Республикасы Білім және ғылым министрлігі



Pdf көрінісі
бет84/114
Дата29.07.2024
өлшемі1,59 Mb.
#203652
1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   ...   114
Байланысты:
Ташкенбаева Жалпы психология

31-
лекция
 
 
Таќырыбы: 
Қиялдың
түрлері. Қиял және ғылыми техникалық прогресс.
Жоспары:
 
1.
Қиялдың
түрлері.
2.
Қиялдың
жасалу жолдары.
3.
Қиялдың
дара айырмашылықтары.
Лекция маќсаты: 
Студенттерді қиялдың тарихи даму жолдарымен, қиялдың 
физиологиялық негіздерімен, түрлерімен, қиялдың жасалу жолдарымен, қиялдың дара 
айырмашылықтарымен, балаларда қиялдың дамуымен таныстыру.
Лекция мєтіні
1. 
Қиялдың
түрлері:
1.
Ырықсыз (пассив) қиял
2.
Ырықты (актив) қиял деп болады.
Ырықсыз қиял 

деп, адам алдына ешқандай мақсат қоймай, өздігінен, пайда болып 
алдында біраз уақыт билейтін ой көрінісін айтамыз.


93 
93 
1.
түс көру
2.
адамның бір нәрсені қатты ойлауы.
Адамның шала ұйықтауы жатады.
Түс көрудің жан 

жақты физиологиялығын түсіндіріп берген И.Т.Павлов.
Үйқы
кезінде ми клеткаларының барлығы тежелмейді, кейбір бөлімдерді (тежелу) қозу 
жағдайында болады.
Мидың мүндай бөліктерін "күзетші пункт" деп атайды.
Үйқы
дегеніміз физиологиялық жағынан алатын болсақ, адамның күнделікті өмірде 
жұмсаған энергиясын қалпына келтіру болып саналады.
Үйқы
3 фазадан түрады:
1.
үйықтай
бастау фазасы.
2.
Қатты
йықтау фазасы.
3.
Ояна бастау фазасы.
Түсте небір ақылға сыйымсыз образдардың жасалатыны белгілі, өйткені бүл кезде 
мидағы сигнал жүйелерінің арасындағы байланыс әлсірейді де 1

сигнал жүйесі жүйесі ғана 
жүмыс істейді. 
2 - 
ші сигнал жүйесі толығымен тежелуге үшырайтындықтан адамның 
ойлау қабілеті ете төмен болады.
Үйқы
кезіндегі осындай ғажап фантазиялық бейнелер де өмірде
бар нәрселердің 
жиынтығынан қүралады.
Бүлардың негізі адамның ояу кезіндегі басынан кешкен оқиғалары, ойы, арманы, 
көрген қызметі, басқалармен қарым
-
қатынасы
т.б.
Ұйқыдағы адамның түс көруіне себепші болатын факторлардың есебі жоқ.
Мысалы: 
ми клеткаларына көшедегі транспорттың тырсылы да, ағаш жапырағының 
сыбыры да, иттің үргені де, есіктің ашылып
-
жабылғаны да әсер етеді. Тіпті органның ішкі 
мүшелерінің (жүрек, өкпе, асқазан т.б.). жүмысына бір жайсыздық жүйе де адамның 
түсінеқай
-
қайдағы
бірдеңелер кіреді.
Мысалы: 
үйқыдагы
адамның жүрегіне бір салмақ түссе де адамның жүрегі қатты соға 
бастайды. Барлық адамның түсі деп жазды. И.П.Павлов "1
-
ші сигналдардың бейнелі, нақты 
және эмоциялық түрде жандануы". Түс көруді үйқыдағы мидьщ фантазиясы деуге болады, 
ырықсыз қиял адамның ояү кездерінде де болады. 
Мысалы:
1.
Адам аспандағы бүлттарға қарап, оны адам бейнесіне
немесе жануарларға үқсатуы.
2.
Адам әңгіме айтып отырғанда оның басынан өткен
оқиғалары сенін көз алдыңа елестеп отыруы.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   ...   114




©engime.org 2025
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет