С. В. Кожанова Жалпы иммунология
ТОЛЛ-ТӘРІЗДЕС РЕЦЕПТОРЛАРДЫҢ
жүктеу/скачать 19,87 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы иммунология оқулық
- Бұл бет үшін навигация:
- БЕЛСЕНУ БЕЛГІЛЕРІНІҢ Л В -Д А Н ЖАСУША ЯДРОСЫНА Ж АСУШ АІШ ІЛІК БЕРІЛУІНІҢ НЕГІЗГІ КЕЗЕҢДЕРІ (БЕЛГІЛІК ТРАНСДУКЦИЯ)
| 85
ТОЛЛ-ТӘРІЗДЕС РЕЦЕПТОРЛАРДЫҢ ОРГАНИЗМ ЖАСУШАЛАРЫМЕН ЭКСПРЕССИЯСЫ Сүткоректі организмдердін көпшілік жасушаларында ТЬК экс- прессияланғаны аныкталған. Бірактуа біткен және адаптивті иммунды жауаптын іске косылуы мен дамуы үшін туа біткен иммундык жүйенің жасушалары — моноциттер/макрофагтарда, дендритті жасушаларда, нейтрофилдерда, мес жасушаларында, ЫК-жасушаларда, организмге патогендер енгенде оларға карсы бірінші тоскауылды калыптастыратын шырышты кабаттардың эпителий жасушаларында, сонымен катар, кан тамырынын эндотелий жасушаларында ТБК экспрессияланауы өте манызды кызметті аткарады. 6.4-кестеде туа біткен және адаптивті иммундык жүйесінін негізгі жасушалары экспрессиялайтын әр түрлі ТЬК көрсетілген. 6.4-кесте. Туа біткен және адаптивті иммунитет жасушалары экспрессия- лайтын Толл-тәріздес рецепторлар Жасушалар түрі ть к СЧ сл •/т N0 X О О сс 22 02 02 02 02 — — ^2 — _ — з н н н н н н Н н н н Моноциттер/ макрофагтар + + - + + + - + + - Дендритті жасушалар ' + + + + + - + - + + Нейтрофилдер + + - + - - - - + - Мес жасушалары + + + + - + - - + - КК-жасушалары + - + - + + - + - - Шырышты кабатгардын эпителий және кан + + — + + — — — — — тамырларының эндотелий жасушалары В-лимфоциттер + - - - - ++ + - + + Т-лимфоциттер + - - - + - - + - - - 86 II Бөлім. Туа біткен иммунитет БЕЛСЕНУ БЕЛГІЛЕРІНІҢ Л В -Д А Н ЖАСУША ЯДРОСЫНА Ж АСУШ АІШ ІЛІК БЕРІЛУІНІҢ НЕГІЗГІ КЕЗЕҢДЕРІ (БЕЛГІЛІК ТРАНСДУКЦИЯ) • Бірінші кезең — лиганданын сәйкес ТБК-мен байланысуы нәтижесінде белгінің пайда болуы, көбеюі. Содан кейін белгінін әсерінен жасуша ішінде осы белгіні тасымалдау жолын жүзеге асыратын компоненттер тобы түзіледі. Бұл компоненттер тобының негізгі элементі — адапторлы нәруыздар (Му088 және ТКІҒ сиякты нәруыздар), олар ТБЯ-дын жасушаішілік доменімен байланыса отырып (кем дегенде біреуімен) белгінің цитоплазмаға өтуін камтамасыз етеді. • Нәтижесінде, Жасуша ішінде «екіншілік мессенджерлер» — жасушанын баска аймақтарына орналасып және сол аймактарда салдарлық өзгерістердің дамуына әкелетін молекулалар түзіледі. • Содан кейін белгілік трансдукцияның басты ферменттері — про- теинкиназа мен протеинфосфотаза белсенеді. Киназалар белгілік трансдукцияға қатысатын нәруыздардың (тирозин, серин, трео- нин) кұрамына кіретін амин кышқылды калдыктардын фосфор- лануын катализдейді. Фосфотазалар киназанын әсерін токтатын дефосфорлануды катализдейді. • Келесі кезенде біркатар ферменттердің көмегімен белгі көбейеді (амплификация). Белгілік трансдукция жолына кіретін фер- менттер (ІЯАК-киназлар мен МАР-киназалар сияктылар) ілкі белсенуден кейін жүретін көптеген серпілістерді катализдейді, нәтижесінде белгілік трансдукция жолының келесі компонентінің көптеген молекулалары түзіледі. Бұл жағдай белгінің цитоплазмаға тасымалдануының әрбір кезеңінде күшеюіне (көбеюіне) себеп бо- лады. • Белгілік трансдукцияның соңғы кезеңінде транскрипцияның ядролық факторы — N ҒяВ ждне интерферондардың реттегіш факторы — ІЯҒ сияқты көптеген эффекторлық молекулалар тузіледі. КҒхВ — қабынуалды цитокиндерінің түзілуін бакылайтын гендердің транскрипциясын ынталандырады, ал ІЯҒ — ІҒБІ-Р түзілуін кадағалайды. жүктеу/скачать 19,87 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|