Республикасы Білім және ғылым министрлігі
жүктеу/скачать 1,59 Mb. Pdf көрінісі
|
Ташкенбаева Жалпы психология
- Бұл бет үшін навигация:
- Жоспары
| Баќылау с±раќтары:
1.Ой тәсілдері дегеніміз не. 2.Ойлаудағы анализ бен синтездің алатын орны қандай. 3.Салыстыру, абстракция, нақтылау, жалпылау, жүйелеу тәсілдеріне жеке сипаттама беріңіз. 4.Ұғым дегеніміз не. Төменгі сынып оқушыларында ол қалайша қалыптасып отырады. 5.Пікір, ой қорытындылары жайлы айтып беріңіз. 91 91 30- лекция Таќырыбы: Қиялдың тарихи даму жолдары Жоспары: 1 Қиял туралы түсінік. 2 Қиялдың физиологиялық негіздері. 3 Қиялдың тарихи даму жолдары. Лекция маќсаты: Студенттерді қиялдың тарихи даму жолдарымен, қиялдың физиологиялық негіздерімен, түрлерімен, қиялдың жасалу жолдарымен, қиялдың дара айырмашылықтарымен, балаларда қиялдың дамуымен таныстыру. Лекция мєтіні 1. Біз бүрын қабылдаған заттар мен қүбылыстардың образдарына сүйене отырып, бүрын көрмеген жерлерімізді санамызда бейнелей аламыз. Мысалы: Өзіміз көрмеген алыстағы елдер туралы (Африка, Австралия, Индия т.б.) кітаптар оқығанда, әңгіме тыңдағанда бізге түрлі жаңа елестеулер пайда болады. Бүл қиял процесінің жемісі болып саналады. Адамның өмір төжрибесі, білімі мол болса, ол адамның қиялы да солғүрлым айқын және толық болады, ал бүл айтылғандар жеткіліксіз болса, қиялдың өте солғын болатындығы байқалады. Мысалы: Біз 4 класс оқушыларына қазан төңкерісіне дейінгі қазақ елінің өмірі мен таныстырып әңгіме айтқанымызда, кейбір оқушылар сол кездегі кедейлердің ауыр түрмысы туралы, байлардың сән салтанаты, туралы онша ажырата алмайтындықтары болады. Б а л а л а р д ы ң с о л к е з д е г і қ а з а қ е л і т ур а л ы елестерінің солғындығы оларда қазақ елі туралы көрнекті туғаны байқалады. Кейін осы тақырыпқа қайта оралып, көрнекілік жағына ерекше мән беріп (оқушыларға әңгіме айтып суреттер көрсетіп, музейлерге, театрларға) апарып таныстырғанда оқушылардың қазан төңкерісіне дейінгі қазақ елі туралы түсініктері нақтылана түсті. Қиял дегеніміз - қоршаушы өмірдегі заттар мен қүбылыстардың, әр түрлі адамның алына қойған мақсатына сәйкес, өңделе отыра, жаңа бейнелердің жасалыну жолдарын айтамыз. Қиял дегеніміз - сыртқы дүние заттары мен қүбылыстарының субъективтік образдарын қайтадан жаңғыртып, өңдеп, бейнелеуде көрінетін тек адамға ғана тән психикалық процесс. Адамның тарихи дамуында не істеп не қоймасын барлығы қиял жүзінде басталады. Сондықтан қиял дегенде адамның өмірі мен және еңбек әрекетімен тығыз байланысы бар, кебінесее адамның өз жеке басына қарай бағытталған ойлаудың түрін қиял дейміз. Қиял процесінің адам әрекетінің қай саласында болмасын маңызы зор. Жалпы қиял деген жаңа бейнені жасау болып келеді. Қиялдың негізінде іс жүзіндегі немесе теориялық түрғыдағы жаңалықтар ашылады. Адамзат дамуының алғашқы кездерінде - ақ адамдар нәрселерді табатын болған. Адамдар құр қолмен жүмыс істей жүріп, сол қолдардың жүмысын шапшаң ететін еңбек қүралдарының қарапайым түрлерін ойлап таба бастаған. |