Сабақ №10 Екі айнымалысы бар сызықтық емес  теңдеу

Тексерілді_________________ 
 
ашу 
25 минут 
 
 
   ІІІ топ «АТФ Банк» 
Әр топтың бастапқы капиталы 5000 теңге. 
ІІ. «Біліміңді сынап көр»-акциялар сату, құны – 1000 теңге 
 (Өткен тақырып бойынша пысықтау сұрақтары) 
1.Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеу анықтамасы 
2.Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеудің шешімі 
3.Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеудің 1 қасиеті 
4.Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеудегі а,в,с нені білдіреді 
5.ах+ву=с теңдеуіндегі х пен у қалай аталады 
6.Мына  мәндер  жұбының  қайсысы  2х+у=8  теңдеуінің  шешімі  болады 
(2;4),(3;-2),(-1;-6) 
ІІІ. «Білімді мыңды жығады» - тұтынушылар тарту 
  Деңгейлік тапсырма 
1.  «Халықтық Банк» 
 1000  теңге:  х+у=5  теңдеуінен  у  айнымалысын  х  арқылы  өрнектеп, 
теңдеудің кез-келген шешімін тап. 
 3000 теңге: Сәкеннің 50 теңгелік және 100 теңгелік монеталардан 400 
теңге  ақшасы  бар.  Сәкеннің  неше  50  теңгелік,  неше  100  теңгелік 
монетасы бар?  
 5000  теңге:  ах+3у=6  теңдеуінен  х=-3;  у=4  болғандағы  а  ның  мәнін 
табыңдар 
2.  «Альянс Банк» 
1000   теңге:  х-у=10  теңдеуінен  у  айнымалысын  х  арқылы 
өрнектеп,  
 теңдеудің кез-келген шешімін табыңдар. 
 3000 теңге: 7-ге еселік және 13-ке еселік екі санның қосындысы 61-  
 ге тең. 7-ге еселік санды табыңдар 
 5000 теңге: ах-2у=11 теңдеуінен х=3; у=-1 болғандағы а ның мәнін 
 табыңдар 
3.  «АТФ Банк» 
1000   теңге: х+у=-20 теңдеуінен у айнымалысын х арқылы  
 өрнектеп теңдеудің кез-келген шешімін табыңдар 
3000 
теңге: Жанар 7 теңгеден қарындаш, 10 теңгеден дәптер 
сатып  
 алып барлығы 111теңге ақша төледі. Жанар неше қарындаш, неше дәптер  
 сатып алды. 
 5000 теңге: 3х-ву=7 теңдеуінен х=3; у=2 болғандағы в ның мәнін  
 табыңдар. 
ІV. «Өнерді үйрен де жирен» 
  Әрбір банк мүшесіміз 
 
 
 
 

Тексерілді_________________ 
 
  Игі істе біз біргеміз - тәжірибе алмасу, топтық жұмыс 
 «Қарлы  кесек»  ойынының  2  нұсқасы  (есептің  жауабы  бойынша  өз 
жұмыстарын тексеріп, бір-біріне түсіндіреді) 
І нұсқа тапсырмалары. 
1. 7х+2у=14 теңдеуінің шешімі (1; 3) сандар жұбы бола ма? 
2. Сызықтық теңдеулерді көрсет: 
 А) 2х+5=у 
 Ә) х+3=
у
2
  
 Б) 2+х+у=0 
3. Сызықтық теңдеудегі а,в,с сандары коэффициент деп аталады. 
4. у-ті х арқылы өрнекте 3х+2у=5 
5. 8х-2у=16 теңдеуіндегі х=1 болса, у неге тең болады? 
Жеке жұмыс 
10 минут 
 
     
Соңы 
5  минут 
Сабақты бекіту 
Рефлексия 
Қызыл 
- өзіне сенімді, алдына мақсат қоя білетін жандар 
Жасыл 
– ақ көңіл, табиғатты сүйетін жандар\ 
Сары 
– ниеті таза, пейілі кең жомарт жандар 
Көк
 – мейірімді, сенімді, биік армандарды көздейтін жандар 
Үйге тапсырма:    №28,№30, 13 бет. 
    
