Сабақ Сабақтың тақырыбы



бет1/4
Дата13.02.2017
өлшемі0,52 Mb.
#9334
  1   2   3   4

8 сынып

Күні

28 сабақ

Сабақтың тақырыбы

Қан, ұлпа сұйықтығы және лимфа-организм ішкі ортасының құрам бөліктері. Олардың айналымы және байланысы. Қанның құрамы: плазма және формалы элементтері – эритроциттер, тромбоциттер, лейкоциттер

Сабақтың мақсаты

Организм ішкі ортасының маңызы және организмнің өзіндік қорғаныш механизмдері туралы түсінік беру. Қан құрамымен таныстыру. Топпен жұмыстарды ұйымдастыру. Оқушылардың қосымша тапсырмаларды тиімді орындауын жүзеге асыру

Оқу нәтижелері

Организмнің тіршілік етуіндегі ішкі ортаның рөлін, оның химиялық құрамы мен физикалық қасиеттерінің тұрақты болуының маңызын түсінеді. Қан, ұлпа сұйықтығы мен лимфаны салыстырады. Тапсырмаларды орындауға арналған нұсқаулықтарды қолданады

Негізгі идеялар

Организмнің ішкі ортасы. Гомеостаз. Қан. Ұлпа сұйықтығы. Лимфа. К.Бернар: «Организмнің ішкі ортасының тұрақтылығы – организмнің тәуелсіз және еркін тіршілік етуінің кепілі болып табылады».

Сілтемелер

Р.Әлімқұлова, Р.Сәтімбеков, А.Соловьева. Биология. Жалпы білім беретін мектептің 8-сыныбына арналған оқулық. Алматы «Атамұра» 2012. Әдістемелік нұсқаулық. Жұмыс дәптері

Жаттығулар
1-тапсырма

«Таңдап ал» ойыны

Сұрақтар:



І топқа

1. Иық буынын қандай сүйектер құрайды?

2. Қандай сүйектер ұзын, түтікті болып келеді?

3. Бас сүйегінің ми бөліміне не жатады?



ІІ топқа

1. Жалпақ сүйектерге не жатады?

2. Кеуде қуысына не жатады?

3. Қолдың қаңқасын құрайтын сүйектер?



ІІІ топқа

1. Тік жүруге байланысты адамның қандай сүйектері ерекше дамыды?

2. Жамбас белдеуін қандай сүйектер құрайды?

3. Тізе буынын қандай сүйектер құрайды?

Жауаптары: табан сүйектері, балтыр сүйектері, білек сүйектері, маңдай сүйегі, бүғана сүйегі, иық сүйектері, қабырғалар, төбе сүйегі, жауырын, сан сүйегі, алақан сүйектері, жамбас сүйектері, омыртқалар, төс.
2-тапсырма

Дұрыс сөйлемдерді табыңдар

1. Аяқ белдеуі сегізкөзден және оған қозғалмай бірігіп кеткен екі жамбас сүйегінен тұрады. 2. Алақан, толарсақ және табан сүйектері табанды құрайды. 3. Бас сүйек, кеуде қуысы мен жамбас сияқты қаңқа бөлімдері ми, өкпе, жүрек, ішек сияқты тіршілік үшін маңызды мүшелердің орналасатын орны және қорғанышы ретінде қызмет атқарады. 4. Буынның қуысында болатын буын сұйықтығы май ретінде қызмет атқарып, үйкелістің азаюына себепші болады. 5. Жамбастың шоңданай, қасаға және мықын сүйектері түтікті сүйектерге жатады. 6. Төс сүйегіне 10 жұп қабырға бекиді.


3-тапсырма

Сызбанұсқа бойынша мұғаліммен бірлесе талқылау
Организмнің ішкі ортасы

Ұлпа сұйықтығы лимфа қан


Плазма жасушалар


Э Л Т


4-тапсырма

Жоба қорғау

І топ Ұлпа сұйықтығы

ІІ топ Лимфа

ІІІ топ Қан


5-тапсырма

Кесте толтыру

Ағзаның ішкі ортасының құрамбөліктері




Ішкі орта құрамбөліктері

Организмде орналасуы

Қан




Ұлпа сұйықтығы




Лимфа





6-тапсырма

Танымдық сұрақ
Ішкі ортаның құрамбөліктері өзара қалай байланысты?
Ұлпа сұйықтығы

Қан Лимфа


7-тапсырма

10 зертханалық жұмыс

Адам қанының микроскоптық құрылысы


Сабақ кезеңдері

Әдіс-тәсілдер

Мұғалімнің

іс-әрекеті

Оқушының

іс-әрекеті

Ресурстар

Ұйымдастыру

Топқа бөлу. Түрлі-түсті стикерлерді пайдалану



Оқушылармен амандасып, түгендейді.

Сынып оқушыларына жағымды ахуал туғызып, назарын сабаққа аударады, топқа бөледі




Құралдарын дайындайды
Топқа бөлінеді

Стикерлер



Сергіту жаттығу

Оқушылардың сабаққа жақсы көңіл-күймен араласуына жағдай жасау

Үй тапсырмасы


1-тапсырма

«Таңдап ал» ойыны
2-тапсырма

Дұрыс сөйлемдерді табыңдар

Интерактивті тақтадан тапсырманы ұсынады

Сұрақтарға сай жауаптарды таңдап алады.
Дұрыс сөйлемдерді көрсетеді.

Оқулық

Негізгі бөлім

Білу

Түсіну

3-тапсырма

Сызбанұсқа бойынша талқылау

4-тапсырма

Топтық жұмыс

Жоба қорғау

Ой қозғау

жаңа сабақтың мазмұнын меңгеруге бағыттау.


Топтарға тапсырмалар береді:

І топқа

Ұлпа сұйықтығы



ІІ топқа

Лимфа


ІІІ топқа

Қан


Оқулықтан мәтінді оқып, меңгереді, мұғаліммен бірге талдайды. Дәптермен жұмыс жасайды.

Постерда сызба салып, жоба қорғайды




Оқулық

Интерактивті тақта слайдтары


Флипчарт

Бекіту бөлімі

Қолдану
Талдау

5-тапсырма

Кесте толтыру

6-тапсырма

Жеке жұмыс

Танымдық сұрақ
7-тапсырма

Зертханалық жұмыс


Мұғалім тапсырманы талдап, кестенің 3 бөлігін 3 топқа орындауға ұсынады.
Оқушылардың жауабын тыңдайды, толықтырады
Жұмысқа басшылық жасайды

Тақырып бойынша білімдерін толықтырады.

Жұмыс дәптерімен жұмыс істейді

Жұмысты орындап, қорытынды жазады


Оқулық

Интерактивті тақта слайдтары

Жұмыс дәптері

Жұмыс дәптері





Бағалау

Формативті бағалау


Табыс критерийлерін құрады.

Топ мүшелері бір-бірін бағалайды

Бағалау парағы

Үйге тапсырма

Негізгі ұғымдармен жұмыс

Тапсырманың орындалу тәртібін түсіндіреді


Күнделігіне тапсырманы жазады

Оқулық, жұмыс дәптері

Рефлексия

БББ кестесін толтыру.



8 сынып

Күні

29 сабақ

Сабақтың тақырыбы

Қанның ұюында тромбоциттердің рөлі

Сабақтың мақсаты

Тромбоциттердің құрылысы мен олардың қан ұюдағы рөлі туралы негізгі түсініктерді беру. Топпен жұмыстарды ұйымдастыру

Оқушылардың күрделі тапсырмаларды тиімді орындауын жүзеге асыру




Оқу нәтижелері

Тромбоциттердің құрылысы мен қызметтері туралы білім алады. Тапсырмаларды орындауға арналған қосымша әдебиеттерді қолданады. Қанның ұю процесін түсіндіре алады.


Негізгі идеялар

Тромб – қан тамырларының ішінде немесе жүректің қуысында ұйып қалған қан. Қанұйық. Фибриноген. Фибрин. Фибриногеннің фибринге айналуы протромбин нәруызына байланысты. Гемофилия.


Сілтемелер

Р.Әлімқұлова, Р.Сәтімбеков, А.Соловьева. Биология. Жалпы білім беретін мектептің 8-сыныбына арналған оқулық. Алматы «Атамұра» 2012. Әдістемелік нұсқаулық. Жұмыс дәптері.


Жаттығулар
1-тапсырма

Орнын табыңдар


Қан

Ұлпа сұйықтығы

Лимфа











1. Мөлшері

1.1 1-3 л

1.2 5 л

1.3 14-20 л



2. Түсі

2.1 қызыл

2.2 сарғыш

2.3 ақшыл-сары



3. Құрамы

3.1 қан сарысуы, қан жасушалары

3.2 қан сарысуына ұқсас. Құрамында нәруыз аз, лимфоциттер, лейкоциттер бар.

3.3 қан сарысуына ұқсас, құрамында нәруыз өте аз. Лимфоциттері бар.



4. Түзілетін орны

4.1 қанның құрамынан бөлініп жасушаларды қоршап жатады

4.2 ұлпа сұйықтығынан бөлінеді

4.3 сүйектер кемігінде, көкбауырда, лимфа түйіндерінде түзіледі



5. Атқаратын қызметі

5.1 судың таралуын реттеу, қорғаныштық, ұлпа сұйықтығын реттеу, тасымалдау

5.2 қылтамырлар жасушалармен байланыстырып, заттар мен газ алмасуды реттейді

5.3 тасымалдау, тыныс алу, қоректік, зәр шығару, жылу реттеу, қорғаныштық, ішкі ортаның тұрақтылығын қамтамасыз ету



6. Айырмашылығы

6.1 тұйық шеңбер түрінде жүректен мүшелерге, мүшелерден жүрекке қарай ағып тұрады.

6.2 мүшелерден жүрекке қарай бір бағытта өте баяу ағады

6.3 аздаған мөлшері қылтамырындағы қанға қайта қосылады



2-тапсырма

Топтастыру

Қан


3-тапсырма

Кесте толтыру


Жасуша аттары

1мм3 қандағы мөлшері

Пішіні

Түзілетін орны

Тіршілік ұзақтығы

Қызметі

Тромбоцит

















4-тапсырма

Терминдермен жұмыс. Негізгі ұғымдарды тауып, анықтамасын жазу
5-тапсырма

І топқа Тест сұрақтары

ІІ топқа Сәйкестігін анықта

ІІІ топқа Биологиялық диктант
Тест

1. Қан жасушаларының мөлшері:

А) 45% В) 55% С) 65%

2. Фибриноген нәруызы қайда кездеседі?

А) эритроцитте В) плазмада С) тромбоцитте

3. Қай ұйымайтын ауру:

А) гипертония В) инсульт С) гемофилия

4. Ерімейтін нәруыз:

А) фибриноген В) фибрин С) миофибрилл

5. Қанда болатын фибриногенді фибринге айналдыратын күрделі үдеріс:

А) қанның ағуы В) қанның ұюы С) қанның қатуы

6. Жарақаттанған жерден аққан қанның ұю уақыты:

А) 4-5 минут В) 7-8 минут С) 10-11 минут

7. Қан пластинкасы:

А) эритроцит В) лейкоцит С) тромбоцит

8. Домалақ не сопақша пішінді ядросыз жасуша:

А) эритроцит В) лейкоцит С) тромбоцит

9. Тромбоциттің қызметі:

А) тасымалдау В) қорғаныш С) қанды ұйыту
Сәйкестігін анықта


1

Кальций тұзынан арылтқан қан

А

Организмді бактериялардан қорғауға қатысатын нәруыз

2

Глобулин

Ә

30 күнге дейін сақтауға болады

3

Қанұйық

Б

Фибриногеннің фибринге айналуына қатысатын нәруыз

4

Гемотолог

В

Қан, лимфа, ұлпа сұйықтығы

5

Гемофилия

Г

Қан ауруын емдейтін дәрігер

6

Ағзаның ішкі ортасы

Ғ

Іркілдек зат

7

Протромбин

Д

4 тобы бар

8

Қан

Е

Қан ұйымайтын ауру

9

Лимфа

Ж

Лимфоциттері бар


Биологиялық диктант

1. Ыдысқа құйылған қанның ------- қабатын тромбоциттер құрайды. 2. Салқын жерде қан ------ ұйиды. 3. Қан ұю үшін қан сарысуында ------------ болуы керек. 4. Қаны ұйымайтын адамның қанында -------- нәруызы болмайды. 5. Қан сарысуы ұйымайды, себебі онда ------- болмайды. 6. Тромбоциттер --------------- түзіледі. 7. Фибриногеннің фибринге айналуы -------- нәруызына байланысты. 8. Ақ, қызыл жасушалар қанқатпаның ---------- арттырады. 9. Кальций тұзынан арылтқан қанды -------- сақтауға болады.


6-тапсырма

Есеп шығару

І топқа


Салмағы 50 кг болатын адамда неше литр қан болады?

(Қанның меншікті салмағы 1,06 г/см3 )

ІІ топқа

Салмағы 65 кг болатын адамда неше литр қан болады?

(Қанның меншікті салмағы 1,06 г/см3 )

ІІІ топқа

Салмағы 80 кг болатын адамда неше литр қан болады?

(Қанның меншікті салмағы 1,06 г/см3 )




Сабақ кезеңдері

Әдіс-тәсілдер

Мұғалімнің

іс-әрекеті

Оқушының

іс-әрекеті

Ресурстар

Ұйымдастыру


Топқа бөлу

Оқушымен амандасып, түгендейді, топқа бөледі

Сынып оқушыларының назарын сабаққа аударады




Құралдарын дайындайды
Топқа бөлінеді

Стикерлер



Сергіту жаттығу

Оқушылардың сабаққа жақсы көңіл-күймен араласуына жағдай жасау

Үй тапсырмасы


1-тапсырма Орнын табыңдар

2-тапсырма

Топтастыру

3 топқа кестенің 3 бөлігін орындауды ұсынады.
Сұрақтар арқылы ой түйіндеуге жетелейді

Кестені сандарды қою арқылы толтырады
Қан жөнінде білетіндерін жазады.

Оқулық. Флипчарт

Интерактивті тақта слайдтары



Негізгі бөлім

Білу

Түсіну

Жеке жұмыс

3-тапсырма

Кесте толтыру

4-тапсырма

Жұптық жұмыс


Ой қозғау арқылы

жаңа сабақтың мазмұнын меңгеруге бағыттайды.




Оқулықтан мәтінді оқып, меңгереді, талдайды

Тақырып бойынша білімдерін толықтырады




Оқулық

Флипчарт

Оқулық


Бекіту бөлімі

Қолдану

Талдау

5-тапсырма

СТО

Деңгейлік тапсырмалар

6-тапсырма

Есеп шығару

Диалог


Топтарға тапсырмалар береді.

І топқа

Тест сұрақтары

ІІ топқа Сәйкестігін анықта

ІІІ топқа Биологиялық диктант
Әр тапсырманы оқушылармен бірге талдап, толықтырады


Жұмыс дәптерімен жұмыс істейді

Тақырып бойынша білімдерін толықтырады




Оқулық

Интерактивті тақта слайдтары

Оқулық

Интерактивті тақта слайдтары



Бағалау

Формативті бағалау

Өзін-өзі бағалау



Табыс критериін ұсынады

Алғаш топтар бірін-бірі, содан соң топ мүшелері бір-бірін бағалайды

Бағалау парағы

Үйге тапсырма

Өтілген тақырыпты қайталау

Тапсырманың орындалу тәртібін түсіндіреді


Күнделігіне тапсырманы жазады




Рефлексия

Не үйрендім? Не білгім келеді? Келесі сабаққа ұсыныс.


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет