Ү. Көрініс оқушылар : Архимед туралы аңыз

Ү. Көрініс оқушылар : Архимед туралы аңыз

Архимед туралы аңыз

Аңыз бойынша, бұл заңның ашылуына себепкер болған Сиракуз патшасы Гиерон болған екен. Ол Архимедке зергер жасаған өзінің тәжінің таза алтыннан немесе алтын мен күмістің қоспасынан жасалынғанын анықтауды тапсырады.Бұл есепті шеше алмай, Архимед көп күн әуреленді.Бір күні толтыра су құйылған ваннаға түскен кезде кенеттен ойына әлгі есептің шешуі келген екен дейді.Өзінің ашқан жаңалығына шаттана қуанған ол «Эврика!» (Таптым!) деп Сиракуз көшелерінің бойымен айғайлап жүгірген екен.Сірә,жаңалық ашқан адам ерекше бір сезімге бөленетін болар.

ҮІ. «Ой қорыту» Жаңа сабақ

• 
  Денеге әсер ететін Архимед күші FА төмен қарай әсер ететін салмақ күші mс g-мен теңеседі.
  

• 
  (1) формуласын басқа түрде жазуға болады. Сұйықтың массасы m с оның тығыздығы ρ с мен Vс көлемінің көбейтіндісіне тең екенін ескеріп
  

• 
  Vc-Бұл көлем дененің сұйыққа батып тұрған бөлігінің
  

Vc= V

• 
  Тыныштық күйдегі сұйыққа (немесе газға) батырылған кез-келген денеге сұйық (немесе газ) тарапынан кері итеруші күш әсер етеді, оның шамасы сұйықтың немесе газ тығыздығын еркін түсу үдеуімен, сұйыққа (немесе газға) батып тұрған дене бөлігінің көлемінің көбейтіндісіне тең болады.
  

ҮІ. «Постер қорғау»

Жоспар бойынша жұмыс

Екіге бөлінген оқушылар жоспар бойынша не білгенін ақ қағазға жазып тақтаға ілу.

ҮІІ. Есептер шығару

Тақтаға үш оқушы шығады.

1-есеп

Суға көлемі 100см³ болатын дене батырылған. Осы денеге әсер ететін ығыстырушы күшті анықтаңдар. Судың тығыздығы-1000кг/м³.

Керосинге массасы 500г темір кесегі батырылған. Ығыстырушы күшті анықтаңдар.

Темірдің тығыздығы -7900кг/м³, ал керосиннің тығыздығы -820кг/м³.

З - есеп

Берілгені:                                     Өрнегі:

P_а = 20 Н                           F_A = P_а- P_су 

P_к = 18,75 Н                       F_A = p_c g V_д ;

V_д =0,000125 м³

p_а = 20000 кг/м³  gp_су 10*1000

p_к = 10000 кг/м³

т/ к: m_а — ?

m_к  ?            

Шығарылуы:                                                                         

m_а = p_аV =20000 * 0,000125 =2,5 кг

m_к = p_кV =10000*0,000125 =1,25 кг

F_A 1,25
ҮІІ. Эстафеталық білім картасы

№	Физикалық шамалар	Математикалық өрнегі	Өлшем бірлігі	Өлшейтін құрал
1	Жылдамдық	ν=l/t	м/с	Спидометр
2	Уақыт	t=s/ν	с	Сағат, секундомер
3	Масса	m=ρV	кг	Таразы
4	Көлем	V=m/ρ	м3	Мензурка, сызғыш
5	Ауырлық күші	Fa=mg	Н	Динамометр
6	Салмақ	P=mg	Н	Динамометр
7	Қысым	P=F/S	Па	Барометр

Барлығы 22 оқушы

1. 
   11 оқушыға :
   

2. 
   11 оқушыға :
   

Х. Үйге тапсырма: Ф 55 29 жаттығу №6-9

Бағалау

Неге өзен суына қарағанда ,теңіз суына жүзген жеңілірек?

2 . Сүңгуір үйрек су бетінде қамыстың сабағынан ұя жасайды.Ұя су бетінде жел қалай соқса ,солай қарай жүзеді.Құстың ұясын су бетінде қандай күш ұстап тұрады.Ұяның пішіні мен көлемі туралы не айтуға болады?

3. Сүңгуір үйрек суда жақсы сүңгиді.Судың тарапынан әсер ететін ығыстырушы күшті ол қалай азайтады?

Арқаңмен жүзгенде суда өзіңді жеңіл ұстайсың. Неге?

Жауабы: теңіз суы тұзды , тұзы неғұрлым көп болған сайын тығызырақ келеді.Архимед күші көбірек болады.

Жауабы: судың бетінде ұяға Архимед күші әсер етеді .Ұя пішіні ұяның салмағымен оған әсер ететін ығыстырушы күштен бірнеше есе аз болуы керек

Жауабы: Сүңгуір үйрек өзінің көлемін азайтуға тырысады , яғни қанаттарын денесіне қысып алады.

Жауабы: Арқаңмен жүзген жеңіл , өйткені арқаның көп бөлігі суға батады да кері итеруші күшті көбейтеді.

1.Сұйыққа немесе газға түсірілген қысым осы сұйықтың немесе газдың

әрбір нүктесіне өзгеріссіз беріледі. Бұл кімнің қағидасы -..........................

2. Мақтаны, қағазды, ағаш жаңқаларын т.б престеу үшін қолданылатын

машиналар - ........................................

3. Газдың ыдыс қабырғасына түсіретін қысымы неден

пайда болады - ..........................................

4. Газдың көлемін кішірейтсе , оның қысымы -................. , ал көлемін - ............................ , қысымы - ..............

5.Жер бетіне және ондағы барлық денелерге не әсер етеді .........................................

6.Атмосфера қабаттары: .....................................................................................................

7. Атмосфералық қысымды өлшеуге арналған құрал ...........................................

8. .............................. қысым айырымын өлшеуге арналаған аспап.

9. 
   Атмосфералық қысымның әрекетіне негізделген құрылғылардың біріне не жатады - ...................................
   

1.Сұйыққа немесе газға түсірілген қысым осы сұйықтың немесе газдың

әрбір нүктесіне өзгеріссіз беріледі. Бұл кімнің қағидасы -..........................

2. Мақтаны, қағазды, ағаш жаңқаларын т.б престеу үшін қолданылатын

машиналар - ........................................

3. Газдың ыдыс қабырғасына түсіретін қысымы неден

пайда болады - ..........................................

4. Газдың көлемін кішірейтсе , оның қысымы -................. , ал көлемін - ............................ , қысымы - ..............

5.Жер бетіне және ондағы барлық денелерге не әсер етеді .........................................

6.Атмосфера қабаттары: .....................................................................................................

7. Атмосфералық қысымды өлшеуге арналған құрал ...........................................

8. .............................. қысым айырымын өлшеуге арналаған аспап.

9. 
   Атмосфералық қысымның әрекетіне негізделген құрылғылардың біріне не жатады - ...................................
   

1.Сұйыққа немесе газға түсірілген қысым осы сұйықтың немесе газдың

әрбір нүктесіне өзгеріссіз беріледі. Бұл кімнің қағидасы -..........................

2. Мақтаны, қағазды, ағаш жаңқаларын т.б престеу үшін қолданылатын

машиналар - ........................................

3. Газдың ыдыс қабырғасына түсіретін қысымы неден

пайда болады - ..........................................

4. Сұйыққа (газға) батырылған денелерге әсер ететін күш ………………….

5.Жер бетіне және ондағы барлық денелерге не әсер етеді .........................................

6.Атмосфера қабаттары: .....................................................................................................

7. Атмосфералық қысымды өлшеуге арналған құрал ...........................................

8. .............................. қысым айырымын өлшеуге арналаған аспап.

9. 
   Атмосфералық қысымның әрекетіне негізделген құрылғылардың біріне не жатады - ...................................