Маргиналды зонанын В-жасушалары адамда өмірінін бастапкы кезінде
14-Тарау. Адаптивті иммунитеттің гуморалды механизмдері
219
транзитті В-О-лимфоциттері аркылы түзіле бастайды, олар фолли-
кулярлы дәстүрлі В-1 және В-2-лимфоциттерінің белгі нәтижесінде
В-О-лимфоциттердін беткейінде кұрылады (ІМоІсһ2-белгілеу деп атала-
ды). В-жасушалардын маргиналды зонасынын беткейінде І§М-дер
көп көлемде экспрессияланады, 1§0 және С 05 экспрессиялануы
мүлде жүрмейді. С021 (комплемент рецепторы) және Толл-ұксас
рецепторлардын экспрессиясы айкын көрінеді.
Маргиналды зонаның В-жасушалары реңиркуляңияланбайтын перифериялық В-лимфоңиттердің субпопуляңиясын таныстырады, олар жуқпалы антигендерге қарсы жылдам антидене синтездеуге міндетті. Ен алдымен олар полисахаридті капсулалык бактерияға (Т-тәуелсіз ан-
тиген) карсы төмен аффинді І§М түзуге жауапты. Олар Т-тәуелді анти-
генге карсы І§М және І§С синтездейді. Себебі маргиналды зонанын
В-жасушалары біркатар Толл-ұксас рецепторларды экспрессиялайды,
бірінші кезекте ПАМС полисахаридті бактерияларды танитын ТЬК4,
ВЖР және ТЬК мен бірге осы жасуша беткей В7 молекуласының экк-
спрессиялануын шакырады, ол Т-хелперлерге костимулдаушы сиг-
налды камтамасыз етеді. Белсенген Т-хелперлер маргиналды зонанын
В-жасушаларымен бірге Т-тәуелді антигендерге карсы антидене
синтездейді.
Көкбауырдың маргиналды зонасында локализациялануына байланы- сты В-жасушалар өзі синтездейтін антидене көмегімен көкбауырдан ағып өтетін қанды жұктырылған коздырғыштардан корғай отырып, сол кезекте сепсис дамуының алдын алады. Маргиналды аймақтың В-жасушаларыының біраз бөлігі плазмалық жасушаларында дифференңияланады жэне антиденелерді өндіру қандағы бактериялы антигендермен байланысқаннан кейін 4-ші куні баста- лады. Сонымен қатар, маргиналды аймақтың В-жасушалары осы жасушалардың беткей орналасқан, комплементке (С02І) арналған қандағы иммундық кешендермен байланысады. Бул байланысу маргиналды аймақтағы В-жасушаларының беткей иммундық кешендерді жутатын фолликулярлық дендритте орналасқан көкбауырдың фолликулалық В-жасушаларына ауысып көшуін қамтамасыз етеді. Өз кезегінде осы дендриттік жасушалардың арқасында фолликулярлы В-жасушаларының белсенуін қамтамасыз етеді. Осы әдіспен маргиналды аймақтың В-жасушалары қандағы антигендерді (СВ2. ВЖР емес) арнайы емес бай- ланыстырып, оны лимфоидты фолликулаларға тасымалдайды жэне ан- тиген тасымалдаушы жасушалар рөлін атқарады.