Сабақ тақырыбы Сағат Зертханалық сарамандық жұмыстар Кіріспе


ІІІ. Жаңа материалды түсіндіру кезеңі



бет9/17
Дата13.02.2017
өлшемі2,88 Mb.
#9336
түріСабақ
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   17

ІІІ. Жаңа материалды түсіндіру кезеңі                             

 

 



 

Көмірқышқыл газы + су (күн сәулесі/жасыл өсімдік) → қант (глюкоза) + оттегі ═ фотосинтез.

Өсімдік жапырағының хлоропластарында күн сәулесінің қатысуымен болатын құбылысты фотосинтез деп атайды. Фотосинтездегі хлорофилдің рөлін алғаш сипаттаған орыс ғалымы Климент Аркадьевич Тимирязев (1843-1920).

ІV. Бекіту

Фотосинтез қандай процесс? Қант жапырақтың қай бөлігінде түзіледі? Жарықтың фотосинтез жүретін бөлімі қандай ұлпаға жатады?



Үй тапсырмасы.  §18 оқып, 29-суретті жұмыс дәптеріне салып келу.

 

 



 

 

Сабақ: 20



Тақырыбы: §22. Гүлдің құрылысы

Сабақтың мақсаты: гүл, оның құрылысы мен функциясын теориялық және практикалық тұрғыда сипаттап, жете түсіну.

Сабақтың міндеттері:

Білімділігі – гүлдің негізгі құрам бөліктері: тостағанша жапырақшалары мен жыныс мүшелеріне  толық сипттама беріп, олардың құрылысымен таныстыру;

Тәрбиелілігі – адамның тұлға ретінде қалыптасуын, адамгершілік қасиетін, жалпы қоршаған ортаға деген жаңашырлық сезімін дамыту;

Дамытушылығы – пәнге, тақырыпқа байланысты қызығушылықтарын дамыту.



Сабақтың типі: аралас

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру кезеңі

Сынып оқушыларын 3 топқа бөлу арқылы «Өсімдіктің вегетативті мүшелері» тақырыбында білімдері текеріледі



1 тапсырма. Тамыр.

1-топ

 














 

                    

 

 

                           



 

 

 



2-топ

 

 



 

 

 



 

 

 



3-топ














 

 

 



 

 

 



2 тапсырма. Сабақ.

1-топ             

                                                                                                       

 

 

 



 

2-топ














 

 

 



 

 

 



 

 

3-топ         

 

 

 



 

 

 



 

3 тапсырма. Жапырақ.

1-топ      

 

 



 





























Сағақ

 




Тақта

 




Өң

 




Ортаңғы бөлік

 

 

                                             

 

                                                                                                                                              



 

 

 



2-топ

 

 



 

 

3-топ            Жапырақтың қызметі

 

           



 

                                                                 Оттек

                         су                             Көмірқышқыл газы

 

Құпия сан: Түрөзгеріс

Оқылатын сұрақтар:

1. Картоп түйнегі

2. Долана ағашының сүрегі

3. Аулағыш құралға айналған

4. Емізікке айналған

5. Мұртшаға айналған

6. Катус тікенегі

Тақтаға ілентін жауаптар: 1.Тамыр; 2.Сабақ; 3.Жапырақ.



ІІІ. Жаңа материалды түсіндіру кезеңі          

 

 



 

 

 



 

Ассосациялық карта: балалар гүл дегенде көз алдарыңа не келеді, ойларыңызға не түседі?

                     Хош иіс                           Әдемілік                Сыйлық














 

 

                     Көбею мүшесі              Қысқарған өркен          Әртүрлі түстер



Гүл құрылысы көрсетілген макет және нағыз гүлді көрсете отырып оқушыларды гүлдің құрылысымен таныстыру.

 

 



 

 

                     



 

 

 



 

 

 



ІV. Бекіту

Оқулық мәтініндегі суреттерді пайдалана отырып, гүлдің көбею мүшелеріне тірек-сызбаны құрастыру үшін әр топқа тапсырма беріледі.



1-топқа – Аталықтың құрылысы

2-топқа – Аналықтың құрылысы

3-топқа – Гүлдің құрылысы        

12-зертханалық жұмыс.



Тақырыбы: Гүл құрылысын талдау.

Мақсаты: Өсімдіктің көбею немесе генеративті мүшесі – гүлдің құрылысын зерттеу.

Құрал-жабдықтар: нағыз гүлдер (қызғалдақ гүлдеп тұрған бөлме өсімдіктері және т.б.), қатты қағаздан ойылған жеке бөліктері, ұлғайтқыш қол әйнек, сапты ине.

Жұмыстың барысы:

1. Нағыз гүлден (ол болмаса) немесе гүл бөліктерінің қатты қағаздан жеке-жеке қиылған жапсырма (аппликация) көрнекі құралдардан гүл бөлімдерін табу, пішініне, санына, реңдеріне көңіл аудару.

2. Табиғи (нағыз) гүлден гүл бөліктерінің орналасу тәртібімен танысу.

3. Гүл бөліктеріне қарап жай немесе қос гүлсерікті екендігін анықтап ажырату.

4. Аталық пен аналықты жеке бөліп алып құрылыстарымен танысу, суретін салып атын жазу.

Нәтижесі:  1) Гүлдің құрылысын жаз:




 

1.____________________________________________

2.____________________________________________

3.____________________________________________

4.____________________________________________

5.____________________________________________



 

2) Берілген сипаттамалар гүлдің қай бөлігіне тән екенін гүл бөлігінің бас әрпін қойып белгілеңдер («ГС» – гүлсағақ; «ГТ» – гүлтабан; «Т» – тостағанша; «К» – күлте; «А» – аталық; «Ж» – аналық).





 

1. Гүлдің дәл ортасына орналасқан.

2. Тозаң ұясы бар.

3. Гүлсеріктің ішкі бөлігі.

4. Үлпекке айналған бөлігі.

5. Жәндіктер қоректенеді.

6. Шірне бөлетін бөлігі.

7. Жабысқақ сұйықтық бөледі.

8. Ұшы ілмешекке айналған бөлігі.

9. Екі қабат қабықшасы бар жасушалар жетіледі.

10. Хош иіс шығаратын бөлігі.

11. Мойны бар.

3) Мыналардың қайсысы дұрыс гүл, қайсысы бұрыс гүл?

                                                                



Қорытынды:_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

Үй тапсырмасы.  §22 оқып, гүл бөліктерін түрлі қағаздан әзірлеп, қатты қағазға жапсырып әкелу.

 

 

 



 

Сабақ: 22      

Тақырыбы:  §24.  Гүлшоғырлар, биологиялық маңызы

Сабақтың мақсаты: өсімдіктің генеративті мүшесі – гүл, оның құрам бөліктерін, құрылысын еске түсіре отырып «гүлшоғырлар» деген сөздің мағынасын және оның түрлерін жеке-жеке көрсету. Гүлшоғырлардың биологиялық маңызын мысал кетіре отырып оқушы тұлғасына жете түсіндіру.

Сабақтың міндеттері:

Білімділік – гүлшоғырлар, биологялық маңызы туралы білім қалыптастыру.                                     

Дамытушылық – өздігінен іздену, қосымша материалдарды  пайдалану дағдыларын дамыту.

Тәрбиелік – табиғатты сүюге, аялауға тәрбиелеу.



Сабақтың түрі: ізденіс сабақ

Сабақтың әдісі: Т.Ғалиевтің «Жүйелі оқыту әдісінің» элементтері

Сабақтың көрнекілігі: «Гүлшоғырлар» электронды көрсетілім, гүлшоғырлардың кеппе шөптері

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі

Біздің сабағымыз 4 бағытта жүргізілмек:  

1. Ой қозғау ( нені білеміз?)

2. Іздену ( нені білгіміз келеді?)

3. Ой қорыту ( нені білдік?)

4. Ой дамыту ( танымдық ойындар)



ІІ. Үй тапсырмасын тексеру кезеңі

Ой қозғау (нені білеміз?)

 

1. Гүл дегеніміз не?



2. Гүлдің негізгі бөліктерін атаңдар.

3. Гүлсерігі деп қандай бөліктерін айтады және олар қалай бөлінеді?

4. Қос жынысты деп қандай гүлдерді айтады?

5. Дара жынысты гүлдердің ерекшелігі неде? Неліктен тек аталық гүл немесе аналық гүл дейді?

6. Бір үйлі, екі үйлі өсімдіктердің бір-бірінен айырмашылығын мысалмен түсіндіріңдер.

7. Гүл формуласы қалай белгіленеді?

8. Жыныссыз гүлдердің ерекшелігі неде? Мысал келтіріңдер.

9. Қызғалдақ гүлінің формуласын жаз.

10. Асбұршақ гүлінің формуласын жаз.

11. Алабота гүлінің формуласын жаз.             

12. Картоп гүлінің формуласын жаз.

ІІІ. Жаңа материалды түсіндіру кезеңі

Іздену (нені білгіміз келеді?)

Гүлшоғыр деп – гүл шығаратын өркенде белгілі ретпен орналасатын ұсақ гүлдер тобын айтады.

                                                                    

Сабағы       негізі              жай                           гүлшоғырлар

                                           күрделі                        түзеді

                                                             

                    тарамдалған жанама сабақшалары болады

                      

гүлшоғырда гүлдер саны 2-ден бірнеше 100-ге жетеді.

 

Жай гүл           шашақ         қарақат                    



шоғырлар                             қырыққабат

                                              мойыл

                                              мия

                                               қараған

                        жай масақ      жол желкен

                        собық       жүгері

                                          калла

                        жай шатыр      пияз

                                                 адамтамыр

                                                 наурызшешек

                                                 ақшұнақ

                        шоғырбас        беде

                        себет       күнбағыс

                                        бақбақ

                                        өгейшөп

                                        гүлкекіре

 

Күрделі  гүлшоғырлар                                    



             күрделі шашақ        жүзім                       

                                               гүлшетен                 

                                               тамыр                       

                                                күріш

             күрделі масақ         бидай

                                              бидайық

                                              қарабидай

            сырға        қайың

                              терек

                              тал

                              көктерек

            күрделі шатыр           сәбіз

                                                балдырған

                                                 аскөк

 

Гүл мен гүлшоғырлардың маңызы



       мәдени гүлзарларда өсіреді         реңі

                                                                пішіні

                                                                аңқыған хош иісі үшін

       медицинада қолданылады            түймедағы

                                                                жөке

                                                                қырмызыгүл  т.б. шипалық

                                                                 қасиеттері үшін

       парфюмерияда         хош иістері үшін

                                      бал алады, дәмін кіргізеді            жөке

                                                               қарамық гүл шірнелері

        татымды дәм жасалады            қалампыр

                                                            банан

                                      бунақденелілерді еліктіреді          тозаңдану үшін

 

Ой қорыту (нені білдік?)



 

шашақ


 

жай


масақ

 


 

собық


 

 


 

күрделі


шоғыр

 

жай


шоғыр

 

күрделі


шашақ

 

себет


 

күрделі


масақ

 


 

 

 

 

 

 


 

 

 

 

1. жүгері

2. жолжелкен

3. тары


4. наурызшешек

5. бидай  

6. мия                                            

7. балдырған

8. өгейшөп

9. күнбағыс

10. қараған

11. пияз

12. гүлшетен

13. сәбіз

14. гүлкекіре

15. қарабидай

 

 

 



13-зертханалық жұмыс.

Тақырыбы: Жай және күрделі гүлшоғырлармен танысу.

Мақсаты: жай және күрделі гүлшоғырларын салыстырып зерттеу.

Құрал-жабдықтар: бидай, күріш масақтары, жүгері собығы, күнбағыс немесе түймедағы себеті, сұлы масағы, сәбіздің гүлшоғыры, мия гүлшоғырлары, асбұршақ (горох), жолжелкен, балдырған гүлшоғыры, т.б.

Жұмыстың барысы:

1. Алдымен алдарыңа үлестірілген гүлшоғыр түрлерінің кеппешөбін жай және күрделі гүлшоғырға бөліп алу.

2. Жай гүлшоғырлардың түрлерін талдап өсімдіктің атын жазып оқулықтағы суретпен салыстыру, суретін салу.

3. Күрделі гүлшоғырлардың түрлерімен танысу, талдау, өсімдіктің атын білу, жай гүлшоғырларына ұқсастықтары мен айырмашылықтарын қарау.



Нәтижесі:              Төмендегі жай және күрделі гүлшоғырлардың аттарын жаз:

 














1.

2.

3.

4.

 













5.

6.

7.

8.

 

Қорытынды:

1. Гүлшоғыр дегеніміз не?________________________________________________________

______________________________________________________________________________

2. Жай гүлшоғырынан күрделі гүлшоғыр несімен ерекшеленеді?_______________________

______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________

 

Ой дамыту

Танымдық ойындар

«Гүл-дүние көркі» десек қателеспейміз. Гүлдердің де біздер сияқты жаны бар. Олар адамға үлкен пайда келтіреді. Кейбір гүлдер қоршаған ортаға жағымды. Энергия бөледі. Әр адамның өзінің сүйікті гүлі болады. Гүл адамды эстетикалық ляззатқа бөледі. Қазақ халқы қызды гүлге теңеген. Жақсылықта гүл силау-үлкен құрметтің белгісі.

Гүлдер, гүлдер, көп гүлдер,                                   

Қызыл гүлдер, көк гүлдер.

Жайнар кезім келді деп...

( Т. Молдағалиев.)

Кім білмес қыр аруы қызғалдақты,

Өң беріп көркейтеміз әрбір бақты.

Сәні деп өмірімнің, көңілімнің,

Сый етіп, мені жігіт қызға арнапты.      

                                                           (Оразақын Асқар)

Сауалнама

-         Сендер қандай түсті гүлді ұнатасындар?

     Қызыл – белсенділік пен өмірлік күш қуаттың белгісі. Бұл түсті батыл, табанды, ерік  жігерлі  адамдар  ұнатады. Олар қызба, әсершіл, қызу қанды келеді. Негізінен олар жетекшілер. 

     Қызғылт – жалынның түсі, негізінен  ол адамдар ыстық қанды болып келеді. Олар жарқын,   айрықша адамдар. Көптің ішінде ерекшеленіп тұрады. Жұрттың назарын өзіне  аударып алады. Алға қойған мақсаттарына жету жолында өмірлерін қиюға әзір.

      Сары – жылу мен жарықтың түсі. Бұл адамдар көпшіл, достыққа берік,                                                                                                                           еркіндікке талпынғыш. Ол бәрінен де өз еркіндігін биік қойып, әр түрлі шектеулерді жек көреді. Көңіл күй тез өзгергіш, оптимист адам. 

     Алқызыл – нәзік жанды ұяң жандардың түсі. Осындай адамдар туралы жұрт өмірдің тек жақсы,  жарқын жақтарын ғана елеп ескеріп, қараңғы тұстарын ескергісі келмейді. Аузын ашса жүрегі көрінетін кіршіксіз, табиғи болмысты биязы және әдемі заттар  мен    жайлылықты сүйетін адам. Оған сезімталдық нық сенімділік қасиеттері де тән.

      Ақ – шаттықтың түсі ақ түсті ұнататындар өте әсершіл қызба келеді, тез еліктегіш. Мұндай  адамдар кейде өзінің ықпалында қалады, кейде ол өзгенің ықпалында да кетеді. Оларға өздерін  демеп бағыттап отыратын сенімді достар ауадай қажет.

       Көк – адамдар арасындағы жақсы қарым-қатынасты ең жоғары бағалайтын             адамдар. Олар достықты бағалап, ал махаббатты бәрінен жоғары қояды. Олар зұлымдықты, салқынқандықты, араздықты ұнатпайтын ақтілекті жандар.



ІV. Бекіту.

Сонымен балалар бүгінгі біз гүлшоғырлары мен олардың биологиялық маңызы тақырыбын өттік. Табиғатта гүлдердің түрлері өте көп, олар саналуан. Гүлдер бізді әсемдікке ізгілікке тәрбиелейді. Елбасының халыққа жолдаған «Жасыл ел» бағдарламасын орындау жолында өз үлесімізді қосуымыз қажет. Ол үшін сыныптағы бөлме өсімдіктерін күтіп баптап, аялап отыруымыз керек. Мектеп, өз үйіміздің айналасын көгаландыру жасыл желекке айналдыруға ат салысу бәріміздің парызымыз.



Үй тапсырмасы.  Гүлшоғырлар, биологиялық маңызы.

 

Сабақ: 24



Тақырыбы:  §26. Жемістер

Сабақтың мақсаты:

Білімдік: Жемістердің құрылысын, олардың бір-бірінен ерекшеліктерін ажырата білу

Дамытушылық: Жемістердің көптүрлілігін, кездесетін жерлерін және бұрыннан білетін білімдерін кеңейту

Тәрбиелік: Оқушыларды әсемдікке, сұлулыққа, табиғатты қорғай білуге тәрбиелеу

Сабақтың әдісі: аралас (жеке, топтық, топтастыру)

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру кезеңі

1. Жынысты көбеюге гүлдің қай бөлімдері қатынасады?

2. Тозаңдану деген не, оның қандай түрін білесіңдер?

3. Бунақденелілермен тозаңданатын өсімдіктердің негізгі ерекшеліктері қандай?

4. Өсімдіктер жел арқылы айқас тозаңдануға қалай бейімделген?

5. Ұрықтану қай кезде жүреді?

6. Ұрықтану жолын түсіндіріңдер.

 

Желмен және бунақденелілермен айқас тозаңданатын өсімдіктерге тән


түсініктемелердегі белгілердің рет санын тиісті орнына жаз:

Желмен айқас тозаңданатын өсімдіктер

Бунақденелілермен айқас тозаңданатын өсімдіктер

 

 

 

1.Тозаңдары құрғақ, майда, жеңіл, өте көп. 2. Гүл күлтелері ашық реңді. 3. Аталық жіпшелері ұзын, төмен қарай иіліп сәл ғана қимылға тербеліп тұрады. 4. Гүлдері аңқыған хош иісті. 5. Гүлдері реңсіз. 6. Гүлдеріндегі шірнеліктерінен тәтті шірне бөледі. 7. Аналық аузы ірі, түкті. 8. Гүлдерінде иіс болмайды. 9. Тозаңдарының ең сыртқы қабығы қалың, тікенкеті, ілмешекті, бүртікті, өсінділері болатындықтан тегіс емес. 10. Гүлдері көбінесе жай гүлсерікті. 11. Гүлдері қос гүлсерікті, пішіндері алуан түрі. 12. Гүлінде шірнеліктері болмайды.



Каталог: 887344EE9999D2F9 -> 64f5f6a7f4190b4be5dd405767986b81
887344EE9999D2F9 -> «математикалық сандық» ойыны
887344EE9999D2F9 -> Астрахан №1 орта мектебінің мектеп жанындағы жазғы «Күншуақ» лагерінің II кезеңінің жұмыс жоспары 2014-2015 оқу жылы
887344EE9999D2F9 -> Сабақтың түрі: Сабақтың өту барысы: Аралас сабақ Оқушыларды ұйымдастыру
887344EE9999D2F9 -> Ата аналарға арналған сауалнама
887344EE9999D2F9 -> Орта мерзімді сабақ жоспары
887344EE9999D2F9 -> Педагогтың шығармашылық Өсу картасы
887344EE9999D2F9 -> 7 модуль бойынша білім беруді көздейді
887344EE9999D2F9 -> Бекітемін: Астрахан №1 орта мектебі директоры


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   17




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет