С. В. Кожанова Жалпы иммунология
-Тарау ТУА БІТКЕН ИММУНИТЕТТІҢ
жүктеу/скачать 19,87 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы иммунология оқулық
- Бұл бет үшін навигация:
- ТУА БІТКЕН ИММУНДЫ ҚОРҒАУДЫҢ НЕГІЗГІ ГУМОРАЛДЫ ФАКТОРЛАРЫ
| 7-Тарау
ТУА БІТКЕН ИММУНИТЕТТІҢ ГУМОРАЛДЫ ФАКТОРЛАРЫ Туа біткен иммунды қорғаудын негізгі гуморалды факторлары. Антимикробтык пептидтер, олардын өнімдеуші-жасушалары және әсер ету механизмдері. Жедел фазасының нәруыздары. Қабыну медиаторлары: тромбоцитактивтеуші фактор, простагландиндер, лейкотриендер, кабыну цитокиндері. Кабыну және гомеостаздык хемокиндер. ТУА БІТКЕН ИММУНДЫ ҚОРҒАУДЫҢ НЕГІЗГІ ГУМОРАЛДЫ ФАКТОРЛАРЫ Туа біткен иммундык жауап ағзаға кірген патогендерден жедел түрде корғауды камтамасыз етеді, бұл гуморалды және жасушалык- эффекторлык механизмдердің катысуымен іске асады. Туа біткен иммунитеттін негізгі гуморалдык факторларына антимикробтык пеп- тидтер, жедел фаза нәруызы, кабыну медиаторлары, яғни туа біткен иммунитеттің жасушаларынан өндірілетіндер және жүйелік кабыну медиаторлары жатады. Антимикробтық пептидтер Антимикробтык пептидтер эпителиалды жасушалардың шырыш- ты кабығынан және теріден синтезделеді және де нейтрофилдерден. Олар эндогенді антибиотиктер болып табьшады, бактериялардың, саңыраукұлактардың, жай және кейбір вирустардың өсуін баяулата- ды. Нейтрофилді гранулалардың кұрамында болатын антимикробты пептидтер, фагонитозға ұшыраған микробтардын сол жасушаларымен жоюына катысады. Антимикробтық пептидтердің синтезі кабыну цитокиндерінін әсе- рінен жоғарылайды (ИЛ-1, Т ^ Ғ -а). Кезегімен кейбір антимикробтык пептидтер, жүйелі туа біткен иммунитеттің кабыну жасушаларын 92 II Бөлім. Туа біткен иммунитет осы цитокиндер мен баска медиаторларымен синтезін стимулдейді, біріншіден макрофагтар мен мес жасушаларымен. Антимикробтык пептидтердің ішінен кейбіреулері нейтрофилдер мен дендриттік жасушаларға арналған хемоаттрактанттар болып табылады. Антимикробық пептидтердің шыққан тегі дефенсиндер мен катели- ңидиндер болып екі турге бөлінетін катиондық нэруыздар. Дефенсиндер — бұл катиондык антимикробтык пептидтер катарына енетін, 29—35 амин кышкылдарынан тұратын, кұрамына дисульфидтік байланыстарды түзетін нұскаулык емес алты цистеиндердің калдыктары кіретін катар. Осы дисульфидтік байланыстардын аркасында де- фенсин молекуласының үшіншілік кұрылымы қалпына келтіріледі. Дисульфидтік байланыстардын локализациясы аркылы дефенсиндерді а-дефенсиндер және |3-дефенсиндер деп екіге бөліп карастыруға бола- ды. Адамда үш а-дефенсиндер және алты (3-дефенсиндер белгілі. а-дефенсиндердің басты продуценттеріне нейтрофилдер мен терінің эпителиалды жасушалары және шырышты қабықтары жатады. Патогенді микроағзалар, яғни фагоцитті нейтрофилдер, олар фагоциттер мен нейтрофилдердің біріншілік және екіншілік гранулалары косылуы аркылы дефенсиндермен жойылады. Паннет жасушалары (жінішке ішектің криптінің негізінде локализацияланған арнайы эпителиалді жасушалар) жіңішке ішектің куысына бөлінетін а-дефенсиндер. Бұл жасушалар бактериялардың жасушалык кабырғасымен катынасып а-дефенсиндердің синтезі мен секрециясын калыптастырады. (3 -дефенсиндер терінің эпителиалды жасушаларымен, респираторлық, урогениталдық жэне асқазан-ішек жолдарыньщ жасушаларымен жэне нейтрофилдерден синтезделеді. Асқазанасты без бен бүйректердің эпи- телиалды жасушалары канның сарысуына пептидтерді бөледі. Дефенсиндер жедел түрде микроб жасушаларын бір минут ішінде жойып жібереді. Олар кен түрде антимикробтык активтілік касиетіне ие, көбінесе Зіарһуіососсиз аигеиз, Зігеріососсш рпеитопіа, Е. соіі, Рзеидотопаз аегиДпоза и Неторһііиз іп/ Іиеща деген микробтарды жояды. Сонымен катар, дефенсиндердін негізгі нысаналарына липопротеиндік кабықпен капталған вирустар, мысалы, тұмау вирусы мен кейбір гер- песвирустар жатады. жүктеу/скачать 19,87 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|