Жаттығулар
1-тапсырма
Орнын табыңдар
1. Мөлшері
1.1 1-3 л
1.2 5 л
1.3 14-20 л
2. Түсі
2.1 қызыл
2.2 сарғыш
2.3 ақшыл-сары
3. Құрамы
3.1 қан сарысуы, қан жасушалары
3.2 қан сарысуына ұқсас. Құрамында нәруыз аз, лимфоциттер, лейкоциттер бар.
3.3 қан сарысуына ұқсас, құрамында нәруыз өте аз. Лимфоциттері бар.
4. Түзілетін орны
4.1 қанның құрамынан бөлініп жасушаларды қоршап жатады
4.2 ұлпа сұйықтығынан бөлінеді
4.3 сүйектер кемігінде, көкбауырда, лимфа түйіндерінде түзіледі
5. Атқаратын қызметі
5.1 судың таралуын реттеу, қорғаныштық, ұлпа сұйықтығын реттеу, тасымалдау
5.2 қылтамырлар жасушалармен байланыстырып, заттар мен газ алмасуды реттейді
5.3 тасымалдау, тыныс алу, қоректік, зәр шығару, жылу реттеу, қорғаныштық, ішкі ортаның тұрақтылығын қамтамасыз ету
6. Айырмашылығы
6.1 тұйық шеңбер түрінде жүректен мүшелерге, мүшелерден жүрекке қарай ағып тұрады.
6.2 мүшелерден жүрекке қарай бір бағытта өте баяу ағады
6.3 аздаған мөлшері қылтамырындағы қанға қайта қосылады
2-тапсырма
Топтастыру
Қан
3-тапсырма
Кесте толтыру
Жасуша аттары
|
1мм3 қандағы мөлшері
|
Пішіні
|
Түзілетін орны
|
Тіршілік ұзақтығы
|
Қызметі
|
Тромбоцит
|
|
|
|
|
|
4-тапсырма
Терминдермен жұмыс. Негізгі ұғымдарды тауып, анықтамасын жазу
5-тапсырма
І топқа Тест сұрақтары
ІІ топқа Сәйкестігін анықта
ІІІ топқа Биологиялық диктант
Тест
1. Қан жасушаларының мөлшері:
А) 45% В) 55% С) 65%
2. Фибриноген нәруызы қайда кездеседі?
А) эритроцитте В) плазмада С) тромбоцитте
3. Қай ұйымайтын ауру:
А) гипертония В) инсульт С) гемофилия
4. Ерімейтін нәруыз:
А) фибриноген В) фибрин С) миофибрилл
5. Қанда болатын фибриногенді фибринге айналдыратын күрделі үдеріс:
А) қанның ағуы В) қанның ұюы С) қанның қатуы
6. Жарақаттанған жерден аққан қанның ұю уақыты:
А) 4-5 минут В) 7-8 минут С) 10-11 минут
7. Қан пластинкасы:
А) эритроцит В) лейкоцит С) тромбоцит
8. Домалақ не сопақша пішінді ядросыз жасуша:
А) эритроцит В) лейкоцит С) тромбоцит
9. Тромбоциттің қызметі:
А) тасымалдау В) қорғаныш С) қанды ұйыту
Сәйкестігін анықта
1
|
Кальций тұзынан арылтқан қан
|
А
|
Организмді бактериялардан қорғауға қатысатын нәруыз
|
2
|
Глобулин
|
Ә
|
30 күнге дейін сақтауға болады
|
3
|
Қанұйық
|
Б
|
Фибриногеннің фибринге айналуына қатысатын нәруыз
|
4
|
Гемотолог
|
В
|
Қан, лимфа, ұлпа сұйықтығы
|
5
|
Гемофилия
|
Г
|
Қан ауруын емдейтін дәрігер
|
6
|
Ағзаның ішкі ортасы
|
Ғ
|
Іркілдек зат
|
7
|
Протромбин
|
Д
|
4 тобы бар
|
8
|
Қан
|
Е
|
Қан ұйымайтын ауру
|
9
|
Лимфа
|
Ж
|
Лимфоциттері бар
|
Биологиялық диктант
1. Ыдысқа құйылған қанның ------- қабатын тромбоциттер құрайды. 2. Салқын жерде қан ------ ұйиды. 3. Қан ұю үшін қан сарысуында ------------ болуы керек. 4. Қаны ұйымайтын адамның қанында -------- нәруызы болмайды. 5. Қан сарысуы ұйымайды, себебі онда ------- болмайды. 6. Тромбоциттер --------------- түзіледі. 7. Фибриногеннің фибринге айналуы -------- нәруызына байланысты. 8. Ақ, қызыл жасушалар қанқатпаның ---------- арттырады. 9. Кальций тұзынан арылтқан қанды -------- сақтауға болады.
6-тапсырма
Есеп шығару
І топқа
Салмағы 50 кг болатын адамда неше литр қан болады?
(Қанның меншікті салмағы 1,06 г/см3 )
ІІ топқа
Салмағы 65 кг болатын адамда неше литр қан болады?
(Қанның меншікті салмағы 1,06 г/см3 )
ІІІ топқа
Салмағы 80 кг болатын адамда неше литр қан болады?
(Қанның меншікті салмағы 1,06 г/см3 )
|