Қорытынды
Осылайша, тамақ өнімдерінің реологиясы – бұл тағамның реологиялық қасиеттерін, яғни қатаң белгіленген жағдайларда оның консистенциясы мен сұйықтығын зерттеу және консистенциясы, өтімділік дәрежесі және басқа механикалық қасиеттері тағамның қанша уақыт сақталатынын, оның қаншалықты тұрақты болатынын түсіну үшін, сондай-ақ тағамның құрылымын анықтау үшін маңызды. Тұтынушы үшін тағамның жарамдылығы көбінесе тағамның құрылымымен анықталады, мысалы, тағамның таралу дәрежесі мен кремділігі. Азық-түлік реологиясы тамақ өнімдерін өндіру мен өңдеудегі сапаны бақылау үшін маңызды. Азық-түлік реологиясына қатысты терминдер ежелгі заманнан бері белгілі. Ежелгі дәуірде, Египетте наубайшылар қамырдың консистенциясын қолына жайып бағалады.
Азық-түлік реологиясы туралы көптеген әдебиеттер бар, өйткені азық-түлік реологиясын зерттеу зат ағыны мен деформациясының негізгі реологиялық динамикасын түсінуден тыс бірегей факторларды тудырады. Азық-түлік өнімдерін олардың реологиялық жағдайына қарай жіктеуге болады, мысалы, қатты , гель тәрізді, сұйық, эмульсиялық, сәйкес реологиялық сипаттамалары бар және олардың реологиялық қасиеттерін өлшеуге болады. Бұл қасиеттер тамақ өнеркәсібінің құрылысына, сондай-ақ жарамдылық мерзіміне әсер етед және басқа да маңызды факторлар, соның ішінде тұтынушыларға ұнайтын сенсорлық қасиеттер. Азық-түлік күрделі құрылымға ие болғандықтан және көбінесе бір массада әртүрлі қасиеттері бар сұйықтық пен қатты заттардың қоспасы болғандықтан, тамақ реологиясын зерттеу полимер реологиясы сияқты салаларда зерттеуге қарағанда күрделірек.
Дегенмен, азық - түлік реологиясы – бұл біздің тағамның құрылымын қабылдауымызбен күн сайын кездесетін нәрсе және тамақ реологиясының негізгі тұжырымдамалары полимер физикасына, май ағынына және т.б. осы себепті тамақ реологиясының мысалдары дидактикалық тұрғыдан пайдалы.
Психореология – бұл реологиялық қасиеттер туралы сезімтал пайымдау. Бұл термин тамақ өнеркәсібінде тағамның аузындағы сезімдерді сипаттау үшін қолданылады. Тек шынайы реологиялық қасиеттерге сүйене отырып, тағамның қалай "сезінетінін" болжау әрқашан оңай емес.
Азық-түлік реологиясындағы ең маңызды фактор – тұтынушының өнімді қабылдауы. Бұл қабылдауға тағамның тәрелкеде қалай көрінетіні, сондай-ақ оның аузында қалай сезінетіні немесе «ауыздағы сезім» әсер етеді. Ауыз сезімі тағамның адамның аузына түскенде қалай қозғалатынына немесе ағып кетуіне байланысты және тағамның қаншалықты қажет екенін анықтайды.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
В. Ю Шишмарев – Өлшеу құралдары
2 Есенбаева Г.А., какенов Қ.С. Стандарттау, метрология және сапаны
басқару негіздері. Қарағанды, 2004ж
Достарыңызбен бөлісу: |