Негізгі проблемалары
|
Жазушы шеберлігі
|
1 топ. Кеңес үкіметі кезеңіндегі адам мен қоғам арасындағы қайшылық.
|
1937 жыл «Қызыл қырғын»
|
«Ұрлық қылмаса, кісі өлтірмесе, үкіметті боқтамаса... Неге сотталады? «Халық жауы дейді». Бір адаммен, екі адаммен жауласалық. Ал тұтас халықпен қалай жауласуға болады.
|
Солақай саясат
|
Әділеттіліктен аттан өтіп, беттің арынан таспа тіліп, түйіндеп тастайтың саясат деген сайқал бар. Саясат – тақ үшін талас.
|
Имандылықтың жойылуы
|
Жетім – жесірді қорлап, зорлағанның кінәсі батпан-батпан ауыр. Имансыздар білер еді, иман сабағы жоқ.
Сабақ айтатындарды сабады, қамады, атты, шапты.
Ұлыларға тіл бітсе – алапестер аласталып, заман түзелер еді...
|
Адам еңбегінің, ерлігінің бағаланбауы
|
Шолақ Сияқұлдың, соғыс мүгедегі Калининге хаты.
«Ешкім де, ешқашан да ұмытылмайды» деген ұранның өмірде іске аса бермеуі.
|
2 топ.Соғыс жылдарындағы қазақ ауылының тұрмыс-тіршілігі
|
Қиыншылық
|
Медреседе оқып жүргенімде айтар еді: бұл дүниеде жазықсыз азап шеккен адам, о дүниеде жұмақта болады деп. Болса-болар. Тамұққа, тозаққа жіберсе де аса өкінбеспін. Өйткені ондағы тамұқ мұндағы тозақтан қиын емес- ау.
|
Аштық
|
Қара арпа, ақ талқан тағзым саған
|
Аналар еңбегі
|
Шіркін, сол кездің әйелдері-ай! Азамат орнына азамат та болды, Ақыл ес айтар ақылман да болды. Отқа да түсті, суға да түсті. Бірақ бүк түсіп, белі сынбады. Егер олар сынғанда, елде ешкім қалмас еді.
|
Тамызық, оттықтың жоқшылығы
|
Айшаның там-тұмдап жиған отыны таусылды. Жол-жөнекей отын арқалай келеді.
Бір тал ши. Ол – құдірет. Ол таусылса ше? Таста от бар, от болса жаны – бар. Адам кеудесіндегі от мың күн жанып, бір түн өшеді. Ал тас тамырындағы от мәңгілік.
|
Жем-шөптің жоқшылығы
|
Жуалының бораны. Аш ешкінің бақырғанын құдай сізге естіртпей-ақ қойсын. Аш ешкі албастыдан айнымайды.
Еуропалықтар шайтан суретін ешкі бейнесінде салатыны тегін емес болуы керек.
|
Өмір заңдылығының бұзылуы
|
Бала балаға тән аз дәуренді басынан кешіру керек. Егер балалық дәуренің шала болса, сол жетіспей қалған сыбағаңды кейін де аңсап тұрасың.
|
3 топ. Адами құндылықтар
|
Туған жер құдіреті
|
Құстар отаншыл. Жұмыртқа жарып, үрпек балапан болып, дүниеге жеткенше асығады. Жол-жөнекей қанша қасірет шексе де, сол былтырғы ұясына жетіп жығылу зор арман.
|
Намыс
|
Көк бөрі туралы аңыз. Көк бөрі ит сияқты жарымсақтануды білмейді, үрмейді, қыңсылап жыламайды да.
Жүдесең, жүндей түтіліп кетесің.
|
Мейірім
|
Заман қанша тасбауыр болса да, сол кездегі адамдар, Жуанқұл сияқты бірлі-жарымы болмаса, мейірімді, бауырмал еді.
|
Еңбекқорлық
|
Қазақтың басты байлығы- мал. Малдың басын құрап, көзін тауып, ерінбей-жалықпай еңбек еткендер бай болады.
Еңбекпенен құт келеді,
Құт келеген үйден жұт кетеді.
Құт пен жұт-күн мен түн сияқты көне күндес.
|
Ізгілік
|
Адам адам болған соң хайуанаттан артық жаратылып, ақыл-есті болған соң, бірінен биік тұру керек.
|
Тектілік
|
Жеті атасын білмеген – жетім, түп атасын білмеген – тексіз.
|
Отбасы
|
Бабалар өсиеті сен болашақ азаматсың, отбасының иесісің, алтын діңгексің, болашақ анасың, болашақ әкесің деген ұғым.
|
Имандылық
|
Бұл жалған дүниедегі ізгілігің болса – ізгілігің, залымдығың болса – залымдығың ұмытылмайды.
Алланың таразысы, космос компьютеріндей қылаудай қате жібермей, бәрін шотқа салып отырады.
|
