С. А. Вологжанина, А. Ф. Иголкин материалтану оқУ ҚҰралы
Түсті металдардың коррозияға төзімді қорытпалары
жүктеу/скачать 8,95 Mb. Pdf көрінісі
|
6 Вологжанина Материалтану. Оқулық
| Түсті металдардың коррозияға төзімді қорытпалары.
Коррозияға төзімді түсті металдардың екі тобы бар: • жоғары электродтық потенциалы бар өтпейтін металлдар (Au, Pt, Ag, Cu жəне олардың қорытпалары): • беткі қабаттарда тығыз қорғайтын оксидті пленкаларды (Ti, Al, Cr) қалыптастыратын пассивті металдар: Алтын, платина, күміс кейбір концентрлі қышқылды қоспағанда, кез келген ортада коррозияға төзімді. Мыстың коррозияға төзімділігін ылғалды ауада, теңіз суында жəне көптеген органикалық қышқылдарда сақтайды. ішкі кернеулерді жеңілдетуде жездің коррозиялық жарықтарға бейімділігіне жол бермеу үшін ылғалды атмосферада жану процесі жүргізіледі. Электрохимиялық ерітіндісінің нəтижесінде электролитте пайда болатын мыс иондарының уыттылығы тағам өнеркəсібінде мыс қорытпаларын пайдалануды шектейді.Пассивтелген металдар құрғақ жəне ылғалды ауада, органикалық жəне бейорганикалық қышқылдарда жоғары. Титан коррозияға төзімділік жағынан алтын мен платинадан кейінгі орында тұрады. Титанның жоғары коррозияға төзімділігі ылғалды атмосферада қыздырылған кезде сақталатын бетінде TiO2 оксидінің тұрақты пассивациялық пленкасының пайда болуымен түсіндіріледі. Титан қорытпалары теңіздегі кавитацияның тоттануына жоғары төзімділікке ие. Алюминий жəне алюминий қорытпалары бетіндегі Al2O3 қорғағыш оксидті пленканы құрайды, бұл олардың ылғалды атмосферада жəне қышқыл ортада коррозияға төзімділігін қамтамасыз етеді. Пленка нейтралды ортада төзімді, бірақ ол сілтілік ортада тез ериді. Сондықтан да сілтілік орталарда алюминий жəне оның қорытпалары оңай жойылады. Теңізде алюминий қорытпалары коррозияның бұзылуына сезімтал болып келеді. Жоғары электрод əлеуеті бар мыс жəне темір сияқты қоспалаушы элементтер, алюминий қорытпаларының коррозиялық төзімділігін нашарлатады. Таза алюминийге коррозияға төзімділігі жағынан Дуралумин мыс-қорытпасы орын береді. Кремний мен магний элементтерінің электртерістілігі бар қоспалау белсендділікке нұқсан келтірмейді, ал марганец (MnFe) Al6 қосылысының түзілуінен коррозиялық төзімділікке теріс əсер етіп, қатты ерітіндіден темірді алып тастауға мүмкіндік береді. Сондықтан АМц түрінің қорытпалары техникалық алюминийге қарағанда тот басуға қарсы болады. Алюминий қорытпаларын коррозиядан қорғау үшін таза алюминиймен қаптау қолданылады жəне анодтық өңдеу мен химиялық тотықтыру 260 жолымен қорғайтын тотықты пленканы жасанды қалыңдатуға негізделген əдістер қолданылады. Сондықтан сілтілік орталарда алюминий жəне оның қорытпалары оңай жойылады. Теңіз суында алюминий қорытпалары коррозиялық бұзылуға сезімтал. Жоғары электродтық потенциалы бар мыс пен темір сияқты легирленген элементтер алюминий қорытпаларының коррозияға төзімділігін бұзады. Дралюминмен, мыспен қосылған, коррозияға төзімділігі таза алюминийден айтарлықтай төмен . Электронға қарсы элементтермен қосу кремний жəне магнийдің пассивтілігін бұза алмайды, марганец қатты қоспасынан темірді алып тастауға жəне оның теріс əсерін тоттануға төзімділікті жоюға мүмкіндік беретін қосылыс (MnFe) Al6 құралуына байланысты оң əсер етеді. Сондықтан AMц түрінің қорытпалары техникалық алюминийге қарағанда коррозияға қарсылығы болады. Алюминий қорытпаларын коррозиядан қорғау үшін таза алюминиймен қаптау қолданылады жəне анодтық өңдеу жəне химиялық тотықтырумен қорғайтын тотықты пленканы жасанды қалыңдататын негізделген əдістер қолданылады. 7 жүктеу/скачать 8,95 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|