Сабақ түрі: Жаңа сабақ Сабақтың жоспары: 1 кезең -ұйымдастыру. 4 кезең -үйге тапсырма беру

Күні:

Мақсаты:

Сабақ түрі: Жаңа сабақ

Сабақтың жоспары: 1 кезең-ұйымдастыру. 4 кезең-үйге тапсырма беру

2 кезең- жаңа тақырыпты меңгерту. 5 кезең- бағалау

3 кезең- бекіту 6 кезең- қорытынды

Сабақ барысы:

1. 
   Үй тапсырмасын тексеру.
   
2. 
   Жаңа тақырыпты түсіндіру.
   
3. 
   Сабақты бекіу.
   
4. 
   Үй тапсырмасын беру.
   

1.Табиғаттағы су айналуы қалай болады?

2.Су табиғатта қандай күйде болады?

3.Таудағы мұздықтар неден түзіледі?

4.Судың ел шаруашылығында, өнеркәсіпте, ауыл шаруышылығында, көлікте қандай маңызы бар?

Жаңа тақырыпты түсіндіру:

1. 
   Адамдардың суды пайдалануы.
   
2. 
   Су-ерекше қайталанбас зат.
   
3. 
   Суды қорғау.
   

Тұрғын үйлерде, қоғамдық ғимараттарда, көшелерде тазалық сақтау үшін де су қажет.

Адам су жолдарымен қайықтар, теплоходтарға мініп сапарға шығады, азық-түлік, ағаш және машиналарды тасымалдайды. Ата-бабамыз ұлттық дәстүрімізде суды қадірлеу, суды ластамау, суды сабамау, былғамау туралы өсиет сөздерді көп айтқан. Балаларға ата-анасы «Суды сабама-балығын шошытасың», «бұлақты майлама-құсын кетіресің», деп өсиет айтқан. Суды таза ұстау-оны қорғау деген сөз. Қазіргі дүние жүзіндегі халықты тұщы сумен қамтамасыз ету, табиғи тұщы су көздерін таза ұстау, оны ластамау, тиімді пайдалану бүкіл халықтық мәселеге айналып отыр.

Бекіту кезеңі:

1.Су табиғатта қандай күйде кездеседі?

2.Сұйық, қатты және газ күйіндегі судың қасиеттерін салыстырыңдар?

3.Судың көлемі қыздырғанда және салқындатқанда қалай өзгереді?

4. Қыста су өсімдіктері мен жануарлардың тіршілігін сақтауда мұздың қандай 5.қасиеттері септігін тигізеді?

6.Суда еритін бірнеше заттарды атаңдар. Олардың суда еритінін немен дәлелдейсіңдер?

7.Суда ерімейтін заттарды атаңдар?

8.Суды неліктен және қалай қорғайды?

Күні :

Мақсаты: Төрт мұхиттар туралы қысқаша сипаттама беру.

Карта арқылы түсіндіру білімдерін кенейту.

Пәнге қызығушылықтарын арттыру.

Сабақ

Барысы: 1.Үй жұмысын тексеру.

3.Сабақты бекіту

4.Үй жұмысын беру

1. Судың ел шаруашылығында, өнеркәсіпте, ауыл-шаруашылығында, көлікте қандай маңызы бар?

2. Судың қасиеттері бар?

3. Табиғатта қандай жағдайларда су қатты, сұйық және бу күйінде болады?

4. Не үшін суды қорғау керек ?

5. Таудағы мұздықтар неден түзіледі?

1. 
   Дүниежүзілік мұхит.
   
2. 
   Тынық мұхиты.
   
3. 
   Атлант мұхиты
   
4. 
   Үнді мұхиты.
   
5. 
   Солтүстік мұзды мұхиті.
   

Көлемі жағынан оның бір өзі жер шарының барлық құрлығынан асып түседі.

Үлкенді жағынан екінші орында Атлант мұхиты алады, ал Тынық мұхиттан екі ені ең кіші.

Солтүстік Мұзды мүхиті басқа мұхиттардан, анағұрлым кіші, оның орта бөлігінде Солтүстік полюс бар.

Камчатка түбегі мен Куриль аралдары тізбелі охот теңізін Тынық мұхиттан бөліп тұр.Сахалин аралы Охот теңізі мен Жапон теңізінің аралығында жатыр.

Жапон теңізін мұхиттан Жапон аралдары бөліп тұр. Азияның шғыс жақ жағалауынан Тынық мұхиты арқылы Америка мен Австралияның жағалауларына баратын теңіз жолы өтеді.

Тынық мұхит суларында балық аулаумен теңіз кәсіпшілігі дамыған, лосось балықтарын, майшабақ, треска, сардиналарды, сондай-ақ крабтарды көп аулайды. Беинг тнңізінен киттер ауланады.

1. 
   Дүниежүзілік мұхит дегеніміз не?
   
2. 
   Батыс жарта шарлар картасына қарай отырып, бұл аймақтын негізгі бөлігін қандай мұхит алып жатқанын анықта.
   
3. 
   Көлемі жағынан ең үлкен және ең терең жайлы түсінік бер.
   
4. 
   Қай мұхиттын суының температурасы жылы?
   

2.Үй тапсырмасын тексеру:

1.Дүниежүзілік мұхит дегеніміз не?

2.Көлемі жағынан ең үлкен және ең терең мұхит жайлы түсінік беру.

3.Қай мұхиттың суының температурасы жылы?

4.Төрт мұхит туралы айтып беріңдер.

5.Батыс жарты шарлар картасына қарай отырып, бұл аймақтың негізгі бөлігін қандай мұхит алып жатқанын анықта.
Жаңа тақырып.

1. 
   Теңіз дегеніміз не?
   
