Пән: химия
Сынып: 8
Сабақ тақырыбы: Химиялық формула. Химиялық элементтердің атомдарының валенттілігі. Зат құрамының тұрақтылық заңы.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Химиялық формула, химиялық элементтердің атомдарының валенттілігін, зат құрамының тұрақтылық заңын түсіндіру.
Дамытушылық: Период, топ бойынша элемент атомындағы электронның орналасу тәртібі мен заңдылығын және элемент қасиетінің өзгеру себебін түсіндіру, білімдерін дамыта түсу. Заттардың химиялық формуласын құруды үйрену.
Тәрбиелік: Оқушыларды тазалыққа, ұқыптылыққа тәрбиелеу.
Сабақ әдісі : баяндау, сұрақ – жауап
Сабақ жоспары: 1. Ұйымдастыру
2. Өткен тақырыпқа пысықтау сұрақтары
Өткен тақырыптарға пысықтау тапсырмалары (есептер):
-
Зат мөлшерін анықтау
-
Зат мөлшері арқылы заттың массасын табу.
-
Мольдік массаны анықтау.
Сабақтың барысы:
-
Заттың химиялық формуласын құру:
-
Валенттіліктерін үстіне қойыңдар (кестеден қараңдар): Н О
-
Элементтердің үстіндегі сандарды көбейтіңдер. Шыққан санды Н –тің үстіндегі санға бөліп, Н-тың төменгі индекске (Нх) жазыңдар.
-
Шыққан санды (көбейтіндіні) О валенттілік санына бөліп, шыққан санды О-тің төменгі индекске (Ох) жазыңдар.
-
Заттың химиялық формуласын жазыңдар: НхОх.
-
Есеп№1.
СаО құрамындағы элементтердің массалық қатынастарын (СаО құрамындағы кальций мен оттек қандай массалық қатынаста әрекеттескен) анықтаңдар.
Үлгі: m(Са) : m(О)=40 : 16=2.5:1 немесе Аr(Са): Ar(О)= 40 : 16=2.5:1
Есеп №2 (өздерің шығарыңдар).
NaCl құрамындағы элементтердің массалық қатынастарын анықтаңдар.
Есеп №3.
СаО түзілу үшін Са 6г және О 5 г алынды. Түзілген заттың құрамындағы қай зат артық алынды? Жауаптарыңды есептеп дәлелдеңдер.
-
«Валенттілік – атомның басқа элемент атомдарының белгілі бір санын қосып алу қабілеті» деген анықтаманы келесі мысал негізінде түсіндіріңдер:
СаСl2
Қосымша материал.
Атом моделінің электрон бұлтының құрылысы
Электрон бұлты болатын кеңістікті орбиталь деп атаймыз.
Ақырғы деңгей электрон саны = топ нөмеріне сәйкес (валенттілікке сәйкес).
|
Жаңа тақырыпты бекіту:
жаттығулар беріледі.
Үйге тапсырма: § 9,11,13. 10 тапсырма, 36б., есеп №9, 40б..
Бағалау
Химиялық формула. Химиялық элементтердің атомдарының валенттілігі.
Зат құрамының тұрақтылық заңы.
8 сынып
химия
Келесі тапсырмаларды дәптерлеріңе орындаңдар (қосымша материалмен танысыңдар):
-
Заттың химиялық формуласын құру:
-
Валенттіліктерін үстіне қойыңдар (кестеден қараңдар): Н О
-
Элементтердің үстіндегі сандарды көбейтіңдер. Шыққан санды Н –тің үстіндегі санға бөліп, Н-тың төменгі индекске (Нх) жазыңдар.
-
Шыққан санды (көбейтіндіні) О валенттілік санына бөліп, шыққан санды О-тің төменгі индекске (Ох) жазыңдар.
-
Заттың химиялық формуласын жазыңдар: НхОх.
-
Есептерді (№2,3) шығарыңдар:
Есеп№1. Есептің шығарылу жолымен танысыңдар (ауызша).
СаО құрамындағы элементтердің массалық қатынастарын (СаО құрамындағы кальций мен оттек қандай массалық қатынаста әрекеттескен) анықтаңдар.
Үлгі: m(Са) : m(О)=40 : 16=2.5:1 немесе Аr(Са): Ar(О)= 40 : 16=2.5:1
Есеп №2 (өздерің шығарыңдар).
NaCl құрамындағы элементтердің массалық қатынастарын анықтаңдар.
Есеп №3.
СаО түзілу үшін Са 6г және О 5 г алынды. Түзілген заттың құрамындағы қай зат артық алынды? Жауаптарыңды есептеп дәлелдеңдер.
-
«Валенттілік – атомның басқа элемент атомдарының белгілі бір санын қосып алу қабілеті» деген анықтаманы келесі мысал негізінде түсіндіріңдер (ауызша):
СаСl2
Қосымша материал.
Атом моделінің электрон бұлтының құрылысы
Электрон бұлты болатын кеңістікті орбиталь деп атаймыз.
Ақырғы деңгей электрон саны = топ нөмеріне сәйкес (валенттілікке сәйкес).
Ескерту* Дәптерге 1.деп жазып, бірден тапсырманы орындай бересіңдер.
|
Химиядан сабақ жоспары
Сыныбы 8
Тақырыбы
|
Д.И.Менделеевтің периодтық заңы. Атом құрылысы теориясы тұрғысынан Д.И.Менделеев жасаған химиялық элементтердің периодтық жүйесі. Жаңа химиялық элементтердің ашылуы туралы мәліметтер.
Көрсетілім №2 (2.1) «Д.И.Менделеев жасаған химиялық элементтердің периодтық кестесі».
|
уақыт
|
Білімділік мақсаты:
дамытушылық:
тәрбиелік:
|
Химияның бастапқы ұғымдарын, бейорганикалық қосылыстардың негізгі кластарын, химиялық қасиеттерін қайталау;
Бейорганикалық қосылыстардың негізгі кластарын анықтай білу, химиялық қасиеттерін сипаттайтын химиялық реакция теңдеулерін құрастыра білу, түсіндіру, есте сақтау,көңіл аудару,есеп шығару білім-білік дағдыларын жетілдіру;
сабақ уақытын бағалауға үйрету,еңбекқорлыққа және пәнге қызығушылығын арттыру
|
|
Сабақ типі:
|
Жаңа сабақ.
|
|
Сабақ өткізілу түрі:
|
Мұғалімнің ауызша түсіндіруі, жаттығулар орындау, фронталды әңгімелесу,дәптермен жұмыс, алгоритммен жұмыс
|
|
Құралдар мен реактивтер:
|
интерактивті тақта, 10-ЕТЖ-1, ХЭПЖ, кітап, дәптер.
|
|
Ұйымдастыру
кезеңі:
|
(Сабақтың мақсаты мен кезеңдерін анықтау.)
-сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау ;
-оқушыларды психологиялық дайындау.
Амандасу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың көңілін сабаққа аудару. Сабақтың жалпы мақсатын ашу ,оны өткізу жоспарын көрсету.
|
1-2
|
Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:
|
Сабақтың білімділік мақсаты:
-үй тапсырмасының дұрыс, толық орындалғанын тексеру ;
-білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау ;
-кеткен кемшіліктерді жою.
Периодтық кесте бойынша элементтердің жіктелуі туралы түсіндіріп беру.
|
5-7
|
Оқушыларды білімді ,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:
|
1.Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен біріге отырып сабақ мақсатын айқындау.
Жаңа материалды оқып үйренудің практикалық қажеттілігін көрсету. Оқушылардың алдына оқу проблемасын қою.Білімді жаңғырту.
(Актуализация )
Білімділік міндеттері: .
-оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.
-оқушыларды білім алудың мақсаттарын анықтауға;
- оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы ,ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және жүйелей білуі.
2.Оқыту проблемалары:
Химияның бастапқы ұғымдары
1.Білімді жаңғырту:
1. Фронталды әңгімелесу:
-
Атом ,молекула, химиялық элемент деген не?Анықтама беріңдер;
-
Мына элементтердің салыстырмалы атомдық массасын есептеңдер: калий, магний, алюминий.
|
3-4
|
Жаңа сабақты түсіндіру кезеңдері:
|
Білімділік міндеттері:
Берілген материалды оқушылардың қабылдауын есте сақтауын қамтамасыз ету;
- оқушылардың білімді қабылдауына,алған білімнен қорытынды
шығаруға,жүйелеуге қажетті түрлі әдіс –тәсілдерді үйрету;
- оқушылардың білімді қайта жаңғырту әдістерін қабылдауы;берілген оқу материалын өз бетінше ұғынуға ,түсініктерді ,заңдарды, анықтамаларды философиялық тұрғыдан түсінуге көмек жасау.
2.Мұғалімнің түсіндіруі:
Жаңа сабақты түсіндіру:
2. Алгоритммен жұмыс
3.Нашарүлгеретін оқушыларға көңіл аудару.
|
|
Жаңа сабақты қалай қабылдағанын
алғашқы тексеру кезеңі:
|
Білімділік мақсаты:
- оқылған материалды оқушылардың дұрыс меңгергенін анықтау;
-алғашқы берілген түсінікте кеткен кемшілікті анықтау;
- кеткен кемшілікті жою жұмыстары; -
1. Периодтық кестемен танысып, өз білетіндерін айту. Бұрыннан таныс емес мәліметтерді табу (периодтық кестедегі сандар, химиялық элементтер топтары, оттекті және сутектік қосылыстары).
Алгоритммен жұмыс
-
Периодтық кестеде неше элемент бар?
-
Периодтық кестеде неше металл бар?
-
Периодтық кестеде неше бейметаллл бар?
-
Актинойдтар мен лактанойдтар периодтық кестеде қайда орналасқан? Олардың атаулары неге байланысты?
-
Неше радиоактивті элемент бар?
-
Неше топ бар? Ол нені білдіреді?
-
Неше қатар бар?
-
Неше период бар? Ол нені білдіреді?
-
Периодтық кестеде элементтер қандай қасиеттеріне қарай орналастырылғанын анықтаңдар.
-
Сілтілік металдарды теріп жазыңдар.
-
Сілтілік жер металдарды теріп жазыңдар.
-
Халькогендерді теріп жазыңдар.
-
Галогендерді теріп жазыңдар.
-
Инертті газдарды теріп жазыңдар.
-
«ІА және ІВ топ» деген жазу нені білдіреді?
-
І В топ элементтерін көшіріп жазыңдар.
-
ҮІА топтың жоғары оксидтерінің формулаларын жазыңдар (оксид- химиялық элементтердің оттектіқосылысы). Неліктен жоғары оксидтері деп аталады?
-
Галогендердің жоғары оксидтерінің формулаларын құрып, валенттіліктерін үстіне жазыңдар.
-
ҮІІІ А топтың салыстырмалы атомдық массаларын жуықтап жазыңдар.
-
10-14 сұрақтардың жауаптарын жаттап ал.
|
20-22
|
Білімді қорытындылау және жүйелеу:
|
-тапсырмаларды оқушылар өз бетінше орындайтындай дәрежеге жеткізу;
-оқушылар білімі мен сыныптың ерекшелігіне қарай отырып тапсырманың күрделілігін анықтау;
-
Атом – күрделі өте кішкентай бөлшек
-
Молекула –бұл жай немесе күрделі заттың құрамы мен химиялық қасиетін сақтайтын, кішкентай бөлшектер
-
Химиялық элемент –ядро зарядтары бірдей атомдардың түрі.
-
1 мольдің массасы - бұл молярлық масса
-
Молекулалық кристалл торы бар күрделі заттар, алыну әдісіне қарамастан құрамы тұрақты болады: құрам тұрақтылық заңы
-
Әрбір молекуланың салыстырмалы молекулалық массасы болады. 23
-
Кез-келген заттың 1 молінде 6.02*10 бөлшек болады
-
Бұл Авогадро саны
-
Бірдей жағдайда әртүрлі газдың бірдей көлеміндегі молекула саны да бірдей. Бұл Авогадро заңы.
|
2-3
|
Білімді тексеру және өз бетінше тексеру кезеңі:
|
-оқушылардың өтілген материалды қаншалықты дұрыс меңгергенін анықтау;
Оқушылардыңіс-әрекеті мен біліміндегі олқылықтарды анықтау.Кеткен олқылықтардың себебін анықтау.
-оқушылардың өзін –өзі бағалау қабілеттерін дамытуға жағдай жасау.
Дәптерге қажетті мәліметтерді жазу.
|
3-4
|
Үй тапсырмасын беру кезеңі:
|
Білімділік міндеттері:
-оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсаты ,мазмұны шығарылу жолы түсінікті болуын қамтамасыз ету
1. Үй тапсырмасын беру.
|
1-2
|
Сабақ қорытындысын шығару кезеңі.
|
- жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру.Сабақтың кемшілігі мен қорытындысын шығару. Баға қою.
|
1-2
|
Алгоритммен жұмыс
-
Периодтық кестеде неше элемент бар?
-
Периодтық кестеде неше металл бар?
-
Периодтық кестеде неше бейметаллл бар?
-
Актинойдтар мен лактанойдтар периодтық кестеде қайда орналасқан? Олардың атаулары неге байланысты?
-
Неше радиоактивті элемент бар?
-
Неше топ бар? Ол нені білдіреді?
-
Неше қатар бар?
-
Неше период бар? Ол нені білдіреді?
-
Периодтық кестеде элементтер қандай қасиеттеріне қарай орналастырылғанын анықтаңдар.
-
Сілтілік металдарды теріп жазыңдар.
-
Сілтілік жер металдарды теріп жазыңдар.
-
Халькогендерді теріп жазыңдар.
-
Галогендерді теріп жазыңдар.
-
Инертті газдарды теріп жазыңдар.
-
«ІА және ІВ топ» деген жазу нені білдіреді?
-
І В топ элементтерін көшіріп жазыңдар.
-
ҮІА топтың жоғары оксидтерінің формулаларын жазыңдар (оксид- химиялық элементтердің оттектіқосылысы). Неліктен жоғары оксидтері деп аталады?
-
Галогендердің жоғары оксидтерінің формулаларын құрып, валенттіліктерін үстіне жазыңдар.
-
ҮІІІ А топтың салыстырмалы атомдық массаларын жуықтап жазыңдар.
-
10-14 сұрақтардың жауаптарын жаттап ал.
Алгоритммен жұмыс
-
Периодтық кестеде неше элемент бар?
-
Периодтық кестеде неше металл бар?
-
Периодтық кестеде неше бейметаллл бар?
-
Актинойдтар мен лактанойдтар периодтық кестеде қайда орналасқан? Олардың атаулары неге байланысты?
-
Неше радиоактивті элемент бар?
-
Неше топ бар? Ол нені білдіреді?
-
Неше қатар бар?
-
Неше период бар? Ол нені білдіреді?
-
Периодтық кестеде элементтер қандай қасиеттеріне қарай орналастырылғанын анықтаңдар.
-
Сілтілік металдарды теріп жазыңдар.
-
Сілтілік жер металдарды теріп жазыңдар.
-
Халькогендерді теріп жазыңдар.
-
Галогендерді теріп жазыңдар.
-
Инертті газдарды теріп жазыңдар.
-
«ІА және ІВ топ» деген жазу нені білдіреді?
-
І В топ элементтерін көшіріп жазыңдар.
-
ҮІА топтың жоғары оксидтерінің формулаларын жазыңдар (оксид- химиялық элементтердің оттектіқосылысы). Неліктен жоғары оксидтері деп аталады?
-
Галогендердің жоғары оксидтерінің формулаларын құрып, валенттіліктерін үстіне жазыңдар.
-
ҮІІІ А топтың салыстырмалы атомдық массаларын жуықтап жазыңдар.
-
10-14 сұрақтардың жауаптарын жаттап ал.
Достарыңызбен бөлісу: |