Білімділігі: Оқушыларға ас қорыту мүшелері туралы таныстырып білімдерін жетілдіру, білімдерін шыңдау, ұғындыру. Ас қорыту жүйесі құрылысының ерекшелігін көрсету, құрылысын түсіндіру, асқорыту бездері мен ферменттердің рөлін ашу.
Тәрбиелілігі: Тамақ ішу, оның сапасын және сақталу жөнінде өзін - өзі бақылау дағдысын қалыптастыру. Санитарлық гигиеналық дағдыға үйрету. Салауатты өмір сүру салтын насихаттау.
Дамытушылығы: Оқушыларға ас қорыту мүшелерінің тірек - кесте сызбалармен түсіндіріп білімдерін одан әрі дамыту.
Күтілетін нәтиже
Психологиялық ахуал
Топ-топ-топ
Топылдатып билейміз
Тонса біздің денеміз
Тонды киіп аламыз
Зу-зу-зу
Шанамен зулаймыз
Оқушылар шеңберде жиналып,мұғаліммен бірге бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.
Қызығушылықты ояту
Асқазан туралы не білеміз
Асқазан – ішек ауруларының туындау салдары
Өмір бірақ рет беріледі
Адам мүшесін улайды
Тамақ жеу үшін өмір сүрмейміз,
тіршілік ету үшін тамақ жейміз!
Денім сау болсын десең?!
Рефлексия. Табан сырын білейік.
Ас қорыту мүшелерінің құрылысы Маңызы Қызметі
1 Ауыз қуысы
2 Жұтқыншақ
3 Өңеш
4 Асқазан (қарын)
5 Аш ішек
6 Тоқ ішек
7 Ұйқы безі
8 Бауыр
Жаңа сабаққа деген қызығушылықтары оянып,ерекше ынтамен кіріседі.
Мағынаны тану
Адам бір тәулікте 4 мезгіл тамақтануы қажет. Неге? (себебі, біздің асқорыту жүйеміздің жақсы жұмыс істеуі үшін, организмде әр уақытта қоректік заттар болу керек)
2. Ал қоректік заттар дегеніміз не? (нәруыздар, көмірсулар, майлар, минералдар, тұздар, су мен витаминдер)
3. Азықтық заттардың, қоректік заттардан айырмашылығы неде? (Құрамында нәруыздар, майлар және көмірсулар бар өсімдіктекті және жануартекті өнім; Нәруыздар, көмірсулар, майлар, минералды заттар, су, витаминдер, күрделі өңдеуге ұшырайтын органикалық қосылыстар)
4. Адамның қалыпты өмір сүріп, дұрыс жұмыс атқаруына, адам организммін құрастырушы бір күндік нәруыз мөлшері 100 - 120 гр. Осы нәруыз тағы нелер түзеді? (ферменттер мен гормондар)
5. Ас тағамдары әр түрлі болу керек? Себебін айт (үнемі бір түрлі тағамдар ішкенде оның сіңімділігі төмендейді және адамның тамаққа деген тәбеті тартпайды) Ас қорыту дегеніміз не? (тамақ өнімдерінің едәуір қарапайым, организмге сіңірілетін заттарға ұсақталу және ыдырау процесі)
Сергіту сәті
әулiк бойы тынбайтын,
Болайықшы ақ жаңбыр (Ақырын жауған жауын тырсылын жасайды)
Асқорыту жүйесі бойынша алған білімдерін ақпаратты коммуникативтік технологияны пайдалану арқылы оқушылардың жұмыс жасауы мен білімін саралап, аталған технологиямен ұштастыра білу;
Оқушылардың талдау, салыстыру, қорытындылау, ойлау қабілеттері мен сөйлеу дағдыларын дамыту;
Тамақ ішу ережесін сақтауда өзін - өзі бақылау дағдысын қалыптастыру, тамақтың сапасын, сақталу мерзімін, ыдыстың таза болуын, санитарлық – гигиеналық дағдысын, сонымен бірге салауатты өмір сүруге тәрбиелеу
Күтілетін нәтиже
+Психологиялық ахуал
Психологиялық дайындық
Біз балдырған баламыз,
Құстай қанат қағамыз.
Дүниені аралап,
Оқып білім аламыз.
Оқушылар шеңберде жиналып,мұғаліммен бірге бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.
Қызығушылықты ояту
Ас қорыту жұмысы жақсы жұмыс істеуі үшін
1.Тамақтану тәртібін,тазалықережелерін сақтау?
2.Тамақты уақытымен ішу?
4.Көкөніс пен жемісті жуып жеу?
Жаңа сабаққа деген қызығушылықтары оянып,ерекше ынтамен кіріседі.
Мағынаны тану
Ауыз қуысының құрылысы және астың қорытылуы
Ауыз қуысының төменгі жағынан бұлшық етпен, алдыңғы жағы тіспен, иекпен көмкеріліп, ұрт құрайды, үстіңгі жағы қатты және Жұмсақ таңдаймен қапталған. Жұмсақ таңдайдың артқы бөлімі томпайып, кішкене тілшікке (бөбешік) айналады. Жұмсақ таңдай ауыздың артында және екі жағында қалтарыстарға айналады. Таңдай доғасы, олардың арасында көмей бездері бар. Бұл бездердің қатпарында тамақпен бірге ауызға түскен микробтар залалсызданады. Ол көлденең жолақты бұлшық еттен тұрады. Оның үсті сілемейлі қабықшамен қапталады. Қабықшаның үстінде дәм сезу клеткалары бар. Тілдің ұшындағы клеткалар, екі жағындағы клеткалар және түбіндегі клеткалар қандай дәмдерді сезетінін естеріңе түсіріндер.
Ауыз қуысының қызметі: қоректі механикалық ұсақтау; қорек жентегі пайда болуы; көмірсулардың ыдырауы; қоректін, сапасы мен температурасын анықтау. Ac қорыту жолы. Ұзындығы 25 см, бұлшық еттік түтікше өңеш пен қарынды (асқазан) жалғастырады. Сақиналы бұлшық еттердің толқынды жиырылуынан ас жентегі жылжиды. Ac қорыту жолының жоғарғы қабырғасы көлденең жолақты бұлшық еттен, ал ортаңғы және төменгі жағы тегіс бұлшық еттен тұрады.
Қарынның құрылысы және астың қорытылуы.
Сергіту сәті
Қатар, қатар тұрайық
Кәне, кәне сұрайық
Кімнің болсы бойы ұзын
Паравозы поездің
Пш-пш-пш-пш біз кеттік
Ой сергітеді,шашағандары
басылады
Ой толғаныс
Тамақ ішудің ережелері:
«Тоя тамақ жеу, сенің ағзаң үшін зиян екенін ұмытпа» (А. Джами)
«Көп шайнаған – ұзақ өмір сүреді»
Түнге қарай тамақ жеу дене салмағының артуына алып келеді.
Күніне 4 рет тамақтанған жөн. Ересек адамдар күніне 3 рет тамақтанса да болады.
Төрт мезгіл тамақтану төмендегідей бөлінеді:
Таңғы ас – 25%
Түскі ас – 40%
Түстен кейінгі ас – 15%
Кешкі ас – 20%
Үйге тапсырма
Ас қорыту дегеніміз не? (тамақ өнімдерінің едәуір қарапайым, организмге сіңірілетін заттарға ұсақталу және ыдырау процесі)
