Сабақтың тақырыбы:
Тағам құрамындағы қоректік заттар.
№ 4 практикалық жұмыс «Тағам құрамындағы қоректік заттарды анықтау»
|
Мұғалімнің аты-жөні:
Күні:
|
СЫНЫП: 6
|
Қатысқан оқушылар саны:
|
Қатыспаған оқушылар саны: 0
|
Сабақ негізделген оқу мақсаттары
|
7.5.1.1 -тағам өнімдерін химиялық заттардың жиынтығы деп түсіну;
7.5.1.2 -тағамдық өнімдердің бір қатарын: көмірсулар (крахмал), нәруыз, майларды білужәне анықтай алу
|
Сабақ нәтижесі:
|
Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Оқулықта берілген және қосымша тапсырмаларды орындайды. Жазба жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді.
Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады: Топтық жұмысты брлесе орындайды.Өз бетінше жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Қосымша үлестірме ресурстармен жұмыс жасайды.
Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады:
Оқулықтан тыс берілген қосымша тапсырмалады орындайды, тақырып бойынша қосымша мәліметтер мен дәлелдер келтіре алады.
|
Бағалау критерийі
|
Жеке, жұптық, топтық тапсырмаларды орындай алады. Сабақ барысында тыңдаушының назарын өзіне аудара алады.
|
Тілдік құзіреттілік
|
Тағам құрамындағы қоректік заттар.
«Тағам құрамындағы қоректік заттарды анықтау»
|
Ресурстар
|
Оқулық, суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар және әртүрлі заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер.
|
Әдіс-тәсілдер
|
Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия.
|
Пәнаралық байланыс
|
Музыка, қазақ тілі.
|
Алдыңғы оқу
|
Валенттілік. Химиялық формулалар.
Қосылыстардың формуласы бойынша салыстырмалы молекулалық массасын есептеу
|
Сабақтың жоспары
|
Жоспарланғануақыт
|
Сабақ барысы :
|
Бағалау түрлері
|
Басталуы
5 минут
|
Сәлемдесу.
Топқа бөлемін : «Құттықтау хаттары арқылы» топқа бөлінеді. Оқушыларды құттықтау хаттарын алып, 1,2,3 топтарға бөлініп отрады.
Психологиялық ахуал қалыптастыру: «Қызыл гүлім-ай» би
«Әнді жалғастыр!»
Мақсаты: қатысушылардың көңіл-күйін көтеру, жағымды эмоция туғызу.
Нұсқаулық: «Сіздерге бір өлеңнің 1 – жолын айтамын, ал сіздер келесі жолын айтасыз, ал келесі көрші топ 3-4 – жолын әнмен жалғастырады. Кейін жүргізуші басқа өлең бастағанда 3 – топ өлеңнің 2 – жолын айтады, ал 4 топ 3-4 жолын айтады. Ойын шеңбер бойынша жалғасады. Соңғы әннің соңы 2 жолын барлық топ орындайды».
1. «Әрқашан күн сөнбесін» (4 жол)
2. «Анашым» (4 жол)
3. «День рождения» (4 жол)
4. «Школный вальс» (4 жол)
5. «Жан досым» (4 жол)
|
Құттықтау хаттары арқылы топтарға бөлу.
«Әнді жалғастыр!»
Тренинг.
|
Жаңа білім
10 минут
|
Білу және түсіну
Берілген мәтіндерді балалар оқып алады.
— Адам тіршілігі мезгіл — мезгіл ас ішіп оны қорытып, денесіне сіңіруіне байланысты. Халқымыз «Ас — адамның арқауы» — дейді. Ас адамның құрылыс материалы, энергия қоры. Адам денсаулығы дене қимылы, ой еңбегі және толып жатқан басқа іс — әрекеттер астың құрамына тікелей байланысты. Олай болса адам ағзасына қажетті азық — түліктер қайдан алынады?
— Астық дәндер ————— Сиыр
— Бақша дақылдары ——— Түйе
— Жеміс — жидектер ——- Жылқы
———————————— Қой
——————————— Тауық
———————————- Қоян
——————————— Балық
Негізгі құрамы
Органикалық заттар. Минералды заттар. Су. Дәрумендер
— Ақуыз
— Май
— Көмірсу
Ақуыз — адам ағзасын құрастырушы. Адам қалыпты өмір сүріп, дұрыс жұмыс атқару үшін құрамында бір күндік ақуыз мөлшері 100 — 120 гр. қажет.
Ақуыз мына тағамдарда кездеседі
— Сүт тағамдарында ———- Жұмыртқада
— Қара бидай нанында ——- Бұршақ
— Фасоль ————————— Соя
— Арахис ————————— Жаңғақ
— Саңырауқұлақ —————— Ет
— Балық
Май — ағзаға энергиялық материал, әр түрлі витаминдермен биологиялық активті заттардың қоры болып табылады. Сонымен қатар май ағзада қорғаныштық қызмет атқарады. Салқын кезде май жылу реттегіш қызмет атқарады. Күніне 80 — 100гр. май қажет.
Көмірсу – негізгі жылу қоры және қуат береді. Көмірсулар ағзада көп болатын болса, майға айналады. Бір тәуліктегі бір адамға қажетті көмірсудің мөлшері450 — 500г. Құрамында көмірсулар болатын тағамдарды көп пайдалану адамның семіруіне, қант ауруларына әкеліп соғатынын есте сақтау қажет.
Көмірсу мына тағамдарда кездеседі
— Нан ————————- Картоп
— Бидай жармасы ——— Банан
— Қант ———————— Бал
— Жеміс — жидек ——— Ботқа
— Күріш ——————— Тары
— Өсімдік майы ———- Жануар майы
Минералды заттар
Микро элементтер ————- Макро элементтер
— Натрий ————————— Темір
— Калий —————————- Мыс
— Хлор —————————— Йод
— Фосфор
— Кальций
— Магний
Минералды заттар — денеде кенеулі заттар мен су арқылы түседі. Жасушаның қозу, тежелуі үшін минералды заттар өте қажет, сонымен қатар олар сүйек пен тісті бекіндіріп, денедегі ұлпалар мен сұйықтықтардың құрамына кіреді. Бір адамға тәулік мөлшері – 10гр. минералды заттар қажет.
Су — адам денесінің тіршілігі үшін ең қажетті зат. Адам күніне шамамен
2 — 2, 5л. Су ішеді. Оның 1 литрін ішеміз, 1 литрі тамақтың құраммен түседі, ал 200 — 300мл. Ағзаға зат алмасудың нәтижесінде пайда болады.
«Жариялау» әдісі
(Әрбір топ берілген сұрақ бойынша өз позициясын жариялау керек. Бұл үшін топ ішінен спикер берілген уақыт ішінде (5 мину) басқа қатысушылар алдында сөйлеп, топ ұстанымын жеткізеді.)
|
Оқулық,
мәтіндер.
|
Ортасы
10 минут
|
Қолдану
Оқулықта берілген тапсырмаларды орындау.
Әр топқа деңгейлік тапсырмаларды тест түрінде беріледі.
Топ жетекшілеріне топ мүшелерін бағалау үшін критерийлер беріледі.Оқушылар тест шешіп, критерий арқылы топ жетекшісі топ мүшелерін бағалайды, топ жетекшісін топ мүшелерінің бірі бағалайды.
|
Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер
Топтық жұмысқа арналған ресурстар
|
Сергіту сәті
2 минут
|
«Қыдырып қайтайық!»
би билеу
|
Оқушылар би билеп сергіп қалады.
|
Аяқталуы
Сабақты бекіту
10 минут
|
Ой қорыту
Дәрумендер — ағзаның тіршілік қабілеті үшін қажетті зат, ол адамның дене және ой еңбегін арттырады, оның өсуі мен дамуын, ауруға қарсы тұруын қамтамасыз етеді.
Дәрумендердің түрлері
А, В1, В2, В3, В4, В6, В12, В13, В15, ВС, ВТ, С, Д, Е, Ғ, Н, К, Р, РР, N, V
Дәрумендер мына тағамдарда кездеседі
— Жеміс — жидектер —- Сүт
— Көкөністер ———— Нан
— Өсімдік ———- Сары май
— Балық ————— Күріш
— Бауыр ———- Жұмыртқа
— Ет
Тамақтану ережесі
— 1. Асықпай тамақтану
— 2. Асты дұрыс шайнау
— 3. Жегің келмесе жеме
— 4. Тамақтану үшін жеу керек
Тамақтану мезгілі
— 1. Таңертеңгілік ас — 25%
— 2. Түскі ас – 40%
— 3. Сәскелік ас – 15%
— 4. Кешкі ас – 20%
Тамақтануда нені шектеу керек
— Тағамдық тұзды
— Қантты
— Жануар майын
IV. Жаңа сабақты бекіту:
Семантикалық карта толтыру: Қандай тамақта күнделікті рационға қажетті қоректік заттар барын анықта.
Тамақтың түрлері ———— Су —— Көмірсу ——- Ақуыз —— Май —— Дәрумен —— Минералды
Сүт және сүт тағамдары ——+————+——————-+————+—————+——————+
Нан, жарма, ұн тағамдары
Ет, балық, тауық, жұмыртқа
Көкөністер мен жемістер
Өсімдік және мал майы
Тағамға байланысты валеологиялық диктант
Түскі аста сұйық тағам… ішу қалыптасқан. Оның… 250 — 500 гр…
Қапырық ыстықта асханалық… немесе аздап тұз… су, ең жақсысы газды… ішу керек.
Ылғалды… өнімі — қияр.
Күнбағыс өсімдігінен… алынады.
… адам қанының құрамын толықтырушы жеміс.
Керекті сөздер: құрамында сорпа, су болады, май, көп көкөніс, салынған, су, анар, минералды су.
|
Тақырып бойынша түйген білімдерін жазады.
|
Бағалау
5 минут
Кері байланыс
3 минут
|
«Білім ағашы» кері байланыс
|
Сабақтан алған әсерлерін стикерге жазып, ағашқа жабыстырады.
|
Қосымша ақпарат
|
Саралау – Сіз қосымша
көмек көрсетуді қалай
жоспарлайсыз? Сіз
қабілеті жоғары
оқушыларға тапсырманы
күрделендіруді қалай
жоспарлайсыз?
|
Бағалау - Оқушылардың
үйренгенін тексеруді
қалай жоспарлайсыз?
|
Пəнаралық байланыс
Қауіпсіздік жəне еңбекті
қорғау ережелері
АКТ-мен байланыс
Құндылықтардағы
байланыс
|
Рефлексия
Сабақ / оқу
мақсаттары
шынайы ма?
Бүгін оқушылар
не білді?
Сыныптағы ахуал
қандай болды?
Мен жоспарлаған
саралау шаралары
тиімді болды ма?
Мен берілген
уақыт ішінде
үлгердім бе? Мен
өз жоспарыма
қандай түзетулер
енгіздім жəне
неліктен?
|
Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.
Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкес
келетін сұрақтарға жауап беріңіз.
|
Қорытынды бағамдау
Қандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?
1:
2:
Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?
1:
2:
Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды
жетілдіруге көмектесетін не білдім?
|