Сабақ №1. Тарихи жады негізінде мәдени сабақтастық және ұлттық- азаматтық бірегейлік
Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясы (1993-1996, 1999-2003)
жүктеу/скачать 71,49 Kb.
|
Тарих РК
- Бұл бет үшін навигация:
- Қазақстан Ғылым академиясы
| Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясы (1993-1996, 1999-2003) — ҚР Президентінің 1993 ж. 21 қаңтардағы Жарлығымен [1] Қазақ КСР ғылым академиясы қайта ұйымдастырылуының нәтижесінде құрылды [2]. ҚР Президентінің 2001 ж. 6 қарашадағы Өкімімен [3] ҚР Ұлттық ғылым академиясына мемлекеттік бюджеттен қаржыландырылатын фундаментальды ғылыми зерттеулер бағдарламалары шеңберінде орындалатын жұмыстарын сараптау функциялары жүктелді. ҚР Үкіметінің 2002 ж. 22 мамырдағы қаулысымен [4] "ҚР Ұлттық ғылым академиясы" республикалық мемлекеттік мекемесінің Жарғысы бекітілді.
Жарғыға сәйкес ҚР Ұлттық Ғылым академиясының мүшелерін (академиктерді), корреспондент-мүшелері мен Қазақстанның жетекші ғалымдарын біріктіретін мемлекеттік ғылыми мекеме болып табылды. Ғылым академиясы басқарушылық, ғылыми-техникалық, әлеуметтік-мәдени және басқа функцияларды жүзеге асыруға құрылған республикалық мемлекеттік мекеме болып табылды. Ұлттық ғылым академиясы жалпы басшылықты және қызметін үйлестіруді уәкілетті орған (министрлік) жүзеге асырды. Ғылым академиясы басқармасының атқарушы органы ҚР ҒА президенті болып табылды. ҚР Президентінің 2003 ж. 21 қазандағы Жарлығымен [5] "Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясы " республикалық мемлекеттік мекемесі таратылып, "Қазақстан Республикасының Ұлттық Ғылым академиясы" қоғамдық бірлестігі құрылды. 1946 жылы 1 шілдеде Қазақстан Ғылым академиясы салтанатты түрде ашылды. Ғылым академиясының тұңғыш президенті болып көрнекті қоғам және мемлекет қайраткері, қазақстандық геология мектебінің негізін салушы, академик, әлемге танымал ғалым Қ.И.Сәтбаев сайланды. Қазақстан Ұлттық Ғылым академиясының құрылуы республиканың табиғи ресурстарын неғұрлым толық зерттеуге және пайдалануға, оның экономикасының, ғылымы мен мәдениетінің өркендеп өсуіне кең мүмкіндіктер ашты. 1995 жылы 31 желтоқсанда Ғылым академиясының ғылыми-зерттеу институттарында ғылыми қызметкерлердің саны 2996-ға жетті, оның ішінде 408 ғылым докторы және 1289 ғылым кандидаты; ал 2009 жылы ҚР Ұлттық Ғылым академиясында 172 толық мүше, 21 құрметті мүше және 14 шетелдік мүшесі болды. Ғылым академиясының құрамында 5 ғылыми бөлімше (1999): физика-математикалық ғылымдар, Жер туралы ғылымдар, химия-технологиялық ғылымдар, биология және медицина ғылымдары, қоғамдық және гуманитарлық ғылымдар бөлімшелері, сондай-ақ ғылыми-ұйымдық және халықаралық бөлімшелер жұмыс істеді. 5.5. И.Сталиннің жеке басына табынушылық саясатын сынау. Сталиннің жеке басына табынушылық - бұл И.В.Сталиннің жеке басын мәдениет пен өнер туындыларында, мемлекеттік құжаттарда, заңдарда жаппай насихаттау арқылы көтеру, оның атына жартылай құдайлық гало жасау. 1956 жылы Н.С.Хрущевтің «Тұлғаға табыну және оның салдары туралы» баяндамасында және КОКП ОК-нің «Тұлғалық культ пен оның зардаптарын жеңу туралы» қаулысында пайда болғаннан кейін «жеке адамға табыну» сөзі кең тарады. Культтің пайда болу себептері Сталиннің жеке басына табынудың пайда болуы БКП (б) жоғарғы басшылығының және И.В.Сталиннің өзінің бағытталған қызметімен де, сол кезеңдегі мемлекеттің дамуының тарихи-мәдени ерекшеліктерімен де байланысты. Сталин толық билікке қол жеткізгеннен кейін «ұлы көсем», «ұлы көсем және мұғалім», «ұлттардың әкесі», «ұлы қолбасшы», «данышпан ғалым» атақтары жиі қолданылды және олар ресми журналистикада және риторикада міндетті түрде болды. Сталин Кеңес Одағының жалғыз генералиссимусы болды. Демократиялық дәстүрлер болмаған елде жеке адамға табынушылықты қалыптастыру көбіне репрессия қорқынышымен анықталды. Сталиннің жеке басына табынуды идеологиялық негіздеуде ВКП (б) тарихы оқулығы маңызды рөл атқарды. Қысқа курс », 1938 жылы жарық көрді. Онда Сталин құрылған кезден бастап партияның жетекшісі ретінде бейнеленді. Сталиннің жеке басына табыну әлемнің көптеген социалистік елдерінде кең таралды. КОКП-ның ХХ съезінен кейін сталиндік мемлекеттік саясат және Сталиннің жеке басына табынушылық Албанияда (Энвер Хоха қайтыс болғанға дейін 1985 ж. Дейін), Қытай мен КХДР-да қалды. Сталиннің құрметіне келесі кеңестік елді мекендер аталды: Сталинград (Волгоград, 1925-1961; алғашқы атауларының бірі - Царицынды қорғауға Сталин қатысқан Азаматтық соғыс) Сталино (Донецк, 1924-1961) Сталинск (Новокузнецк, 1932-1961) және басқалар. И.В. 1944 жылы С.В.Михалков жазған КСРО әнұранында да Сталин туралы айтылады: Найзағайлар арқылы бізге азаттық күн сәулесін шашты, ал Ленин біздің ұлы жолымызды жарықтандырды, Сталин бізді - адамдарға адал болуға тәрбиеледі, ол бізді еңбек етуге және ерлік істерге рухтандырды! 5.6. Партиялық-мемлекеттік басқару жүйесіндегі Хрущевтің реформасы және оның тиянақсыздығы. Ұлт мәселесіндегі шектеулердің күшейе түсуі. Одақтық билік пен Қазақстан үкіметі арасындағы қатынастардың күрделілігі. 5.7 Теміртау оқиғасы. Реформаторлық бағыттағы шаралардың жартыкештігі. КСРО мен ҚазКСР арасындағы территориялық мәселелерді шешудегі қайшылықтар - Мәскеудің ұлттық мүддені ескермейтіндігінің айқын көрінісі. 1955, 1962 жылдарда шетелдік қазақтардың Қазақстанға оралуы. 5.8. Экономиканы басқару саласындағы тиянақсыз реформалар. Салалық министрліктердің таратылып, совнархоздардың құрылуы. 1965 - 1966 жж. экономикалық реформалардың аяқсыз қалуы. Экономиканың экстенсивтік үлгісінің орнығуы. 5.9 Идеологиялық тоқырау: ресми марксизмнің дағдарысы, зиялылардың астыртын әрекеттері, диссиденттік үйірмелер қызметі. 60-70-ші жылдарға қазақ жастарының бейресми студенттік үйірмелерінің ұлттық жаңғырудағы рөлі («Жас тұлпар»). жүктеу/скачать 71,49 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|