Сабақтың тақырыбы: Центрлік симметрия Сабақтың мақсаты

1. 
   Білімділік: оқушыларды центрлік симметрия ұғымымен таныстыру.
   

2. 
   Дамытушылық: оқушылардың ой-өрісін дамыту, ол үшін математиканың жаратылыстану пәндерімен,табиғат құбылыстарымен байланысы,симметрияны сұлулық пен әсемдікке деген қатысы туралы түсінік беру,сөйтіп олардың сабаққа деген қызығушылығын арттыру.
   
3. 
   Тәрбиелік: ұқыптылыққа, әдемілікке, шапшаңдылыққа тәрбиелеу
   

• 
  интерактивті тақта;
  
• 
  Сызғыш,циркуль,бұрыштық.
  

1. Симметриялы фигуралар дегеніміз не?

2. Остік симметриялы фигура дегеніміз не?

3.Симметрия осьі дегеніміз не?.

4. Бұрыштар , тік төртбұрыш, квадрат,шеңбер - осьтік симметриялы фигура.

5. Декарт координат жүйесіндегі координаталар қалай аталады?

Табиғатта болатын барлық құбылыстарды: денелердің қозғалысын ұшақтар мен ракеталардың аспанда самғауын, кемелердің су бетінде, су астында жүзуін, электр жарықтарының пайда болу себептерін, өсімдіктер мен жануарлардың өсіп жетілуін, жаңа заттардың пайда болу жолдарын математикалық өрнек арқылы жазып көрсетуге болады.

Ал біздің бүгінгі өткелі отырған симметрия тақырыбы сол әсемдік пен сұлулықты, жұптылықты, өмірге қажеттілікті, эстетикалық талғамды, қызығушылықты көрсететін тақырып.Осы тақырыпты өту барысында мынадай мәселелерді қарастырамыз:
I. Симметрия туралы түсінік беру.

ІІ. Центрлік симметрия туралы түсінік беру.

1. 
   «Симметрия» грек сөзінен алынған, ол «гармония» сөзі сияқты бірдей өлшемділікті,белгілі бір реттілікпен орналасқан деген ұғымды білдіреді.Симметрия әр түрлі болады. Симметрияның ең қарапайым түрі-түзуге , нүктеге қатысты симметрия,
   
2. 
   О нүктесіне қатысты АВ кесіндісіне симметриялы кесіндіні салуды үйренейік.
   

1. 
   О нүктесіне қатысты А нүктесіне симметриялы А нүктесін және В нүктесіне
   

2) Ажәне Внүктелерін қоссақ, АВкесіндісі салынады. АВ және АВ есінділері О нүктесіне қатысты симметриялы.АВкесіндісіндегі қандай да бір хнүктесі О нүктесіне қатысты АВ кесіндісіндегі х нүктесіне симметриялы.

Ол үшін ұшбұрыштың төбелерінің ұштарынан берілген түзуге перпендикуляр түзулер жүргіземіз. Төбе ұшы мен түзуге дейінгі арақашықтықты түзудің созындысында өлшеп саламыз. Сонда төбе ұштарына симметриялы нүктелер шығады. АВС үшбұрышына симметриялы АВС үшбұрышын аламыз.

с

Шеңбердің симметрия центрі –шеңбердің центрі болатын О нүктесі.

( Диогональ-тік төртбұрыштың қарама – қарсы төбелерін қосатын кесінді диогональ деп аталады.АС және ВС –диогональдар.) О-нүктесі –АВСД тік тік төртбұрышының симметрия центрі. АО═ ОС; ВО═ОД.

4. 
   Коордиаталар басы О нүктесіне қатысты центрлік симметриялы нүктелерді қарастырайық. О нүктесіне қатысты А(3;5) нүктесі В(-3;-5) нүктесіне,
   

А Д

О

В С

Центрлік симметрия қазақтың ұлттық ою-өрнектерде де кесдеседі. Мысалы оның түрлері мен аттары: қошқармүйіз, қосмүйіз, гүл ою, т.б.

• 
  Жұлдыз өрнегі – аспандағы жұлдыз көрінісіне ұқсайды.
  

• 
  Қошқармүйіз – қошқардың екі шекесіне иіріліп кеткен қос мүйізіне ұқсайды. Ол ұлттық киімдерде және текемет, сырмақ, аяққап, т. б. киіз бұйымдарында кездеседі.
  
• 
  Жалауша – атына сай жалауға ұқсас немесе баспа “Г” әрпі тәріздес өрнек. Кестеде жиі кездестіруге болады.
  

Оқушылар берілген фигуралардың симметрия центрін сызып көрсетеді.