Сабақ жоспарлары 9- сынып ХІІІ тарау «Жерде тіршіліктің дамуы»

Орта мерзімді жоспар мынадай бөлімдерден тұрады: оқыту мен оқудың мақсаты, оқыту мен оқудың кезеңдері, сындарлы оқытуға бағыттайтын модульдер ықпалдастығы, оқушылардың жас ерекшеліктеріне байланысты оқыту мен оқудың әдіс- тәсілдері, интерактивті оқытуды іске асыратын тапсырмалар және оқыту мен оқудың нәтижесі көрсетілген. Ал сабақтың мақсатына бағытталған негізгі нәтиже оқыту мен оқудың негізгі бөлімінде айтылады.

Оқыту мен оқудың кезеңдері мынадай бөлімдерден тұрады:

-ұйымдастыру

-«тұсаукесер», яғни жаңа сабаққа «көпір»

-үй жұмысын тексеру

-негізгі бөлім

-рефлексия

Ұйымдастыру кезеңінде сыныппен жақсы психологиялық ахуал орнату мақсатында «Қалай оқу керектігін үйрету» модулі бойынша диалог және ойын түрлері қолданылады.

Әр сабақта өткен тақырыпты жаңа тақырыппен байланыстыратын «көпір» кезеңінде АКТ, сыни тұрғыдан ойлау модульдері арқылы білімдерін практикада көрсетеді.

Үй жұмысын тексеру кезеңінде сыни тұрғыдан ойлау, жас ерекшеліктеріне сай оқыту мен оқу, дарынды да талантты балалармен жұмыс, диалог оқушы мен – оқушы, оқушы мен мұғалім арасында орнайды. Оқыту мен оқудың модульдерін ықпалдастыру үшін интерактивті оқыту дың әдіс- тәсілдері қолданылады.

Негізгі білім алу кезеңінде қалай оқу керектігін үйрету, диалог, сыни тұрғыдан ойлау, жас ерекшеліктеріне сай оқыту, дарынды да талантты балалармен жұмыс, жеке, жұппен, топпен жұмыстар орындайды. Постер құру, қорғау арқылы сыни тұрғыдан ойлауды іске асырады, өз беттерімен білім алады, құрдастардың оқытуы жүзеге асады.

Рефлексия кезеңінде міндетті түрде кері байланыс , себебі оқушылар мен мұғалім арасында үнемі қарым- қатынас үзілмеуі керек, оның нәтижесінде сапалы білім алу жүзеге асады, формативті және сумативті бағалау арқылы білім сапасы көрінеді.
Орта мерзімді тізбектелген сабақ жоспарлары 9- сынып ХІІІ тарау «Жерде тіршіліктің дамуы» (6 сағат)

№	Оқыту мен оқудың мақсаты	Оқыту мен оқу кезеңдері	Модульдер ықпалдасты-ғы	Жас ерекшеліктеріне байланысты оқыту мен оқудың әдіс- тәсілдері	Қызығушы-лықты арттыра-тын тапсырма-лар	Оқыту мен оқудың нәтижесі
1	Тақырыбы: «Криптозойда тіршіліктің дамуы. Палеозой заманында тіршіліктің дамуы». Мақсаты: архей, протерозой және палеозой замандарында тіршіліктің дамуын білу, орнанизмдердің алуан түрлерінің пайда болуын түсіну.	1. Ұйымдастыру. 2. Тұсау кесер- жаңа тақырыпқа «көпір». 3. Негізгі бөлім. 4. Бекіту. 5. Рефлексия	1. Оқыту мен оқудың жаңа тәсілдері: -қалай оқу керектігін үйрету -диалог Оқыту мен оқудағы ақпараттық технологияны пайдалану Сыни түрғыдан ойлау Диалог Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау	1.«Брифинг»- екі шеңберге бөлініп, қарама- қарсы тұрып бір- бірлеріне сұрақтар қояды 2.Топтарға бөлу Демонстрациялау Жеке, жұппен, топпен «Ыстық орындық» Кері байланыс. Формативті және сумативті бағалау.	Ойын-әңгімелесу «Заман аттары» жазылған жетондар Көрнекілік арқылы жердегі тіршіліктің даму замандарымен таныстыру Сұхбат, постер құру. Диалог Сұрақ- жауап Кесте толтыру. «Топпен жұмыс істегенде не үйрендім, жеке жұмыс істегенде не үйрендім»	Сыныпта жылы психологиялық атмосфера орнайды, сұрақтар қою арқылы бір- бірін тыңдауға үйренеді Жады, есте сақтау, зейін, ойлау, пайымдау қабілеттері дамиды. Архей, протерозой , палеозой замандарында тіршіліктің қалай дамығанын біледі, палеозой заманының кезеңдерімен таныса отыра, жануарлардың түрлерінің шығу себептерін ашады. Алған білімдері жүйеленеді Келесі сабақты ұйымдастыруға көмектеседі.
2	Тақырыбы: «Мезозой, кайнозой заманындарын дағы тіршіліктің дамуы». Мақсаты: мезозой, кайнозой замандарында тіршіліктің дамуын және олардың кезеңдеріндегі тіршіліктің пайда болу эволюциясын білу.	1. Ұйымдастыру. 2. Үй жұмысын тексеру. 3. Тұсау кесер- жаңа тақырыпқа «көпір». 4. Негізгі бөлім. 5. Бекіту. 6. Рефлексия	1. Оқыту мен оқудың жаңа тәсілдері: -қалай оқу керектігін үйрету Сыни тұрғыдан ойлау. Оқыту мен оқудағы ақпараттық технологияны пайдалану Диалог Жас ерекшеліктеріне сай оқыту Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау	1. Ойын. 2. Топтарға бөлу. 1.Топпен жұмыстар «Миға шабуыл» Демонстрациялау «Үш қадамды сұхбат» Деңгейлік тапсырмалар Кері байланыс. Формативті және сумативті бағалау.	«Екі шындық, бір өтірік» Жұлдыздың суретін салдыру арқылы сурет сапасына қарай бөлу. 1.«Артығын тап та түсіндір» (әр топқа тапсырма) 2.Лездеме сұрақтар Көрнекілік арқылы замандарды еске түсіру Мәтін бойынша сұрақ- жауап Тест «Екі тілек, бір ұсыныс»	Оқуға деген белсенділік артады. Өткен сабақта алған білімдерін қолданады. Өткен сабақ пен жаңа сабақты байланыстырады. Сұрақтарға жауап беру арқылы мезозой мен кайназой замандарының кезеңдері мен ондағы тіршіліктің дамуын біледі. Есте сақтау қабілеттері артады Оқу жетістігін анықтау.
3.	Тақырыбы: «Органикалық дүниенің алуан түрлілігі». Мақсаты: Тірі организмдердің бес дүниесімен танысу, олардың ерекшелігін білу.	1. Ұйымдастыру. 2. Үй жұмысын тексеру. 3. Тұсау кесер- жаңа тақырыпқа «көпір». 4. Негізгі бөлім. 5. Рефлексия.	1. Оқыту мен оқудың жаңа тәсілдері: -қалай оқу керектігін үйрету Жас ерекшеліктеріне сай оқыту Сыни тұрғыдан ойлау 1.Сыни тұрғыдан ойлау 2. Дарынды да талантты балалармен жұмыс Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау	Дене мүшелерін шынықтыру Ойын: «Биологиялық банкир» Жеке жұмыс Жеке, жұппен, топпен жұмыстар Кері байланыс. Формативті және сумативті бағалау.	1. зарядка 2. топқа бөлу (санау арқылы) 50-ден 500-ге дейін бірліктер жазылған сұрақтары бар карточкалар тарату. Кесте толтыру «Өткен сабақтан білемін, білгім келеді» Постер құру, сабаққа байланысты өлең шумақтарын құрастыру. Стикер арқылы бір- бірін бағалау, мұғалімнің жиынтық бағалауы.	Психологиялық ахуал орнайды. Білімді қолданады. Оқушы ойын жаңа сабақпен байланыстырады Органикалық дүниенің бес патшалығының эволюциялық даму барысындағы ерекшеліктерін біледі. Білім деңгейлерін біледі.
4.	Тақырыбы: «Жүйелеудің ұстанымдары, жүйелеудің шығуы». Мақсаты: Жүйелеудің шығу тарихын білу, жасанды және табиғи жүйелермен танысу.	1. Ұйымдастыру. 2. Үй жұмысын тексеру. 3. Тұсау кесер- жаңа тақырыпқа «көпір». 4. Негізгі бөлім. 5. Рефлексия.	1. Оқыту мен оқудың жаңа тәсілдері: -қалай оқу керектігін үйрету 1. Сыни тұрғыдан ойлау. 2. Жас ерекшеліктеріне сай оқыту. 3. Дарынды да талантты балалармен жұмыс. Сыни тұрғыдан ойлау 1.Сыни тұрғыдан ойлау 2.Жас ерекшеліктеріне сай оқыту. Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау	Ойын: «Алыптар мен ергежейлер» Жеке жұмыстар Проблемалық сұрақ қою: «Тақырыпқа байланысты не туралы сөз болады деп ойлайсыңдар?» «5+5+1» Кері байланыс, формативті және сумативті бағалау.	Шеңберге тұрып, алыптар дегенде қолдарын көтереді, ергежейлер дегенде түсіреді 1.«Биологиялық диктант» 2.тақырып- қа байланысты құрған өлең шумақта -рын тексеру Табыс критерийлерін құру. Мәтінмен жұмыс: оқулықтағы мәтіннен негізгі деген 5 сөйлемді бөліп жазу, 5 сөйлемнің ішінде негізгі деген бес сөзді тауып жазу, оның ішінде негізгі 1сөзді (түйінді) жазу. Табыс критерийі арқылы өзін- өзі бағалау, мұғалімнің бағалауы.	Мұғалім мен оқушылар және оқушылар мен оқушылар арасында жағымды қарым- қатынас орнайды. Білімдерін практикада қолданады. Сабақтың тақырыбына байланысты не туралы екенін болжайды. Жүйелеудің шығу тарихы мен жүйелеу негізін біледі. Білім деңгейі анықталады.
5.	Тақырыбы: «Тіршіліктің жасушалық емес формалары- вирустар, фагтар». Мақсаты: Вирустардың жеке дүние ретінде ерекшеліктерін білу.	1. Ұйымдастыру. 2. Үй жұмысын тексеру. 3. Тұсау кесер- жаңа тақырыпқа «көпір». 4. 4. Негізгі бөлім. 5. Бекіту. 6.Рефлексия.	1. Оқыту мен оқудың жаңа тәсілдері: -қалай оқу керектігін үйрету -диалог 1.Cыни тұрғыдан ойлау. 2. Диалог. Оқыту мен оқудағы ақпараттық технологияны пайдалану. Сыни тұрғыдан ойлау. Дарынды да талантты балалармен жұмыс. Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау	«Жүрек жылуы» 1.Ойын: «Карусель» 2. Сәйкестікті тап.-тест. Көрнекілік ретінде демонстрациялау Инсерт- түртіп алу әдісі. «Жарнамалау». Бір- бірлеріне баға беру, Сумативті бағалау.	Бір- бірлеріне жылы тілектер айтады. Қарама- қарсы тұрып, үй жұмысы бойынша сұрақ- жауап ретінде ақпарат алмасады, белгілі уақыттан кейін, сағат тілімен жылжып келесі оқушымен жұп құрады. Сабақ презентациясы. «Білемін, білдім, білгім келеді»- кесте толтыру. «Вирус ауруларынан сақтан!»	Сыныпта жақсы психологиялық қарым- қатынас орнайды. Алаған білімдерін пайдаланып, құрдастардың оқытуы болады. Оқуға қызығушылықтары артады. Вирустардың құрылысын біледі, олардың құрылысына байланысты тіршілік әрекетімен танысады. Шығармашылықпен жұмыс жасайды. Білім деңгейлері анықталады.
6.	Тақырыбы: «Тіршіліктің жасушалық формалары». Мақсаты: Прокариоттар мен эукариоттар-дың құрылысында-ғы айырмашылық-тар мен олардың негізгі ерекшеліктерін түсінеді.	1. Ұйымдастыру. 3. Үй жұмысын тексеру. 4.Тұсау кесер- жаңа тақырыпқа «көпір». 4. Негізгі бөлім. 5. Рефлексия.	1. Оқыту мен оқудың жаңа тәсілдері: -қалай оқу керектігін үйрету -диалог 1. Жас ерекшеліктеріне сай оқыту. 2.Сыни тұрғыдан ойлау. 1.Оқыту мен оқудағы ақпараттық технологияны пайдалану. 2. Сыни тұрғыдан ойлау. 1.Жас ерекшеліктеріне сай оқыту. Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау	Ойын: «Еден, төбе, мұрын» Тест «Ой қозғау» «Үйрете отырып, үйренемін». Кері байланыс. «Бес саусақ»- жазбаша. Формативті бағалау: Табыс критерийі: Ештеңе түсінбедім-1 ұпай, сенімсізбін-2 үпай, жақсы білемін-3 ұпай. Сумативті бағалау.	Еден, төбе, мұрын –дегенде қолдарын көреріп көрсетулері керек. Оқулықтағы деңгейлік тапсырма-лар. «Прокариоттар, жануарлар, өсімдіктер жасушаларын салыстыру»- кестесін толтырады. Оқушылар оқулықтағы мәтін бойынша, сыныптас-тарына тапсырма дайындай-ды, жауабын өз дәптеріне жазады, кейін тапсырма-лармен алмасып тексереді. «Не білдім, не түсіндім, не қиын болды, не оңай болды, алда не жасаймын?»-саусақтарға жауабын жазады.	Сыныпта жағымды психологиялық ахуал орнайды. Алған білімдерін қолданады. Салыстырады. Эукариот жасуша мен прокариоттардың айырмашылықтарын біліп, ерекшеліктерін түсінеді. Оқу жетістігін анықтау, білім деңгейін саралау.