Сызу сабақтарын ұйымдастыру және оқыту әдістері

а) жаңа материалды зерттеу сабағы;

б) білім, білік және дағдыларды бекіту сабағы;

в) қайталау-жалпылама сабақ;

г) Біріккен немесе аралас сабақ.
Сызу сабақтарына қатысты ең көп қолданылатын біріктірілген сабақтың нысаны болып табылады, онда жасақтың маңызды құрамдас бөлігі ретінде мұғалімнің түсініктемесінде Юлученнцх білімді бекіту формасы ретінде практикалық жұмысты өткізу және оқу құралын пайдалана отырып, жұмыстың аяқтарын орындауға қажетті түсініктемелер.

Сабақ құрылымымен тығыз байланыста оқытудың ыбор әдісі, яғни білімді хабарлау тәсілі, оқыту-тәрбие процесінің ең жоғары нәтижелерін қамтамасыз етеді. Гдагогикалық әдебиетте оқыту әдістерінің тарихы мен жіктелуі де көп көңіл бөлінген.

Ең қарапайым жіктеу сөздік, көрнекі практикалық әдістерді ажыратады. Сызу сабақтарында мұғалімнің оқу материалын лекция-әңгіме түрінде ауызша баяндауын, А сынып тақтасын құрумен қатар жүретін түсініктемені, сондай-ақ оқушылардың оқу құралдарымен өзіндік жұмысын көрнекі әдістерге сабақ барысында плакаттар, Оқу кестелері, модемдер, табиғи нысандар, кино-және бейнефильмдер түрінде чебно-көрнекі құралдарды көрсету жатады. Практикалық 1етод I эскиздер мен сызбаларды оқумен және оқушылардың өз бетімен орындауымен, алынған білімдерді берік бекітумен және практикалық дағдыларды пысықтаумен айналысатын әртүрлі графикалық жаттығулардан тұрады.

Алғашқы екі әдіс мұғалімге тікелей қатысты болып көрінуі мүмкін, ал үшінші-оқушылар орындайтын практикалық жұмыстар - оларға тікелей қатысы бар. Алайда оқытудың барлық әдістері екі жақты оқытудың жетекші белгісі-мұғалім - оқушылар. Оқушылардың практикалық жұмыстарын және оларды көрсетуді оқытушы бақылайды, онда оқыту мен тәрбиелеуді ұйымдастырушы мен жетекшінің Алға келе жатқан рөлі қалады.

Біз қарастырып отырған пәннің ерекшелігін ескере отырып, оқыту әдісін таңдаудың кейбір ерекшеліктерін атап өтеміз. Басқа әдістермен қатар, дәріс-әңгіме сияқты жаңа материалды зерттеу нысаны ұсынылады. Осы бірнеше үлкен атпен пән туралы көп ақпарат бар мұғалімнің әңгімесі жасырылады.

Оқушылардың назарын әлсіретпеу үшін мұғалім өз әңгімесін оқушымен айтылған мәліметтерге қатысты сұрақтармен үзеді.

"Бәрі түсінді ме?"себебі, кім өз білмейтіндігін мойындамайды. Нақты сұрақтар қою жақсы, мысалы: "осы тілікті құрайтын жазық қалай орналасқан?"немесе" сол жақ түрдің биіктігі неге тең болуы керек?"және т. б. құру процесінде тоқтау және сұрау жақсы:" ал одан әрі қалай салу керек?"немесе" бұл бөлшекті сызу үшін қанша түр қажет?"Мұндай сұрақ қою кезінде оқушыларға ойланып, өз болжамдарынан ең дұрыс таңдау керек. Бұл жағдайда сабақта проблемалық-іздеу жағдайларының контуры байқалады. Бұл әдісті меңгеру мұғалімнен оқушылар алдында қоюға болатын сұрақтардың саны мен мазмұнын мұқият алдын ала ойлауды талап етеді. Сабақтың мұндай жүргізілуі оқушылардың назарын және жаңа материалды түсінуді қамтамасыз етуге қабілетті, ол сабақтың мазмұнынан алаңдауға мүмкіндік бермейді, бірақ оқушылардың сабаққа белсенді қатысуын ынталандырады.
Сұрақ қоюға болады, бірақ нақты оқушыға да жүгінуге болады, мысалы: "Иванов, қандай қабырғалардың ұзындығы осы түрдегі бұрмаланумен бейнеленген және неге?"Бұл Иванов сабақ тақырыбын алаңдатып, оны қайтару керек болды.

Бұл мұғалім сабақ барысында өз әңгімесімен немесе түсініктемесімен айналыспауы тиіс дегенді білдіреді. Оның міндеті оқушылардың айтылған түсінігін, оның түсінігіндегі саналық дәрежесін қабылдауын куәландыратын жауап реакцияларын қоздыру арқылы сынып зейін үздіксіз, жүйелі бақылау болып табылады.

Сызу сабақтарын ұйымдастыру және оқыту әдістері

⇐ ПредыдущаяСтр 6 9Следующая ⇒

9-сыныпта сызуды оқыту оқушылардың жас ерекшеліктері, олардың өмірлік және еңбек тәжірибесі, демек, оқудың саналы дәлелдері, білім алу қажеттілігі сияқты бірқатар белгілер бойынша өзіндік ерекшелігі бар. Сондықтан, оның алдында тұрған міндеттерді талдай отырып, сызу пәнінің мұғалімі әрбір жоспарланған сабақ үшін сабақтың алдында тұрған мақсаттарға барынша толыққанды жауап беретін оның оңтайлы құрылымын ойлауы тиіс. Алдағы сабақ үлкен дәрежеде өткізілген сабақтар қатарында болатын орынға, яғни оқу жылы бойы жүзеге асырылатын олардың тұтас жүйесіне, білім мен практикалық дағдыларға қол жеткізген деңгейіне, оқушыларға әлі баяндалатын білім көлемінің сипатына байланысты. Сонымен қатар, қонақ үй юбка немесе ғылыми-танымал және техникалық әдебиет бойынша өз бетінше білім алу мүмкіндігіне ие болып табылады. Педагогикада сабақ түрлері мен мұғалімнің білімін баяндаудың әртүрлі формалары қарастырылады. Мысалы, келесі сабақ түрлері:
а) жаңа материалды зерттеу сабағы;
б) білім, білік және дағдыларды бекіту сабағы;
в) қайталау-жалпылама сабақ;
г) Біріккен немесе аралас сабақ.
Сызу сабақтарына қатысты ең көп қолданылатын біріктірілген сабақтың нысаны болып табылады, онда жасақтың маңызды құрамдас бөлігі ретінде мұғалімнің түсініктемесінде Юлученнцх білімді бекіту формасы ретінде практикалық жұмысты өткізу және оқу құралын пайдалана отырып, жұмыстың аяқтарын орындауға қажетті түсініктемелер.

Сабақ құрылымымен тығыз байланыста оқытудың ыбор әдісі, яғни білімді хабарлау тәсілі, оқыту-тәрбие процесінің ең жоғары нәтижелерін қамтамасыз етеді. Гдагогикалық әдебиетте оқыту әдістерінің тарихы мен жіктелуі де көп көңіл бөлінген.

Көрнекі әдістерге сабақ барысында плакаттар, Оқу кестелері, сән, табиғи нысандар, кино және бейнефильмдер түрінде чебно-көрнекі құралдарды көрсету жатады. Практикалық 1етод I эскиздер мен сызбаларды оқумен және оқушылардың өз бетімен орындауымен, алынған білімдерді берік бекітумен және практикалық дағдыларды пысықтаумен айналысатын әртүрлі графикалық жаттығулардан тұрады.

Алғашқы екі әдіс мұғалімге тікелей қатысты болып көрінуі мүмкін, ал үшінші-оқушылар орындайтын практикалық жұмыстар - оларға тікелей қатысы бар. Алайда оқытудың барлық әдістері екі жақты оқытудың жетекші белгісі-мұғалім - оқушылар. Оқушылардың практикалық жұмыстарын және оларды көрсетуді оқытушы бақылайды, онда оқыту мен тәрбиелеуді ұйымдастырушы мен жетекшінің Алға келе жатқан рөлі қалады.

Біз қарастырып отырған пәннің ерекшелігін ескере отырып, оқыту әдісін таңдаудың кейбір ерекшеліктерін атап өтеміз. Басқа әдістермен қатар, дәріс-әңгіме сияқты жаңа материалды зерттеу нысаны ұсынылады. Осы бірнеше үлкен атпен пән туралы көп ақпарат бар мұғалімнің әңгімесі жасырылады.

Оқушылардың назарын әлсіретпеу үшін мұғалім өз әңгімесін оқушымен айтылған мәліметтерге қатысты сұрақтармен үзеді.

«Бәрі түсінді ме?» себебі, кім өз білмейтіндігін мойындамайды. Нақты сұрақтар қою жақсы, мысалы: «осы тілікті құрайтын жазық қалай орналасқан? немесе сол жақ түрдің биіктігі неге тең болуы керек?» және т. б. құру процесінде тоқтау және сұрау жақсы:» ал одан әрі қалай салу керек?"немесе" бұл бөлшекті сызу үшін қанша түр қажет?" Мұндай сұрақ қою кезінде оқушыларға ойланып, өз болжамдарынан ең дұрыс таңдау керек. Бұл жағдайда сабақта проблемалық-іздеу жағдайларының контуры байқалады. Бұл әдісті меңгеру мұғалімнен оқушылар алдында қоюға болатын сұрақтардың саны мен мазмұнын мұқият алдын ала ойлауды талап етеді. Сабақтың мұндай жүргізілуі оқушылардың назарын және жаңа материалды түсінуді қамтамасыз етуге қабілетті, ол сабақтың мазмұнынан алаңдауға мүмкіндік бермейді, бірақ оқушылардың сабаққа белсенді қатысуын ынталандырады.