Сабақ: Пікірді бекерге шығарудың үш түрлі тәсілі
|
Мектеп: №3 Хамза атындағы жалпы орта мектеп
|
Күні:
|
Қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімі
|
Сынып: 11-«Б»
|
Қатысқандар:12
|
Қатыспағандар:0
|
Сабаққа негізделген оқу мақсаты:
|
Оқушылардың ауызша және жазбаша сөйлеу мәдениетін түрлі тапсырмаларды орындату арқылы көтеру.
|
Сабақ мақсаттары:
|
Барлық оқушылар: берілген тапсырманы орындайды.
Оқушылардың басым бөлігі: өз ойларын ауызша және жазбаша түрде жеткізеді.
Кейбір оқушылар:берілген тапсырмаларды нақты, әрі түсінікті орындайды.
|
Бағалау критерийлері:
|
«Айналым» әдісінің сұрақтарына толық жауап беруі;
Эссе жазып, салыстырмалы түрде бағалауы;
Тест тапсырмасын орындауы.
|
Күтілетін нәтиже:
|
Сұрақтарға толық, нақты жауап береді;
Эссе жазада;
Тест тапсырмасын орындап бағалайды.
|
Ойлау деңгейлері:
|
Жоспарланған жаттығулар: Төле бидің шешендік сөзі, ойлау карталары, болжау, постермен жұмыс, эссе, тест, кері байланыс.
|
Ресурстар
|
Уақыт
|
Басталуы
«БІЛУ»
Кім?
Не?
Қашан?
Қайда
«ТҮСІНУ»
Неге?
Неліктен?
Не үшін?
|
Ұйымдастыру
Қайтарылмайды бұл уақыт,
Қайталанбайды бұл уақыт,
Таппайсың, ертең іздесең,
Қайта оралмайды бұл уақыт.
Уақыт-ай, уақыт, зырлайды,
Артына мойнын бұрмайды.
Кешіксең, бітті, ол сені,
Бір секунд күтіп тұрмайды.
Өткенді жалғай алмайсың,
Тағдырды таңдай алмайсың.
Қулығың күшті болса да,
Уақытты алдай алмайсың...
Уақытты жинай алмайсың,
Біреуге сыйлай алмайсың.
Уақытың бітсе, сен оны
Қарызға сұрай алмайсың
Пікірталасында жиі қолданылатын тәсілдер. Пікірталасына тән әдіс-тәсілдер: «қақпан құру», сынау, әзіл, мысқыл, қарсыластың ойын жоққа шығару, «сұрақпен төпелеу». Олардың ұтымды қолданудағы тапқырлық. Тыңдарманмен байланыс жасаудың шарттары, әлеуметтік, табиғи шарттар, олардың байланысқа әсері. Оқушы сөздерді мақсатқа қарай пайдалану жолдары.
|
АКТ
Сүрет, шыбық,
|
15 мин
|
Ортасы
«ҚОЛДАНУ»
Оқулықта
Берілген
жаттығу жұмыстары
«ТАЛДАУ»
Салыстыр айырмашылығы неде?
|
Жақсы болу-өзіңнен,
Жаман болу-өзіңнен.
Өзіңді өзің ая да,
Өзің үйрен, өзіңнен.
Жақсылық көрсең біреуден,
«Мен қандаймын?» деп ойла,
Өзіңді өзің қолыңа ал,
Өзіңсің-ақыл айнасы.
Тиедісаған мәні бар,
«Өзіңді тану» пайдасы.
|
АКТ, постер
|
15 мин
|
Аяқталуы
«ЖИНАҚТАУ»
Алынған ақпарат негізінде талдау, жинақтау
«Бағалау»
Сен қалай ойлайсың?
Не істер едің?
Өз ойыңыз?
|
|
Тест парақшалары, қалпақтар.
|
15мин
|
Рефлексия Сабақ оқу мақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен жоспарлаған са ралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен?
|
Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз. Сол ұяшықтағы сіздің сабағыңыздың тақырыбына сәйкес келетін сұрақтарға жауап беріңіз.
|
Бүгінгі сабақтың мақсаты шынайы болды. Оқушылар сүретке қарап өз ойын еркін жеткізуді, кез келген оқиғаны өз ойымен жалғастыруды, орынды сөйлеуді үйренді. Жоспарлаған тапсырмаларды оқушылар қызығушылықпен орындады. Мен келесі сабақта өз жоспарыма оқушының ауызша сөйлеу дағылаын дамытатын әдістермен толықтырғым келеді.
|
Қорытынды бағамдау
Қандай екі нәрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?
1. «Ойлау карталары» әдісі. Сүретке тақырып таңдау, сол тақырыпта эссе жазып, бағалағаны.
2. «Болжау» әдісі. Ойды оқушының өздері жалғастырғаны.
Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алды? (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)
1. «Ақылдың алты қалпағы» әдісімен кері байланыс жасау. Сұрақтар арқылы алты қалпаққа орынды пікір айтқаны.
2. сабақты қорытындылау үшін пайдаланған тест тапсырмасы. Оқушының жылдам жауап тапқаны мен бағалағаны.
Сабақ барысында мына сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім? Келесі сабақтарда оқушылардың ауызша және жазбаша сөйлеу мәдениетін көтеру үшін «Рөлдік тапсырма» әдісін пайдаланып отырамын. Шешендік сөздерді пайдалана отырып, рөлдерге бөліп орындау тапсырмасын беремін. Оқушы бұл тапсырмамен әрі сахнада сөйлеуді, еркін ойын жеткізуді, көркем тілмен сөйлеуді үйренеді.
|
Сабақ: Пікірталас шеберлігін үйренудің жолдары
|
Мектеп: №3 Хамза атындағы жалпы орта мектеп
|
Күні:
|
Қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімі
|
Сынып: 11-«Б»
|
Қатысқандар:12
|
Қатыспағандар:0
|
Сабаққа негізделген оқу мақсаты:
|
Оқушылардың ауызша және жазбаша сөйлеу мәдениетін түрлі тапсырмаларды орындату арқылы көтеру.
|
Сабақ мақсаттары:
|
Барлық оқушылар: берілген тапсырманы орындайды.
Оқушылардың басым бөлігі: өз ойларын ауызша және жазбаша түрде жеткізеді.
Кейбір оқушылар:берілген тапсырмаларды нақты, әрі түсінікті орындайды.
|
Бағалау критерийлері:
|
«Айналым» әдісінің сұрақтарына толық жауап беруі;
Эссе жазып, салыстырмалы түрде бағалауы;
Тест тапсырмасын орындауы.
|
Күтілетін нәтиже:
|
Сұрақтарға толық, нақты жауап береді;
Эссе жазада;
Тест тапсырмасын орындап бағалайды.
|
Ойлау деңгейлері:
|
Жоспарланған жаттығулар: Төле бидің шешендік сөзі, ойлау карталары, болжау, постермен жұмыс, эссе, тест, кері байланыс.
|
Ресурстар
|
Уақыт
|
Басталуы
«БІЛУ»
Кім?
Не?
Қашан?
Қайда
«ТҮСІНУ»
Неге?
Неліктен?
Не үшін?
|
Ұйымдастыру
Қайтарылмайды бұл уақыт,
Қайталанбайды бұл уақыт,
Таппайсың, ертең іздесең,
Қайта оралмайды бұл уақыт.
Уақыт-ай, уақыт, зырлайды,
Артына мойнын бұрмайды.
Кешіксең, бітті, ол сені,
Бір секунд күтіп тұрмайды.
Өткенді жалғай алмайсың,
Тағдырды таңдай алмайсың.
Қулығың күшті болса да,
Уақытты алдай алмайсың...
Уақытты жинай алмайсың,
Біреуге сыйлай алмайсың.
Уақытың бітсе, сен оны
Қарызға сұрай алмай
Пікірталас шеберлігіне үйренудің жолдары. Сөз шеберлігіне үйренудің жолдары. Өз ой-пікірін жеткізудің тілдік сапалары. Сөздің грамматикалық құрылысы, сөз дәлдігі мен дәлелділігі, мақал-мәтелдердің, троптың турлерін орынды пайдалану. Белгілі көркем образдарды сөз мақсатына орай кіріктіре алу т.б. Пікірталасының түрлеріне қарай қолданылатын ұтымды сөз орамдары. Ой мен сөздің бірлігі. Өз көзқарасын сыпайы, нақты айта білу шеберлігі. Ұғымдар мен терминдерді, ауыспалы мағынадағы сөздерді орынды қолдану жолдары. Пікір айтудағы сөз мәнері, Интонация. Пікірталастағы ұлттық дәстүрдің көрінісі.
Қарсыластың шабуылдарынан қорғанудың шарттары.
Пікірталасындағы дәлелдеме мен сынды сауатты қолдан.
Пікірталасын ұйымдастыру жолдары. Пікірталасындағы қателіктердің алдын-алу жолдары. Дискуссия сабақтарын жоспарлау. «Саяси айқас» іскерлік ойындарын ұйымдастыру сатылары, оған дайындық жолдары. «Сұраққа жауап» практикумы
|
АКТ
Сүрет, шыбық,
|
15 мин
|
Ортасы
«ҚОЛДАНУ»
Оқулықта
Берілген
жаттығу жұмыстары
«ТАЛДАУ»
Салыстыр айырмашылығы неде?
|
Жақсы болу-өзіңнен,
Жаман болу-өзіңнен.
Өзіңді өзің ая да,
Өзің үйрен, өзіңнен.
Жақсылық көрсең біреуден,
«Мен қандаймын?» деп ойла,
Өзіңді өзің қолыңа ал,
Өзіңсің-ақыл айнасы.
Тиедісаған мәні бар,
«Өзіңді тану» пайдасы.
|
АКТ, постер
|
15 мин
|
Аяқталуы
«ЖИНАҚТАУ»
Алынған ақпарат негізінде талдау, жинақтау
«Бағалау»
Сен қалай ойлайсың?
Не істер едің?
Өз ойыңыз?
|
|
Тест парақшалары, қалпақтар.
|
15мин
|
Рефлексия Сабақ оқу мақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен жоспарлаған са ралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен?
|
Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз. Сол ұяшықтағы сіздің сабағыңыздың тақырыбына сәйкес келетін сұрақтарға жауап беріңіз.
|
Бүгінгі сабақтың мақсаты шынайы болды. Оқушылар сүретке қарап өз ойын еркін жеткізуді, кез келген оқиғаны өз ойымен жалғастыруды, орынды сөйлеуді үйренді. Жоспарлаған тапсырмаларды оқушылар қызығушылықпен орындады. Мен келесі сабақта өз жоспарыма оқушының ауызша сөйлеу дағылаын дамытатын әдістермен толықтырғым келеді.
|
Қорытынды бағамдау
Қандай екі нәрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?
1. «Ойлау карталары» әдісі. Сүретке тақырып таңдау, сол тақырыпта эссе жазып, бағалағаны.
2. «Болжау» әдісі. Ойды оқушының өздері жалғастырғаны.
Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алды? (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)
1. «Ақылдың алты қалпағы» әдісімен кері байланыс жасау. Сұрақтар арқылы алты қалпаққа орынды пікір айтқаны.
2. сабақты қорытындылау үшін пайдаланған тест тапсырмасы. Оқушының жылдам жауап тапқаны мен бағалағаны.
Сабақ барысында мына сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім? Келесі сабақтарда оқушылардың ауызша және жазбаша сөйлеу мәдениетін көтеру үшін «Рөлдік тапсырма» әдісін пайдаланып отырамын. Шешендік сөздерді пайдалана отырып, рөлдерге бөліп орындау тапсырмасын беремін. Оқушы бұл тапсырмамен әрі сахнада сөйлеуді, еркін ойын жеткізуді, көркем тілмен сөйлеуді үйренеді.
|
Сабақ: Шығармашылық жұмыс
|
Мектеп: №3 Хамза атындағы жалпы орта мектеп
|
Күні:
|
Қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімі
|
Сынып: 11-«Б»
|
Қатысқандар:12
|
Қатыспағандар:0
|
Сабаққа негізделген оқу мақсаты:
|
Оқушылардың ауызша және жазбаша сөйлеу мәдениетін түрлі тапсырмаларды орындату арқылы көтеру.
|
Сабақ мақсаттары:
|
Барлық оқушылар: берілген тапсырманы орындайды.
Оқушылардың басым бөлігі: өз ойларын ауызша және жазбаша түрде жеткізеді.
