Сабақтың тақырыбы: Әр өлеңі – бір әлем Білімділік мақсаты

• Сабақтың тақырыбы: Әр өлеңі – бір әлем

• Білімділік мақсаты: М.Мақатаев өмірімен жан-жақты таныстырып,өлеңдерінің өзіндік табиғатын даралай,саралай отырып өзіндік ерекшелігіне назар аударту;
• Дамытушылық мақсаты: Әр оқушының өзіндік ой-қиялына ерік бере отырып,өзінше ой түюге баулу.шығармашылықпен жұмыс жасауға жұмылдыру арқылы таным-түсініктерін дамыту,тіл байлығының артуына ықпал жасау;
• Тәрбиелік мақсаты: туған жерін, елін сүюге,құрметтеуге тәрбиелеу.

• Өнер алды – қызыл тіл,
• Анаңдай оны құрметте.
• Қажымай, талмай, үйрен, біл,
• Асылын сөздің өрнекте.
• Ана тіл - асыл қазына
• Байлығың- білсең ол сенің.
• Жеткізер өмір жазына,
• Сонымен өсер өркенің,- дей отырып,
• сөз асылын,тіл тазалығын сезінетін
• кезекті сабағымызды бастаймыз.

• І. « Сандар сөйлейді» стратегиясы
• «Сандар сөйлейді» стратегиясы бойынша жылдам ойлау қабілетін дамыту үшін «Миға шабуыл» әдісі арқылы психологиялық дайындық.Санды сөзге айналдыру арқылы бүгінгі әңгіме арқауы болатын ақынды табу:
• 17.27.25.1.6.1.16.12

17. 27. 25. 1. 6. 1. 16. 12. М Ұ Қ А Ғ А Л И

• Мұқағали
• отбасымен бірге

• ІІ. «Топтастыру » стратегиясы

• Мұқағали кім?

• Ақын

• Сүйікті жар

• әке

• ұстаз

• журналист

• Жазушы

• Сатирик

• драматург

1.Сүйікті жар – 1949 жылы 29 наурызда Ләсимаға үйленеді, оны Лашын деп атады, мамандығы- қазақ тілінің мұғалімі

• 2.Сүйікті әке- 6 баласы болды:
• 1.Ләззат – 1949 жылы желтоқсанда туған,көктемде суық тиіп қайтыс болады.
• 2.Майгүл – 1951 жылы мамырда туған,1962 жылы мотоцикл қағып қайтыс болады.
• 3.Шолпан - бұл қызын «Менің кішкентай поэзиям» деп атаған,қазір ҚазҰУ ұстаз
• 4. Алмагүл - қызы
• 5. Айбар- ұлы
• 6.Жұлдыз – ұлы, қазір заң қызметкері

• Қыздары- Майгүл ,Шолпан Ақынның жары- Лашын,қызы- Алмагүл, ұлы- Айбар

• Ұлы – Жұлдыз Келіні- Бақытгүл

• Ақынның анасы – Нағиман Батанқызы

• 3. ұстаз

• Ақынның ауылда орыс тілі пәнінің мұғалімі болып жүрген кезінен естелік
• 4.Журналист
• 5.Драматург («Қош, махаббат»)
• 6.Сатирик («Авария», «Қоныс құтты болсын», «Ұсталмайтын ұры жоқ»)
• 7. Жазушы ( 4 әңгіме, «Марусяның тауы», «Құлпытас», «Әже», «Қос қарлығаш», «Жыл құстары » 2 повесі бар)
• 8.Ақын оған дәлел мына жыр жинақтары:

• Өз оқуында бір өлеңін тыңдату.

• ІІІ. Мұқағали – ғасырдың ғаламат ақыны
• Мұғалім сөзі: Мұқағали- ғасырдың ғаламат
• ақыны.Оны ақын еткен , мәртебесін биіктеткен ,
• Ақындық ғарышқа самғатқан- қазақтың қара
• өлеңі. Шыр етіп дүниеге келгенде бесік
• жырымен, ана әлдиімен көзін Ашқан ол сол
• жырды жалғаушы болды. Бүгінгі ұрпағы
• Мұқағали өлеңдерін жатқа оқиды.Кәне ,ендеше
• кезекті ақын жырларына берелік: ақын
• өлеңдерін жатқа оқыту (Оқушылар ақын өлеңін
• жатқа оқиды)

• Ақынның жары Лашын, қызы Алмагүл, ұлы Айбар

• ІҮ. «Ой салу» стратегиясы
• 1. Мұқағали қызының есімі 7 . Сүйген жары
• 2 . Аққулар туралы поэмасы 8. Мұңын шаққан ақын қыз
• 3. Поэмасы
• 4. Н.Нүсіпжанов айтатын ән аты
• 5. Анасының есімі
• 6. Ақынның туған жері

• ІҮ. Ұлылар үндестігі
• Мұқағали өлеңдерінің тақырыбы сан қырлы. Оған өздерің
• оқыған өлеңдер куә.Енді ақынның ағартушылық,
• Педагогикалық көзқарасының да мол болғанын уақыт
• көрсетіп отыр. Біз Мұқағалиды ақындық жағынан ұлы
• Абаймен қатар қойсақ, енді оның шығармаларын
• оқи отырып балаларды оқу-білімге нұсқаған алғашқы
• ағартушы ұстаз Ыбыраймен үндесетін бірнеше дәлелдемелік
• ұқсастықты көруге болатынына көзіміз жетті.

• Мұқағали қаламдас жолдас, інілерінің арасында

• 1841-1889 жж 48 жас 1931-1976 жж 45 жас
• Атасы Балғожа оқуға берген Анасы Нағиман білім алғызды
• 7жылдық мектепті бітіріп,Балғожа Орта мектепті бітірген соң,селолық
• бидің хат жүргізушісі болды кеңестің хатшысы болды
• *Бастауыш мектепте оқытушы болды Қарасазда 7жылдық мектепте орыс
• тілінен мұғалім болды

• *Жас ұрпақты оқу-білімге шақырды Жас ұрпақты оқу-білімге шақырды
• *Кел, балалар ,оқылық, Бар кітапқа бас болған,
• Оқығанды көңілге Әліппе – ғылым атасы.
• Ықыласпен тоқылық. Әліппеден басталған,
• Оқысаңыз балалар, Даналықтың данасы.
• Шамнан шырақ жағылар. * * *
• Іздегенің алдыңнан Мектебің , мынау – класың,
• Сұрамай – ақ табылар! Осында он жыл тұрасың.
• Тарыдай болып кіресің,
• Таудай болып шығасың.
• *Ұстазы Ильминскийден кітаптар Почта арқылы орыс жазушыларының
• алып тұрды. кітаптарын алып тұрды.
• * Педагог К.Ушинскийдің «Детский Мир» К.Ушинскийдің еңбектерін жинап, оқып
• еңбегімен танысып,жоғары бағалайды. оқу-тәрбие жұмысына пайдаланған.
• *Өмірінің соңында қатты ауырады, оған Өмірінің соңында қатты ауырады, оған
• дәлел В.Катаринскийге жазған хаты. дәлел Н.Тілендиевке жазған хаты
• («Аманат хат» деп аталатын хатын оқу)

• «Естеліктер» кітабында Нұрғиса Тілендиев былай
• деп жазды: Мұқағали дүниеден өткен соң қатты күйзелдім.
• Жүрегім әлсіреп, екі ай емханада жаттым.Арада екі ай өткен
• соң жұмысқа кеттім, бешпентімнің қалтасынан хат шықты.
• Мұқағалидың жазуы: «Аға, мен ғой.Дертім қозып барады.
• Не боларын білмеймін. Мынаған назар аударып көріңіз,»- депті.
• Бұл «Есіңе мені алғайсың» өлеңі еді. «Есіңе мені алғайсың» әнін орындату не тыңдату) (ақынның өз оқуында «Есіңе мені алғайсың» өлеңін тыңдатып, Мәдина Ералиеваның орындауында әнді тыңдату)

• ҮІІ. «Тапқырлық стратегиясы»

