С. В. Кожанова Жалпы иммунология
жүктеу/скачать 19,87 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы иммунология оқулық
| ИНТЕРЛЕЙКИН-15.
Макрофагтар өндіреді. Биологиялык әсері бойынша кұрылымдары гомологиялы болмаса да, ИЛ-2 және ИЛ-21 ұксас, коздырьшган Т-жасушаларынын көбеюін, цитотоксикалык Т-жасушаларының пісіп-жетілуін колдайды, N К-жасушаларын активтейді және шеткері канның митогенмен қоздырылған моно- нуклеарлык жасушаларының көбеюін шакырады. ИЛ-15-тің іп у / уо орындалатын эффектілері толык зерттелмеген. ИНТЕРЛЕЙКИН-16 (немесе лимфоциттердін хемоаттрактанты). Т-лимфоциттермен, көбінесе С 0 8 +-жасушаларымен өндіріледі. ИЛ-16 рецепторы С1)4 тұкымдастығына жатады, сол себептен ИЛ - 16 С04-пен әсерлесе алады. Онын негізгі нысанасы — С 0 4 +-жасушалары. ИЛ-16 оларға хемоаттрактант ретінде қызмет көрсетеді, олардын адгезивтігін жоғарылатады, көбеюін тежейді, сонымен катар, С025 экспрессиясын және цитокиндердін өндірілуін күшейтеді. Сонымен катар, ИЛ-16 Т-жасушалары ИЛ-2-рецепторын және коздырьшмаған Т-лимфоциттер МНС II класс антигендерін экспрес- сиялауын күшейтеді. ИЛ-16-нын анти-АИТВ-белсенділігі бар екені жакында дәлелденді. Бұл эффект С 04 нәруызы рецептор ретінде ИЛ-16-мен әсерлесе алатынына байланысты. ИЛ-16 жоғары концентрацияда СӘ-4 лимфо- циттермен байланыскан АИТВ репликациясын тежейді. ИНТЕРЛЕЙКИН-17. Бұл да Т-жасушаларымен өндіріледі. Көрсететін әсері ИЛ-6 мен ИЛ-8 өнімін, адам фибробластарында адгезиянын беткері молекулаларыньщ экспрессиясын жоғарылататын ИЛ-1 мен ТИҒ-а әсеріне уқсас. ИЛ-17 — Т-жасушаларды белсендіретін, жакында клондалған С04-жасушалык цитокин. ИЛ-17-рецепторы 24-Тарау. Цитокиндердің негізгі топтары, биологиялық әсерлері... 557 Т-жасушаларда ғана емес иммундык жүйеге катысы жок жасушалар- да да табылған. ИЛ-6 мен ИЛ-8 өнімін, фибробласттар адгезиясын беткері молекулаларының экспрессиясын жоғарылататындығы ИЛ-17 қабыну цитокині сияқты қызмет көрсетеді дегенді дәлелдейді. Соны- мен, И Л -17 Т-тәуелді кабыну реакцияларға катысады және гемопоэздік бағаналылардың дамуын реттейді. ИНТЕРЛЕЙКИН-18. Алғашында IҒМ-ү индукторы ретінде табылған. Тхі белсенділітін жоғарылататын жаңа цитокин. ИЛ-18 Ғаз-лигандалар аркылы тышканның Тхі (ТхО немесе Тх2 емес) клондарының цитоулағыштығын жоғарылататыны кейінірек дәлелденді. ИЛ-18 іп у іу о әсерлері толык зерттелмеген. ИНТЕРЛЕЙКИН-19. Молекулалык салмағы — 35-40 000 Д. Липо- поликанттармен белсендірілген моноциттермен, В-лимфоциттер- мен өндіріледі. ИЛ-10 цитокиндік тұкымдастығынын өкілі болып табылады. Кьішкылдауыш серпілістерді және апоптозға алып келетін кабынулык цитокиндерді күшейтеді; бұл цитокин Тх1/Тх2 балансын ІҒІЧ-ү тежеу және ИЛ-4 пен ИЛ-13 көбейту бағытына карай өзгерте алады. ИНТЕРЛЕЙКИН-20. Молекулалык салмағы — 18 000 Д. Моноциттер және кератиноциттермен түзіледі. Өзінің белсенділігін эпидермалдык тінде көрсететін ИЛ-10 тұкымдастығының өкілі. Тх1/Тх2 балансына ИЛ-19 сияқты әсер ете алады. ИНТЕРЛЕЙКИН-21. 15 000 Д аралығында молекулалык салмағы бар полипептид. ИЛ-21 мен ИЛ-21К цитокин-рецепторлык жұбы клондалған. ИЛ-2, ИЛ-4 және ИЛ-15-термен гомологиялы. Тек кана лимфоидтык тінге жататын көкбауырда, айыршабезде, шеткері канда, лимфоциттерде және лимфа түйіндерінде өндіріледі. ИЛ-21 рецепторы шеткері В-лимфоциттер, Т- және N К-жасушаларынын бетінде экс- прессияланады. ИЛ-21 ИЛ-15-пен әсерлесіп ЫК-жасушаларының гемопоэзі мен пісіп-жетілуіне, анти-СО40-пен костимуляцияланған жетілген В-жасушаларының активациясына және көбеюіне анти-СИ5-пен костимуляцияланған Т-жасушаларының көбеюіне катысады. ИЛ-21 мен ИЛ-15 кұрамында бірдей позицияда цистеин калдыктарының 2 жұбы бар: біреуі — ИЛ-2, 4 пен ГМ-КСФ сакталады, екіншісі — ИЛ-21 мен ИЛ-15 қана тән. Осы амин қышқылдык гомологиясының күшті болғандығынан, ИЛ-15 пен ИЛ-21 кұрылымдары өте ұксас. ИЛ-21 өз бетімен адамнын окшауланған В-лимфоциттеріне мито- гендік әсер келтіре алмаса да, олардың анти-СО40 моноклоналдық 558 IV Бөлім. Иммунды патология және иммунды профилактика антиденелермен коздырылған пролиферациясын күшейте алады және керсінше, ИЛ-21 анти-І§М-антиденелері мен ИЛ-4 комбинациясымен туындаған пролиферацияны тежейді. Сонымен катар, ИЛ-21 жетілген Т-жасушаларын емес, «анкау» Т-жасушаларын костимуляциялайды. ИЛ-21 анти-СОЗ немесе баскадай стимулдарсыз Т-жасушаларына белсенді пролиферативті әсер келтіре алмайды. Активтелген С 0 4 +-Т-жасушаларының өздері де ИЛ-21 өндіре- тіндігінен, бұл цитокиннін Т-хелперлердін кең таралуын болдырып, көршілес В-жасушаларының келісті жауабын туғызып, иммундык жау- апты реттеуде аутокриндік маңызы бар. ИЛ-21 катерлі трансформацияланған жасушаларға иммунология- лык бакьшауды аткаратын N К-жасушаларынын көбеюі мен таралуына қатысады, сондыктан метастазалардың пайда болуына әсері бар. Со- нымен катар, N К-жасушалары микробтык патогендерге, сонын ішінде вирустарға карсы туа біткен иммунитеттің негізі; гемопоэзді реттеуге катысады. Сонымен, клондалған ИЛ-21 цитокині жетілген Т- және В-лимфо- циттердің коздырғыш стимулдарға жауап ретінде орын алатын про- лиферацияларын реттейді, сүйек кемігінен МК-жасушаларының по- пуляциясы таралуына делдалдык кызмет көрсетеді, кортып айтканда, иммун жүйесінің манызды реттеушісі болып келеді. жүктеу/скачать 19,87 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|