Рк биохимия-2 1 Гармондарға жалпы түсінік?
Сүйек тінінің құрамы жасушалары атқаратын қызметтері
жүктеу/скачать 4,65 Mb.
|
Биохимия 2 Рк (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- 48 Қалқанша безінің гормондары және олардың функциялары
| 47 Сүйек тінінің құрамы жасушалары атқаратын қызметтері
Остеоциттер (гр ostcon - суйек, ctus-жасуша)-суйек жасушалары. Булар санына карай суек улпасынын дефинитивті клеткалары, белінуге деген касиетінен айрылган. Остеоциттердін компакті улкен ядро жене эліз базафильді цитаплазмасы бар. Органеллалары элсіз дамыган жасуша центриом жасушада табылмаган. Суйек клеткалары суйек беткейлерінде немесе лакуналарда жатады жоне де остециттін контурын кайталайды. Беткейлердін узындыгы 22-55 мкм, ені 6-14 мкм дейін езгеріп отырады. Остеобласттар, остеобластоциттер (гр. osteon-су§ек, blastos-зачаток). Булар жас жасушалар, суйек улпасын курайды. Кальптаскан суйектер суйекустінін (надкостница) терен катпарларында жоне травмадан кейін регенерация журген суйек улпаларында кездеседі. Калытасып жаткан суйектін букіл беткейін уздіксіз кабатпен каптайды. Остеобласттар ар турлі формада болады: / кубтарізді, пирамидалык, бурышты (углаватый). Онын денесінін пішіні шамамен 15-20 мкм. Ядролары домалак, немесе овальды формада, бір немесе бірнеше ядрошыктан турады. Остеокласттар - (гр.octeon- суйек, сао-усактау,сындыру). Бул клеткалардын табигаты гематогенді, шеміршек пен суйекті бузу кабілеті бар. Олардын дияметрі 90 мкм жене одан улкен дережеге дейін жетеді. Оларда уш бірнеше ядро болады. Цитоплазмасы элсіз базафильді, кейде оксифильді остеокласттар озінін, коршаган ортасына СО2 беледі, ал карбоангидраза ферменті кышкылдардын (н2 СО3) калыптасуына экеледі. Ол суйектін органикалык, матрицасын жене кальций туздарын ерітеді. 48 Қалқанша безінің гормондары және олардың функциялары Қалканша без - ішкі секреция бездерінің ішіндегі негізгілерінің біреуі.Организмде аиналып отыратын барлык қан теулік бойы бірнеше рет калканша безі аркылы отеді де, онын бөліп шыгарган секретін барлык улпаларга және мушелерге жеткізеді. Калканша безі гормондарынын зат алмасуын реттеудегі маңызын осыдан-ак байкауга болады. Химиялык табиғаты. Қалканша безінін негізгі де әсіресе активті гормоны тироксин мен трийодтиронии. Ол гормондар бірнеше рет айналып өзгеру нетижесінде тирозин амин кышкылынан тузіледі. Йодидтер ерекше пероксидаза ферментінін эсер етуімен тиреоглобулин белогы курамындагы тирозин калдыгымен реакцияласады. Калканша безініц жұмысы бұзылган кезде гормондардың бөлініп шығуы бәсеңдейді (гипофункция) немесе олар көптеп бөліне бастайды (гиперфункция). Гипофункция кезінде суткоректі жануарлардын зат алмасуы томендейді. . Гормон шыгуы азайган кезде адамдарда енжарлық, селкостық пайда болады, ұйқы басады, ойлау қабілеті төмендейді, акылынан алжасады. Ол жағдай жас кезде кездессе, өсуі токтайды (ергежейлі болып калады), дене бітімі озгереді. Медицинада муны кретинизм деп атайды. Гиперфункция кезінде гормонның жасалып шығуы артады. Бул кезде зат алмасу кушейеді, сыркат адамда коркактык пайда болады, бойын унемі коркыныш билейді, жуйке жуйесі козып, жуйкесі жукарады, козі уясынаншынып, базед ауруына ушырайды. Сол сиякты мундай кезде азот алмасуынын кері кубылысына ушырауы да мумкін, бауырда гликоген өте азаяды, қоректі қанша көп жесе де организм жүдеп, денесі арықтайды. жүктеу/скачать 4,65 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|