• Алматы облысы,Еңбекшіқазақ ауданы Нұра ауылындағы
• Асы жайлауы мен Сарытауға баратын жол айырығында табиғаттың өзі кескіндеген ақын келбеті бар сай бүгінде «Мұқағали сайы» деп аталады.
• «Мен ескерткіш қоямын басыңызға,
• Қабыл алшы данышпан, ақын аға!»- деген тақырыпта әр бала өз ескерткішін сөзбен, мүсінмен ,не суретпен қою керек, бұл олардың ақынның туған күніне деген тартулары деп есептеледі. (слайдтан ескерткіштерін көрсету).
• Өлеңін әнімен тыңдату

• ҮІІІ. «Еркін ой » стратегиясы
• Болмасаң да ,ұқсап бақ» демекші Мұқағали ақын сияқты жыр жазайық.
• Мұқағали туралы шағын ой- толғаныс, бір шумақ өлең, не шығармалары бойынша сурет салу. Берілетін шумақ:
• .............................................................................. жас жандар,
• .............................................................................. тастаңдар.
• .............................................................................. бастаңдар,
• .............................................................................. дастан бар

• ҮІ. «Тумалы бейне » стратегиясы
• Сен білесің бе ?

• 1973 жылы Мұқағали «Аққулар ұйықтағанда » поэмасын жазды.Оны алғаш рет Ғабит Мүсіреповке оқып берген.
• Сонда жазушы риза болып, алтын қаламын берген екен. Ол қалам қазір Қарасаздағы ақын мұражайында сақтаулы тұр.
• ( көрсету ,айту)

• Мұқағалидың ұлы Жұлдыз және келіні

• ІХ. «Мұқағали әлеміне шолу»
• 1.Мұқағалидың туған күні,жылы
• А. 1931,18-наурыз Б.1931 , 9- ақпан В. 1931 жыл, 23 –қаңтар
• 2.Мұқағалидың әкесінің аты
• А.Сүлеймен Б.Ахмет В.Мақатай
• 3.Ақын қай жылы, қай мектепті бітірді?
• А.Қарасаз орта мектебі 1948
• Б. Нарынқол орта мектебі 1948
• В.Сарыбастау орта мектебі 1949
• 4.Ақынның әжесінің аты
• А. Мақпал Б. Зере В. Тиын
• 5.Қарасазда Мұқағали мұражайы қашан ашылды ?
• А.1991 жыл, 5 шілде Б. 1980 жыл, 10 қазан В.1993 жыл,11қаңтар
• 6. Ақынның азан шақырып қойылған аты ?
• А. Мұқағали Б.Мұратқали В.Мұқаметқали
• 7.Мұқағали мұражайының ең алғашқы директоры
• А. Әбдіке Асанов Б. Жанат Сәрсенов В. Жолды Молдыбаев
• 8. Мұқағали мұражайының қазіргі директоры
• А.Әбдіке Асанов Б. Жұмаш Өтеев В. Еркін Ібітанов
• 9.Ақын мұражайының бас сәулетшісі кім?
• А.Кәрім Бекжанов Б. Сайрам Фазылов В. Сағи Жиенбаев
• 10. Ақынның анасының аты кім?
• А. Зәуре Б. Нағиман В. Айтолқын

• №140 М. Мақатаев атындағы мектеп-гимназиясы

• Өзін-өзі тексеру:

• Х. Қорытынды
• Мұғалім сөзі: Жылдар өтер... туар әлі небір ақындар,бірақ Мұқағали жыры өз биігінде оқылып, әр адамның жадында жаттала береді.халықтың жыры да, пірі де – Мұқағали.
• «Өлді деуге сия ма, ойлаңдаршы,
• Өлмейтұғын артына сөз қалдырған,»- деп Абай атамыз айтқандай,Мұқағали өлген жоқ.Ол мәңгілік бізбен бірге.

• ХІ. Үйге тапсырма:

• «Мұқағалидай ақыны бар халық – бақытты халық,»- деп Фариза Оңғарсынова айтқандай, біз өте бақытты халықпыз,елміз.Ендеше осы тақырыпта шағын ой-толғау жазып келіңдер.
• Сабақты «Фариза ,Фариза жан,Фариза қыз» әнімен аяқтау.
• ХІІ.Білімдерін бағалау

• Қазақ ақын-жазушылары мен ел адамдары Мұқағалидың туған жеріндегі мұражайының ашылу салтанатында

• Мұқағали Мақатаевқа арналған мұражай

• Аққулар ұйықтағанда