда 0,09-0,08мПа және 60оС температурада жүргізіледі. Сүйекті экстракционды майынан айыру ұшқыш еріткіштермен жүргізіледі. Бұл әдісте шикізаттан май толығымен шығады. Бірақ бұл әдіс күрделі, қымбат және жарылғыш ерітінділерді қажет етеді. ССонымен қатар, шығарылған майдан және майынан айырылған шикізаттан еріткіш қалдықтарын мұқият жою қажет. Бұл әдісті желім және желатин өнеркәптерінде сүйектен майды айыру үшін қолданылады. Майды шыжғырудың гидромеханикалық әдісі кавитационды импульс және машина құралы мен су немесе басқа сұйық ортада өңделген шикізаттың жұмыс қозғалысында пайда болған күшті гидравликалық соққыны қолдануға негізделген жоғары жылдамдықты импульспен су қысымы әсерінен ұлпа құрамындағы май жасушаларының ұстап тұрған байланыс үзіледі және май жасушаларындағы су ортасына бөлініп шығады. Бұл әдісті сүйектен шығарылған майды кейіннен желатин мен желім өндірісіне қолдану үшін пайдаланған ананғұрлым дұрыс, себебі мұнда майынан айырылған сүйектегі ақуыздық заттар өз құрамын сақтайды. Майдан ажыратудың электроимпульсті әдісі сүйекке конденсатор- дың элекр разрядта гидравликалық импульспен әсер етуінен тұрады. Сүйектен майды электро импульсті айыруға арналған қондырғыда төменгі қысымдағы токтан 127-220В конденсаторда жиналатын жоғарғы қысымдағы 50-90кВ жоғары ток пайда болады. Разрядкада электр импульсі жару энегиясына өтеді, нәтижесінде сұйықтықта пайда болған импульс сүйектен майды ығыстырып шығады. Сүйек пен судың қатынасы 1:2-1:4 Алынған май жоғары сапасымен ерекшеленеді. Шыжықтан шыжғырылған май немесе майсулы суспензияны бөлу. Шыжықты су мен будан айналмалы торлы барабанда бөледі. Майды су көйлегі бар ашық қазанда шыжғырғанда шыжықты бөледі, майды майсулы суспензиядан төге отырып алады. Май массасын бөлу 70-90 немесе 48оС-та түседі. Май массасын ротационды фильтрде сүзгеннен кейін шыжқты ылғалды прессте сығады. Центрафугалаудан немесе пресстеуден кейінгі шыжықтағы ылғалдың массалық үлесі 60-70%, май 8-13%.Майды тазарту шыжғырудан кейін майдан ылғалды немесе артық қоспаларды жою үшін сепарирлеу мен тұндыру қолданылады. Тазартудың бұл әдістері ылғал, қоспа және май тығыздығының әртүрлігіне негізделген. Сипарирлеуге 90-100оС температурадағы майды жібереді, оған 80-90оС дейін жылытылған 10-15% су құяды.Май 60-65оС-та 5-6 сағат шамасында тұнады. Артық ақуыз бөлшектерінің тұтуын және эмульсияның бұзылуын жылдамдату үшін майға 1-2% мөлшерінде құрғақ қайнатыған тұз 1немесе 2 помол қосады. Салқындату және орамалау. Біртекті пішін (құрылым) алу үшін сСонымен қатар қышқылдану үдерісін тежеу үшін майды пластиналы және шнекті салқындатқышта, фрейзерде, салқындатқыш барабанда, роторда және басқада аппаратурада салқындатады.Бөшке, жәшік және контейнерде буып-түйуге арналған қайнатылған шошқаның майларын 26-35оС дейін, фасовкілеуге арналғанды 18-23оС дейін салқындатады. Сиыр және қой майларын 37-40 оС дейін, сүйекті 30-35оС дейін салқындатады. Майды бөшке, жәшік, контейнерге салар алдында оған полимер материалдан жасалған қап салады.Майды 100, 200, 250г массада ұсақ фасовкілегенде пергамент, фальгаға, полимер материалға немесе әйнек банкаларға орамалайды. Тағамдық майлардың сапасы органолептикалық бағалау және анализ негізінде анықталады. Сынаманы әрбір партияның бір түр және сұрпынан алады. Органолептикалық бағалауда түсі, иісі, дәмі, консистенциясы және еріген күйдегі мөлдірлігі анықталады. Химимялық анализ жолымен ылғалдың массалық үлесі және қышқыл саны анықталады. Стандарт талаптарына сай майлардың түр және сұрпын анықтайды. Тараны маймен толтыруға дейін және кейін өлшейді. Сақтау кезіндегі майдың шыдамдылығы олардың сапа және түріне табиғи антиқышқылдар құрамына (токоферол, лецитин) және сақтау жағдайына байланысты. Майды қысқа мерзімде (1-айға дейін) сақтағанда температурасы 5-6оС және салыстырмалы ауа ылғалдығы 80% болып келетін қараңғы, құрғақ, салқын ғимараттарға қояды. Үдеріс аяқталар кезде қазанға тұз салады және тұндырады. Құрамында 5% дейін май бар қайнатылған шыжықты 0,08 мПа және 750С температурада вакуум жағдайында ылғалдың массалық үлесі 6 - 8% дейін кептіреді және құрғақ азық өндірісіне жібереді. Горизонтальды вакуумдық қазанда алынған құрғақ шыжықтан майды сүзгеннен кейін 75 – 800С – та 4 сағатқа дейін үздіксіз әрекетті шнекті прессте немесе периодты әрекетті гидравликалық прессте сығады. Шыжықты пресстегеннен кейінгі майдың массалық үлесі 12% аспауы қажет. Пресстелген шыжықты салқындатады және азықтық ұн өндірісіне жібереді. Ылғалдың массалық үлесі 15 - 40% шыжықты ТВ және ТН – 800 фильтрлеуші цинтрифугаларда майынан айырғанда ондағы майдың құрамы 10 - 44% дейін азаяды. Майсыздандырылған шыжықты горизонтальды вакуумдық қазанда кептіреді. Майынан айыруда шыжықты цинтрифугалауды қолдану пресстеуге қарағанда жоғары сапалы май алуға мүмкіндік береді. Майды шыжғыруға арналған кезекті қондырғылар Майды құрғақ немесе ылғал әдіспен шыжғыруға арналған кезекті (периодты) әрекетті қондырғыларға атмосфералық қысымда жұмыс жасайтын ашық қазандар немесе артық қысымда жұмыс істейтін автоклавтар жатады. Ашық қазандар екі және бір қабырғалы болып келеді. Екі қабырғалы бумен қыздырылады, бір қабырғалыда бу тікелей шикізатқа беріледі. Жұмсақ шикі майдан майды шыжғыру көбінесе құрғақ әдіспен жүргізіледі. Ашық қазанда алдын – ала ұсақталған шикізаттың барлық тағамдық майларын шыжғырады. жүктеу/скачать 36,95 Kb. Достарыңызбен бөлісу: