Сабақтың тақырыбы: Еңбекке төленетін ақы Сабақтың мақсаты: тақырып бойынша оқушылардың білімдерін кеңейту
жүктеу/скачать 0,74 Mb.
|
|
_______________________ 10-сынып
1. тақырып бойынша оқушылардың білімдерін кеңейту 2.оқушылардың ойлау қабілеттерін дамыту,сөздік қорларын пайдаланып, тиянақты нақты жауап беруге,өз ойын толық жеткізе білуге,алған білімдерін қолдануға баулу. 3.Оқушыларды үнемділікке баулу Сабақтың типі: жаңа білім беру сабағы; Оқыту әдістері: көрнекілік, сөздік, практикалық, кітаппен жұмыс. Сабақтың көрнекіліктері: оқулық, сөздіктер Пәнаралық байланыс: орыс тілі, Оқыту құралдары: Идеалдық оқыту құралдары: сөйлеу тілі (тыңдалым), суреттер Оқыту формасы: жеке, жұптық, Сабақтың құрылымы: Ұйымдастыру кезеңі (2-3 минут) Операциялық кезең: Жаңа ақпаратты өздігінен меңгеру: тыңдалым, оқылым (5-10 мин.) Тапсырмаларды орындау 25-20 минут Сабақтың қорытындысы 5-минут. Сабақтың барысы: Ұйымдастыру кезеңі Сәлемдесу Кезекшімен сұхбат
Еңбекақы – зароботная плата Төленетін оплачиваемый Еңбек демалысы – Трудовой отпуск Қызмет атқарады служат Құрал – средство Баға – цена Төлем - плата Оқылым. Тапсырма: 58-бет 1-тапсырма диалогты оқып, түсінгендеріңді айтыңдар. Жазылым. Тапсырма: 4-тапсырма 59-бет Көп нүктенің орнына тиісті әріптерді қойып жазыңдар. 2-тапсырма 58-бет Сөз тіркестерінен құрмалас сөйлем құрастырыңдар. 3-тапсырма 58-59 бет Сұрақтарға жауап беру арқылы өз ойларын айтып, әңгіме құраңдар. Тыңдалым. Тапсырма: 6-тапсырма 59-бет Мәтінді мұқият тыңдап, сұрақтарға жауап беріңдер Сергіту сәті: Сабақты бекіту: Тілдесім. Тапсырма:. 5-тапсырма 59-бет Сұрақтар мен жауаптарды қолданып, досыңмен диалог құрастыр Сабақты қорытындылау. Рефлексия Бағалау. Үйге тапсырма: 1. Сөздік жаттау, еңбекақы сөзін тәуелдеу. 2. 4-тапсырма 2-сөйлемге синтакс.талдау. _______________________ 10-сынып
1. тақырып бойынша оқушылардың білімдерін кеңейту 2.оқушылардың ойлау қабілеттерін дамыту,сөздік қорларын пайдаланып, тиянақты нақты жауап беруге,өз ойын толық жеткізе білуге,алған білімдерін қолдануға баулу. 3.Оқушыларды үнемділікке баулу Сабақтың типі: жаңа білім беру сабағы; Оқыту әдістері: көрнекілік, сөздік, практикалық, кітаппен жұмыс. Сабақтың көрнекіліктері: оқулық, сөздіктер Пәнаралық байланыс: орыс тілі, Оқыту құралдары: Идеалдық оқыту құралдары: сөйлеу тілі (тыңдалым), суреттер Оқыту формасы: жеке, жұптық, Сабақтың құрылымы: Ұйымдастыру кезеңі (2-3 минут) Операциялық кезең: Жаңа ақпаратты өздігінен меңгеру: тыңдалым, оқылым (5-10 мин.) Тапсырмаларды орындау 25-20 минут Сабақтың қорытындысы 5-минут. Сабақтың барысы: Ұйымдастыру кезеңі Сәлемдесу Кезекшімен сұхбат
Мәтіннен тәуелдік жалғаулы, көптік жалғаулы, зат есімдерді теріп жазыңдар. 2-тапсырма 40-бет Берілген сөздерді пайдаланып, сөйлемдер құраңдар. 5-тапсырма40-41-бетте 6-тапсырма 41-бет Мақалдардың мағынасын түсіндіріңдер. Сергіту сәті: Сабақты бекіту: Тілдесім. Тапсырма:. 7-тапсырма 41-бет Сабақты қорытындылау. Рефлексия Бағалау. Үйге тапсырма: 1. Сөздік жаттау, 3-тапсырма 40-бет. 2. 9-тапсырма сөйлемді аударып, өздерің түсінік беріп көріңдер _____________________ 10-сынып Сабақтың тақырыбы: «Қазақстанның ғалымдары» • Білімділік: Қазақстанның ғалымдары туралы білімдерін кеңейту, алған мәліметті қолдануға үйрену. • Дамытушылық: тақырып бойынша түсініп тыңдау, байланыстырып сөйлеу, баяндау машықтарын дамыту. Тәрбиелік: қазақ халқының белгілі тұлғаларын білуге тәрбиелеу. Сабақтың көрнекіліктері: интерактивті тақта, сызба, кесте. Сабақтың типі: жаңа сабақ. Сабақтың әдісі: әңгімелеу, сұрақ-жауап, мәтінмен жұмыс Сабақтың барысы. І. Ұйымдастыру кезеңі: Амандасу - түсінік ағашында қандай сөзді көріп тұрсыңдар? - яғни, бүгін сабақта біз ғалымдар туралы әңгімелейміз, нақты айтқанда сабақтың тақырыбы «Қазақстанның ғалымдары». Бүгінгі тақырыбымыз «Қазақстанның ғалымдары» ІІ. Тыңдалым. Мәтінді 2 рет тыңдау, естіген мәліметтерді қолданып, түсінік ағашын толтыру. Адамзатты өркениетке жеткізетін нәрсе - ғылым. Ғылымды дамытатындар - ғалымдар. Ғалымдар - өз елін, жерін, туған халқын сүйген ойшыл, данышпан адамдар. Олар жазған ғылыми еңбектер, жаңалықтар қашан да халқына, Отанына қызмет етеді. Қазақ халқында ерте заманнан осы уақытқа дейін қаншама ғұлама ғалымдар өзінің күш - қайратын, ақыл - ойын ғылымға арнаған. ІІІ. Операциялық - танымдық кезең: - сыныпты 3 топқа бөліп төрт - төрттен отырғызамын, топтағы оқушыларды ЖИГСО әдісі бойынша нөмірлеп, нөмірі бойынша 4 жұмыс топтарын қалыптастырамын; - № 1 - 3 нөмірлі топтарға белгілі бір мәтін беру; -№4 топты сарапшылар ету; 1. Оқылым. - оқушылар мәтінді оқиды, мәтіннен негізгі мәліметтерді іріктейді. 1. Әлкей Марғұлан 2. Ермұхан Бекмаханов 3. Шапық Шокин 2. Жазылым - мәтін бойынша кестені толтырады. ................................... Ермұқан Бекмаханов (1915 - 1966) Ермұқан Бекмаханов белгілі қазақ тарихшысы, Қазақ ССР Ғылым Академиясының корреспондент мүшесі. Көп жылдар бойы профессор, ҚазМҰУ - дің тарих кафедрасының меңгерушісі қызметін атқарды. Ол Қазақстанның әлеуметтік - экономикалық және саяси өмірін жан - жақты зерттеген. Көзі тірісінде оған Қазақстан тарихын бұрмалады деген айып тағылып, репрессияға ұшырады. Ермұқан Бекмаханов 1915 жылы Павлодар облысы Баянауыл ауданында кедей шаруаның отбасында дүниеге келген. 11 жасында бастауыш мектепке түседі. Мектеп бітіріп, 1933 жылы Воронеж педагогикалық институтқа түседі. Институттан кейін Қазақстанға оралады. Алғашқыда мұғалім болып жұмыс істейді. 1959 жылы ол мектептерге арнап Қазақстан тарихы оқулығын жазады. Қорыта келгенде, Ермұқан Бекмаханов тарихта шындықты іздеуші болған. Әлкей Марғұлан (1907 - 1985) …Әлкей Марғұлан Абылай ханның ту ұстаушысы Олжабай батырдың шөбересі. Оның әкесі Хакан мен анасы Нұрилә өз уақытының көзі ашық адамдары болған. Әлкей ауыл мектебінде, одан кейін үш жылдық орыс мектебінде оқыған. 1919 жылы мұғалімдер курсына оқуға түскен ол бір жыл оқып, туған ауылында мұғалім болып жұмыс істей бастайды. 1920 жылы танымал фольклоршы Ә. Диваев қазақ кеңес фольклорын зерттеу мақсатында Жетісуға және Сырдария өзеніне ғылыми экспедиция ұйымдастырады. Сол экспедицияның құрамында Әлкей де болады. 1921 жылы Семей педагогикалық техникумына оқуға түседі. Кейін үш жоғарғы оқу орнында, атап айтқанда, Шығыстану институтында, Материалдық мәдениет институтында (кейіннен Археология институты деп аталған) және Өнертану институтында қатар оқыған. Еліміздің аса көрнекті ғалымы және КСРО География қоғамының толық мүшесі, Қазақстан Республикасы Ұлттық Ғылым академиясының академигі, Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген қайраткері, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты, профессор Әлкей Хақанұлы Марғұлан - Қазақстан ғылымының тарих, әдебиет, өнер, археология, этнография, география, сәулет өнері салаларында қажырлылықпен еңбек етіп, өзіндік із қалдырған үлкен ғалым. Шапық Шокин (1912 - 2003) Қазақстан Республикасы Ғылым Академиясының академигі Шапық Шөкіұлы Шокин 1912 жылы Павлодар облысының Баянауыл ауданына қарасты С. Торайғыров атындағы ұжымшарда дүниеге келген. Болашақ Халық қаһарманы, академиктің балалық шағы өте қиын жағдайда өткен. 1918 жылы 6 жасында әкесі Шөкіден айырылады. 1920 жылы ағасы Риза Шапықты бастауыш мектебіне оқуға береді. Шапық кейін жастар мектебін, содан соң педагогикалық техникумын бітіреді. 1930 жылы Ташкентте Орта Азия Мемлекеттік университетінің қоғамдық ғылымдар факультетіне қабылданады. Университетті 1937 жылы бітіріп, еңбек жолын Алматыдан бастайды. 1943 жылы Ш. Шокин Ғылым Академиясының энергетика секторына басшылық қызметке тағайындалады. Оның негізгі зерттеген тақырыбы энергетика және су шаруашылығының болашақ дамуы мен отандық энергетиканың баланс мәселелері. Ш. Шокин 450 - ге жуық ғылыми еңбек жазған. Ғалым Мемлекеттік сыйлықтың иегері; көптеген медальдар және ордендермен марапатталған. ІV. Білімді бекіту, тексеру - сарапшылар құрастырған сұрақтар бойынша тест өткіземін. - дұрыс жауап тақтаға беріліп, оқушылар өз жұмыстарын тексеріп шығады. V. Тілдесім. Алған білімдерін қолданып, топта диалог құрастырады (жағдаят туғызу) VІ. Сабақтың қорытындысы. • Сабақтан қандай білім алдыңдар? Үйге тапсырма: Ғалымдардың еңбектері туралы баяндама дайындау _____________________ 10-сынып Сабақтың тақырыбы: Қаныш Сәтбаев • Білімділік: Белгілі ғалым туралы білімдерін кеңейту, алған мәліметті қолдануға үйрену. • Дамытушылық: тақырып бойынша түсініп тыңдау, байланыстырып сөйлеу, баяндау машықтарын дамыту. Тәрбиелік: ғалымның еңбек жолын біле отырып, оларды құрметтеуге тәрбиелеу. Сабақтың көрнекіліктері: интерактивті тақта, сызба, кесте. Сабақтың типі: жаңа сабақ. Сабақтың әдісі: әңгімелеу, сұрақ-жауап, мәтінмен жұмыс Сабақтың барысы. І. Ұйымдастыру кезеңі: Сәлемдесу Кезекшімен сұхбат
Сөздікпен жұмыс Минералды ресурстарына арналған – посвященным минеральным ресурсам Тығыз байланысты – тесно связаны Геологиялық барлау жұмыстары – геологоразведочные работы
51-беттегі мәтінді түсініп оқып, аудармасын айтыңдар, сұрақтарға жауап беріңдер (52-бетте), мәтінге жоспар құрыңдар. Айтылым. Тапсырма: 2-тапсырма 52-бет Кестедегі сөйлемдердің сыңарын мағыналарымен сәйкестендіріп, айтыңдар. Жазылым. Тапсырма: 6-тапсырма 53-бет Мәтіннен етістіктің өткен шақ тұлғасында тұрған сөздерді теріп жазып, сөз тұлғасын аталдаңдар. Мына етістіктерге морфологиялық талдау жасаңдар: анықтаса, берілген Сергіту сәті: Сабақты бекіту: Тілдесім. Тапсырма: 4-тапсырма Мәтінді диалогке айналдырып жазыңдар. Сабақты қорытындылау: «Ғалым» сөзіне синквейн Бағалау: Үйге тапсырма: 52-бет 3-тапсырма жазбаша 8-тапсырма 54-бет ауызша Ғалым туралы қосымша ақпарат 1 бетке (кітапханадан «Сен білесің бе?» энцикл.) _____________________ 10-сынып Сабақтың тақырыбы: Кенші ғалым – Жамал Қаңлыбаева • Білімділік: Белгілі ғалым туралы білімдерін кеңейту, алған мәліметті қолдануға үйрену. • Дамытушылық: тақырып бойынша түсініп тыңдау, байланыстырып сөйлеу, баяндау машықтарын дамыту. Тәрбиелік: ғалымның еңбек жолын біле отырып, оларды құрметтеуге тәрбиелеу. Сабақтың көрнекіліктері: интерактивті тақта, сызба, кесте. Сабақтың типі: жаңа сабақ. Сабақтың әдісі: әңгімелеу, сұрақ-жауап, мәтінмен жұмыс Сабақтың барысы. І. Ұйымдастыру кезеңі: Сәлемдесу Кезекшімен сұхбат
Тапсырма: Мәтінді түсініп оқып, мазмұнына сұрақтар құраңдар. Қаңлыбаева Жамал Мұсағалиқызы (1923-1974) 1923 жылы 25 маусымда Семей қаласында дүниеге келген. 1946 жылы Қазақ тау-кен металлургиясы институтын бітіріп, Қазақ КСР Ғылым академиясының маркшейдер және геодезия секторына жұмысқа жіберіледі. 1949 жылдан Қарағанды тас-көмір алабы өнеркәсіптік саласының шахталарында өзіндік ғылыми жұмысын жүргізді. Ж.М.Қаңлыбаеваның негізгі ғылыми еңбектері жер қабаттарында шахта қазбаларының әсерінен пайда болатын жылжу процестерін радиоактивті изотоптар әдісін қолдану арқылы зерттеуге арналған. Жүргізген зерттеулер нәтижесінде 1952 жылы «Расчет сдвижения поверхности под влиянием подземных разработок в Карагандинском бассейне» тақырыбында кандидаттық диссертациясын сәтті қорғады. Көпжылдық зерттеулер нәтижелерін жинақтап, қорытып, Ж.М.Қаңлыбаева «Закономерности и методика изучения процесса сдвижения горных пород в массиве и некоторые вопросы подземных разработок (на примере Карагандинского бассейна)» тақырыбында докторлық дисертациясын қорғап, техника ғылымдарының докторы ғылыми атағын иеленген алғашқы қазақ әйелі болды. Ғалымның еңбегі Қазақстан мен КСРО Үкіметімен және ғылыми жұртшылықпен жоғары бағаланды. «Құрмет Белгісі» орденімен (1967), «Ерен еңбегі үшін» мерейтойлық медалімен, I және II дәрежесі, «Шахтерская слава» белгісімен, Қаз.КСР Жергілікті Кеңесінің Құрмет грамотасымен марапатталған. «Д.А.Қонаев атындағы Тау-кен ісі институтының Құрметті ғылыми қызметкері» атағын иеленген (2002). Айтылым. Тапсырма: Мәтін бойынша сызба жасап, әңгімелеп айтыңдар. Жазылым. Тапсырмалар: Мәтіннен жалқы есімдерді теріп жазыңдар. «ғылыми», «зерттеулер» сөздеріне фонетикалық талдау жасаңдар. Мәтіннен етістіктерді теріп жазып, сөз тұлғасына ажыратыңдар. Ғалымның еңбегі Қазақстан мен КСРО Үкіметімен және ғылыми жұртшылықпен жоғары бағаланды. Сөйлемге синтаксистік талдау жасаңдар. Сергіту сәті: Сабақты бекіту: Тілдесім. Тапсырма: Мәтін бойынша диалог құрастырыңдар. Сабақты қорытындылау: Рефлексия Бағалау: Үйге тапсырма: Ғалым туралы қосымша ақпарат жазып әкелу, «иеленген», «жүргізді» сөздеріне морфологиялық талдау _____________________ 10-сынып Сабақтың тақырыбы: Ғалым – Әшім Құрамбайұлы • Білімділік: Белгілі ғалым туралы білімдерін кеңейту, алған мәліметті қолдануға үйрену. • Дамытушылық: тақырып бойынша түсініп тыңдау, байланыстырып сөйлеу, баяндау машықтарын дамыту. Тәрбиелік: ғалымның еңбек жолын біле отырып, оларды құрметтеуге тәрбиелеу. Сабақтың көрнекіліктері: интерактивті тақта, сызба, кесте. Сабақтың типі: жаңа сабақ. Сабақтың әдісі: әңгімелеу, сұрақ-жауап, мәтінмен жұмыс Сабақтың барысы. І. Ұйымдастыру кезеңі: Сәлемдесу Кезекшімен сұхбат
Тапсырма: Мәтінді түсініп оқып, мазмұнына сұрақтар құраңдар. Әшім Құрамбайұлы Омаров (13 мамыр 1929 жылы туылған, Оңтүстік Қазақстан облысы Төле би ауданы Қызыләскер ауылы) – металлург ғалым, технология ғылымының докторы (1978), профессор (1971), Қазақстанның ҰҒА-ның академиясы (2003). Қазақстанның еңбек сіңірген ғылым қайраткері. Мәскеу болат және қорытпалар институтын (1953), КСРО ҒА Металлургия институтының аспирантурасын бітірген. Өзбекстанның металлургия зауытында инженер , Өзбекстан ҒА-нда ғылыми қызметкер , Шымкент химиялық-технологиялық институтында проректор , ҚазПТИ-де (қазіргі ҚазҰТУ) ғылыми-педагогикалық қызметте ректор, Шымкент педагогикалық институтында (қазіргі Оңтүстік Қазақстан университеті) ректор (1984 – 93) болды. 1993 жылдан ҚазҰТУ-да ғылыми-педагогикалық жұмыспен айналысуда. Негізгі ғылыми еңбектері компонентті қорытпалардың фазалық құрамы мен құрылымын зерттеуге, болат қорыту технологиясын жетілдірудің теориялық және тәжірибелік мәселелеріне арналған. Бір топ ғалымдармен бірге технологиялық процестерді басқаруды автоматтандыру жүйелерін жасап, өндіріске енгізді. Ол электрометаллургиялық болат өндірісінің жаңа технологиясын комплексті құру жобасын ұсынды. 18 авторлық куәлігі, 9 патенті бар. “Құрмет”, Октябрь революциясы, Еңбек Қызыл Ту ордендерімен және медальдармен марапатталған. Айтылым. Тапсырма: Мәтін бойынша сызба жасап, әңгімелеп айтыңдар. Жазылым. Тапсырмалар: Мәтіннен жалқы есімдерді теріп жазыңдар. Ғалым, қызметкер – сөздерін жекеше және көпше түрде тәуелдеңдер. Мәтіннен туынды сөздерді теріп жазып, жұрнақтарын ажыратыңдар. 1993 жылдан ҚазҰТУ-да ғылыми-педагогикалық жұмыспен айналысуда. Сөйлемге синтаксистік талдау жасаңдар. Сергіту сәті: Сабақты бекіту: Тілдесім. Тапсырма: Мәтін бойынша диалог құрастырыңдар. Сабақты қорытындылау: Рефлексия Бағалау: Үйге тапсырма: Ғалым, зерттеуші сөзін жіктеңдер. Мәтін мазмұнына 2 құрамалс сөйлем құрып, тұрлаулы мүшелерін анықтаңдар _____________________ 10-сынып Сабақтың тақырыбы: Математика алыбы • Білімділік: Белгілі ғалым туралы білімдерін кеңейту, алған мәліметті қолдануға үйрену. • Дамытушылық: тақырып бойынша түсініп тыңдау, байланыстырып сөйлеу, баяндау машықтарын дамыту. Тәрбиелік: ғалымның еңбек жолын біле отырып, оларды құрметтеуге тәрбиелеу. Сабақтың көрнекіліктері: интерактивті тақта, сызба, кесте. Сабақтың типі: жаңа сабақ. Сабақтың әдісі: әңгімелеу, сұрақ-жауап, мәтінмен жұмыс Сабақтың барысы. І. Ұйымдастыру кезеңі: Сәлемдесу Кезекшімен сұхбат
Тапсырма: Мәтінді түсініп оқып, мазмұнына сұрақтар құраңдар. 
Айтылым. Тапсырма: Мәтіннен түсінгендеріңді өз сөздеріңмен айтыңдар. Жазылым. Тапсырмалар. Орысша берілген сөздерді қазақшаға аударып, сөйлемді дұрыс құраңдар. А) Евклид, математик то же великий. В) как человек, қартайып, отырады, книги С) математиктер , мне, өте, нравятся 2. Тұсы, тиісті, құнды, жас сөздеріне синонимдік қатар жазыңдар. Сергіту сәті: Сабақты бекіту: Тілдесім. Тапсырма: Мәтін бойынша диалог құрастырыңдар. Сабақты қорытындылау: Рефлексия Бағалау: Үйге тапсырма: Ғылым туралы 8-9 мақал жазып келіңдер. Мәтіндегі 1 және соңғы сөйлемді сөйлем мүшелеріне талдаңдар. _____________________ 10-сынып Сабақтың тақырыбы: Әбікен Бектұров • Білімділік: Белгілі ғалым туралы білімдерін кеңейту, алған мәліметті қолдануға үйрену. • Дамытушылық: тақырып бойынша түсініп тыңдау, байланыстырып сөйлеу, баяндау машықтарын дамыту. Тәрбиелік: ғалымның еңбек жолын біле отырып, оларды құрметтеуге тәрбиелеу. Сабақтың көрнекіліктері: интерактивті тақта, сызба, кесте. Сабақтың типі: жаңа сабақ. Сабақтың әдісі: әңгімелеу, сұрақ-жауап, мәтінмен жұмыс Сабақтың барысы. І. Ұйымдастыру кезеңі: Сәлемдесу Кезекшімен сұхбат
Тапсырма: Мәтінді түсініп оқып, мазмұнына сұрақтар құраңдар. Бектұров Әбікен Бектұрұлы (25.12.1901, Павлодар облысы Баянауыл ауданы — 22.12.1985, Алматы) – техника ғылымдарының докторы (1945), профессор (1946), Қазақстан Ғылым Академиясының академигі (1946). Қазақстанның еңбек сіңірген ғылым қайраткері (1945). Омбы ауыл шаруашылық институтынтын (1931), Орта Азия мемлекеттік университетінің аспирантурасын (1935) бітірген. 1935—1960 ж. ҚазМУ-де оқытушы, декан, 1946—1968 ж. Химия ғылымдары институтының директоры, 1968—1985 ж. сол институттың бейорганикалық синтез зертханасын және бейорганикалық химия бөлімінің меңгерушісі. Қазақстан Ғылым Академиясының Минералдық қор бөлімінің академия-хатшысы болды (1968—1985). Негізгі ғылыми еңбектері минералдық тыңайтқыштар өндіру мен минерал тұздарды өңдеудің химиясына және технологиясына арналған. Бектұров фосфатты шикізаттарды өңдеудің қышқылдық, термиялық, сондай-ақ, фторсызданған мал азықтық фосфат өндірудің циклондық әдістерін тауып, өндіріске енгізді. Қаратау фосфоритінен минералдық тыңайтқыштар өндіру әдістерін жүйеледі. Ленин, “Октябрь революциясы”, “Құрмет белгісі” ордендерімен және медальдермен марапатталған. 1991 жылдан Қазақстан Химия ғылымдары институты Бектұровтың есімімен аталады. Айтылым. Тапсырма: Мәтін мазмұны бойынша сызба құрастырып, әңгімелеңдер. Жазылым. Тапсырма: Мәтіндегі жай сөйлемдермен салалас құрмалас сөйлемдер жасаңдар. Термин сөздерді теріп жазып, сөз тіркестерін құраңдар. Сергіту сәті: Сабақты бекіту: Тілдесім. Тапсырма: Мәтін бойынша диалог құрастырыңдар. Сабақты қорытындылау: Рефлексия Бағалау: Үйге тапсырма: Сөздерді сөз құрамына талдаңдар: еңбектері, ордендерімен, минералдық Сөйлемге синтаксистік талдау жасаңдар. Бектұров фосфатты шикізаттарды өңдеудің қышқылдық, термиялық, сондай-ақ, фторсызданған мал азықтық фосфат өндірудің циклондық әдістерін тауып, өндіріске енгізді. Ғалымның еңбектері жайлы қосымша мәлімет тауып, жазып келу. _______________ 10-сынып
ҮІІ. Рефлексия. Не үйрендік? Не білдік? ҮІІІ. Үйге тапсырма: 3 -тапсырма, 145 бет. ІХ. Бағалау. Сабақтың тақырыбы: Шоқан Уәлиханов. Құрмалас сөйлем . Мақсат: 1.Оқытушылық: Ш.Уәлихановтың өмірі мен қызметі туралы қысқаша мәлімет алуды ұйымдастыру. 2.Дамытушылық: Оқушылардың өздік білім алу, грамматикадан алған білімдеріін іс жүзінде қолдана білу машықтарын дамыту. 3.Тәрбиелік: Шығармашылық ойлау қабілеті жоғары, өз бетінше ізденіп, алған білімін еркін қолдана алатын жеке тұлғаны тәрбиелеу. Көрнекілік: Интерактивті тақтада Ш.Уәлихановқа арналған презентация, мәтіндер, кесте, грамматикалық тапсырмалар.
Қандай адамдардан із , іс, сөз қалады? Артына ұмытылмас із қалдырған қандай ұлы тұлғаларды білесіңдер?( тақтада ұлы тұлғалардың портреттері) Кез келген қарапайым адам артына із қалдыруы мүмкін бе?
Артына өшпес із қалдырған ұлы тұлғалардың бірі – Шоқан Уәлиханов. Бүгінгі сабақта біз Ш. Уәлихановтың өмірімен, ғылыми қызметімен танысу үшін зерттеу жұмысын жүргіземіз. Ол үшін сендерінге бірнеше мәтін ұсынылады. 1)1-і мәтін аудирование ретінде оқылады.(мұғалім оқиды) Шоқан Уәлиханов Ш Уәлиханов - қазақтан шыққан тұңғыш ғалым, саяхатшы, зерттеуші, тарихшы, этнограф, географ, ағартушы- демократ. Ол 12 жасында Омбыдағы кадет корпусына оқуға түсіп, 1953 жылы бітірді. Бір жылдан кейін Батыс Сібір мен Қазақстанның солтүстік шығыс аудандарын басқарды. Генерал-губернатор Г.Х. Гасфорттың адьютанты болып тағайындалды. Бас штабта Азия департаментінде қызмет етті. 1857 жылы 22 жасында Орыс география қоғамына мүше болып сайланады. 2) 2-3-і мәтіндерді оқушылар өздері іштей оқиды.
Шоқанды замандастары шығыстану іліміндегі қайталанбас ірі тұлға деп таныған. Суретшілік өнер , тарихшы, географ, этнограф, фольклорист,саяхатшы – Шоқанның сегіз қырының бірі ғана. Шоқанның 200-ге жуық суреттері сақталған. Ол суреттер Ш.Уәлихановтың бес томдық шығармалар жинағының бесінші томында және «Шоқан және өнер » атты кітапта басылып шықты. Бұл еңбектер Шоқанның шын мәніндегі суретші екенін дәлелдейді. Суретші Шоқан сәулет өнері үлгілеріне де, таңбалы тастар мен мүіндерге де ерекше көңіл бөлген. Оқазақ халқының тұңғыш өнер зерттеушісі. Сөздік замандас-современник қайталанбас - неповторимый саяхатшы –путешественник таныған – признали дәлелдейді - доказывает сегіз қырлы – всесторонне развитый тұлға – личность шын мәніндегі – в действительности Сәулет өнері үлгілері –образцы архитектурного искусства Таңбалы тастар –камни с надписью Тас мүсіндер –каменные фигуры
Ш.Уәлиханов қазақ халқының ауыз әдебиетін, тарихы мен этнографиясын зерттеген. Ыстықкөл аймағына барып, қырғыз, ұйғыр, дүңген, қытай халықтарының тарихын да зерттеді. Қырғыз халқының « Манас» жырын қағазға түсірді. Шоқан Уәлиханов саяхатшы – ғалым. «Жоңғария очерктері», «Ыстықкөл күнделіктері», «Қырғыздар туралы жазбалар», «Іле өлкесінің географиялық очеркі» Шоқан – қазақ халқының тұңғыш өнер зерттеушісі, өнер тарихшысы, саяхатшы – ғалым. «Жоңғария очерктері», «Ыстықкөл күнделіктері», «Қырғыздар туралы жазбалар», «Іле өлкесінің географиялық очеркі» атты еңбектер жазған. Шоқанның еңбектері , өнер туындылары қазақ халқының алтын қазынасы ретінде ғасырлар бойы жасай береді.
өнер туындылары – произведения искусства ғасырлар бойы – веками саяхатшы - путешественник Тапсырма: Мәтіндердің мазмұның түсініп, берілген кестені толтырыңдар (әр оқушыға кесте таратылады). Аты – жөні,
ғылыми қызметі
Өмір жылдары,
туған жері Орыс
ғалымдарымен байланысы Алған білімі
Қызметі Зерттеу саласы
Еңбектері ІV.Тексеру, түзету, толықтыру жұмысы. 1. Кестенің әр бөлігі бойынша оқушылар жазған мәліметтерін оқиды. V. Кесте бойынша диалог құру. VI. Кесте бойынша әңгіме құрастыру. VII. Шоқан айтқан сөзімен жұмыс. Тапсырма: Ұлы ғалым-Шоқан айтқан сөзді мәнерлеп оқып, мазмұнын түсінесіңдер.Сөздік құрастырып жазыңдар. Сөз тудырушы жұрнақ арқылы жасалған сөздерді құрамына қарай талдаңдар. Шоқан Уәлихановтың сөзі. Адамның басшысы - ақыл, Жетекшісі – талап, Шолушысы – ой, Сынаушысы – халық, Қорғаушысы – сабыр, Қорғанышы –мінез, Ең қымбаттысы – ар, Таусылмайтыны – арман Барлығынан ардақтысы - өмір. Сөздік:
Басшы –предводитель ақыл - ум Жетекші – руководитель талап – стремление шолушы - обозреватель ой -мысль Сынаушы – критик Қорғаушы- защитник сабыр – терпение, выдержка Ең қымбаттысы – самое дорогое мінез- харектер Таусылмайтыны – несканчаемый ар - совесть VIII. Құрмалас сөйлем түрлерін қайталау. Тапсырмаларды орындаңдар. (Интерактивті тақтаны қолдану) 1.Сызба құру: «Құрмалас сөйлем», «Салалас сөйлем түрлері», « Сабақтас құрмалас сөйлем түрлері» 2. Көп нүктенің орнына қажетті жалғаулықты қойып, салалас құрмалас сөйлемнің түрін анықта.
3. Екі жай сөйлемнен жалғаулықтарды қолданып, салалас құрмалас сөйлем құраңдар және сабақтас құрмалас сөйлемге айналдырыңдар.
4. Сабақтас құрмалас сөйлемнің түрін анықта, бағыныңқы сөйлемге сұрақ қой. 1) Күн ыстық болса, жеміс тез піседі. 2) Адамдар жұмысты саналы түрде істесе, оның нәтижесі де жақсы болады. 3) Астық мол болу үшін ,көп еңбек ету керек. 4) Азық –түлік алайын деп, дүкенге кірдім. 5) Күн бұлттанғанымен , жаңбыр жауған жоқ. 6) Автобус болмағандықтан, ол жұмықа кешігіп келді. 7) Ерте тұрып, сабаққа дайындал. ІХ.Рефлексия. Сабақ материалы Шоқанның өмірі Қызметі
Білімі Зерттеу саласы Еңбектері Құрмалас сөйлем түрлері Салалас құрмалас сөйлем түрлері Сабақтас құрмалас сөйлем түрлері Х.Үйге тапсырма: 1. «Шоқан Уәлиханов – қазақтың тұңғыш ғалымы» тақырыбына мазмұндама жаз__ Сабақтың тақырыбы: Шоқан Уәлиханов. Сабақтың мақсаты: лексикалық тақырып арқылы сөйлесім әрекеттері бойынша білім, білік, дағдыларын қалыптастыру - мәтіннен синоним, антоним, омоним сөздерді тауып, ажырата білу, әлеуметтік ортада қолдана білуге үйрету; - оқушылардың ауызекі сөйлеу тілдік дағдысы мен ойлау қабілетін дамыту; - оқушыларды қазақ халқының әдебиетімен, мәдениетімен, тарихымен, ұлы адамдар өмірімен таныстыра отырып, өз бойларында туған жерге деген сүйіспеншілік қабілеттерін арттыруға ықпал жасау; Мәтін
Шоқан Уәлиханов (1835 -1865) Атақты ғалым , кемеңгер ойшыл, от –жалынды азамат, ержүрек саяхатшы Шоқан Уәлихановтың есімі жұртшылыққа мәлім.Ол Орта Азия мен Қазақстанды зерттеудегі ұлы еңбегімен дүние жүзіне аты шықты. Шоқан Уәлихановтың ұлы қасиеттерінің бірі – өмірін де,білімін де,асқан дарынды талантын да туған халықының игілігіне жұмсағандығы. Ол қараңғы даланың аспанынан сәуле түсірген шам-шырақтай аз уақыт жанды да, тез сөнді.Өз басы кішіпейіл, еңбекқор,елгезек,жарқын жүзді адам болды. Шоқан 1847 жылы,12 жасында Омбының кадет корпусына түскенде,орысша бір ауыз сөз білмеген.Өзінің зеректігі,алғырлығы арқасында орысшаны тез үйренген.Корпустың соңғы кластарында Шоқан ғылым,философия,көркем әдебиет кітаптарын оқып,әлеуметтік тіршілікке көңіл аударған. 1854 жылы Шоқан генерал Госфортпен бірге ұзақ саяхатқа шығып, Аягөз, Тарбағатай, Қапал тауларын аралады.Алматы,Қарқаралы,Баянауыл,Көкшетау жерлеріне соғып, Омбыға оралады. 1856 жылдан бастап Шоқан қырғыз халқының тұрмысын, Ыстықкөл жағасын, Күнгей Алатау, Сарыжаз , Алматы, Қапал тауларын кезіп, халықтың әдет-ғұрпын, тұрмыс-салтын, әдеби мұраларын зерттеп, бай мағлұмат жинады. 1856 жылы Шоқанның Қашқарға жасаған саяхаты оның ғалымдық атағын көкке көтерді. Шоқанның бұл күнделік дәптері КСРО Ғылым академиясының мұражайында осы күнге дейін сақтаулы. Шоқан Уәлиханов шығармалары ең алдымен, өз халқының тарихын, этнографиясын және фольклорын зерттеуге арналған. Сөйлем саны -12, сөз саны - 165. І. Тапсырмалар 1. Мәтінді оқып, азат жолдарға бөліп, әрқайсысына ат қойыңдар. 2. Жоспар құрып, әр азат жолдың мазмұнын қысқаша айтыңдар. 3. Мәтін бойынша сұрақ-жауап, диалог құрастырыңдар. ІІ. Грамматикалық тапсырмалар I топ. Мәтіннен синоним, антоним, омоним сөздерді табыңдар.
ІІІ. Шығармашылық жұмыс І топ. «Шоқанды қоршаған орта» атты кластер құрыңдар. II топ. «Еуропаға ашылған терезе» - Шоқанның жетістіктері бойынша пирамидалық өсу жасаңдар. III топ. «Шоқан жүрген жерлер»деп алып, карта бойынша саяхат жасаңдар. ІҮ. Сабақты қорытындылау I топ. Рефлексия жазу. II топ. «Саяхатшы» тақырыбына сөзжұмбақ жасау. III топ. Инсёрт құру. Тест:
А)ақылды B)көрікті C)жақсы D)жаман E)білімді 2. Омонимдес сөзді көрсетіңіз. A) Гүлнәр мектепке барды.  Ол ақылды бала.
C) Айт болды. D) Уақытты бағала. E) Айгүл – зерек оқушы. 3. Омонимдес сөздерді көрсетіңіз. A) Шапан, келін. Алты, жеті.
C) Арықтан суару. D) Кел, оқып отыр. E) Бәрі, тегіс. 4. Етістіктерден болған синонимдерді көрсетіңіз. A) Күшті, мықты. Шелдену, қоңдану.
C) Бағалы, құнды. D) Әлді, қарулы. E) Қайратты, қажырлы. 5. “Жалығу” сөзінің синонимін көрсетіңіз. A) Зерігу, құмар болу. Еріну, кешіру.
C) Жалтару, қорғану. D) Зерігу, іш пысу. E) Ығыр болу, көңілі қалу. 6. Антоним қатысқан сөйлемді көрсетіңіз. A) Тыным, тыныштық таппаған. Бұраң бел, алма мойын.
C) Ара гүлге қонды. D) Жақсылық пен жамандық – болды егіз. E) Сөз ағасы – құлақ. 7. Антоним бола алмайтын сөзді табыңыз. A) Қара. Ірі.
C) Сары. D) Осал. E) Қас. 8. “Әсем” сөзінің синонимдік тұрақты тіркесін көрсетіңіз. A) Азар да безер болды. Тайға таңба басқандай.
C) Бетінен оты шықты. D) Ай оңынан туды. E) Қыздың жиған жүгіндей. 9. Мағыналас сөздердің қатарын белгілеңіз. А) арыз, шағым В) арман, бақыт С) қызыл, жасыл D) бауыр, бауырсақ 10. Мағыналас сөздерді табыңыз. Мұғалімдер бүгін кеште ана-аналар жиналысы болатындығын хабарлады. А) жарсалу, шақырмау В) айту, шақыру С) құлақтандыру, жариялау D) хабарламау, айтпау Ү. Үйге тапсырма: « Шоқан – ғалым» тақырыбына эссе жазу. Бағалау. _______________ 10-сынып Сабақтың тақырыбы: Шығарма «Туған жер – алтын бесік» Сабақтың мақсаттары: 1. Білімділік: оқушылардың білім деңгейін көтеру; 2. Дамытушылық: сөздік қорын байыту, өз ойларын еркін жеткізе білуге дағдыландыру; 3. тәрбиелік — туған жерін сүюге баулу, туған жерді аялауға, қорғауға тәрбилеу.. Сабақтың типі: Сабақтың әдіс- тәсілдері: әңгімелеу, сұрақ-жауап Көрнекіліктер: тірек сызба, Сабақтың барысы: Сабақтың ұйымдастыру І. Ұйымдастыру кезеңі. Оқушыларды түгендеу. Психологиялық ахуал жасау. ІІ. Үй тапсырмасын сұрау. Жаңа сөздерді жаттау. ІІІ. Сабақтың мақсатын айту. Шығарманың жоспарын құру Айтылым. Жоспар: I Кіріспе бөлім Ауылым - ардағым II Негізгі бөлім «Туған жерді анам деймін ...» III Қорытынды бөлім Жазылым. Шығарманы жазу Сергіту сәті: Сабақты бекіту: Тілдесім. Тапсырма: Сабақтан алған ойларың туралы пікірлесіңдер Сабақты қорытындылау: Рефлексия Бағалау: Үйге тапсырма: қайталау _________________ 10-сынып Сабақтың тақырыбы:Қазақстан –тәуелсіз мемлекет Мақсаты: 1. Білімділік: Оқушыларға Қазақстан Республикасы тәуелсіздік алғаннан кейінгі кезде оның қоғамдық – саяси, әлеуметтік өмірінде болған түбегейлі өзгерістерді берік меңгерту, мәтінді пысықтау.ҰБТ-ге дайындық жүргізу; 2. Дамытушылық: Тарихи оқиғаларды, саяси өмірдегі өзгерістерді дұрыс талдап, тұжырымдай білуге үйрету және жүйелі ойлау қабілеттерін жетілдіру.Өз беттерімен жұмыс жасауға үйрету; 3. Тәрбиелік: Оқушылардың өз жерін, елін сүюге баулу; Сабақтың түрі: аралас сабақ Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ – жауап, ой қозғау, топпен жұмыс Пән аралық байланыс: тарих Сабақтың көрнекілігі: мәтін, сызбалар, таблицалар, тапсырмалар Сабақтың барысы І.Ұйымдастыру кезеңі -Сәлеметсіңдер ме, оқушылар! Бүгінгі сабағымызға қош келдіңіздер! -Сыныпта кім кезекші? -Бүгін нешесі? -Қазір қандай жыл мезгілі? -Бүгін ауа-райы қандай? Жаңа сабақтың мақсатымен таныстыру
Бүгін біз сабақта Қазақстанның саяси жүйесі, Заңдары, Рәміздері, қалалары, географиялық орны туралы сөйлесеміз 2-тапсырма. Сөздікпен жұмыс(сөздерді естеріне түсіріп, қайталау) : қазына, адам, өмір, құқұқ, бостандық,билік біртұтас, мемлекет, тәуелсіз, жер көлемі, шаршы, шақырым, астана, Орынбор, Қызылорда, Алматы, солтүстік, оңтүстік, шығыс, шектеседі, ұлт, ұлыс өкілдері, батыс, ұлттық, мемлекеттік, мәртебе, заң, қыркүйек, шілде, қабылданды, тұңғыш, бөлім, бап, нышандар, ту, елтаңба, әнұран, тамыз, көгілдір, күн, қыран, бейбітшілік, белгі, тыныштық, байлық, еркіндік, пырақ, жұлдыз, жазу, алтын Қазақстан Мемлекетіміздің ең қымбат қазынасы- адам және адамның өмірі, құқықтары мен бостандықтары. Республикамызда мемлекеттік билік біртұтас. Қазақстан мемлекеті- демократиялық, тәуелсіз мемлекет. Қазақстанның жер көлемі 2,7 шаршы шақырым. Қазір елдің астанасы - Астана қаласы.Астанаға дейін Орынбор, Қызылорда, Алматы қалалары астана болды. Астана 1997 ж. 10 желтоқсаннан бастап астана болды.Қазақстан бес мемлекетпен солтүстігінде Ресеймен, оңтүстігінде Түрікменстан , Өзбекстан және Қырғызстан, ал шығысында Қытаймен шектеседі. Республикада 131 ұлт пен ұлыстың өкiлдерi тұрады. Елімізде 14 облыс бар. Ұлттық валютасы - теңге, 1993 жылы 15 қарашада енгiзiлген.Мемлекеттік тіл- қазақ тілі. Қазақ тілі түркі тілдер тобына жатады. Қазақ тілі мемлекеттік мәртебесін 1989 жылы алды.ҚР «Тілдер туралы Заңы» 1989 жылы 22 кыркүйекте, екінші рет 1997 жылы 11 шілдеде қабылданды. 1993 жылы 28 қаңтарда Қазақстан Республикасының тұңғыш конституциясы қабылданды. Ал, 1995 жылғы 30 тамызда жаңа Конституция қабылданды. Қонституция 9 бөлімнен, 98 баптан тұрады. Мемлекетіміздің тәуелсіздігін білдіретін нышандар: ту, елтаңба, әнұран.1992 жылы 4 маусымда Қ.Р мемлекеттік туы қабылданды.Мемлекеттік тудың авторы – Шәкен Ниязбеков. Мемлекеттік ту- көгілдір түсті. Туда ою, күн, қыран бейнеленген. Көгілдір түс- бейбітшіліктің белгісі. Алтын күн тыныштық пен байлықты бейнелейді. Қыран құс- еркіндіктің бейнесі. Ал, Қазақстан Республикасының Елтаңбасының авторлары: Жандарбек Мәлібеков, Шотаман Уалиханов. Елтаңбада шаңырақ, уықтар, пырақтар, жұлдыз, «Қазақстан» деген жазу бар. Елтаңбаның түсі- алтын және көгілдір түсті. 2006 жылы 7 қаңтарда Қ.Р жаңа мемлекеттік Әнұраны қабылданды.Әнұранның авторлары: Жұмекен Нәжімеденов, Шәмші Қалдаяқов, Нұрсұлтан Назарбаев. ІҮ. Жаттығулар 3. тапсырма (фонетиканы, үндестік заңын қайталау мақсатында дұрыс жауабын табу) 1 нұсқа (астын сыз) Тек жуан сөзді анықтаңыз билік, мемлекет, тәуелсіз, шаршы, солтүстік Қазақ тіліне ғана тән дыбыстары бар сөзді анықтаңыз Қазына, адам, мемлекет, астана, алтын Ұяң дауыссызға аяқталған сөзді белгілеңіз ту, елтаңба, әнұран, тамыз, көгілдір Тек ашық буынды сөзді табыңыз ұлттық, мемлекеттік, мәртебе, жазу, алтын Үндестік заңына бағынбай тұрған сөзді табыңыз тұңғыш, бөлім, әнұран, тамыз,пырақ 2 нұсқа Тек жіңішке сөзді анықтаңыз бап, нышандар, тамыз, көгілдір , шығыс Қазақ тіліне тән дыбыстары жоқ сөзді анықтаңыз ұлттық, мемлекеттік, ту, елтаңба, әнұран Қатаң дауыссыз дыбысқа аяқталған сөзді белгілеңіз әнұран, күн, қыран, бейбітшілік, белгі Тұйық буынды сөзді табыңыз байлық, пырақ, жұлдыз, жазу, алтын Үндестік заңына бағынатын сөзді табыңыз қыркүйек, елтаңба, әнұран,тыныштық,оңтүстік 4 тапсырма. 1 нұсқа. Ауызша сөйлемдерді аудару Қазақстан Республикасының географиялық орны, қалалар Мұсылман мәдениетінің орталығы болып саналатын қала? Түркістан Астанаға дейінгі Қазақстанның астанасы – Алматы Астана қаласы Қазақстанның елордасы болған жылы - 1997 Қазақстанның тұңғыш астанасы – Орынбор , 1920-1925 Сақталмаған қала – Отырар Көне қалаларды ата – Түркістан, Тараз Қазақстанның оңтүстік шығысында және шығыста шектесетін ел – Қытай Алматы және Талдықорған өңірлерінің атауы – Жетісу Сарыарқаға жататын қалалар -Қарағанды, Жезқазған, Павлодар Қазақстанның жер көлемі қандай? - 2,7 шаршы шақырым 2 нұсқа. Ауызша сөйлемдерді аудару Қазақстанның рәміздері, заңдары Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздері қашан қабылданды? – 1992 жылы 4 маусымда, әнұран-2006 жылы 7 қаңтарда Тудың авторы – Шәкен Ниязбеков Елтаңбаның авторлары – Жандарбек Мәлібеков, Шотаман Уәлиханов Әнұранның авторлары – Ш.Қалдаяқов, Ж.Нәжімеденов, Н.Назарбаев Қазақстан Республикасының Ата Заңы қашан қабылданды? – 1995 жылы 30 тамызда Ата Заң неше тараудан, неше баптан тұрады? – 9 тарау, 98 бап ҚР «Тілдер туралы Заңы» қашан қабылданды? – 1989 жылы, 22 кыркүйекте, екінші рет 1997 жылы, 11 шілдеде Ұлттық валюта айналымға қай жылы енді? – 1993 жылы, 15 қарашада Елтаңбаның төменгі жағындағы жазу: «Қазақстан» Рәміздердегі сары түс ненің белгісі? – байлықтың Сергіту сәті 7 –тапсырма. Тест 1 нұсқа
1.Елтаңбанның бес бұрышты жұлдызы ненің белгісі екенін көрсетініз. А)Құрмет. В)Өмір. c)Байлық Д)Еркіндік. Е)Бес құрлық. 2.Қазақстан тарихындағы екінші астананы табыңыз. A)Қызылорда. B)Алматы. C)Астана. D)Ақмола. E)Орынбор. 3.Семей қаласы Қазақстанның қай бөлігінде орналасқанын анықтаңыз. A)Оңтүстік Қазақстан. B)Солтүстік Қазақстан. C)Шығыс Қазақстан. D)Батыс Қазақстан. E)Орталық Қазақстан. 4.Қазақстан Республикасының Конституция күнін атаңыз. A)22 наурыз B)1 мамыр. C)30 мамыр D)30 тамыз. E)25 қазан. 5.Қазақстанның ежелгі қалаларын белгіленіз. A)Түркістан, Тараз, Отырар. B)Шымкент, Павлодар, Отырар. C)Павлодар, Қарағанды, Ақтау. D)Ақтөбе, Түркістан, Атырау. E)Тараз, Жезқазған, Семей. 6.Мемлекеттік туымыздың түсі ненің белгісі екенін көрсетіңіз. A)Аспан. B)Жұлдыз. C)Су. D)Жер. E)Күн. 7.Түркістан қаласы Қазақстанның қай жерінде орналасқаннын белгілеңіз. A)Солтүстік батыс. B)Оңтүстік. C)Шығыс. D)Солтүстік E)Батыс. 8.Қазақстанның тәуелсіздігін білдіретін нышандар қатарын табыңыз. A)Елбасы, әнұраны, керегесі. B)Туы, әнұраны, елтаңбасы. C)Әнұраны, туы, жұлдызы. D)Елбасы, теңгесі, туы, төрі. E)Әнұраны, теңгесі, шаңырағы. 9.Қазақстанның солтүстігінде орналасқан қалаларды көрсетіңіз А) Атырау, Орал В) Шымкент, Жамбыл С) Көкшетау, Қостанай Д) Алматы, Қызылорда Е) Маңғыстау, Ақтөбе 10..Қазақстан Конституциясы екінші рет қабылданған жылын табыңыз А) 1992 В)1993 С) 1994 Д) 1991 Е) 1995
1.Елтаңбаның екі жағында не бейнеленгенін көрсетініз. A)Қыран. B)Жұлдыз. C)Пырақтар. D)Бес бұрыш. E)Ою. 2.Қазақстан тарихындағы бірінші астананы табыңыз. A)Қызылорда. B)Алматы. C)Астана. D)Ақмола. E)Орынбор. 3.Өскемен Қазақстанның қай бөлігінде орналасқанын анықтаңыз. A)Оңтүстік Қазақстан. B)Солтүстік Қазақстан. C)Шығыс Қазақстан.D)Батыс Қазақстан. E)Орталық Қазақстан. 4.Қазақстан Республикасының Конституциясы қай жылы қабылданды A)1994 B)1995 C)1996 D) 1997 E) 1998 5.Қазақстанның ежелгі қалаларына жатпайтын қаланы белгіленіз. A)Түркістан B) Баласағұн C)Павлодар D) Отырар E) Суяб 6.Мемлекеттік тудың ені қанша екенін көрсетіңіз. A) ұзындығының жартысына B) екі метр C) бес метр D)Жер. E)Күн. 7.Қазақстанның тәуелсіздігін білдіретін нышандар қатарын табыңыз. A)Елбасы, әнұраны, керегесі. B)Туы, әнұраны, елтаңбасы. C)Әнұраны, туы, жұлдызы. D)Елбасы, ттеңгесі, туы, төрі. E)Әнұраны, теңгесі, шаңырағы. 8.Қазақстанның оңтүстігіндегі орналасқан қалаларды көрсетіңіз А) Жезқазған, Орал В) Шымкент, Жамбыл С) Көкшетау, Қостанай Д) Ақмола, Ақтөбе Е) Маңғыстау, Ақтөбе 9. «Тәуелсіз» сөзінің аудармасын табыңыз. А)Зависимый В) Развитый С) Независимый Д) Самостоятельный Е) Суверенный 10.Қазақстан Конституциясы неше бөлімнен, неше баптан тұратынын көрсетіңіз А) 10, 98 В)8, 98 С) 9, 98 Д) 13, 131 Е) 4, 96
Барлық тапсырмаларды тексеру (оқушылар бір- бірлерін дайын жауаппен 3,7-тапсырмаларды тексеріп, балдарын қояды, қалған тапсырмаларға мұғалім балл қояды) VІ. Сабақ қорытындысы Бүгін сабақта біз не білдік? Не үйрендік? Балалар мына 12 сөздің ішінен өздеріне қатысты 3 сөзді ғана таңдап алады. Абыржу (раздражение) Ашулану (злость) Қуаныш (радость) Немқұрайлылық (равнодушие) Қанағаттану (удовлетворение) Шабыт (Вдохновение) Зерігу (скука) Үрейлену (тревога) Тыныштық (покой) Сенімділік (уверенность) Сенімсіздік (неуверенность) Рақаттану (наслаждение) VIІ. Оқушыларды бағалау. Бүгінгі сабақ сендердің ойларыңнан шықты деп ойлаймын .Сабақ қорытындысы бойынша мына оқушыларға баға қоямын. ҮІІІ. Үй тапсырмасы: сұрақтарға жауап беру _________________ 10-сынып Сабақтың тақырыбы:1 желтотоқсан – Президент күні Мақсаты: 1. Білімділік: Оқушыларға Қазақстан Республикасы тәуелсіздік алғаннан кейінгі кезде оның қоғамдық – саяси, әлеуметтік өмірінде болған түбегейлі өзгерістерді берік меңгерту, мәтінді пысықтау.ҰБТ-ге дайындық жүргізу; 2. Дамытушылық: Тарихи оқиғаларды, саяси өмірдегі өзгерістерді дұрыс талдап, тұжырымдай білуге үйрету және жүйелі ойлау қабілеттерін жетілдіру.Өз беттерімен жұмыс жасауға үйрету; 3. Тәрбиелік: Оқушылардың өз жерін, елін сүюге баулу; Сабақтың түрі: аралас сабақ Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ – жауап, ой қозғау, топпен жұмыс Пән аралық байланыс: тарих Сабақтың көрнекілігі: мәтін, сызбалар, таблицалар, тапсырмалар Сабақтың барысы І.Ұйымдастыру кезеңі -Сәлеметсіңдер ме, оқушылар! Бүгінгі сабағымызға қош келдіңіздер! -Сыныпта кім кезекші? -Бүгін нешесі? -Қазір қандай жыл мезгілі? -Бүгін ауа-райы қандай? Жаңа сабақтың мақсатымен таныстыру
Нұрсұлтан Назарбаев 1940 жылы 6 шілдеде Алматы облысының Қарасай ауданына қарасты Шамалған ауылында Әбіш пен Әлжанның отбасысында дүниеге келген. 1940 жылы 6 шілдеде Іле Алатауының баурайындағы Үшқоңыр жайлауында Әбіш пен Әлжан Назарбаевтардың шаңырағында дүниеге келді. Оған әке-шешесі Нұрсұлтан деп ат қойды. Әкесі – Әбіш 1903 жылы Алатаудың бөктерінде, Назарбай бидің шаңырағында өмірге келді.Әбіш Назарбаев көңілді, қадірлі адам болды. Ол тек қазақ тілінде ғана емес, орыс және балқар тілдерінде де еркін сөйлейтін..Анасы Әлжан 1910 жылы Жамбыл облысы Қордай ауданы Қасық аулындағы молданың отбасында дүниеге келді.Үшқоңырға жер аударылған әкесімен бірге келген Әлжан Әбішпен танысады. Ауыл арасында ән салу мен суырыпсалмалық өнерден оның алдына түсетін ешкім жоқ еді. Жасөспірім шағы Нұрсұлтан тек өз сыныбындағы ғана емес, мектептегі ең үздік оқушының бірі болды, сабақты зор ынта-ықыласпен оқыды. Ол өзінің аса құштарлығын білетін ағайын-туыстары әкеп берген кітаптардың бәрін оқып шығуға жан-тәнімен кірісті. Жас кезінде Іле Алатауының баурайында жазғы демалыс күндерінде әкесіне көмектесіп жүргенде тұңғиық жұлдызды аспан астында жанған алау маңына түнеген романтикалық сәттері де болды. Әке-шешесі осы өлкеде ежелгі заманда өмір сүрген бабалардың берік түп-тамырынан сыр шертетін салиқалы әңгімелер айтып, жан-дүниені тербейтін әндер шырқайтын. Кез келген қазақ білмеуі ұят саналатын жеті ата туралы айтылатын. Ұрпақтан ұрпаққа жалғасып, қазақтың өткені мен болашағын жалғап келе жатқан халықтың осы бір ауыр, бірақ үйлесімді тіршілігінің мәңгі және аса мәнді екенін сезінетін.Ол, әсіресе, ежелгі аңыздар мен бабалардың наным-сенімдері туралы үлкендер айтатын әңгімелерді ықыласпен тыңдайтын. Айтылым. Тапсырма: Елбпсы туралы қандай деректер білесіңдер, газет немесе теледидердан көрген, оқыған мәліметтермен бөлісу. Жазылым. Тапсырма: Мәтіндегі жай сөйлемдермен құрмалас сөйлемдер құрып жазыңдар. Мәтіндегі асты сызылған екі сөзге морфологиялық талдау жасаңдар. Мәтінде асты сызылған сөйлемге синтаксистік талдау жасаңдар. Сергіту сәті: Сабақты бекіту: Тілдесім. Тапсырма: Мәтін бойынша диалог құраңдар. Сабақты қорытындылау. Елбасы сөзіне синквейн Үйге тапсырма: Екі сөзге дыбыстық талдау жасау Елбасы туралы өлең жаттау Елбасы ны туралы өмірдерек жасап келу Бағалау: ______________ 10-сынып Сабақтың тақырыбы: Атамекен Сабақтың мақсаты: а) атамекен, ел, туған жер ұғымдарының мәнін түсіндіру; сөздердің орын тәртібі туралы түсіндіру ә) балалардың танымдық көкжиегін кеңейту, тілін дамыту, ойларын ауызша, жазбаша сауатты жеткізе білуге дағдыландыру. б) ұлттық идеологияны қалыптастыру, балалардың туған тіліне, еліне, туған жеріне деген сүйіспеншілігін арттыру. Сабақтың түрі: Кіріктірілген сабақ Сабақтың типі: жаңа тақырыпты меңгерту Сабақтың әдісі: әңгіме - сұхбат, түсіндіру, көрнекі және техникалық құралдар көмегіне сүйену; Сабақтың көрнекілігі: Пәнаралық байланыс: Музыка, әдебиет Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру бөлімі: а) Сәлемдесу, оқушыларды түгелдеу ә) Назарларын сабаққа аудару ІІ. Жаңа сабақ : 1.Сөздікпен жұмыс. Балалар тақырып бойынша синоним сөздерді дәптерлеріне жазып, осы сөздермен бірнеше сөйлемдер құрастырады. Атамекен – туған жер, ел, жұрт...- Родина Батыр – ер, қаһарман, өжет...- герой Парасатты – ақылды, байсалды, көреген, ұстамды... - интелигентный Отаршылдық – бодандық, құлдық, тәуелділік... - Тәуелсіз – азат, еркін... - независимый 2. Мәтінмен жұмыс - мәнерлеп оқыту - мәтін бойынша сұрақтар құрастыру 3. Грамматикамен жұмыс: - Сөйлем? - Сөйлем түрлері айтылу мақсатына қарай, құрылысына қарай неше түрге бөлінеді? - Сөйлем құрауға қатысқан сөздерді нелер дейміз ? - Дұрыс, сендер сөйлем мүшелерімен таныс болдыңдар. Сөйлем мүшелері тұрлаулы және тұрлаусыз болып бөлінеді. Тұрлаулы сөйлем мүшелері: бастауыш және баяндауыш. Тұрлаусыз сөйлем мүшелері: толықтауыш, пысықтауыш, анықтауыш. - Сұрақтарымен мысалдар келтіру. - Бастауыш Кім? Не? Кімдер? Нелер? Несі? - Баяндауыш Не істеді? Қайтті? Сұрақтарына жауап береді. - Толықтауыш ——— Атау, ілік сұрақтарынан басқа септік сұрақтарына жауап береді. - Анықтауыш ------- Қандай? Кімнің? Ненің? Сұрақтарына жауап береді. - Пысықтауыш -.-.-.-. Қалай? Қашан? Қайда? Сұрақтарына жауап береді. - Бүгінгі біздің грамматикалық тақырыбымыз: сөйлемдегі сөздердің орын тәртібі Сөйлемде сөздер бір-бірімен грамматикалық байланыста қолданылады. Сол байланыстық негізінде сөйлемдегі сөздердің орын тәртібі болады. Сөйлемдегі сөздердің орын тәртібі: А) Вспомагательный глагол (көмекші етістік) занимает последнее место; мысалы: Балалар ойнап жатыр. Ә) служебные слова (көмекші сөздер) распологаются после слова, к которому относятся; Үйдің алды жүзіммен жабылған екен. Б) сказуемое (баяндауыш) обязательно находится в начале предложения; В) Подлежащее (бастауыш) чаще находится в начале предложения; Г) Определение (анықтауыш) стоит перед определяемым словом; Ғ) Дополняющее слово находится перед дополнением (толықтауыш); Д) обстоятельство (пысықтауыш) находится перед словом, с которым связано. Бұл көрсетілгендер — сөйлемдегі сөздердің әдеттегі орын тәртібі. Кейде әр түрлі мақсатпен сөздердің сөйлемдегі қалыпты орын тәртібі бұзылып қолданылуы да мүмкін. Ол көбінесе өлеңде, ауызекі тілде, ұран түрінде айтылған сөйлемде, немесе белгілі бір сөздерге ерекше назар аудару мақсатынан туады. Мысалы: Тыңда, дала, Жамбылды!— Дала, Жамбылды тыңда. Тарт қолыңды Вьетнамнан!— Қолыңды Вьетнамнан тарт. Осындай белгілі мақсатпен сөйлемдегі сөздердің қалыпты орын тәртібінің бұзылып қолданылуы инверсия деп аталады. 4. Тапсырмалармен жұмыс: 3-тапсырма: Сөйлемдерді көшіріп жазып, сөйлем мүшесіне талдап, сөздердің орын тәртібін атап өтіңдер. (Морфологиялық талдау жасаңдар) Асан қайғы Жәнібек ханның тұсында өмір сүрген. Асан аты ел аузында аңыз, ертегі болып айтылады. Асан қайғы желмаяға мініп, қой үстіне бозторғай жұмыртқалайтын қоныс іздейді. Асан қайғы жүрген жерінде жақсы қонысқа да, жаман қонысқа да баға беріп отырады. ІІІ. Бекіту: Шын-жалған ойыны Ойынның шарты: берілген сөйлемдердің дұрыс - бұрыстығын анықтап, бұрысын дұрыс қылып жауап беруіміз керек 1. «Атамекен» өлеңінің әнін Е. Хасанғалиев жазған. 2. Оның 200 ден аса туындылары бар. 3. Қадыр Мырзалиев «Атамекен» әнінің сөзін жазбаған. 4. Баяндауыш сөйлемнің басында тұрады. 5. Толықтауыш өзі толықтайтын мүшесіне кейін тұрады. 6. Орыс тілінде де, баяндауыш тек қана сөйлемнің соңында болады. 7. Көмекші есімдер өзіне қатысты сөйлемнің алдында тұрады. 8. Пысықтауыш өзі пысықтайтын мүшесінен бұрын орналасады. IV. Сергіту сәті Бір-бірімізге арнау - тілектер айтайық! V. Үй тапсырмасы: Өлең жаттау .VІ. Бағалау.
1. Білімділік: Оқушыларға Қазақстан Үкіметі жайлы айту, мәтінді пысықтау.ҰБТ-ге дайындық жүргізу; 2. Дамытушылық: саяси өмірдегі өзгерістерді дұрыс талдап, тұжырымдай білуге үйрету және жүйелі ойлау қабілеттерін жетілдіру.Өз беттерімен жұмыс жасауға үйрету; 3. Тәрбиелік: Оқушылардың өз жерін, елін сүюге баулу; Сабақтың түрі: аралас сабақ Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ – жауап, ой қозғау, топпен жұмыс Пән аралық байланыс: тарих Сабақтың көрнекілігі: мәтін, сызбалар, таблицалар, тапсырмалар Сабақтың барысы І.Ұйымдастыру кезеңі -Сәлеметсіңдер ме, оқушылар! Бүгінгі сабағымызға қош келдіңіздер! -Сыныпта кім кезекші? -Бүгін нешесі? -Қазір қандай жыл мезгілі? -Бүгін ауа-райы қандай? Жаңа сабақтың мақсатымен таныстыру
Қазақстан Ресупбликасының Үкіметі – мемлекеттік билiктiң ерекше тармағы ретiнде министрлiктерден, агенттiктерден, комитеттерден тұратын орталық атқарушы органдар, облыстық, аудандық және қалалық әкiмшiлiктерден тұратын жергiлiктi атқарушы органдар жүйесiн басқарады және олардың қызметiне басшылық жасайды. Үкiметтi Республика Президентi ҚР-ның Конституциясында көзделген тәртiппен құрады. Премьер-Министр Үкiмет басшысы болып табылады. Премьер-Министрдi Парламенттiң келiсiмiмен Президент қызметке тағайындайды және қызметтен босатады. ҚР-ның Премьер-Министрi өзi тағайындалғаннан кейiн он күн мерзiмде үкiметтiң құрылымы мен құрамы туралы ҚР Президентiне ұсыныс енгiзедi. Қазақстан Үкiметi – алқалы орган. Оның құрамына Үкiмет мүшелерi – республиканың Премьер-Министрi, оның орынбасарлары, министрлер, өзге де лауазымды адамдар кiредi. Премьер-Министр мен Үкiмет мүшелерi қызметке кiрiсер алдында Қазақстан халқына және елбасына ҚР Үкiметi туралы конституциялық заңда белгiленген тәртiппен ант бередi. Премьер-Министрге ерекше мәртебе берiлген. Ол Президентке Үкiмет құрамына кiрмейтiн министрлiктердi, орталық атқарушы органдарды құру, қайта құру және тарату туралы, министр қызметiне кандидатуралар жөнiнде, министрдi қызметтен босату туралы ұсыныстар енгiзедi, Үкiметтiң қызметiн ұйымдастырып, оған басшылық жасайды және оның жұмысы үшiн дербес жауап бередi.
Мәтінге жоспар құрып сол бойынша әңгімелеңдер Жазылым. Тапсырмалар: Төмендегі етістіктерді үш шақта жіктеңдер. Құрау, жауап беру. Асты сызылған сөйлемге морфологиялық талдау жасаңдар. Сергіту сәті: Сабақты бекіту. Тілдесім. Тапсырма: Мәтін бойынша диалог құрап, өзара сөйлесіңдер Сабақты қорытындылау. Рефлексия Үйге тапсырма: Мәтіндегі етістіктерді көсемше формасына қойып жазыңдар. Бағалау. _________________ 10-сынып Сабақтың тақырыбы: Президент өкілеттілігі Мақсаты: 1. Білімділік: Оқушыларға Қазақстан Үкіметі жайлы айту, мәтінді пысықтау.ҰБТ-ге дайындық жүргізу; 2. Дамытушылық: саяси өмірдегі өзгерістерді дұрыс талдап, тұжырымдай білуге үйрету және жүйелі ойлау қабілеттерін жетілдіру.Өз беттерімен жұмыс жасауға үйрету; 3. Тәрбиелік: Оқушылардың өз жерін, елін сүюге баулу; Сабақтың түрі: аралас сабақ Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ – жауап, ой қозғау, топпен жұмыс Пән аралық байланыс: тарих Сабақтың көрнекілігі: мәтін, сызбалар, таблицалар, тапсырмалар Сабақтың барысы І.Ұйымдастыру кезеңі -Сәлеметсіңдер ме, оқушылар! Бүгінгі сабағымызға қош келдіңіздер! -Сыныпта кім кезекші? -Бүгін нешесі? -Қазір қандай жыл мезгілі? -Бүгін ауа-райы қандай? Жаңа сабақтың мақсатымен таныстыру
Н.Ә. Назарбаев 1940 жылы Алматы облысындағы Қаскелең ауылына қарасты Шамалған ауылында өмірге келген. Қырыққа жетпей ел басшылығына араласты. Қырық төрт жасында Үкімет төрағасы болды. 1991 жылғы 1 желтоқсанда Қазақстан Республикасының Президенті болып сайланды. 1999 жылы Республика Президентін бүкіл халық болып 7 жылға қайта сайлады. Нұрсұлтан Әбішұлы – елдің қамын ойлап, өз халқының қадір-қасиетін жанымен ұғатын және сол халқының бақытты болашағы үшін күш-қайратын бүтіндей арнаған азамат.
Мәтінді оқып, әңгімелеңдер. Жазылым. Тапсырма: 1. . Төмендегі сөз тіркестерімен сөйлем құрастырңдар: өмірге келген, ел басшылығы, Үкімет торағасы, бүкіл халық, өз халқының. 2. . Мәтіннен есімдіктерді теріп жазып, түрін ажыратыңдар. 3. Сөздердің синонимдік қатарын табыңдар: тұңғыш, өмірге келген, ел, бүкіл. Сергіту сәті: Сабақты бекіту. Тілдесім. Тапсырма: Мәтін бойынша диалог құрап, өзара сөйлесіңдер Сабақты қорытындылау. Рефлексия Үйге тапсырма: Мәтіндегі 2 сөйлемге синтаксистік талдау жасаңдар Бағалау. _________________ 10-сынып Сабақтың тақырыбы: Ел Конституциясы Мақсаты: 1. Білімділік: Оқушыларға Конституция жайлы айту, мәтінді пысықтау.ҰБТ-ге дайындық жүргізу; 2. Дамытушылық: саяси өмірдегі өзгерістерді дұрыс талдап, тұжырымдай білуге үйрету және жүйелі ойлау қабілеттерін жетілдіру.Өз беттерімен жұмыс жасауға үйрету; 3. Тәрбиелік: Оқушылардың өз жерін, елін сүюге баулу; Сабақтың түрі: аралас сабақ Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ – жауап, ой қозғау, топпен жұмыс Пән аралық байланыс: тарих Сабақтың көрнекілігі: мәтін, сызбалар, таблицалар, тапсырмалар Сабақтың барысы І.Ұйымдастыру кезеңі -Сәлеметсіңдер ме, оқушылар! Бүгінгі сабағымызға қош келдіңіздер! -Сыныпта кім кезекші? -Бүгін нешесі? -Қазір қандай жыл мезгілі? -Бүгін ауа-райы қандай? Жаңа сабақтың мақсатымен таныстыру
Тапсырма:6-7 беттегі мәтінді түсініп оқыңдар Айтылым. Тапсырма: Мәтінге сұрақтар құрап, жауабын айтыңдар. Жазылым. Тапсырмалар: 2-тапсырма деңгейлік тапсырмаларды орындау 3,2 деңгей 3-тапсырма 7-бет сөздерді сөз құрамына талдаңдар. Сергіту сәті: Сабақты бекіту. Тілдесім. Тапсырма: Мәтін бойынша диалог құрап, өзара сөйлесіңдер Сабақты қорытындылау. Рефлексия Үйге тапсырма: сөздік жаттау, 4-тапс.8-бет жазбаша Бағалау. _________________ 10-сынып Сабақтың тақырыбы: Қазақстанның халықаралық жағдайы Мақсаты: 1. Білімділік: Оқушыларға Қазақстанның халықаралық жағдайы жайлы айту, мәтінді пысықтау.ҰБТ-ге дайындық жүргізу; 2. Дамытушылық: саяси өмірдегі өзгерістерді дұрыс талдап, тұжырымдай білуге үйрету және жүйелі ойлау қабілеттерін жетілдіру.Өз беттерімен жұмыс жасауға үйрету; 3. Тәрбиелік: Оқушылардың өз жерін, елін сүюге баулу; Сабақтың түрі: аралас сабақ Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ – жауап, ой қозғау, топпен жұмыс Пән аралық байланыс: тарих Сабақтың көрнекілігі: мәтін, сызбалар, таблицалар, тапсырмалар Сабақтың барысы І.Ұйымдастыру кезеңі -Сәлеметсіңдер ме, оқушылар! Бүгінгі сабағымызға қош келдіңіздер! -Сыныпта кім кезекші? -Бүгін нешесі? -Қазір қандай жыл мезгілі? -Бүгін ауа-райы қандай? Жаңа сабақтың мақсатымен таныстыру
Тапсырма: 9 беттегі мәтінді түсініп оқыңдар Айтылым. Тапсырма: 1-тапсырма 8-бет Мәтінге сұрақтар құрап, жауабын айтыңдар. Жазылым. Тапсырмалар: 2-тапсырма сөйлемдерді жазып, зат есімдерді ілік септігіне қойып жазыңдар 4-тапсырма 8-бет сөздердегі жалғау түрлерін анықтаңдар.. Сергіту сәті: Сабақты бекіту. Тілдесім. Тапсырма: Мәтін бойынша диалог құрап, өзара сөйлесіңдер Сабақты қорытындылау. Рефлексия Үйге тапсырма: сөздік жаттау, 4-тапс.8-бет жазбаша Бағалау. жүктеу/скачать 0,74 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|