Кейбір оқушылар:берілген тапсырмаларды нақты, әрі түсінікті орындайды.
|
Бағалау критерийлері:
|
«Айналым» әдісінің сұрақтарына толық жауап беруі;
Эссе жазып, салыстырмалы түрде бағалауы;
Тест тапсырмасын орындауы.
|
Күтілетін нәтиже:
|
Сұрақтарға толық, нақты жауап береді;
Эссе жазада;
Тест тапсырмасын орындап бағалайды.
|
Ойлау деңгейлері:
|
Жоспарланған жаттығулар: Төле бидің шешендік сөзі, ойлау карталары, болжау, постермен жұмыс, эссе, тест, кері байланыс.
|
Ресурстар
|
Уақыт
|
Басталуы
«БІЛУ»
Кім?
Не?
Қашан?
Қайда
«ТҮСІНУ»
Неге?
Неліктен?
Не үшін?
|
Ұйымдастыру
Қайтарылмайды бұл уақыт,
Қайталанбайды бұл уақыт,
Таппайсың, ертең іздесең,
Қайта оралмайды бұл уақыт.
Уақыт-ай, уақыт, зырлайды,
Артына мойнын бұрмайды.
Кешіксең, бітті, ол сені,
Бір секунд күтіп тұрмайды.
Өткенді жалғай алмайсың,
Тағдырды таңдай алмайсың.
Қулығың күшті болса да,
Уақытты алдай алмайсың...
Уақытты жинай алмайсың,
Біреуге сыйлай алмайсың.
Уақытың бітсе, сен оны
Қарызға сұрай алмайсың
|
АКТ
Сүрет, шыбық,
|
15 мин
|
Ортасы
«ҚОЛДАНУ»
Оқулықта
Берілген
жаттығу жұмыстары
«ТАЛДАУ»
Салыстыр айырмашылығы неде?
|
Жақсы болу-өзіңнен,
Жаман болу-өзіңнен.
Өзіңді өзің ая да,
Өзің үйрен, өзіңнен.
Жақсылық көрсең біреуден,
«Мен қандаймын?» деп ойла,
Өзіңді өзің қолыңа ал,
Өзіңсің-ақыл айнасы.
Тиедісаған мәні бар,
«Өзіңді тану» пайдасы.
|
АКТ, постер
|
15 мин
|
Аяқталуы
«ЖИНАҚТАУ»
Алынған ақпарат негізінде талдау, жинақтау
«Бағалау»
Сен қалай ойлайсың?
Не істер едің?
Өз ойыңыз?
|
|
Тест парақшалары, қалпақтар.
|
15мин
|
Рефлексия Сабақ оқу мақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен жоспарлаған са ралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен?
|
Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз. Сол ұяшықтағы сіздің сабағыңыздың тақырыбына сәйкес келетін сұрақтарға жауап беріңіз.
|
Бүгінгі сабақтың мақсаты шынайы болды. Оқушылар сүретке қарап өз ойын еркін жеткізуді, кез келген оқиғаны өз ойымен жалғастыруды, орынды сөйлеуді үйренді. Жоспарлаған тапсырмаларды оқушылар қызығушылықпен орындады. Мен келесі сабақта өз жоспарыма оқушының ауызша сөйлеу дағылаын дамытатын әдістермен толықтырғым келеді.
|
Қорытынды бағамдау
Қандай екі нәрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?
1. «Ойлау карталары» әдісі. Сүретке тақырып таңдау, сол тақырыпта эссе жазып, бағалағаны.
2. «Болжау» әдісі. Ойды оқушының өздері жалғастырғаны.
Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алды? (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)
1. «Ақылдың алты қалпағы» әдісімен кері байланыс жасау. Сұрақтар арқылы алты қалпаққа орынды пікір айтқаны.
2. сабақты қорытындылау үшін пайдаланған тест тапсырмасы. Оқушының жылдам жауап тапқаны мен бағалағаны.
Сабақ барысында мына сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім? Келесі сабақтарда оқушылардың ауызша және жазбаша сөйлеу мәдениетін көтеру үшін «Рөлдік тапсырма» әдісін пайдаланып отырамын. Шешендік сөздерді пайдалана отырып, рөлдерге бөліп орындау тапсырмасын беремін. Оқушы бұл тапсырмамен әрі сахнада сөйлеуді, еркін ойын жеткізуді, көркем тілмен сөйлеуді үйренеді.
|
Сабақ: Қорқыт, Әбу Насыр әл Фараби
|
Мектеп: №3 Хамза атындағы жалпы орта мектеп
|
Күні:
|
Қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімі
|
Сынып: 11-«Б»
|
Қатысқандар:12
|
Қатыспағандар:0
|
Сабаққа негізделген оқу мақсаты:
|
Оқушылардың ауызша және жазбаша сөйлеу мәдениетін түрлі тапсырмаларды орындату арқылы көтеру.
|
Сабақ мақсаттары:
|
Барлық оқушылар: берілген тапсырманы орындайды.
Оқушылардың басым бөлігі: өз ойларын ауызша және жазбаша түрде жеткізеді.
Кейбір оқушылар:берілген тапсырмаларды нақты, әрі түсінікті орындайды.
|
Бағалау критерийлері:
|
«Айналым» әдісінің сұрақтарына толық жауап беруі;
Эссе жазып, салыстырмалы түрде бағалауы;
Тест тапсырмасын орындауы.
|
Күтілетін нәтиже:
|
Сұрақтарға толық, нақты жауап береді;
Эссе жазада;
Тест тапсырмасын орындап бағалайды.
|
Ойлау деңгейлері:
|
Жоспарланған жаттығулар: Төле бидің шешендік сөзі, ойлау карталары, болжау, постермен жұмыс, эссе, тест, кері байланыс.
|
Ресурстар
|
Уақыт
|
Басталуы
«БІЛУ»
Кім?
Не?
Қашан?
Қайда
«ТҮСІНУ»
Неге?
Неліктен?
Не үшін?
|
І. Ұйымдастыру кезеңі:Сәлемдесу, оқушыларды түгелдеу, зейінін сабаққа аудару.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
«Миға шабуыл» (Сұрақтар)
Тест тапсырмалары
Қорқыт б.з.б қай ғасырларда өмір сүрген ? А) V-VII ғасыр Ә) IV-IX ғасыр Б) VIII-IX ғасыр Д) VII- X ғасыр 2. Қорқыттың шыққан тайпасын ата. А) Қаңлы Ә) Арғын Б) Табын Д) Оғыз 3. Қорқыт қобызды қандай ағаш түрінен жасайды? А) Емен Ә) Қайың Б) Қарағай Д) Тобылғы
Қобызға түйенің терісінен жасалған нені пайдаланды ? А) Шуда Ә) Шанақ Б) Қыл арқан Д) Торсық 5. Қорқыттың нақыл сөздері қай қаланың кітапханасында сақтаулы? А) Алматы Ә) Каир Б) Нью-Иорк Д) Берлин 6. Қорқыттың тақпақ сөздерінің жалпы саны нешеу? А) 100 Ә) 650 Б) 400 Д) 130
Қорқыттың өмірге келуіне байланысты аңызда:
Қорқыт туған кезінде, Қара аспанды су алған Қара жерді құм алған, Ол туғанда ел қорқып, Туғаннан соң қуанған… осы өлең жолдарында не себепті бұлай айтылған?
«Қорқыт ата» кітабындағы қанатты сөздер: «Алла,Алла демейінше іс түзелмес,ажал уақыты жетпейінше ешкім де өлмес.Жер қадірін ел біледі,ел қадірін ер біледі.Күл жиылып төбе болмас,күйеу бала ұл болмас. Жердің соны шөбін киік білер,жайылым жердің көкорай шалғынын құлан білер,айырым-айырым жолдың сүрлеуін түйе білер,түнде керуен көшкенін қараторғай білер,қапелімде бастың ауырғанын ми білер,ердің батқанын ат білер.Кәрі дұшпан дос болмас.Өлген кісі тірілмес, өткен қайтып келмес» т.б.
|
АКТ
Сүрет, шыбық,
|
15 мин
|
Ортасы
«ҚОЛДАНУ»
Оқулықта
Берілген
жаттығу жұмыстары
«ТАЛДАУ»
Салыстыр айырмашылығы неде?
|
Әбу Насыр әл-Фараби:«Кімде-кім хикмат білімін оқып үйренуге кіріссе, ол ең алдымен жас болуы, ниеті дұрыс , әдепті, қайырымды адам болуы керек. Ондай кісі адамдарға мейірімді, таза, адал болуы, азғын қылықтардан: күнә, қиянат, зұлымдық пен аярлықтан таза болуы тиіс. Білім жолына түскен жан күнделікті күйбең тіршілікті ойламауы қажет. Білімді кәсіп, өнер етіп алмауы керек әрі оны мал-дүние табу құралы етіп жібермеуі қажет. Кімде-кім мұны керісінше істейтін болса, онда ол кезбояушы саналады.Жалған ақша -таза ақша боп есептел-мейтіні сияқты, жалған сөзде ешқашан мән болмайды. Егер мінез-құлқы біз айтқандай емес, теріс мінезді кісі болса, ол ешқашанда ғалымдар қатарына қосылмайды. Сондай-ақ ,адамның басына қонған бақыттың тұрақты болуы жақсы мінез-құлыққа байланысты.Кімде-кім өзін өз дәрежесіен жоғары көтермек болса, ондай адамнын, өсу жолына тосқауыл койылады»
Үнің жетер жаңғырып жырақтан ең,
Сезініп мен деміңді гүл атқанмен,
Оның өзі бір-ақ сәт,,, содан кейін,
Мұңды әуенді жалғаймын бірақ та мен...
Тіршілікте құрыштай бол төзімді,
Сан мәртебе алдаса да өзіңді.
Тағдырыңды еш уақытта жазғырма,
Тіпті кейде болса әзәзіл азғырған.
Өрге жүзген өнегелі ісімен,
Таңда адал дос өз теңіңнің ішінен.
Жүргендер көп достық атын малданып,
Алайда тек қалма оған алданып
|
АКТ, постер
|
15 мин
|
Аяқталуы
«ЖИНАҚТАУ»
Алынған ақпарат негізінде талдау, жинақтау
«Бағалау»
Сен қалай ойлайсың?
Не істер едің?
Өз ойыңыз?
|
Мұғалім:
Міне біз төрт аяғы тең тұрған балалығы қазақ даласында басталып, данышпандыққа ұласқан ғұламалық жолы ешқашан бітпейтін, өзі өмірден өтсе де, ісі қалмайтын әл-Фараби әлеміне саяхат жасадық. Әл-Фараби бабамыздың барлық еңбегін бір сағатта айту мүмкін емес, бірақ сіздерге ізденуге жол ашылды.
Фараби «Бақытқа жол сілтеу» трактатында бақытқа, оған жетуге бастайтын жолға айрықша назар аударады. Әл-Фараби өлгеннен кейінгі баянсыз бақыт туралы емес, тірі адамның бақыты туралы айтады. Оған жету үшін адам өзін-өзі жетілдіре отырып, қиын жолдан өтуі керек. Адамның табиғи қабілеті өздігінше жақсы қылықты да, жаман қылықты да істеуге бірдей мүмкіндік береді. Адамның жетілуі мінез-құлықтьщ жетілуімен үйлес келеді, осыдан келіп бақ Тамылжып бал тыныштық айналамнан,
Тылсым түнге құшағын жайған далам.
Мен жатырмын ұйқысыз жапа-жалғыз,
Жанымды ой жарығы аймалаған.
Аққан жұлдыз құласа кейде егер,
Сенің нұрлы бейнең боп кеудеме енер.
Әлдеқайда ғайыптан ынтызар ғып,
Өміріме бір ғажап сәуле берер.
Үнің жетер жаңғырып жырақтан ең,
Сезініп мен деміңді гүл атқанмен,
Оның өзі бір-ақ сәт… содан кейін,
Мұңды әуенді жалғаймын бірақ та мен… — деген өлең жолдарынан ақынның бақытқа жету жолы мен мінез-кұлықтын жетілуі арасында байланысын көрсеткенін көреміз.
VІ. Жаңа сабақты бекіту.
1-тапсырма: Әбу Насыр әл — Фараби кім?
2-тапсырма: Алғашқы білімін қай қалада, қандай тілде алады?
3-тапсырма: Әбу Насыр әл — Фараби қай жылдары өмір сүрді?
4-тапсырма: Әл — Фарабидің толық аты — жөні
5-тапсырма: Әбу Насыр әл — Фараби еңбектерін ата?
6-тапсырма: Әбу Насыр әл — Фараби бойындағы көп қасиеттері мен, дарындылығы ХІХ ғасыр-дағы біздің ұлы ақындарымыздан кімге ұқсайды?
Әрине балалар, Әбу Насыр әл — Фарабидің көзқарасы Абай Құнанбаевпен үндеседі. Ендеше тақ-таға шығып, Венн диаграммасы арқылы Әбу Насыр әл — Фараби мен Абайдың ұқсастығы мен айырмашылығын айқындайық.
1. Әбу Насыр әл — Фарабидің ерекшелігі- емші-тәуіптілігінде,сазгерлігінде, мергендігінде, өнер-тапқыштығында.
2. Абайдың ерекшелігі-артына өлмейтін сөз қалдыруында, қара сөз жазуында.
3.Екеуінің ұқсастығы- даналығы, атақ-даңқ қумай , қарапайым халыққа көмегін аямауы,өмір тура-лы пәлсапалық ойларында, мейірімділігінде,ел билеуші үстем тап өкілдеріне қарсы наздарын білдіруі, білімге, оқу-ғылымға шақыруы.
VІІ.Жаңа сабақты қорыту.
Олай болса балалар, сендерге — Әл — Фараби мен оның замандасы Мұхамед Қайдар Дулати жайлы бір аңыз айтып берейін. Мұхамед Қайдар Дулати бірде Әл — Фарабиге:
— Алдыңда сан тарау жол жатыр. Бірі — бақытқа, бірі — атақ- даңққа, бірі — өнер- білімге, бірі- байлыққа апарады. Қайсысын таңдар едің?- депті.
— Әрине , өнер — білімге апарар жолды.
— Неге?
— Бақыт та, абырой — даңқ та, байлық та тек қана өнер- білімде – депті.
Әл — Фараби бабамыздың аты 1000 жыл болса да, өшкен жоқ. Себебі, оның артында қалдырған білімі, үлкен ғылыми мұрасы бар. Сонымен, балалар, адамның байлығы да, бақыты да, атақ- даңқы да, ол — білім. «Білім – таусылмайтын байлық» екенін ұмытпайық достар.
VІІІ. Үйге тапсырма.
Әбу Насыр әл- Фарабидің даналық туралы айтқан ойларын оқу. «Әл-Фарабидің даналығы » тақырыбына эссе жазып келу
|
Тест парақшалары, қалпақтар.
|
15мин
|
Рефлексия Сабақ оқу мақсаттары шынайы ма? Бүгін оқушылар не білді? Сыныптағы ахуал қандай болды? Мен жоспарлаған са ралау шаралары тиімді болды ма? Мен берілген уақыт ішінде үлгердім бе? Мен өз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім және неліктен?
|
Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз. Сол ұяшықтағы сіздің сабағыңыздың тақырыбына сәйкес келетін сұрақтарға жауап беріңіз.
|
Бүгінгі сабақтың мақсаты шынайы болды. Оқушылар сүретке қарап өз ойын еркін жеткізуді, кез келген оқиғаны өз ойымен жалғастыруды, орынды сөйлеуді үйренді. Жоспарлаған тапсырмаларды оқушылар қызығушылықпен орындады. Мен келесі сабақта өз жоспарыма оқушының ауызша сөйлеу дағылаын дамытатын әдістермен толықтырғым келеді.
|
Қорытынды бағамдау
Қандай екі нәрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?
1. «Ойлау карталары» әдісі. Сүретке тақырып таңдау, сол тақырыпта эссе жазып, бағалағаны.
2. «Болжау» әдісі. Ойды оқушының өздері жалғастырғаны.
Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алды? (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)
1. «Ақылдың алты қалпағы» әдісімен кері байланыс жасау. Сұрақтар арқылы алты қалпаққа орынды пікір айтқаны.
2. сабақты қорытындылау үшін пайдаланған тест тапсырмасы. Оқушының жылдам жауап тапқаны мен бағалағаны.
Сабақ барысында мына сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге көмектесетін не білдім? Келесі сабақтарда оқушылардың ауызша және жазбаша сөйлеу мәдениетін көтеру үшін «Рөлдік тапсырма» әдісін пайдаланып отырамын. Шешендік сөздерді пайдалана отырып, рөлдерге бөліп орындау тапсырмасын беремін. Оқушы бұл тапсырмамен әрі сахнада сөйлеуді, еркін ойын жеткізуді, көркем тілмен сөйлеуді үйренеді.
|
Достарыңызбен бөлісу: |
