Дәйексөз Тақтаға «Жауапкершілік абырой арттырады, жауапсыздық ұятқа қалдырады» Жаңа ақпарат

Тақтаға «Жауапкершілік абырой арттырады, жауапсыздық ұятқа қалдырады»

Жауапсыздықтан аулақ болу, әрбір іске жауапкершілік танытып, айтқан уақытында орындау, берген уәдесінде тұра білу адамды өз ортасына сыйлы етеді.

Ертеде бір елде қарапайым да еңбекқор халық тұрыпты. Таң сәріден көздерін ашқаннан егін салып, бидай орып, бір тынбайтын бұл адамдар кедейшілік дегенді көрмесе керек.

Бір күні сол елге сіңірі шыққан кедейлігімен аты шулы бір жас жігіт келеді. Ел арасына кіріп, танысып, хал сұрасқаннан кейін ауыл ақсақалдары жігіттен:

• 
  Кедейлікке неге мұншама бой алдырдың? - деп сұрайды. Сонда жігіт:
  
• 
  Кедейлікті ешкімнен сұрамап ем, ал жауапсыздық соңымнан қалмады, - депті басын көтермей. Мен мұнда бекерге келмедім, өздеріңіз сияқты еңбекқор жандар жауапсыздығымды тастауыма себін тигізер деп келдім, - деп үміт арта сөйлейді.
  

Берілген тапсырманы оқушыларға боятып, қай баланың жауапкешілікті бала екенін оқушылардан сұрау.

Атқарамыз әр істі,

Жақсыға біз лайық.

Жауаптылық сезініп,

Уәдеде тұрайық! – жаттау.

Қорытындылау

• 
  Балалар , біз бүгінгі сабақта жауакершілікті болу жақсы әдет екенін білдік. Жауапкершілік адамның сөзінде тұрып, тапсырылған ісін атқарып, уәдесін орындауынан көрінеді.
  

Тапсырманы берілген

Дер кезінде атқарам.

Сенімді боп өзіме,

Өзімді –өзім басқарам.


Сынып

Сабақ 24

Күні

Сабақтың тақырыбы: Жауапкершілік пен жауапсыздық

Сабақтың мақсаты:

4. 
   Жауапкершілік пен жауапсыздық туралы түсініктерін кеңейту
   
5. 
   Балаладың жауапкершілігін дамытуға ықпал ету
   
6. 
   Өз сөзіне, өз ісіне жауапкершілікке тәрбиелеу
   

Оқушылармен шеңбер құрып, бір біріне жылы лебіздерін білдіреді.

«Жауапкершілік» ұғымының адамгершілік құндылығы ретіндегі маңыздылығын ашу.

Оқулықта берілген «Өкініш» мәтінін оқушыларға оқып беріп, сол бойынша біраз сұрақтар қойып оқушылардың өз ойын білу.

• 
  Қайырбекті ұятқа қалдырған қай әрекеті?
  
• 
  Қайырбектің атасы не үшін ұялды?
  
• 
  Қайырбектің орнында болсаңдар, не істер едіңдер?
  

Тақтаға «Уәде берсең - орында» жазылады.

Берілген тапсырманы оқушылар өз бетінше орындайды.

Жауапкершілік пен жауапсыздық жазу

• 
  Біз бүгінгі сабақта жауакершілікті болу жақсы әдет екенін білдік. Жауапкершілік адамның сөзінде тұрып, тапсырылған ісін атқарып, уәдесін орындауынан көрінеді. Ал жауапсыздық адамды сәтсіздікке, кедейлікке жетелейді.
  

«Таудай болып өсеміз» А.Естеновтің өлеңін оқу.

1. 
   Адами қасиеттер туралы түсінік беру.
   
2. 
   Адамгершілік қасиеттерін дамыту, жағымды қарым қатынасжасай білуге үйрету
   
3. 
   Ізгілікті , мейірімді болуға тәрбиелеу
   

Оқушылармен шеңбер құрып, бір біріне жылы лебіздерін білдіріп, оқулықтағы Е.Өтетілеуовтың «Нағыз адам боламын» өлеңін хормен орындау.

«Адамгершілік»ұғымының құндылығы ретіндегі маңыздылығын ашу.

• 
  Ата анаң қандай болғаныңды қалайды?
  
• 
  Өзіңнің кімге ұқсағың келеді?
  
• 
  Нағыз адам дегенді қалай түсінесіңдер?
  

Оқулықта берілген Ж.Жумаханованың «Кім боласың?» мәтінін оқушыларға оқып беріп, сол бойынша біраз сұрақтар қойып оқушылардың өз ойын білу.

• 
  Атасы немересіне адам бол дегенде не айтқысы келді?
  
• 
  Сендер «Адам бол» дегенді қалай түсінесіңдер ?
  

Суреттерге қарап оқушылар өз ойларымен бөлісу.

Берілген тапсырманы оқушылар өз бетінше орындайды.

• 
  Біз бүгінгі сабақта адамгершілік туралы білдік. Ол үшін біз адал, мейірімді, әдепті болуға дағдылануымыз керек.
  

Оқулықтағы «Біз өнерпаз баламыз» өлеңін оқу.

4. 
   Адами қасиеттер туралы түсінік беру.
   
5. 
   Адамгершілік қасиеттерін дамыту, жағымды қарым қатынас жасай білуге үйрету
   
6. 
   Ізгілікті , мейірімді болуға тәрбиелеу
   

Оқушылармен шеңбер құрып, бір біріне жылы лебіздерін білдіріп, бәрі қосылып « Көңілді балалар әнін» орындайды.

Жабырқауды білмейміз,

Жалқаулықты сүймейміз.

Біз талапты жас ұлан,

Үлгі аламыз жақсыдан.

«Адамгершілік»ұғымының құндылығы ретіндегі маңыздылығын ашу.

«Сен де бір кірпіш дүниеге,

Кетігін тап та, бар қалан»

Абай

Оқулықта берілген В.Сухомлинскийдің «Мен адаммын ғой!» мәтінін оқушыларға оқып беріп, сол бойынша біраз сұрақтар қойып оқушылардың өз ойын білу.

• 
  Қарттың «мен адаммын» деген сөзін қалай түсінесіңдер?
  

Суреттерге қарап оқушылар өз ойларымен бөлісу.

«Мен кім болам» тақырыбына сурет салу.

• 
  Біз бүгінгі сабақта адамгершілік туралы білдік. Ол үшін біз адал, мейірімді, әдепті болуға дағдылануымыз керек. Қандай маман иесі болсаңда адамдарға деген адамгершілігің, сүйіспеншілігің, және жумысыңа деген жауапкершілігің болу керек.
  

Оқушылар бүгінгі сабақтан алған білімдерімен қорытындылайды және «Мен өскенде ... боламын!» деп айтып шығады

.

Сынып

Сабақ 27

Күні

Сабақтың тақырыбы: Табиғатқа құштармын

Сабақтың мақсаты:

7. 
   Табиғат ұғымын түсіндіру.
   
8. 
   Балалардың табиғатқа аялы қарым қатынастарын дамыту.
   
9. 
   Табиғатты сүюге тәрбиелеу
   

Оқушылармен шеңбер құрып, бір біріне жылы лебіздерін білдіріп, бәрі қосылып

Армысың шапағатты күніміз,

Армысың мейірімді жеріміз,

Армысың табиғат – анамыз,

Келді Сізге өзіңіздің балаңыз.

Өлең жолдарымен табиғат анамызбен амандасайық.

Сабақтың тақырыбы мен мақсаттары мен таныстыру:

«Табиғат» ұғымының адамгершілік құндылығы ретіндегі маңыздылығын ашу.

Оқулықта берілген Ә.Ысқақтың «Табиғат деген не?» мәтінін оқушыларға оқып беру.

Оқулықта берілген суреттерді пайдаланып сөйлемдерді аяқтау.

Егер мен тау болсам ... .

Егер мен күн болсам ... .

Егер мен өзен болсам ... .

Егер мен қыран болсам ... .

Егер мен елік болсам ... .

Дәптермен жұмыс

Табиғат көріністерінің суретін салу.

• 
  Табиғатқа қарасаңдар көздерің тоймайды. Алуан түрлі гүлдер, өзендер, көлдер, ағаштар, тастар т.б табиғат деп атаймыз. Осы сұлулықты жаратқан – табиғат- ана. Табиғат қандай әсем де сұлу болса, сен де сондай әсем сұлусыңдар. Осы сұлулықты аялап, қорғауымыз керек.
  

10. 
    Табиғатты аялауға үйрету.
    
11. 
    Табиғатқа аялы қарым қатынастарын дамыту.
    
12. 
    Табиғатты сүюге тәрбиелеу
    

Оқушылармен шеңбер құрып, бір біріне жылы лебіздерін білдіріп, бірге С.Қалиевтың «Қандай болып өсемін» өлеңін оқиды.

Табиғатты білемін,

Ауа, су, жер, күн, аспан.

Жан - жануар,

Гүл, егін,

Көкжиекке ұласқан

Насекомдар,

Тау, дала,

Аң, құс, өзен, көл, теңіз.

Табиғат, ол – айнала,

Қасиетті өлкеміз

Балалардың «табиғатты аялау » туралы түсініктерін кеңейту.

Оқушылармен табиғат туралы әңгімелесу мақсатында

• 
  Табиғат аясында жиі боласыңдар ма?
  
• 
  Табиғаттан қандай әсер алдыңдар?
  

Оқулықтағы суреттерге қарап табиғаттың қандай көріністері өздеріне неліктен ұнайтынын айтып беру.

Оқулықта берілген М.Әбдірашеваның «Орманшының баласы» мәтінін оқушыларға оқып беру және сол бойынша сурақтарға жауап алу.

• 
  Бала не істемекші еді?
  
• 
  Оның алғашқы ойы неліктен өзгерді?
  
• 
  Табиғатты сақтау үшін сендер қандай үлес қосар едіңдер?
  

Дәптерде берілген тапсырмаларды орындау.

• 
  Біз бүгінгі сабағымыздан табиғат пен адам үйлесімділігі, табиғат жаратылғаннан, адам туғанынан бойларында болады. Бұл адамның табиғатты сүюінен басталады. Табиғаттың берген сыйын дұрыс қабылдап, орынды қолдана білу қажет. Табиғат жерге қандай көрік берсе, адам да өмірге сондай көрік береді. Сондай көрік пен сұлулықтан , жылылықтан тұратын табиғаттағы өсімдіктер мен суларды, жан -жануарлар мен құстарды сақтау, қасиетті жерімізді таза ұстау, аялау - біздің адами борышымыз. Адам да, табиғат сияқты сұлу да әдемі, жан жағына тек қана қуаныш, жылу,жақсы көңіл күй сыйлау керек.
  

Гүлдерді оқушыларға таратып беріледі, сол гүлдерге оқушылар табиғаттан неге ұқсағысы келетінін айтып (жазып), гүлдің сабағына іледі.

Мысалы: мен аққуға ұқсағым келеді, өйткені ол әдемі.

Мен гүлге ұқсап жайқалып тұрғым келеді,

Мен күнге ұқсағым келеді, күн секілді адамдарға жарық сыйлаймын.

Ия осы табиғатты біз аяласақ, біздің өміріміз де, табиғатымызда гүлдер секілді жайқалады.

1. 
   Денсаулықты сақтау, нығайту қажеттілігі туралы түсініктерін кеңейту.
   
2. 
   Денсаулығын нығайтуға қызығушылықтарын арттыру
   
3. 
   Денсаулығын күтуге, бағалауға тәрбиелеу
   

Оқушылармен шеңбер құрып,

• 
  Күніміз ашық болсын!
  
• 
  Жеріміз кең болсын!
  
