Адам геном жобасы 1990 жылы басталды
Геном біздің генетикалық жобамыз
Әрбір адам жасушасы 23 жұп хромосомадан тұрады
- 1 - 22 және XY немесе XX
- XY = Ер
- XX = Әйел
Геном ~3.2 млрд жұп негізді (шамамен 2 метр диплоид)құрайды.
Геном адамның ішкі күйін сыйпаттайды
Хромосома ДНК-молекуласынан тұрады
Жоба басындағы 10 жыл ДНК-молекуласын талдау мен секвенирлеу технологиясын жетілдірілді.
Бүкіл әлемдік ғалымдар адам хромосомасының картасын жасап, модельдің организмдердің, құрт, дрозофила шыбыны және тышқандардың нуклеотидтік қатарын анықтады.
2004 жылы адам ДНК-сы толық зерттелдi. Қазiргi уақытқа дейiн микрорганизмдердiң 1- ден 20 Мб геном мөлшерi бар 18 түрiнiң геномдары картасы жасалынды (архебактериялар, спирохеталар, хламидобактериялар, iшек таяқшасы, пневмания, сифилис, гемофилия қоздырғыштары, метантүзушi бактериялар, микоплазмалар, риккетсиялар, цианобактериялар).
Бізде шамамен ~27,000 гендер бар, демек әрбір геннің қызметі өте зор.
Гендер белоктарды синтездейді (бұлшық ет, шаш көз).
Біздің ағзамыздағы барлық үрдістер белокар жұмысының нәтижесі (жүру, ас қорыту, аурумен күрес).
Гендер маңызы
Геннің әртүрлі бөліктерін таңдай отырып, біздің ағзамыз әртүрлі белоктар синтездейді. (Бұл процесс альтернативті сплайсинг деп аталады)
Егер ген экспрессияланса, онда ген іске қосылып, белок синтезделеді.
Бізге белгілісі шамамен 85пайыз ген секвенирленді
Ал қалған 15 пайыз қандай қызмет атқаратындығы әлі белгісіз (олар эмбрионды даму кезінде экспрессиялануы мүмкін).
Достарыңызбен бөлісу: |