2. 
   Ішкі теңіздер.
   
3. 
   Шеткі теңіздер.
   
4. 
   Шығанақ
   
5. 
   Бұғаз
   

Теңіз дегеніміз-дүние жүзілік мұхиттың бөлігі. Дүние жүзінде 30 теңіз бар. Ең үлкені Саргасс теңізі,Атлант хитының Солтүстік Америка жағалауына орналасқан. Бұл теңіздің Саргасс деп аталуы оның су бетін Саргасс балдыры жауып жатыр. Теңіз соның атымен аталған. Барлық теңіздер 4 мұхит алабына бөлінген. Теңіз түбінен ең бірінші 19 ғасырда Каспий теңізінің Баку маңында құдықтан алған.

Ең үлкен көл –Каспий, ең терең- Байкал.

Сабақты бекіту үшін келесі сұрақтарға оқушылар жауап береді.

1.Теңіз дегеніміз не? Орналасуына қарай теңіздерді қалай ажыратамыз?

2.Еураияның жағалауларын қандай теңіздердің сулары шайып жатыр?

3.Қазақстанда қандай көлдер бар?

4.Адам өмірі үшін көлдер мен теңіздердің қандай маңызы бар?

5. Көл дегенді қалай түсінеміз? Көлдің теңізден қандай айырмашылығы бар?

Су –тіршіліктің қайнар көзі. Онсыз жер бетінде тіршілік болмайды. Адамның 70 жасқа дейінгі суға деген қажеттілігі ғалымдардың айтуынша 50 тонна. Қазіргі кезде қалалық жерде 1 адамға деген су шығыны 300-500 литр. Соның өзінде де суды ластаушы адамның өзі.

Оқушылар алдымен тақырыпты оқып шығады, содан соң деңгейлік тапсырмалар орындайды.

1-деңгейлік тапсырма.

А) Адам және табиғат үшін судың маңызы және «Қорғау» деген тақырып бойынша оқушылардың ойларын тыңдау.

А) оқу кабинетінде өсіп тұрған бөлме өсімдіктеріне тәжірибе жүргізе отырып, судың тіршілік үшін қандай маңызының бар екендігін әңгімелеу;

Ә) су және оның маңызы туралы мақал-мәтел айтудан жарыс.

3-деңгейлік тапсырма:

А)адамның суды күнделікті үй тапсырмасында және халық шаруашылығында қандай мақсаттарда пайдаланатындығын әңгімелеу;

Ә)Қазақстанның физикалық картасынан Отанымыздағы теңіздерді, көлдерді, өзендерді, қоймаларды көрсету.

4-днңгейлік тапсырма:

А)өз бетінше жұмыс. Судың маңызы және қорғау тақырыбына шағын әңгіме жазу;

Ә)біздің облысымызға ұласып жатқан Каспий теңізі суының ластануының алдын алу үшін жүргізілетін жұмыстар туралы ойларын айту.

Тест тапсырмасын орындау.

1.Судың қасиеті.

А)мөлдірлігі

Ә)ағуы

В)түссіз болуы

Г)еруінде

2. су қоймасы емес.

А)көл

Ә)өзен

В)мұхит

А)0-тан жоғары

Ә)0

Б)0-тан төмен

А)қыздыру

Ә)сүзгіден өткізу

Б)суыту

А)1 Ә)5 Б)3

6. Судың қасиеті.

А)ағынды болуы

Ә)жанғыштығы

Б)еруі

Г)сынып кетуі

Тақырыбы: Өзендер.

Мақсаты:

Білімділік: Өзендер туралы түсінік беру. Өзендердің теңіздерден айырмашылығын айту. Қазақстанның ірі өзендеріне тоқталу.

Дамытушылық: Атласпен жұмыс жасау арқылы оқушылардың ойлау қабілеттерін дамыту, картамен жұмыс жасауға дағдыландыру.

Тәрбиелік: Суды қорғауға, үнемдеуге тәрбиелеу.

Сабақ барысы: 1. Үй жұмысын тексеру.

2. Жаңа материалды меңгерту.

3. Бекіу.

4. Үй тапсырмасын беру.

Үй тапсырмасын сұақ-жауап арқылы тексеру:

1.Теңіз дегеніміз не? Орналасуына қарай теңіздерді қалай ажыратамыз?

2.Көл дегенді қалай түсінесің?

3.Адам өмірі үшін көлдер мен теңіздердің қандай маңызы бар?

4.Мұхитта мен теңіз суларының ластануы неге байланысты?

5.Еуразияның жағалауын қандай теңіздердің сулары шайып жатыр?

Жаңа сабақ.

1. 
   Географиялық карталардан өзендердің белгіленуін қарастыру.
   
2. 
   Өзен дегеніміз не?
   
3. 
   Бастау.
   
4. 
   Өзен аңғары.
   
5. 
   Өзен жайылмасы.
   
6. 
   Өзеннің саласы.
   

Алдымен тақырыпты оқып шығып, атласпен жұмыс жасау. Картадан Ніл, Амазонка, Ертіс, Есіл, Тобыл, Жайық, Сырдария, Іле, Шу өзендерін тауып алып кескін картаға белгілеу.

Сабақ түрі: Жаңа сабақ

Сабақтың жоспары: 1 кезең-ұйымдастыру. 4 кезең-бекіту.

2 кезең- үй тапсырмасын сұрау. 5 кезең-үйге тапсырма беру.

3 кезең- жаңа тақырыпты меңгерту. 6 кезең- қорытынды, бағалау.

Сабақ барысы:

Сабақтың жоспары: 1 кезең-ұйымдастыру. 4 кезең-бекіту.

Сабақ барысы: