С. Аманжолов атындағы шығыс қазақстан

Тақырыбы:Мектептегі тәрбие жұмысының мақсаты мен міндеттері.Тәрбие бөлімі бойынша құжаттар

Орындаған:Мәліков.А.Қ

Группа:ФК-2Б(9)

Тексерген:Мусабаева.Г.В

Өскемен қ,2021

Тәрбие – біртұтас процесс. Себебі тұлға жеке адам ретінде тәрбиеленеді. Сондықтан жеке тұлғаның кісілік қасиеттерін қалыптастыру жеке – дара атқарылмайды, керісінше бір мезгілде, бірыңғай жағдайда жүзеге асырылады. Өйткені тұлғаның қалыптасып, дамуы тұтас процесс.

Тәрбие ұзақ әрі күрделі процесс. Жеке адамның қалыптасуы бүтіндей бір ұзақ дәуірді қажет етеді. Адам баласы туғаннан бастап, есейіп ержеткенге дейін тәрбиеніңықпалында болса, кейінгі уақытта ол өзін - өзі тәрбиелеу процесімен жалғасып отырады.

Екіншіден, тәрбиелеу барысында қойылған мақсаттың нәтижесін көбінесе жуық арада байқауға болмайды. Өйткені әрбір жеке тұлғаның мінез- құлқында дара ерекшеліктері, қабілеттері, дүниетанымы бірыңғай қалыптасып дамымайды. Оған ықпал ететін ішкі және сыртқы факторлардың да әсері мол.

Тәрбие - көпжақты процесс. Жасөспірімдерді азамат етіп тәрбиелеу, қоғамдық пайдалы еңбекке әзірлеу процесі қоғамның барлық азаматтарының міндеті, отбасы, мектеп пен жұртшылықпен бірлесіп атқаратын ортақ мақсаты. Дегенмен де ата – аналар мен жұртшылық әрекетін қадағалап, бағыт – бағдар беріп, олардың бала тәрбиесіндегі жұмыстарын бірыңғай бағытта ұйымдастырып отыратын ол – ұстаздар тобы.

Тәрбие процесін табысты, нәтижелі ұйымдастыру тәрбиешілерге, алдымен тәрбие заңдылықтарын жете түсінуді қажет етеді.

Тәрбиенің заңдылықтарына:

1. 
   Баланың үнемі жетілуі, даму жағдайында болуы, бұл – табиғи заңдылық;
   
2. 
   Баланың өзінің түрлі әрекетінсіз және оның сыртқы орта мен табиғи қарым – қатынасынан тыс тәрбиенің болмауы жағдайы;
   
3. 
   Тәрбие мен дамудың бірлігі және өзара байланыстылығы;
   
4. 
   Тәрбие мен өзін - өзі тәрбиелеудің бірлігі және өзара байланыстылығы;
   
5. 
   Тәрбиеде бірыңғай дайын рецептің болмауы және оны қолдану мүмкін еместігі;
   
6. 
   Қоғамның үнемі өркендеп дамуы, онда өмір сүріп отырған әрбір жеке адамның күш - қуатымен өмірлік ұстанымына тәуелді екендігінде, сондықтан да тұлға тәрбиесі, бұл заңды құбылыс.
   

Қазіргі заман тәрбиесі гуманистік негізде болып, тұлғаның әлеуметтік -мәдени (өмір және әрекет –қылық кейпін таңдау және іске асыру), даралықты (тұлғаның өзіндік қалыптасуы), жауапкершілікті қатынас (құндылықтар таңдау) бағыттарында дамуына орайласады. Мұндай тәрбие технологиялық икемшілдігіменен (адамның қабылдау және психологиялық даму заңдылықтарына сай орындалады), көңіл – күйге сәйкестігімен (көңіл – күй тәжірибесін қалыптастырады), сұхбаттастығымен (екінші біреуге ұсыну үшін емес, өз меншікті тәжірибесін құрастыру үшін), жағдайға қарай орындалуымен (негізгі құралы – тәрбиелік жағдай), болашақта бағытталуымен (дамудағы тұлғаға арналады) ерекшеленеді.

Мектептің тәрбие жүйесінің пайда болуы, қалыптасуы, дамуы көптеген объективтік және субъективтік факторлардың ықпалымен. жүретін ұзақ мерзімді және күрделі процесс болып табылады. Сонымен қатар ол оқу орнының қызметі мен айналадағы әлеуметгік ортаға мәнді өзгерістер ендіреді. Оның нәтижесі көп жағдайда мектеп өмірінде нені, қалай, қашан өзгерту қажеттігін анықтай білуге байланысты. Қателеспес үшін, ең алдымен оқу орнының бүгінгі жағдайы мен келешектегі бейнесін нақты елестете болжай білу өте маңызды.

Мектептің тәрбие жүйесінің дәл бүгінгі таңдағы және келешектегі бейнесінің үлгісін жасау оның қалыптасуы мен дамуы жағдайында қажет болып табылады.

Педагогикалық тәжірибе көрсеткендей, жоспарға әкімшілік талаптармен ғана қарау, жоспарлау үрдісінде өкінішке орай, жоспардың құрылуы мен жазылуын шектейді. Мұндай жағдайда, жоспар формальді түрде болып, әрекетке бағыт бере алмайды. Нәтиженің қол жеткен тиімділігі және әрекеттен кез келген табысы әрекеттің қаншалықты сауатты жоспарлануына байланысты болады Жалпы алғанда жоспар әрекеттін мазмұнды көрсетушісі, оның ретін, көлемін, уақытша шекарасын аныктаушы құжат.

Ол төмендегідей кызмет аткарады:

- Нақты бағыттар мен әрекет түрлеріне бағыт беруші, анықтаушы;

- Болжаушылық, яғни жанама іс – қимыл көрсетуші, нақты әрекет аркылы нәтиже көрсетеді;

- Үйлестіруші, ұйымдастырушы, яғни әрекеттің қандай тәсілдермен ұйымдастырылатындығын, онын объектісі және субъектісі кім болатынын, әрекеттерін көрсететін, оның басқа түрлерінін өзара қатынасын, сол сияқты әрекетін көрсетеді, олардың орнын, уақытын кім, қашан, қайда орындайтынын анықтайды;

- бақылаушылық, қойылған мақсаттардың жүзеге асырылуын қадағалау;

- қалпына келтірушілік, яғни кез келген уакыт аралығында жоспар бойынша істелген жұмыс мазмұнын және көлемін қайта қалпына келтіру;

Барлық жағдайда жоспарға әкімшілік үшін емес, педагогтың өзіне қажет жұмыс құжаты ретінде қарап, жұмысты ретсіз жүргізбей, педагогикалык үрдісте өз ойлары мен мақсаттары, мүмкіндіктері мен талаптарына сәйкес жүргізілуі керек.

Жоспар егер талапқа сай жасалса, тәрбие жұмысын жүргізуге көмек болады.

Адамзат ХХІ ғасырға аяқ басты. Алдағы небір керемет жетістіктер қандай болмасын адамзатты алаңдататын проблемалар – барлығы адам проблемасымен ұштасады. Олай болмауы да мүмкін емес, себебі ХХІғасыр адам ғасыры болмақ. Сондықтан да еліміздің болашағы жарқын болуы үшін, ең алдымен “бесігімізді түзеуіміз” қажет. Ол үшін тәрбиеші өзі тәрбиелі болуымен қатар, тәрбиенің барлық қыр-сырын меңгеруі керек. Оның мектептің тәрбие жұмысын жоспарлау мен ұйымдастыруда жүргізетін жұмыстары, тәрбие жоспарларының түрлері, әкімшілік, ұйымдастырушылық жұмыстары дұрыс тәрбие беруге бағытталуы тиіс. Осы проблема – соңғы онжылдықта бүкіл Қазақстан көлемінде өзінің шешімін ерекше жолдармен табуда.

Тәрбие жүйесін жаңа сапалы деңгейге көтеру үшін мыналар қажет:

• 
  Тәрбие жұмыстарының мақсаты мен міндеттері оқушылардың нақты тәрбиелік деңгейлерінің талдауына негізделген болу керек;
  
• 
  Оқушылардың әртүрлі шығармашылық әрекеттерін жүзеге асыруға қажетті жағдай жасау;
  
• 
  Тәрбие жұмысын жүйелілік-кешенділік тұрғыдан жоспарлау;
  
• 
  Мектептің тәрбие жұмысын ұйымдастыруда пайдаланатын әдістер мен тәрбие түрлерінің әсерлілігі мен өтімділігі;
  
• 
  Ғылым жетістіктері мен озат тәжірибе негізінде ұстаздардың педагогикалық білімдері мен дағдыларының үздіксіз жетілуі;
  
• 
  Көпшілікке арналған тәрбие шараларының мазмұндылығы мен көкейкестілігі, оларды дайындап өткізу барысында оқушылардың жоғары  деңгейдегі белсенділігі;
  
• 
  Оқушылар ұжымының өмірін педагогикалық мақсатқа сәйкес ұйымдастыру;
  
• 
  Оқушыларды жоспарлау үрдісіне қатыстыру;
  
• 
  Мектептің тәрбие жұмысын жүйелі түрде жоспарлау және дұрыс ұйымдастыру тиімді нәтижеге қол жеткізуге мүмкіндік береді.
  

С.АМАНЖОЛОВ АТЫНДАҒЫ ШЫҒЫС ҚАЗАҚСТАН

УНИВЕРСИТЕТІ КЕ АҚ

ЖОҒАРЫ КОЛЛЕДЖ