Реферат Тақырып: Қой ешкі, шошқа және жылқы стандарттау
жүктеу/скачать 49,02 Kb.
|
қайта өңдеу рк1
4 Жылқы шаруашылығыЖылқы шаруашылығы — мал шаруашылығының жылқы өсіретін саласы. Жылқы шаруашылығы бағалы азық-түліктік ет пен сүт өңдірумен қатар өнеркәсіпке – тері, қыл, ауыл шаруашылығы жұмыстарына – күш-көлік береді, жылқы қанынан емдік вакцина, сарысу, гамма-глобулин жөне қой мен сиырдың төлділігін арттыратын буаз бие қанының сарысуын дайындайды. Кең байтақ жайылымы бар Қазақстанның көптеген аудандарында жылқы шаруашылығымен айналысу тиімді. Қазақстанда жылқы шаруашылығы асыл тұқымды жылқы өсіру, ет, сүт өндіру, спортта пайдалану бағыттарында дамуда. Сонымен қатар жылқыны кез келген шаруашылықтың күнделікті қажетін өтеу үшін салт мінуге, жүк тасуға т.б. жұмыстарды аткаруға пайдаланады. Асыл тұқымды жылқы өсірумен арнайы мемлекеттік жылқы зауыттарымен қатар, соңғы уақытта жеке азаматтар мен шаруашылықтар да айналысады. Қазақстан жағдайында табиғи жайылым отын мейлінше толық пайдалануға негізделген ет, сүт өндіру бағытындағы жылқы шаруашылығын дамыту мүмкіншілігі зор. Осы ретте жекелеген аймақтардың табиғи жақсы бейімделген етті-сүтті бағытағы көшім, мүғалжар атты жаңа жылқы тұқымдары мен қазақы жылқының таза етті бағыттағы жабы атты жаңа түрі шығарылды. Соңғы кезде жылқы саны Қазақстанда қайтадан көбеюде. Жылқы етін өндіру тек мамандандырылған жылқы шаруашылығында ғана емес, сонымен қатар жылқылар негізінен тауарлық шаруашылық ретінде пайдаланылатын облыстың басқа шаруашылықтарында да жүзеге асырылады. Осы мақсатта жасы бойынша немесе басқа себептермен сұрыптауда болған жылқылар азықтандыру және семірту арқылы жоғары деңгейге жеткізіледі және олардан толыққанды ет өнімдерін алады. Қазіргі уақытта өнеркәсіптік будандастыру және стационарлық бордақылау қарқынды түрде кеңінен таралуда. Ол жылқы етін жеткізудің маусымдылығын жоюға мүмкіндік береді және жоғары сапалы өнімнің тұрақты өндірісін қамтамасыз етеді. Бұл әдіс сонымен қатар еңбекті көп қажет ететін процестерді барынша механикаландыруға, еңбек өнімділігін күрт арттыруға, 1000-1200 г орташа тәуліктік салмаққа ие болуға, оның әр килограмына 6,5-8,0 жемдік бірлікті және жоғары рентабельділікті жұмсауға мүмкіндік береді. Осыны ескере отырып, алдағы жылдары жылқыларды жемдейтін мамандандырылған шаруашылық құру қажет. Бордақылау екі кезеңге бөлінеді. Бірінші кезеңде (ұзақтығы 30-35 күн) рационға кіретін корлардың жалпы қоректенуі 100 кг тірі салмаққа 2,5 азықтық бірлікті және 1 азықтық бірлікке 100 г қорытылған протеинді, екінші кезеңде (ұзақтығы 25-30 күн) - 27 азықтық бірлікті және тиісінше 80 г қорытылған протеинді құрайды. Жылқыларды бордақылауда ірі қара малды бордақылаумен бірдей жем қолданылады. Бірінші кезеңде концентрацияланған жем жалпы тамақтану рационының 30%-ын, ал соңғы кезеңде - 60% болуы керек. Облыс жағдайында үйірлі жылқы шаруашылығының экономикалық тиімділігін арттыру мақсатында саланы жүргізуді ұйымдастыру жөніндегі бірқатар іс-шараларды жүзеге асыру қажет. Ең алдымен, ет фермаларында үйірлерге арналған жайлы тұрғын үйлер, айғырларға арналған қарапайым қоралар, бөлінген базалар (1 табынға 1 база негізінде), жайылымсыз күндерде жемнің сақтандыру қорларын құру қажет (бір құрылымдық атқа 1-2 ц жем және 5 ц шөп мөлшерінде). Сүтті жылқы. Сүтті жылқы шаруашылығын мамырдан қыркүйекке дейін қымыз өндіретін, сондай-ақ жыл бойы жұмыс істейтін, маусымдық ірі механикаландырылған фермаларды ұйымдастыру арқылы дамыту орынды. Қала, өнеркәсіп орталықтары мен санаторийлердің жанында қымыз фермаларын құрған жөн. Сүтті жылқы шаруашылығының тиімділігін арттыру мақсатында 100 және одан да көп сауын биесі бар фермалар құру қажет. Қала маңындағы аймақта орналасқан кешеннің немесе маусымдық қымыз фермасының табиғи және егілген жайылымдары жеткілікті жылқыларды үйірде ұстау базасы болуы тиіс. Егістіктерді таптауға, жылқышылардың еңбек өнімділігін қамтамасыз етуге және арттыруға келетін болсақ, бұл мақсаттар үшін жайылымдарды қоршау жақсы болмақ. Ресей Федерациясы мен ҚР-ның көптеген ғылыми-зерттеу мекемелері әр түрлі тұқымды биелердің сүт өнімділігін зерттеді. Сонымен қатар, лактацияның 5 айында биелер 1500-3000 литр сүт беретіні анықталды. Тауарлық сүтті сауу жалпы сүттен 1,5-2 есе аз және күнделікті сауу мөлшеріне байланысты. Максималды сүт 5-15 жас аралығындағы биелерден алынады. Егде жастағы аналықтарда сүт өнімділігі мен жем ақысы төмендейді. Жақсартылған табын құрамы бар маусымдық қымыз фермалары үшін сауудың оңтайлы мерзімі-105 күн, бір аналық сауу - 485 кг; мәдени - табын үшін – тиісінше 150 күн және 600 кг. Табыны жақсартылған құлындардың тірі салмағы (5 ай) шамамен 160 кг, мәдени-табын (6 ай) - 180 кг. Биелердің сүт өнімділігін арттырудың тиімді әдістерінің бірі-сауу. Оның негізі-қарқынды сауумен толық тамақтандыру. Биелерді сауу 44 күннен кешіктірілмей және құлындағаннан кейін 20 күннен ерте басталмайды. Лактацияның бірінші жартысында биелерді сауу кезінде машиналық саууды тәулігіне 8-10 рет 1,5-2 сағат аралықпен жүргізеді. Биелерді сауу «кезекші» құлынсыз жүзеге асырылады, сондықтан жемдік биеге 3-4 кг жем беру белсенді сүт беруді ынталандыру үшін сауу кезінде қатаң түрде беріледі. Биелерді машиналық тәсілмен сауу үшін ДДА-2М сауу аппараттарымен жабдықталған «Цепочка» және ДДУ-2М қондырғылары қолданылады. Үйірі бар маусымдық фермаларда «Цепочка» жылжымалы қондырғысын қолданған дұрыс. Орташа алғанда, тірі салмағы 450-500 кг сауын биеге күніне 10-12 жем бірлігі қажет. 1 жем бірлігіне 110 г сіңірілетін ақуыз, 7 г кальций, 5 г фосфор және кемінде 20 мг каротин қажет. Олардың өсуіне 1-1,5 жем бірлігі қосылады. Қымыз маусымында (жазда) биенің негізгі азығы – жайылымы шөп. Жылқы еті. Жылқы еті — аса бағалы тағамдық шикізат, жылқы өнімі. Жылқы еті бірінші, екінші санаттағы және құлын еті деп үшке бөлінеді. 1 санаттағы жылқы етінің құрамында 69,6 % су, 19,5% белок, 9,9% май, 1,0% күл болса, екінші санаттағы жылқы етінде 73,9 % су, 20,9% белок, 4,1% май, 1,1% күл бар. Жылқы етінен көптеген ұлттық тағамдар жасалады жүктеу/скачать 49,02 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|