Мезгіл бағыныңқы сабақтастың құрамындағы жай сөйлемдер сабақтаса байланысады. Мезгіл бағыныңқы сабақтас сөйлемнің бағыныңқы сыңары қашан, қашанға дейін, қашаннан бері, қай кезде? деген сұрақтарға жауап береді
р/с
|
Бағыныңқы сөйлемнің баяндауышы
|
Баяндауышының тұлғалық белгісі
|
Бағыныңқы сыңарына қойылатын сұрақтар
|
1
|
Есімше
|
-ған/ген, -қан/кен+-да/де, -та/те,-нда/нде
|
Қашан?
|
2
|
Есімше
|
-ған/ген, -қан/кен+-ша/ше
|
Қашан?
|
3
|
Есімше
|
-ған/ген,-қан/кен+ соң, кейін, сайын, бері, шейін
|
Қашан?
|
4
|
Есімше
|
-ған/ген,-қан/кен+кезде, шақта, уақытта
|
Қайкезде? Қашан? Қайуақытта? Қайшақта?
|
5
|
Көсемше
|
-қалы/келі, -ғалы/гелі
|
Қашан?
|
6
|
Етістік
|
-са/се, -ысымен/ісімен
|
Қашан?
|
4. Себеп бағыныңқы сабақтас. Бағыныңқысы басыңқыдағы айтылған ойдың себебін білдіреді. Мысалы: Қожық Көкшетау оязына қарайтын жерде отырғандықтан, Есенейдің қолына түспей кетті. Осы құрмалас сөйлемдегі Қожық Көкшетау оязына қарайтын жерде отырғандықтан деген алғашқы сөйлем Есенейдің қолына түспей кетті деген екінші сөйлемнің себебін білдіріп тұр.
Достарыңызбен бөлісу: |