 
 
Саралау – оқушыларға қалай  көбірек 
қолдау көрсетуді  жоспарлайсыз? 
Қабілеті жоғары оқушыларға қандай 
міндет қоюды жоспарлап отырсыз?  
Бағалау – 
оқушылардың 
материалды меңгеру 
деңгейін қалай 
тексеруді 
жоспарлайсыз?  
Денсаулық және қауіпсіздік 
техникасының сақталуы  
 
 
Саралау іріктелген тапсырмалар, бір 
оқушыдан күтілетін нәтижелер, оқушыға 
дербес қолдау көрсету жұмыстары.  
 
Тапсырманы толық дұрыс 
орындаған оқушыларды 
марапаттау 
Нұсқаулықпен жүргізіледі. 
Сабақ бойынша рефлексия  
Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың 
барлығы ОМ қол жеткізді ме?  
Жеткізбесе, неліктен?  
Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?  
Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?  
Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?  
Бұл бөлімді сабақ туралы өз 
пікіріңізді білдіру үшін 
пайдаланыңыз. Өз 
сабағыңыз туралы сол жақ 
бағанда берілген сұрақтарға 
жауап беріңіз.   
Жалпы баға  
Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 
Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 
Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы 
нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет? 

Тексерілді_________________ 
 
 
 
                                                                               
Сабақ №11 Екі айнымалысы бар сызықтық емес 
теңдеу 
Мектеп:   №164 ЖББМ     
Күні:   
Мұғалімнің аты-жөні:          
Сынып:  
Қатысқан оқушы саны: 
Қатыспаған оқушы саны: 
Осы сабақта қол 
жеткізілетін оқу 
мақсаттары  
Оқушылар:  осы тақырып бойынша білу, түсіну, талдау, қолдану, анализ, синтез 
ойлау дағдыларын қалыптастырады. 
Сабақтың мақсаты 
Тақырып аясында берілген есептерді шығара алады, яғни теориялық алған білімін 
практикада қолдана алады. 
Жетістік      
критерийлері 
Оқушылар  осы тақырып бойынша білу, түсіну, талдау, қолдану, анализ, синтез 
ойлау дағдыларын қалыптастыруы тиіс. 
Тілдік мақсат 
Осы тақырыпқа қатысты терминдерді үш тілде меңгереді, қазақ, орыс, ағылшын 
тіліндегі әдебиеттердегі материалдарды меңгере алады. Ол үшін мынадай 
сөздіктер қолданамын. 
 
Қазақша 
Русский  
English 
Бірден көп 
Больше одного 
One more than 
Қосу 
Сложение 
Add 
Көбейту 
Умножение 
Multiply 
Бөлу 
Деление 
Divide 
Азайту 
Вычитание 
Subtract 
Бөлшектің бөлгіші  
Знаменатель 
Denominator of a fraction 
Бөлшектің алымы 
Числитель 
Numerator of a fraction 
Цифр 
Цифра 
Digit 
 
 
 
Құндылықтарды  
дамыту 
Әділдікке, патриоттыққа тәрбиелеу, адамгершілік қасиеттерін дамыту 
Пәнаралық байланыс 
Геометрия, тұрмыста қолдана алу 
АКТ қолдану  
дағдылары 
Интерактивті тақста, интернет ресурстары (сайттар, видеолар, есептер), таратпа 
материалдар, көрнекі-демонстрациялық құралдар, фигуралар 
Бастапқы  білім 
 
Сабақ барысы 
Сабақтың 
кезеңдері 
Сабақта орындалатын іс-әрекеттер 
Оқыту 
ресурстары 
Басы 
5  минут 
Ұйымдастыру сәті 
Үй жұмысын тексеру 
Математикалық логикалық есептер беру арқылы «Миға шабуыл» 
  Баяғыда бір бай  
болыпты.. Оның үлкен  
бағы болыпты. Бақтың  
ортасында әдемі фонтаны  
болған. Фонтанның төрт  
жағында төрт алма ағашы  
өсіп тұрған. Күндердің  
күнінде  бай  мынадай  бұйрық  шығарған: 
«Менің  бағымдағы  өсіп  тұрған  алма 
ағаштарын қозғамай фонтанды үлкейтіңдер.» 
Оны  бір  кедей  жігіт  ойлап  тапқан.      Бұл 
қалай? 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Тексерілді_________________ 
 
 
Негізгі бөлім 
Тақырыпты 
ашу 
25 минут 
 
 
ІІ нұсқа тапсырмалары.  
1. 2х+7у=20 теңдеуінің шешімі (3; 2) сандар жұбы бола ма? 
2. Сызықтық теңдеулерді көрсет 
 А) х+у = 
3
2
  
 Ә) 2х+
х
у
= 5 
 Б) 3х = 5-у 
3. Сызықтық теңдеудегі х-абсцисса , у- ордината деп аталады. 
4. у-ті х арқылы өрнекте 2,5х+у = 4  
5. 3х+5у = 25 теңдеуіндегі у = 2 болса, х неге тең болады?  
ІІІ нұсқа тапсырмалары. 
1) 5х+4у = 15 теңдеуінің шешімі (3; 0) сандар жұбы бола ма? 
2) Сызықтық теңдеулерді көрсет 
 А) 5х+у = 3 
 Ә) 2ху+3у = 18 
 Б) 5х= 6-28у 
3) Теңдеудің екі жағын да нөлден өзге кез-келген санға көбейтуге және  
 бөлуге болады. 
4) у-ті х арқылы өрнекте 5х+у = 10 
5) 6х+5у = 30 теңдеуіндегі х= 5 болса у неге тең болады?  
V. «Ел ертеңі білімді ұрпақ» - жарнама (әр топ өз банктерін жарнамалап, 
белгілі бір тақырыпқа ой толғап, таныстырады) 
4.  «Альянс Банк» 
1000   теңге:  х-у=10  теңдеуінен  у  айнымалысын  х  арқылы 
өрнектеп,  
 теңдеудің кез-келген шешімін табыңдар. 
 3000 теңге: 7-ге еселік және 13-ке еселік екі санның қосындысы 61-  
 ге тең. 7-ге еселік санды табыңдар 
 5000 теңге: ах-2у=11 теңдеуінен х=3; у=-1 болғандағы а ның мәнін 
 табыңдар 
5.  «АТФ Банк» 
1000   теңге: х+у=-20 теңдеуінен у айнымалысын х арқылы  
 өрнектеп теңдеудің кез-келген шешімін табыңдар 
3001 
теңге: Жанар 7 теңгеден қарындаш, 10 теңгеден дәптер 
сатып  
 алып барлығы 111теңге ақша төледі. Жанар неше қарындаш, неше дәптер  
 сатып алды. 
 
 
 
 
 
 
 

Тексерілді_________________ 
 
 5000 теңге: 3х-ву=7 теңдеуінен х=3; у=2 болғандағы в ның мәнін  
 табыңдар. 
 
Жеке жұмыс 
10 минут 
 
     
Соңы 
5  минут 
Сабақты бекіту 
Рефлексия 
«Басбармақ» әдісі  
Үйге тапсырма:   №32,№33, 13бет. 
 
 
Саралау – оқушыларға қалай  көбірек 
қолдау көрсетуді  жоспарлайсыз? 
Қабілеті жоғары оқушыларға қандай 
міндет қоюды жоспарлап отырсыз?  
Бағалау – 
оқушылардың 
материалды меңгеру 
деңгейін қалай 
тексеруді 
жоспарлайсыз?  
Денсаулық және қауіпсіздік 
техникасының сақталуы  
 
 
Саралау іріктелген тапсырмалар, бір 
оқушыдан күтілетін нәтижелер, оқушыға 
дербес қолдау көрсету жұмыстары.  
 
Тапсырманы толық дұрыс 
орындаған оқушыларды 
марапаттау 
Нұсқаулықпен жүргізіледі. 
Сабақ бойынша рефлексия  
Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың 
барлығы ОМ қол жеткізді ме?  
Жеткізбесе, неліктен?  
Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?  
Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?  
Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?  
Бұл бөлімді сабақ туралы өз 
пікіріңізді білдіру үшін 
пайдаланыңыз. Өз 
сабағыңыз туралы сол жақ 
бағанда берілген сұрақтарға 
жауап беріңіз.   
Жалпы баға  
Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 
Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 
Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы 
нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет? 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Тексерілді_________________ 
 
                                                                               
Сабақ №12 Екі айнымалысы бар  теңдеулер жүйесі.  Мектеп:   №164 ЖББМ     
Күні:   
Мұғалімнің аты-жөні:          
Сынып:  
Қатысқан оқушы саны: 
Қатыспаған оқушы саны: 
Осы сабақта қол 
жеткізілетін оқу 
мақсаттары  
Оқушылар:  осы тақырып бойынша білу, түсіну, талдау, қолдану, анализ, синтез 
ойлау дағдыларын қалыптастырады. 
Сабақтың мақсаты 
Тақырып аясында берілген есептерді шығара алады, яғни теориялық алған білімін 
практикада қолдана алады. 
Жетістік      
критерийлері 
Оқушылар  осы тақырып бойынша білу, түсіну, талдау, қолдану, анализ, синтез 
ойлау дағдыларын қалыптастыруы тиіс. 
Тілдік мақсат 
Осы тақырыпқа қатысты терминдерді үш тілде меңгереді, қазақ, орыс, ағылшын 
тіліндегі әдебиеттердегі материалдарды меңгере алады. Ол үшін мынадай 
сөздіктер қолданамын. 
 
Қазақша 
Русский  
English 
Бірден көп 
Больше одного 
One more than 
Қосу 
Сложение 
Add 
Көбейту 
Умножение 
Multiply 
Бөлу 
Деление 
Divide 
Азайту 
Вычитание 
Subtract 
Бөлшектің бөлгіші  
Знаменатель 
Denominator of a fraction 
Бөлшектің алымы 
Числитель 
Numerator of a fraction 
Цифр 
Цифра 
Digit 
 
 
 
Құндылықтарды  
дамыту 
Әділдікке, патриоттыққа тәрбиелеу, адамгершілік қасиеттерін дамыту 
Пәнаралық байланыс 
Геометрия, тұрмыста қолдана алу 
АКТ қолдану  
дағдылары 
Интерактивті тақста, интернет ресурстары (сайттар, видеолар, есептер), таратпа 
материалдар, көрнекі-демонстрациялық құралдар, фигуралар 
Бастапқы  білім 
 
Сабақ барысы 
Сабақтың 
кезеңдері 
Сабақта орындалатын іс-әрекеттер 
Оқыту 
ресурстары 
Басы 
5  минут 
Ұйымдастыру сәті 
Үй жұмысын тексеру 
Математикалық логикалық есептер беру арқылы «Миға шабуыл» 
  Астанадан Алматыға ұшақ 1 сағат 30 минут 
ұшқан.  Ал  кері  қайтқанда  басқа  жолмен  90 
минут ұшқан. Қай жол тиімді? 
 
 Жыл  он  екі  айдың  ішінде  30  және  31 
сандары  ауысып  отырады.  Ал  28  саны  қай 
айда кездеседі? 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Негізгі бөлім 
Тақырыпты 
ашу 
20 минут 
 
Алғашқы  3  қатар  белгілі  бір  заңдылықпен  құрылған.  Осы  заңдылыққа 
сәйкес төртінші қатардағы сұрау белгісінің орнына төмендегі жауаптардың 
қайсысы сәйкес келеді? 
1.  5,5,50,500 
 
 
 
 
 
 

Тексерілді_________________ 
 
 
2.  3,6,18,108 
3.  4,8,32,256 
4.  1,? ,? , ?,  (1,2,2,4) 
Тақырыптың  алдын  ала  даярлық  тапсырмасында    у

-х+5  және  у

х-1 
теңдеулерінің  графиктері  салынып,  олардың  екеуіне  де  ортақ  нүкте 
көрсетілген.  Теңдеулердің  екеуінің  де  графиктерінің  қиылысу  нүктесінің 
координаталары сол екі теңдеуге де ортақ шешім болады. Сонымен қатар, 
көрсетілген  тәсілмен  шешімдері  ортақ  екі  айнымалысы  бар  сызықтық 
теңдеулердің шешімдерін тауып үйрену тапсырылған. 
Екі  айнымалысы  бар  сызықтық  теңдеулер  жүйесіндегі  теңдеулердің 
графиктері  үш  түрлі  жағдайда  орналасады.  Осыған  байланысты  екі 
айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесінің: 
1.  бір ғана шешімі бар, 
2.  шешімдері жоқ 
3.  сансыз көп шешімдері бар. 
Екі  айнымалысы  бар  сызықтық  теңдеулер  жүйесіндегі  теңдеулердің 
әрқайсысын  тура  теңдікке  айналдыратын  айнымалылардың    мәндерінің 
жұбын сол теңдеулер жүйесінің шешімі деп атайды. 
Теңдеулер жүйесін  шешу  дегеніміз-оның  барлық шешімдерін  табу  немесе 
оның шешімдерінің болмайтынын дәлелдеу. 
Екі  айнымалысы  бар  сызықтық  теңдеулер  жүйесін    шешудің  графиктік, 
алмастыру, қосу тәсілдері бар. 
Екі  айнымалысы  бар  сызықтық  теңдеулер  жүйесін  графиктік  тәсілмен 
шешуді қарастырып отырмыз. 
1 жағдай. 
у

0,5х+2 
у

-1,5х+6    жауабы (2;  3) 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
егер  теңдеулер  жүйесіндегі  теңдеулердің  графиктері  болатын    түзулер 
қиылысса, онда теңдеулер жүйесінің бір ғана шешімі болады. 
 
ІІ жағдай. 
Теңдеулер  жүйесіндегі  теңдеулердің  графиктері  болатын  түзулер  өзара 
параллель 
 
 
 

Тексерілді_________________ 
 
у

-0,5х+2 
у

-0,5х-3 
жауабы:  шешімдері болмайды, Ø 
егер  теңдеулер  жүйесіндегі  теңдеулердің  графиктері  болатын  түзулер 
өзара параллель болса, онда теңдеулер жүйесінің шешімі болмайды. 
 
ІІІ жағдай. 
Жүйедегі теңдеулердің графигі болатын түзулер беттеседі. 
7х+2у

12 
35х+10у

60 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Топпен 
жұмыс 
10  минут 
 
 
 
 
 
 
Соңы 
5  минут 
Сабақты бекіту 
Рефлексия 
Қызыл 
- өзіне сенімді, алдына мақсат қоя білетін жандар 
Жасыл 
– ақ көңіл, табиғатты сүйетін жандар\ 
Сары 
– ниеті таза, пейілі кең жомарт жандар 
Көк
 – мейірімді, сенімді, биік армандарды көздейтін жандарҮйге 
тапсырма:    №36,№40, 17 бет. 
    
 
 
Саралау – оқушыларға қалай  көбірек 
қолдау көрсетуді  жоспарлайсыз? 
Қабілеті жоғары оқушыларға қандай 
міндет қоюды жоспарлап отырсыз?  
Бағалау – 
оқушылардың 
материалды меңгеру 
деңгейін қалай 
тексеруді 
жоспарлайсыз?  
Денсаулық және қауіпсіздік 
техникасының сақталуы  
 
 
Саралау іріктелген тапсырмалар, бір 
оқушыдан күтілетін нәтижелер, оқушыға 
дербес қолдау көрсету жұмыстары.  
 
Тапсырманы толық дұрыс 
орындаған оқушыларды 
марапаттау 
Нұсқаулықпен жүргізіледі. 

Тексерілді_________________ 
 
Сабақ бойынша рефлексия  
Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың 
барлығы ОМ қол жеткізді ме?  
Жеткізбесе, неліктен?  
Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?  
Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?  
Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?  
Бұл бөлімді сабақ туралы өз 
пікіріңізді білдіру үшін 
пайдаланыңыз. Өз 
сабағыңыз туралы сол жақ 
бағанда берілген сұрақтарға 
жауап беріңіз.   
Жалпы баға  
Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 
Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 
Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы 
нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет? 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
                                                                               

Тексерілді_________________ 
 
Сабақ №13 Екі айнымалысы бар теңдеулер жүйесі. 
Мектеп:   №164 ЖББМ     
Күні:   
Мұғалімнің аты-жөні:          
Сынып:  
Қатысқан оқушы саны: 
Қатыспаған оқушы саны: 
Осы сабақта қол 
жеткізілетін оқу 
мақсаттары  
Оқушылар:  осы тақырып бойынша білу, түсіну, талдау, қолдану, анализ, синтез 
ойлау дағдыларын қалыптастырады. 
Сабақтың мақсаты 
Тақырып аясында берілген есептерді шығара алады, яғни теориялық алған білімін 
практикада қолдана алады. 

жүктеу/скачать 15,15 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: