Б.Момышұлы атындағы №25 орта мектеп
Үйсін мәдениеті
Ашық сабақ
6-сынып.
Пән мұғалімі: Құрманиязов А.Ж.
Сабақ тақырыбы: Үйсін мәдениеті
Сабақ мақсаты:
а) Білімділік: Археологиялық қазба жұмыс нәтижелері, ежелгі үйсін мәдениетінің дамуы, қоныстары, тұрғын үйлер, бұйымдар, әшекейлер, дін туралы түсінік беру
ә) Тәрбиелік: Еңбекке, өнерге, адамгершілікке деген сүйіспеншілікке тәрбиелеу
б) Дамытушылық: Өз беттік жұмыстар жасау, танымдық ойындар арқылы, оқулықпен жұмыс жасау арқылы таным ойын, икем, дағды, іскерлікке дамыту
Сабақ түрі: Демонстрация сабақ
Сабақ әдісі: Өткен материалдармен байланыстыра түсіндіру
Сабақ көрнекілігі:
1. Ежелгі Қазақстан жерін мекендеген тайпалар картасы
2. «Үйсіндер егінде» суреті
3. «Ауқатты байлар мен кедейлер» суреті
4. «Рулық қауым» сызба
5. Ежелгі Қазақстан энциклопедиясы
Сабақ жүрісі: а) ұйымдастыру
б) үйге берілген тапсырма:
Үйсіндердің қоғамдық құрылысы
в) Қайталау сұрақтары: «Зеректік».
1. Үйсіндер туралы алғашқы деректер қай жазбада айтылады? (Қытай жазбасы)
2. Үйсін астанасы? (Қызыл Аңғар - Чигу)
3. Мемлекеттік жүйе (Шығыс, Батыс, Орталық)
4. Қапшағай, Өтеген, Қызылеспе, Қызылауыз (Обалар)
5. Қытай тарихшысы (Сыма Цянь)
6. Үйсіндер шаруашылығн ата. (Егіншілік, мал шаруашылығы, бау-бақша)
7. Егіншілік нешеге бөлінді? (2)
8. Үйсін тайпалары қай жерлерді мекендеді? (Балхаш, Іле)
9. Үйсіндер қай малға қадір тұтты? (Түйе)
10. Егістікке су өзендерінен не арқылы келді? (Арық)
11. Көшпелі, жартылай көшпелі деген ұғымға түсінік.
12. Суармалы егіншілік қай өзендер жағалауына салынды? (Шу, Талас)
13. «Кун» сөзі б.з.б. қай ғасырда алғаш рет жазбаларда кездесті? (б.з.б.ІІ ғ.)
14. Егіншілікке пайдаланатын еңбек құралы. (кетпен, орақ)
15. Диадема дегеніміз? (Тәті алқа, білезік, сырға)
16. Оба дегеніміз... түрлері. (Зират)
17. Қуатты адамдар. (Байлар)
18. Қарапайым адамдарға кімдер жатты? (малшылар, егіншілер)
19. Құл дегеніміз... (бостандығы жоқ)
20. Тайпа одағының билеушісі. (Гуньмо, тәуелді адам, күнби)
«Қиялшыл үйсін»
Қоныстар мен тұрғын үйлер
Қолөнер
Салт-дәстүр мен әдет-ғұрыптар.
5 тұрғын үй моншақ
Бірнеше
қора-қопсы Шикі кірпіш алқа қаптырма
салынды
Мал сақина алтын,
қашарлары тас үй күміс,
асылтас
сырға білезік гауһар
жер ошақ
түйме жұмырлағыш
жебе
ұшы
Қару-жарақ Жебе ұшы табақ
айна балта ожау
шеге шот
тостаған
біз орақ тегене
пышақ
қайрақ тас кетпен
ұршық дәнүккіш
бас келі
Үйсін салт-дәстүрлері
Шығыстан шырақ құрбандық
Батысқа жағатын
қарай салын табақ о дүние,
өмірге сену
басы батысқа күн
қаратылған суреті ыдыс, тамақ,
қабір үстіне тұрмыс заттары
топырақ үйіліп, құрбандық
тас қаланған беру
м
|
о
|
н
|
ш
|
а
|
қ
|
|
|
ә
|
б
|
з
|
е
|
л
|
|
|
д
|
ә
|
н
|
ү
|
к
|
к
|
і
|
ш
|
|
|
ж
|
е
|
р
|
о
|
ш
|
а
|
қ
|
|
|
с
|
а
|
қ
|
и
|
н
|
а
|
|
|
|
|
|
ш
|
и
|
к
|
і
|
к
|
е
|
т
|
п
|
е
|
н
|
|
|
|
т
|
о
|
с
|
т
|
а
|
ғ
|
а
|
н
|
|
Әшекей бұйым
Теріден жасалатын ат сайманы
Диірменнің үйсінше атауы
Үйсін үйіндегі пеш
Шөккен түйе неде бейнеленген
Кірпіш түрі
Топырақты өңдейтін еңбек құралы
Бізше үйсіндер бақырашы.
«Мені ұғып ал»
Жерошақ, ойна, орақ, ұршық, зергер, ұста, қорытындылау, бағалау
Үйге тапсырма. § 20.
Достарыңызбен бөлісу: |