Сөйлет, ойлан, кел, өсір, қайнат, тазалан, үйрет, кел, жинаттыр, толтыр. VI. Үй тапсырмасы. Қайталау.
19-19-сабақ Үйді жинауға көмектесу Күні: 2.10.15ж. I. Ұйымдастыру кезеңі.
II. Үй тапсырмасын тексеру.
III. Сабақтың мақсатын, барысын айту.
IV. Бекіту.
1-тапсырма. Диалогті толықтырып, өзара сөйлесуге жаттығу.
- Сен қандай үйде тұрасың? (жеке меншік, көп қабатты).
- ...
- Қай пәтерде тұрасың? (пәтер нөмірі).
- ...
- Үйіңде қанша бөлме бар?
- ...
- Сенің бөлмеңде зат көп пе?
- ...
- Бөлмеңді өзің жинайсың ба?
- ... Кластер жасау:
Оқушыларға салалас құрмалас сөйлемнің түрлерін толық жазып, әр түріне түсінік беру үшін кластер жасатамын. Әр топқа тапсырма беріледі. Болған соң топ ішінен бір оқушы шығып қорғайды. 2-тапсырма. Сөйлемдерді толықтырып, салалас құрмалас сөйлемдерді құрау. Салалас құрмалас сөйлемдердің түрлерін анықтау.
Жауап үлгісі:
1. Біздің үйде жиһаз, тоңазытқыш, теледидар бар, оның барлығы жаңа.
2. Қонақ бөлмесі таза, өйткені мен үнемі жинаймын.
4. Терезелердің алдында гүлдер бар, анам гүлдерді өте жақсы көреді. 4-тапсырма. «Үйді жинау» деген тақырыпқа тірек сөздерді пайдаланып, әңгіме құрау.
Үй жинау, сыпыру, кілемдерді қағу, шаңды сүрту, аяқ киімді тазалау, жуынатын бөлмені тазалау, еденді жуу. V. Сабақты қорытындылау.
Салалас құрмалас сөйлем
ҮІ. Үй тапсырмасы.
3-тапсырма. Берілген тірек сызбалар бойынша салалас құрмалас сөйлем құрау.
4-сабақ Ac әзірлеуге көмектесу
I. Ұйымдастыру кезеңі.
II. Үй тапсырмасын тексеру.
III. Сабақтың мақсатын, барысын айту.
IV. Бекіту.
1-тапсырма. Сөйлемдерді пайдалана отырып, диалог құрау.
Ас болсын!
Асыңыз қандай дәмді болған!
Салаттарыңыз өте дәмді.
Қою тамағыңыз да, сұйық тамағыңыз да өте ұнады. 2-тапсырма. Мәтінді аяқтау.
Мен анама ас әзірлеуге әрдайым көмектесемін. Пиязды тураймын, картоптың қабығын аршимын, етті ұсақтап кесемін, шайды демдеймін, ыдыс – аяқты жуамын ...
Содан соң үстел басына отбасымызбен отырып тамақтанамыз. Тамақ жер кезде аузыңды асқа толтырып алып сөйлеуге болмайды. Асықпай отырып ас ішу керек. Сонда жеген асың сіңімді болады. Анам шай құяды. Тамақтанғаннан соң үстелдің үстін жинауға анама көмектесемін. Ыдыс – аяқтарды тазалап жуып, орындарына қоямын. Үстелдің үстін сүртемін. Кластер жасау:
Оқушыларға қағаз бетіне дайындалған тағамның суретін салуға тапсырма беріледі. Содан соң тағамның қалай дайындалатыны туралы ортаға шығып айтып береді. Өз суреттерін ортаға шығып қорғайды. 3-тапсырма. Керекті қосымшаны жалғау. Жауап үлгісі:
пісіргіз
жинатқыз
ішкіз
туратқыз
салғыз
Жуғыз
V. Сабақты қорытындылау. Автор орындығы:
4-тапсырма. Аналарына ас әзірлеуге қалай көмектесетіндері туралы шағын әңгіме дайындау. Бір оқушы ортаға шығып, орындыққа отырып жазған әңгімесін оқып береді. VI. Үй тапсырмасы.
5-тапсырма. Балқаймақ, әзірлеу сөздерін сөз құрамына қарай талдау.
20-20-сабақ Нәтиже сабақ Күні: 3.10.15ж. I. Ұйымдастыру кезеңі.
II. Үй тапсырмасын тексеру.
III. Сабақтың мақсатын, барысын айту.
IV. Тест және бақылау тапсырмаларын орындау.
I. Тест сұрақтарына жауап беру.
1. Берілген сөйлем салаластың қай түрі? Ол тілалғыш бала, өйткені ол ата-анасына көмектеседі.
4. Ауыспалы өткен шақ —атын, -етін, -йтын, -йтін: жүр-етін, алатын.
II. Кемінде екі жай сөйлемнен тұрып, бірі екіншісіне бағына байланысатын құрмалас сөйлемнің түрі сабақтас құрмалас деп аталады. Сабақтас құрмалас сөйлемнің құрамындағы жай сөйлемдердің бірі бағыныңқы, екіншісі басыңқы деп аталады. Сабақтас құрмалас сөйлемнің 6 түрі бар.
Іс-әрекеттің болу, болмау шартын білдіретін сабақтастың түрі шартты бағыныңқылы сабақтас құрмалас деп аталады. Жасалу жолы: -са, -се + ж.ж. Мысалы: Олар ерте келсе, біз тысқа шығамыз.
Бағыныңқы сыңардағы оқиғаның басыңқыға қарсы мәнде болуын қарсылықты бағыныңқылы сабақтас құрмалас деп атаймыз. Жасалу жолы: -са да, -се де. Мысалы: Олар келсе де, тысқа шығуға мүмкіндік болмады.
Іс-әрекеттің болу, болмау себебін білдіретін сабақтастың түрі себеп бағыныңқылы сабақтас деп аталады. Жасалу жолы: - ғандықтан, -гендіктен. Мысалы: Олар ерте келгендіктен, біз тысқа шықтық.
Іс-әрекеттің қалай жүзеге асуын білдіретін сабақтастың түрі қимылсын бағыныңқылы сабақтас деп аталады. Жасалу жолы: -ып, -in, -п. Мысалы: Олар ерте келіп, бірге тысқа шықты.
Іс-әрекеттің қай уақытта болатынын білдіретін сабақтастың түрі мезгіл бағыныңқылы сабақтас деп аталады. Жасалу жолы: -ганда, -генде, -қанда, -кен-де, уақытта, кезде. Мысалы: Олар келген кезде, біз тысқа шығып кеттік.
Іс-әрекеттің не мақсатпен, не үшін болатындығын білдіретін сабақтастың түрі мақсат бағыныңқылы сабақтас деп аталады. Жасалу жолы: -у үшін, -мақ, -мек, -бақ, -бек, -пақ, -пек болып. Мысалы: Олар тысқа шықпақ болып, ерте келді.