Сабақтың тақырыбы: Жүйке жүйесі.
Сабақтың мақсаты: ми, жүйке жүйесінің құрылымы, оның маңызы мен атқаратын қызметі туралы түсінік қалыптастыруға ықпал ету; жүйке жүйесін нығайту тәртібін талдау; балаларды өз бетінше бақылау, салыстыруға және талдау жасауға үйрету; сезім мүшелерін сақтауды үйрету.
Сабақтың көрнекідігі: «Ми және жүйке жүйесі» кестесі.
Сабақтың барысы:
I. Қызығушылықты ояту.
Адамның қандай дене мүшелерін білесің? Олар қандай қызмет атқарады?
Мұғалім сезім мүшелеріне баса назар аударады.
- Барлық органдар жұмысын қандай мүше басқарады деп ойлайсың?
Балалар жауап беруге қиналып жатса, мұғалім көмектеседі.
II. Тақырыпқа кіріспе.
Мұғалім сабақ тақырыбымен таныстырады, оқушыларға тапсырма беріп,
кестеден адам мүшелерін көрсетеді.
Осы сабақ арқылы балалар сезім мүшелерінің адам өмірінде қандай рөл атқаратынымен танысады. Сезім мүшелері - бесеу. Адам сыртқы дүниенің, өз денесінің жай-күйін де осы сезім мүшелерінің көмегімен біліп отырады.
Бабалар даналығынан: «Айналадағы дүниені көретін көз емес, дыбысты
еститін құлақ емес, иісті сезетін мұрын емес, ол ми!»
Мидың жұмысы. Ол қандай қызмет атқарады? Миға ауырсыну, қарын
ашу сынды және т.б. белгілер келіп түседі.
III. Негізгі блок.
Біз сезім мүшелері арқылы сыртқы дүниемен байланысамыз. Сезім мүшелері өзара байланыса қызмет етеді. Олар бір-біріне көмектесіп, бір-бірін толықтырып отырады. Барлық сезім мүшелерінің жады (есте сақтау қабілеті) болады. Мәселен, таңқурай жеген адам оның дәмін ешқашан қарақат немесе басқа нәрсенің дәмімен шатастырмайды.
Барлық сезім мүшелерін ми басқарып отырады. Сезім мүшелері өздеріне келіп түскен дабылды миға жеткізеді. Ми келген дабылды қабылдап, мүшелерге бұйрық береді.
Алдымен мұғалім, содан соң балалар тақырыпқа қатысты мысалдар келтіреді.
— Бас миы қай жерде орналасқан? (Бассүйектің ішінде. Омыртқадағы жұлын содан бастау алады). Ми мен омыртқадағы жұлыннан адамның барлық дене мүшелеріне жүйке тамырлары таралады, одан жүйке жүйесі құралады.
1. Оқулық бойынша жұмыс.
Балалар «Жүйке жүйесі» мәтінін оқиды. Содан кейін мұғалім балалармен бірлесіп мәтінді талқылап, маңызды тұстарын белгілейді және сызба құрылады.
Жүйке жүйесі гигиенасы және күн тәртібіне назар аудару.
2. Практикалық жұмыс.
3. Зерттеу жұмысы.
4. Сөздік жұмыс.
IV. Сабақты қорыту. Өзіңді тексер.
Адамға сезім мүшелері не үшін қажет?
- Біз қоршаған әлемді қалай танып-білеміз?
- Жүйке жүйесінің негізгі орталығы қай жерде орналасқан?
- Жүйке тамырлары қандай болады?
Негештің сұрағы:
- Жүйкені не үшін сақтау керек?
V. Үй тапсырмасы. Оқулықтағы мидың, жүйке жүйесінің жұмысы туралы мәтінді оқып, сұрақтарға жауап беру. Спорт, шынығу туралы мақалдар, өлеңдер дайындау.
«Адам» тақырыбына тест
1. Адамның негізгі дене мүшелері.
а) Бас, мойын, кеуде, аяқ, қол
ә) Жүрек, бауыр, өкпе
б) Көз, мұрын, шаш
2. Қаңқаның негізгі қызметі қандай?
а) Денені күту
ә) Дененің тірегі
б) Дене сымбаттылығы
8. Ас қорыту органы дегенміз:
а) Жүрек, көк тамырлар, қылтамырлар
ө) Өкпе, қолқа, кеңірдек
б) Өңеш, асқазан, ішектер
4. Жүйке жүйесін шаршатпау үшін не істеу қажет:
а) Тәулігіне 20 сағат ұйықтау
ә) Дене шынықтырумен айналысу
б) Дұрыс, тамақтану режімін сақтау
5. Мұрын қандай мүше?
а) Сипап сезу
ә) Дәм сезу
б) Иіс сезу
6. Адам бұлшықеттің қандай қасиеті арқасында қозғалады?
а) ІІІыдамдылық
ә) Созылмалылық
б) Мөлдірлік
7. Жүректен қанды күшпен айдауды қалай атаймыз?
а) Айдау .
ә) Тамыр соғу
б) Ырғақ
8. Жолдардың қайсысы дені сау адамды сипаттайды?
а) Еңкіш, мығым, ебедейсіз, сұңғаң бойлы
ә) Бүкір, бозарған, әлжуаз, аласа бойлы
б) Сұңғақ бойлы, күшті, шапшаң, оңтай түзу
9. Тамақ ненің арқасында бүкіл денеге тарайды?
а) Қан арңылы
ә) Жүйке талшықтары арқылы
б) Бұлшықет арқылы
Тест жауаптары: 1-а, 2-ә, 3-б, 4-ә, 5-б, 6-ә, 7-ә, 8-б, 9-а.
ТАБИҒАТ (4 сағат)
№
|
Сабақтың тақырыбы
|
Әдістемелік тәсілдер
|
9
|
Адам табиғатты қалай бақылайды? Топсеруен
|
Зерттеу жұмысы. Топқа бөлініп жұмыс істеу. Сөздік жұмыс. Негеш. Оқулық бойынша жұмыс. Өзіңді тексер. Дәптерде жасалатын жұмыс.
|
10
|
Тәжірибе
|
Психологиялық дайындық. Тәжірибе жасау. Кесте. Қорытынды. Оқулық бойынша жұмыс. Сөздік жұмыс. Зерттеу жұмысы.
|
11
|
Уақыт және ұзындың өлшемдері
|
Психологиялық дайындық. Жұптасып жұмыс істеу. Оқулық бойынша жұмыс. Практикалық жұмыс. Шкірталас. Негеш. Сөздік жұмыс. Эссе.
|
12
|
Температура және масса
|
Сахналау. Балама сөздер. Оқулық бойынша жұмыс. Тәжірибе жасау. Қауіпсіздік техникасы. Сызба. Негеш. Өзіңді-өзің тексер.
|
Денелер. Заттар. Құбылыстар (3 сағат)
|
13
|
Денелер
|
Психологиялық дайындық. Тест. Сызба. Зерттеу жұмысы. Тәжірибе жасау. Негеш. Сөздік жұмысы. Оқулық бойынша топтарға бөлініп жұмыс істеу. Өзіңді тексер.
|
14
|
Заттар
|
Психологиялық дайындық. Тестілеу. Мұғалімнің әңгімесі. «Денелер. Заттар» кестесі. Сызба. Практикалық жұмыс. Оқулық бойынша жұмыс. Өзіңді тексер. Негеш.
|
15
|
Құбылыстар
|
Психологиялық дайындық. Балалардың әңгімелері. Жұмбақтар. Оқулық бойынша жұмыс. Жыл мезгілдері туралы «Күзгі жаңбыр» суреттемесі.
|
Ауа. Су. Ауа райы (5 сағат)
|
16
|
Ауа
|
Психологиялық дайындық. Тәжірибе жасау. Техника қауіпсіздігі. Мұғалімнің лекциясы. Поэзия минуты. Кесте. Сөздік жұмыс. Зерттеу жұмысы.
|
17
|
Бұлт. Жауын-шашын
|
Үй тапсырмасын тексеру. Оқулық бойынша жұмыс. Жұптасып жұмыс істеу. Сурет бойынша жұмыс. Сызба құру. Негеш. Сөздік жұмыс. Зерттеу жұмысы. Өзіңді тексер.
|
Достарыңызбен бөлісу: |