|
Сабақтың ортасы
|
(Т) Балалар, «Өсімдік» дегенде сендердің көз алдарыңа не елестейді?
«Өсімдік» тақырыбына бес жолды өлең құрау
1.Өсімдік
2.Әдемі, әсем
3.Өседі, қуантады, қоректенеді
4.Өсімдік – адамға тіршілік береді.
5.Гүл немесе ағаш т.б.
Топпен жұмыс. Оқулықпен жұмыс
I – топ.
Өсімдік барлық жерде өседі. Олардың түрінің көптігі сондай, санап тауыса алмайсың. Біздің елімізде өсімдіктің алты мыңнан астам түрі бар. Олар түрлі жағдайда: ыстық шөлде, тау беткейінде, ылғалды жерде және суда өседі.
Сұрақ парақтары:
1. Өсімдіктер қай жерлерде өседі?
2. Елімізде өсімдіктердің неше түрі бар?
II – топ.
Өсімдіктердің бір-бірінен тұқымы, сабағы, гүлі, жемісі жағынан айырмашылығы болады. Ағаштың көптеген түрі бар. Қазақстанда емен, терек, үйеңкі, қайың, көктерек, шетен, қарағаш және басқалары өседі. Орманда, тауда, жыраларда итмұрын, шырғанақ, бөртегүл, таңқурай, қарақат сияқты бұталар өседі. Бұтаның ағаштан айырмасы – діңі біреу ғана емес, тамырынан бірнешеуі тарамдалып шығады. Бастапқыда бұта кішкене ағашқа ұқсайды. Ал үшінші жылы түбінен жаңа діңшелер өсіп шығады да, үлкен жайылған бұта құрайды. Сұрақ парақтары:
1.Елімізде қандай ағаш түрлері бар?
2. Қандай бұтақтар бар?
III – топ.
Шөптектес өсімдіктердің биіктігі әртүрлі болып келеді. Кейбір шөптің биіктігі қолайлы жағдайда өссе, 2 метрден асады. Шөп сабағы түрліше – тік, оралған, жерге төселген болып келеді. Бидайық арамшөбі бақта, алаңқайда, орман шетінде, шалғында, далада өседі. Оның топырақ астындағы тамыры ұзын, тармақты, әр бүршігінен жаңа өскін шығады.
Сұрақ парақтары:
1. Шөптектес өсімдіктердің биіктігі қандай болады?
2. Бидайық өсімдігі қайда өседі?
IV – топ.
Өсімдіктер құрлықта ғана емес, суда да өседі. Өзен, көл, теңіз, мұхитта балдыртіршілік етеді. Олардың көлемдері және формалары әртүрлі болады. Балдырмен су жануарлары қоректенеді. Балдыр суға толық батып тұрады, сондықтан суды қанша қажет болса, сонша бойына тартады. Судың түбіне бекіну үшін төменгі жағында бірнеше жіпше болады. Кейбір балдырдың жіпшесі болмайды. Олар суда жүзіп жүреді.
Сұрақ парақтары:
1. Өсімдіктер құрлықтан басқа қай жерлерде өседі?
2. Балдырмен нелер қоректенеді?
Дәптермен жұмыс Бір өсімдіктің суретін салу
Сергіту сәті
Сен білесің бе?
Ағаштардың тіршілік ету ұзақтығы: Ағаш текті өсімдіктердің биіктігі
• Шырша 500жыл, 30-35м
• Емен 2000жыл, 40м
• Қарағай 350жыл, 36м
• Балқарағай 850жыл,
• Қайың 150жыл, 20м
• Шегіршін 400 жыл, 40м
• Шетен ағашы 80жыл,
• Көктерек 100жыл. Жөке 35м
Пікірталас
1. Өсімдіктердің көптүрлі болып өсу себептері неде?
2. Адамдар өсімдік әлемін сақтап қалу үшін қандай шаралар қолданады?
3. Өсімдіктерден адамдарға қандай зиян келеді?
4.Өсімдіктердің табиғаттағы маңызы қандай?
• Оқушылар «менің ойымша», «мен сенімдімін» деген сияқты сөйлемдермен бастап ойларын айтады.
Оқушының жауабы
• Өсімдіктердің көптүрлілігі алуан түрлі ортада, әр түрлі жағдайларда тіршілік етуге бейімделуіне байланысты.
• Адамдар өсімдік әлемін сақтап қалу үшін жасыл желектерді отырғызып, орман шаруашылығына бақылауды күшейтіп, осы салаға жауапты мамандарды дайындайды, құрып кету қауіпі төнген өсімдіктерді Қызыл кітапқа енгізеді.
• Өсімдіктерден адамдарға зиян келетін себептері: орман өрті, улы өсімдіктерді абайсыз пайдалану, арам шөптің шамадан тыс көбеюіне байланысты ауруға шалдығу.
Ауаны ылғлдандырады, желден қорғайды. Ыстықты қайтарып, суықты бәсеңдетеді.Қарды тоқтатады.
|
жеке бөліктерінің суреттері мен олардың аттары жазылған кесте;
|
