Рк биохимия-2 1 Гармондарға жалпы түсінік?
Май қышқылдары жане олардың атқаратын қызметі?
жүктеу/скачать 4,65 Mb.
|
Биохимия 2 Рк (1)
| 12 Май қышқылдары жане олардың атқаратын қызметі?
Май кышкылдары Гидролиздеген кезде май глицеролга жене май кышкылдарына жіктеледі. Май кышкылдары дегеніміз - карбон кышкылдары. Одын курамында коміртегі атомдарынын ұзын тізбегі... бар. Бул кышкылдарга жалпы кабылданган тривиалдык немесе жуйелік атаулары калыптаскан. Мысалы, молекула курамында кеміртегінін терт атомы (С4) бар кышкыл май кышкылы деп аталады (тривиалдык атауы), сол кышкыл жуйелік атауда (номенклатурада) Бутан кышкылы деп аталады. Молекула курамында кеміртегінін 18 атомы оар (С18) каныккан кышкыл тисінше стеарин кышкылы немесе октадекан кышкылы деп аталады. Ал молекула курамында С18 бар жане бір кос байланысты каныкпаган кышкыл олеин кышкылы немесе октадекен кышкылы деп аталады. 1. Каныккан май кышкылдарынык молекула курамында көміртегінін 4-24 атомдары болады жоне олар тузу тізбекке орналасады. абиги маларда кеміртегі атомдары жұп болады. Май кышкылдары курамындағы көміртегін нөмірлеу карбоксил тобы тұрган атомнан басталады. Кейде көміртегі атомдары грек алфавиті әріптерімен де белгіленеді. Мундай жагдайда карбоксил топка еңжакын орналаскан көміртегі атомы а-әрпімен белгіленеді: Молекуласында бір, екі, үш жене одан да коп кос байланыстары бар каныкпаган маи кышкылдары. Мундағы кос байныстын орны А белгісімен керсетіледі де, онын шекесіне немірлі индекс койылады. Мысалы, д9 деген белгі мынаны білдіреді. Карбоксильдік топтан есептегенде 9 коміртегі атомынан кейін кос байланыс орналасады, ягни кос байланые молекуладары 9 - жоне 10 коміртегі атомдарынын арасында орналасады. Кышкы молекуласындағы кос байланыстарды әркашанда бір метилен тобы (- СН2) беліп турады. Сол сиякты С18:о белгісі май кышкылдарьнын молекуласы кос байланыссыз екенін жене оныц курамы 18 коміртегі атомынан туратынын керсетеді. С18:2 белгісі молекула курамында екі кос байланыс бар екенін жене онын 18 кеміртегі атомынан куралганын білдіреді. Мұнда да кос байланысты косылыстар ушин цис-изомерия жоне транс- изомерия тән, олар д белгісіні алдына койылады. Мысалы, цис-д9 немесе транс-д9. табиғи майларда әркашанда цис- конфигурациялы каныкпаган кышкылдар кездеседі. Молекула курамында екі немесе одан да кеп кос байланысы бар каныкпаган май кышкылдары поликаныкпаган кышкылдар деп аталады жүктеу/скачать 4,65 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|