Республикасы Білім және ғылым министрлігі
жүктеу/скачать 1,59 Mb. Pdf көрінісі
|
Ташкенбаева Жалпы психология
| Баќылау с±раќтары:
1.Психологиялыќ зерттеулерді ќ±ру принциптері. 2.Ќазіргі заман ѓылыми психологияда ќолданылатын єдістердіњ т‰рлері. 3.Психикалыќ ќ±былыстарды олардыњ дамуы барысында зерттеу. 4. Ѓылыми психологиялыќ зерттеулерге ќойылатын талаптар. 5. Зерттеу материалдарын µњдеу. 6.Жанды зерттеу әдістері. 4- лекция Таќырыбы: Жантанудың даму тарихына қысқаша шолу. Жоспары: 1. Психологияныњ философия мен жаратылыстану ѓылымдары ќойнауынан бµлініп шыѓуы. 2. Ежелгі психология. 3. Орта ѓасырлардаѓы жан туралы ілім. 4. X Х ѓасырдыњ 20 - 30 жылдарындаѓы психология даѓдарысы. 5. Кењестік психологияныњ дамуы. 6. Ќазаќстанда психология ѓылымыныњ дамуы. 7. Ѓылыми психологияныњ принциптері. Лекция маќсаты: Студенттерді психологияның даму тарихымен, X Х ѓасырдыњ 20 -30 жылдарындаѓы психология даѓдарысымен, кењестік психологияныњ дамуымен, қазаќстанда психология ѓылымыныњ даму жолдарымен, ғылыми психологияныњ принциптерімен таныстыру. Лекция мєтіні : 1. Ерте замандардан бастап адам баласының назары, ақыл - ойы өзінің маңындағы дүниенің сырын танып білуімен бірге, өз денесінің ішкі дүниесінің, ақыл - ойы мен іс - әрекетінің тіршілік бейнесінің құпия сырларын ашып білуге ұмтылған. Біздің дәуірімізге дейінгі бірнеше мыңдаған жылдар бұрын Шығыс елдері Мысыр мен Үндістанда, Қытай мен өзге елдерде, адам баласының мәдениеті өсіп, дамып, осы заманғы ғылыми білімнің бастапқы іргетасы қалана бастаған. Қоғамның дамуына қарай өндіріс күштері өсті, әлеуметтік өмірде таптар пайда болды. Алғашқы құл иеленушілік мемлект құрылды. Қоғамда адамдардың әр - қилы наным сенімдерге негізделген көз - қарастары пайда болды. Мұндай көзқарастар тек діни нанымдарға негізделіп қана қойған жоқ, адамның жан дүниесі жайлы табиғи – ғылыми көз қарастардың тууына себепші болды. Ертедегі Шығыс елдерінде, сонан соң Ежелгі Грецияда адамның тәні мен жанының сырын білуге ден қойылды. Адам тіршілігінің негізі – қан айналуына ерекше мән берілді. Ертедегі Қытай медицинасында (ХІІІ ғ) денені басқарушы жүрек қызметі деп санап, ол ауа тектес нәрседен жаралған деді. Ол адамның физиологиялық тіршілігімен бірге психологиялық қызметінде реттеп отырады. Мұндай тіршілік адамның сөйлеу қабілетін оятып, ойын дамытады деген тұжырым жасады. Ежелгі Үндістан дәрігерлері, “адамның психологиялық әрекетінің негізгі органы – жүрек оның атқаратын қызметі біртіндеп миға ауысады” - деген тұжырым жасады. Б.ғ.д.VІ ғасырда Үндістанда адамның жан дүниесі жайындағы діни нанымдарға негізделген Джайнизм мен буддизм бағыттары кеңінен тарады. Бұдан кейінгі кездерде Үндістанға философиялық мектептер жан туралы түсініктерді метофизикалық - әдептік мақсаттарды дәріптеуге пайдаланылады. Бұл бағыт келесі дәуірімізде түрлі жолға түсіп, жан дүниесінің сырын адамның даралық ерекшеліктеріне орай түрліше түсіндіреді. Ерте дәуірдегі Қытай елдеріне кеңінен таралған философиялық - діни ой - пікір әйгілі ғұлама Конфуцийдің есімімен байланысты. 22 22 Онын іргесін өзі қалаған мектебі Конфуцияндық деп аталады. Конфуцийдің пікірінше “адамның білімі мен психологиялық сапалары – туа берілетін қасиет. Адам жаратылысынан қайрымды болып туады, бірақ оны жолдан тайдырып бұзатын - сыртқы орта. Сондықтан ол, адамның өз бойындағы сырттан әсер еткен зиянды қасиеттерден арылу үшін, адам өзі ішкі жан дүниесіне үңіліп ақыл - ойын дамыта түскені дұрыс” – дейді. Адамның тәнімен психикалық тіршілігінде қан айналу процесінің ерекше маңызды қызмет атқаратындығы туралы пайымдаулар келесі дәуірлерде Вавилон, Мысыр, Қытай мен Үндістанда, Ежелгі Шығыс елдерінде жалғасты. жүктеу/скачать 1,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|