• 
  Ауамыз таза болсын!
  
• 
  Суымыз тұнық болсын!
  
• 
  Гүліміз жақсы өссін!
  

«Денсаулық» ұғымының адамгершілік құндылығы ретіндегі маңыздылығын ашу.

Біз бүгін денсаулықты сақтаудың құпияларымен танысамыз. Біздің алғашқы аялдамамыз - «Таза ауа» деп аталады. Таза ауа адамның тыныс алуына қажетті оттегіні жеткізеді, дұрыс өсуіне көмектеседі. Таза ауа денсаулықты сақтаудың бірінші құпиясы. Табиғат таза болса, ауа таза болады. Сондықтан табиғатты сүю жанға саулық береді.

Бабаң айтқан даналық.

Ол үшін көп қозғалып,

Таза ауа жұт көбірек.

Ал келесі аялдамамыз - «Мөлдір бұлақ». Су - біздің тәнімізге азық , тазалық, жанымызға тыныс, сұлулық береді. Су болмаса өсімдіктер өспейді, ал өсімдіктер болмаса таза ауа болмайды. Таза судың болмауы біздің денсаулығымызға зиянын келтіреді. Табиғаи суға шомылсаң денең шынығады. Сондықтан да денсаулықтың келесі құпиясы – табиғи су

Су – табиғат байлығы,

Өзен көлге барғайсың.

Кемі екі рет әр күні

Суға түсіп алғайсың.

Сергіту сәті

Ендігі аялдамамыз «Спорт – біздің досымыз» деп аталады. Денсаулықты сақтау мен нығайтудың үлкен бір құпиясы - спорт. Өйткені ол денені шынықтырады, сергітеді, тәніңе сымбаттылық, жаныңа күш-қуат береді, аурудың алдын алады.

Жазда суда жүземіз,

Құмда күнге күйеміз,

Жалаң аяқ жүреміз,

Қыста қызып денеміз,

Коньки, шаңғы тебеміз.

Жалқаулықты тастаймыз,

Жаттығуды бастаймыз.

Шығармашылық жұмыс

Балалар келесі аялдамамыз «Жан сұлулығы» деп аталады. Өйткені жаныңның сұлулығы деніңе саулық, тәніңе сымбаттылық береді.

Жақсылық айтып басқаға,

Ортаға ойды салғайсың.

Тек мақтанба, жасқанба,

Сұлу жанды болғайсың.

Оқушыларға ақ қағаз, түрлі түсті қарындаштар беріледі. Өздеріңді табиғаттағы тіршіліктегі неге теңейсіңдер сол суретті салу.

Дәйексөз

«Жаны саудың – тәні сау»

Дәптермен жұмыс

Денсаулық құпиялалары орындау

• 
  Балалар бүгінгі сабақтан біз денсаулық құпиялаларымен таныс болдық. Жан саулығы мен тән саулығы үшін не істеу керек екенін білдік.
  
• 
  Оларға - таза ауа, табиғи су, спорт, амандасу, жақсы сөздер айту, таза ой, дұрыс тамақтану, тазалық, зиянды әрекеттер жасамау, жақсы көңіл күй. Осыларды орындасақ біздің жанымыз бен тәніміз сау болады.
  

Бір біріне жылы лебіздерін білдіреді

1. 
   Денсаулықты сақтау, нығайту қажеттілігі туралы түсініктерін кеңейту.
   
2. 
   Денсаулығын нығайтуға қызығушылықтарын арттыру
   
3. 
   Денсаулығын күтуге, бағалауға тәрбиелеу
   

Оқушылармен шеңбер құрып, балалар біз өткен сабақта денсаулық құпияларымен таныстық, сондай құпияның бірі – амандасу. Бір бірімізбен амандасайық.

«Денсаулық» ұғымының адамгершілік құндылығы ретіндегі маңыздылығын ашу.

Денсаулық туралы алған білімдерін арттыру мақсатында суретке қарап өз ойларымен бөліседі.

М.Әбдірашеваның «Тәтті алма» мәтінін оқу, тазалық бойынша пікірлерін білу.

• 
  Баянның орнында болсаңдар не істер едіңдер?
  
• 
  Сендерде осындай жағдай болады ма?
  
• 
  Тазалықтың денсаулыққа қанда әсері бар?
  

Оқушыларға денсаулық үшін пайдалы және зиянды екендігін ажыратуы керек. Дайындалуға 1-2 минут.

Денсаулық құпиялаларын гүлдің күлтешелеріне жаз.

• 
  Балалар біздің соңғы аялдамамыз – «Жақсылық кені». Жақсылық жақсы істерден, жақсы сөздерден, жақсы әрекеттерден құралады. Жақсы сөз – денсаулықтың келесі құпиясы. Жаныңның жақсы болғаны , денсаулығыңның жақсы болғаны.
  

Бір бірімізге жақсы тілектер айтайық.

• 
  Денің сауболсын!
  
• 
  Спорт сенің досың болсын!
  
• 
  Күн үнемі сенімен бірге болсын!
  
• 
  Жаның сұлу болсын!
  
• 
  Таза су саған күш қуат берсін!
  

Бәрі қосылып «Балдырған әнін» айту.

Шырқап әнге саламыз.

Туған жердің төрінде

Алау болып жанамыз.

Алау болып жанамыз,

Құлыншақ болып шабамыз.

Балапандай талпынып,

Көкке қанат қағамыз.

4. 
   Денсаулықты сақтау, нығайту қажеттілігі туралы түсініктерін кеңейту.
   
5. 
   Денсаулығын нығайтуға қызығушылықтарын арттыру
   
6. 
   Денсаулығын күтуге, бағалауға тәрбиелеу
   

Балалар бүгін біздің сабағымызға қонақтар келіпті, олай болса бүгінгі сабағымыз ерекше сабақ болғалы тұр, ендеше бүгінгі сабағымыздың тақырыбы «Денсаулық құпиялары». Сол құпияның бірі - амандасу. Олай болса бәріміз келген қонақтарға сәлемдессек, және жақсы тілекпен сабағымызды бастайық.

• 
  Армысың асыл күн!
  
• 
  Армысың көк аспан!
  
• 
  Армысың кең дала!
  
• 
  Армысың жан досым!
  
• 
  Жылуыңа жылу қос, міне менің қолым.
  

Денсаулықты сақтаудың құпияларымен танысу.

Сабағымыздың алғашқы бөлімі - «Таза ауа» деп аталады. Таза ауа адамның тыныс алуына қажетті оттегіні жеткізеді, дұрыс өсуіне көмектеседі. Таза ауа денсаулықты сақтаудың бірінші құпиясы. Табиғат таза болса, ауа таза болады. Сондықтан табиғатты сүю жанға саулық береді.

«Басты байлық – денсаулық»

Бабаң айтқан даналық.

Ол үшін көп қозғалып,

Таза ауа жұт көбірек.

Тыныштық сәті

• 
  Балалар, денелеріңді түзу ұстап, бастарыңды жоғары көтеріп, ыңғайланып отырыңдар. Көздеріңді жұмсаңдар да болады. Ауаны терең жұтып, еркін тыныс алыңдар. Өздерің тыныс алуларыңды бақылап, бақытқа, махаббат пен тыныштыққа толы таза, шипалы ауаны тұла бойларыңа толғанып сезініңдер. Ал енді көздеріңді ашсаңдар болады.
  

Су – табиғат байлығы,

Өзен көлге барғайсың.

Кемі екі рет әр күні

Суға түсіп алғайсың.

Сергіту сәті

Ендігі бөліміміз «Спорт – біздің досымыз» деп аталады. Денсаулықты сақтау мен нығайтудың үлкен бір құпиясы - спорт. Өйткені ол денені шынықтырады, сергітеді, тәніңе сымбаттылық, жаныңа күш-қуат береді, аурудың алдын алады.

Жазда суда жүземіз,

Құмда күнге күйеміз,

Жалаң аяқ жүреміз,

Қыста қызып денеміз,

Коньки, шаңғы тебеміз.

Жалқаулықты тастаймыз,

Жаттығуды бастаймыз.

Мәтінмен жұмыс

М.Әбдірашеваның «Тәтті алма» мәтінін оқу, тазалық бойынша пікірлерін білу.

• 
  Баянның орнында болсаңдар не істер едіңдер?
  
• 
  Сендерде осындай жағдай болады ма?
  
• 
  Тазалықтың денсаулыққа қанда әсері бар?
  

Ал енді балалар біз «Жан сұлулығымен» танысамыз. Өйткені жаныңның сұлулығы деніңе саулық, тәніңе сымбаттылық береді.

Жақсылық айтып басқаға,

Ортаға ойды салғайсың.

Тек мақтанба, жасқанба,

Сұлу жанды болғайсың.

Оқушыларға ақ қағаз, түрлі түсті қарындаштар беріледі. Өздеріңді табиғаттағы тіршіліктегі неге теңейсіңдер сол суретті салу.
Дәйексөз

«Жаны саудың – тәні сау»

Адамның ішкі ойы таза болса,дені сау болады. Барлық уақытта адамдар мен айналаң туралы жақсы ойласың және оларға жақсылық тілесең, өзіңді әрқашан жақсы сезінесің. Сондықтан адам тәнінің амандығы үшін ғана емес, жанының сау болуы үшін де әрекеттер жасау керек. Ол үшін бойымыздағы жағымсыз қасиеттерден арылу керек.

Ал енді балалар сендер өздеріңнің жазған денсаулық құпиялаларын дәптерлеріңе көшіріп жазыңдар.

• 
  Балалар бүгінгі сабақтан біз денсаулық құпиялаларымен таныс болдық.
  

• 
  Оларға - таза ауа, табиғи су, спорт, амандасу, жақсы сөздер айту, таза ой, дұрыс тамақтану, тазалық, зиянды әрекеттер жасамау, жақсы көңіл күй. Осыларды орындасақ біздің жанымыз бен тәніміз сау болады, және біз мына гүлдей жайнап жүре береміз.
  

Балалардың бір біріне тілектері.

7. 
   Отан, сүйіспеншілік, татулық туралы түсініктерін кеңейту
   
8. 
   Отанға деген сүйіспеншілігін, мақтанышын арттыру
   
9. 
   Отанын сүюге, патриоттыққа тәрбиелеу
   

Балалар бүгін біздің сабағымыз ерекше. Өйткені біз бүгін «Отан», «Махаббат» туралы әңгімелесеміз.

Сабағымызды Қ.Р - ның әнұранымен бастаймыз.

Сабақтың тақырыбы мен мақсаттары мен таныстыру:

Отан туралы түсініктерін кеңейту.

Әңгімелесу

Біздің Отанымыз қалай аталады?

Астана қаласы неліктен ерекше?

Еліміздің қандай мемлекеттік мерекелерін білесіңдер?

• 
  Балалар, денелеріңді түзу ұстап, бастарыңды жоғары көтеріп, ыңғайланып отырыңдар. Көздеріңді жұмсаңдар да болады. Алып ұшақпен «Астана» қаласына сапар шегіп бара жатырмыз. Міне, қандай әсем Астана қаласы.
  

«Мен елімді сүйемін». Оқушыларға жүрекшелер таратылады. Сол жүрекшелерге оқушылар тілектерін жазып, тақтаға іледі.

М.Әлімбаев «Біздің Қтанымыз – Қазақстан» оқып беру

Отанымызды не үшін мақтан тұтамыз?

Өзің тұратын жер не үшін көрікті?

Біз Қазақстан Республикасының азаматтарымыз. Отанымызда түрлі ұлттар бір бірімен дос, тату тәтті өмір сүреді. Біз Отанымызды сүйеміз, мақтан етеміз.

Ал енді балалар дәптерде берілген тапырмада өз туған жеріңнің суретін сал.