Сабақ жоспары Практикалық сабақ



бет4/13
Дата29.01.2017
өлшемі1,25 Mb.
#8210
түріСабақ
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13


Дүниеде түрлі өнер көп,


Өнерді тапқан шебер көп.

Халық мақалы
Қыл қалам

Суретшілер пайдаланатын қыл қалам әр түрлі болады. Акварель бояулар үшін ақ тиін, күзен секілді ұсақ хайуандардың құйрық қылы

пайдаланылады. Өйткені, акварельге қажет қыл қалам әрі жұмыр, әрі тығыз болуға тиісті. Майлы бояуға ақ түсті тікенек қылтанақтар пайдаланылады. Олар жұмыр емес, қалақ тәрізді жалпақ келгені ләзім. Үлкен қыл қаламмен бояу тұтас жазылатын үлкен таңдақтарды, кішкене қыл қалам шығарманың майда детальдерін бояйды. Қыл қаламның сыртына: 1,2,3,4, одан да көп цифрлар салынады. Цифр неғұрлым үлкен болған сайын қыл қалам да соғұрлым үлкен болады.


Сөздік

Тиін – белка

Қыл қалам – кисточка

Күзен – хорек

Жұмыр – круглый

Хайуандар – животные

Ұсақ – мелкие

Тікенек – колючка


Назар аударыңыз!


Үндестік заңы
Қазақ тілінде сөздің жасалуы мен өзгеруі үндестік заңына бағынады.

Түбір мен қосымшаның және сөз аралығындағы дыбыстардың бір - біріне ықпал жасап, өзара үйлесіп айтылуын үндестік заңы дейміз.

Үндестік заңы 2 түрлі болады:

1) Буын үндестігі;

2) Дыбыс үндестігі

Сөздің соңғы буынының жуан немесе жіңішкелігіне қарай қосымшалардың да жуан немесе жіңішке болып жалғану заңдылығын буын үндестігі (сингорманизм) деп атаймыз. Мысалы: өнер - де, көрме-сі.

Бұл заңдылыққа бағынбайтындар:

а) Көмектес септігінің - мен, - бен, - пен жалғаулары; Мысалы: қыл қалам - мен, реңк- пен.

ә) Меншіктілікті білдіретін - нікі, -дікі, - тікі қосымшалары;

Мысалы; көрме -нікі, маман - дікі.

б) - паз, - қор, - қой, - гөй, - хана, - ист, - изм қосымшалары;

Мысалы: сән – қой ,өнер - паз, шебер - хана.

Түбір мен қосымшаның немесе сөз тіркесіндегі екі сөздің жігінде дауыссыз дыбыстардың бір - біріне әсер ету нәтижесінде өзгеруін дыбыс үндестігі немесе ассимиляция деп атайды.

Дыбыс үндестігінің 2 түрі бар:

Ілгерінді ықпал

Кейінді ықпал



Назар аударыңыз!

Көптік жалғаулары
Сөзге көптік мағына беретін қосымшаларды көптік жалғаулары деп атайды.


Сөздің соңғы дыбысы

Көптік жалғауы

Мысалы

1 Дауысты немесе үнді р, у, й дауыссыздарынан соң

- лар, - лер

жұмысшылар

2 Ұяң з,ж немесе үнді л,м,н,ң дауыссыздары -

нан соң


- дар, - дер

тәсілдер

3 Қатаң дауыссыздар -

дан соң


-тар, -тер

жарылыстар


Тапсырмалар
1. Мәтінді оқып, орыс тіліне аударыңыз.

2. Мәтіннен көптік жалғаулы сөздерді теріп жазыңыз.

3. Берілген сұрақтарды пайдалана отырып, тақырып бойынша өзара әңгімелесіңіздер.

4. Берілген сөздерге көптік жалғауын жалғаңыз:

қыл қалам, суретші, шебер , кенеп , бояу, қарындаш, мүсін, өнім,бұйым, сурет, көрме , кескін , әдіс, кешен ,монумент.



5. Қазақ тіліне аударыңыз:

Под рукой должен быть сосуд с чистой водой и губка, которая как правило, участвует в процессе наравне с кистями.

Сухая кисть используется в графической технике.

6. Көп нүкте орнына тиісті көптік жалғауларын қойып жазыңыз.

Қазіргі бейнелеу өнері еркін ойлауға жол ашты, тарих бетінің талай жасырын ақтаңдақ ...ы көркем шығарма ретінде дүниеге келді.Қазақстанның суретші ... інің қол жеткізген табыс ...ы бүкіләлемдік мәдени кеңістік ...ден көрінуде. Жаңа ғасыр суретші ...і бейнелеу өнерінің беделін арттыра беретіні анық.



7. Көп нүктенің орнына "ы" немесе "і" әрпін қойып, өлеңді жатта.

Ұл...м, қыз...м - жан жұлд..з...м,

Бақыт...м сен өм...рдегі.

Сен...ң нұрл... жарқ...н жүз...ң,

Шаттанд...рған күнде мен... .

(С.Жиенбаев)



8. Сөйлемдерді мәнерлеп оқып, орыс тіліне аударыңыз.

Оқушылар біз «Көбелектер» деген тақырыпқа композиция құрамыз. Әдемі көбелектерді салмастан бұрын «симмитрия» деген сөзбен танысамыз. «Симмитрия» деп қандай да заттың немесе бұйымның екі бүйірі немесе екі жағының тепе тең болуы. Мысалы: жапырақ, саңырауқұлақ, өрнек, құмыра, қоңыз. Көбелекті бейнелеу үшін бізге: қарындаш, альбом, палитра тақтайшасы, акварель краскасы, №1, №3, №6 қылқаламдар, керек. Суретті салмастан бұрын форматқа көбелектің орнын композициялық тұрғыда белгілеп аламыз. Яғни орналасу бағыты форматтың ортасы болу керек.

9. Эпиграфта берілген халық мақалын түсіндіріңіз.
Практикалық сабақ №6

Мақсаты: буын,екпін,буынның сипаты,буынның түрлері,екпін түспейтін буындар туралы ұғымдарын жаттығу арқылы пысықтау; мәтін арқылы тілдерін дамыту,сөздік қорын молайту.

Көрнекіліктер :мәтін,карточкалар

Сабақ барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңі.

2.Мәтін арқылы жұмыс.

3.Сөздік жұмысы.

4.Жаттығу орындау

5.Сабақты қорытындылау


Көркемдік талғам дегеніміз— әсемдікті ажыратар,

нағыз сұлулықты жалған сұлулықтан ажырата білу қабілеті.

А. Б. Салтыков


Тушь

Қазіргі уақытта тушьтар сурет салуда өте кеңінен қолданылады. Әсіресе, тушьтар комиктер мен сайқымазақтардың суретін салуда жиі кездеседі. Кез келген туштың бір түрімен салынған суреттер күн сәлесіне , т. б. құбылыстарға төзімді болып келеді. Кәдуілгі тушь - сұйқылт қара бояу. Ол сонымен қоса қатты кесек күйде де ұшырасады. ХІХ ғасырдың ортасына дейін, қаз қауырсыны қолданылып келсе, одан соң металдан жасалған қаламұш қолданылады. Жапон суретшілері, күйені желімге, муға, хош иісті заттарға араластыра езіп тушьтарды өз қолдарынан жасайды. Сол қоспадан сіріңке қорапшасының көлеміндей кесек плиталар жасап, әбден кептіреді. Жұмыс жасар алдында әлгі кесек бояуларды шыныға не тарелкаға үйкеп ұнтақтап, суға ерітеді.

Жапон суретшілерінің бейнелеу өнерінде өз дәстүр, өз ерекшеліктері бар. Мәселен, олар белгілі бір нәрсенің суретін салу үшін соған арналған белгілі бір тушь түрін ғана қолданады. Олар суретті арнайы қыл қаламдармен салады.Тушьпен сурет салуға қыл қалам да, темір қаламұш та жарай береді.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет