Орта
4 мин
5 мин
3 мин
5 мин
15 минут
2 минут
|
(Т, Ұ) Постермен жұмыс.
Мақсаты: магнит туралы екінші сыныпта өткен ақпаратты еске түсіру, өзара ақпарат алмасу.
Металдардың магниттелу қабілетін көрсету үшін сабақ басында бұрағыштың қалай магниттелетінін көрсету. Ол үшін бұрағыш пен жолақты магнит аламын. Магниттің шетін бұрағыштың бойымен өткіземін. Міндетті түрде бір бағытта бұрау керек! Магниттеу уақыты қолданылатын магниттің күшіне байланысты.
Тек тоғыз металл магниттеу қабілетіне ие. Олар ферромагнетиктер тобына жатады (Fe (ferrum) – темір). Барлық магниттер темір, кобальт және никельдің құйындысы болып табылады. Мыс, алюминий, алтын және т.б. сияқты металлдар магниттелмейді.
Магниттің екі полюсі бар: солтүстік және оңтүстік. Олар сәйкес көк және қызыл түске боялады. Солтүстік полюс N (north) әрпімен, оңтүстік – S(south) әрпімен белгіленеді. Біртекті полюстер бір-бірінен итеріледі, ал әртекті полюстер тартылады.
-Магнит туралы не білеміз? Берілген тапсырманы орындау барысында оқушылар бірінші және екінші сыныптардағы магниттің қасиеттері жайлы білімдерін жаңғыртады, магниттердің өзара әрекеттесуін тәжірибеде тексереді және сұхбат барысында магниттің полюстерімен танысады.
Оқушыларды топқа (топ саны жұп сан болатындай) бөлу. Оларға оқулықтағы суретке қарап, магнит туралы не білетінін талқылауды тапсыру. Талқылаудан кейін екі топқа бірігіп, бір-бірімен ақпаратпен алмасуды тапсыру. Талқылаудың нәтижесін қорытындылау үшін әр топтан төрт спикерден таңдау. Әр оқушы суреттекөрсетілгенбірсектортуралыайтады. Қалған оқушылар өз тобы өкілінің жауаптарын толықтыра алады. Талқылау кезінде сұрақтар қою:
• Магнит қандай заттарды тартады? (Металл заттарды.)
• Магнит қандай заттарды тартпайды? (Пластмасса, қағаз және т.б.)
• Магниттің неше полюсі бар? (Магниттің екі полюсі бар.)
• Олар қалай аталады? (Солтүстік және оңтүстік.)
• Олар қалай белгіленеді? (Солтүстік «N», оңтүстік «S».)
• Олар қандай түспен боялады? (Солтүстік – көк, оңтүстік – қызыл.)
• Магнит кедергінің арғы жағындағы заттарды тарта ала ма? (Тарта алады, мысалы, шыны, қатты қағаз арқылы және т.б.)
• Магниттердің бір-бірімен әрекеттесетін/ әрекеттеспейтінін тексеріңіздер. (Біртекті полюстар итеріледі, әртекті полюстар тартылады.)
• Магниттің күшін өзгертуге немесе оның магниттік қасиетін жоюға болады ма? (Егер магнитті ұрса немесе қыздырса, оның магниттік қасиеті жоғалып кетеді.)
• Магниттерді қай салада пайдаланады? (Медицинада: МРТ, физиологиялық емдеу; зауыттарда, тұрмыста.)
Топтардың жұмыстарын бақылау, оқушылардың талқылауын мұқият тыңдаймын, топтық жұмыс кезінде енжарлық танытқан оқушыларға сұрақтар қоямын. Бақылау нәтижелерін қалыптастырушы бағалау жүргізуге қолдану.
Мұғалім әрбір топқа магнит туралы не білетіндіктерін еске түсіріп, постер құрастырыруларын сұрайды.
Әрбір топ ұжыммен жазған ақпараттарын бөліседі. Ескеру ақпарттың қайталанбауын қадағалау.
(Ұ) Бейнежазба.
Мақсаты: магнит және оның қасиеті.
Мұғалім оқушыларғабейнежазба бойынша негізгі ақпаратты түртіп алулары, және постерге толықтырып жазуларын (басқа түсті қаламмен) сұрайды.
/Бейнежазбадан соң, әрбір топ өздерінің білген ақпарттарымен бөліседі, айтылған ақпаратқа өзара толықытулар енгізеді.Мұғалім оқушыларды «ынталандыру әдісі» бойынша ауызша бағалайды/.
(О) Оқулықпен жұмыс.
Мақсаты: Магнит туралы ақпарат алу.
Ақпарат көзінің артықщылығы мен кемшілігін анықтау.
Балалар, біз қандай ақпарат көздерін қолдандық?
Ақпарат көздерінің айырмашылығы неде? Қайсысы тиімдірек болды?Неліктен?
/Оқушылар өз ойларын ортаға салады. Қорытынды салыстыру нәтижесінде әр түрлі ақпарат көздерін қолдану арқылы, өз білімімізді жан-жақты толықтыруға болатындығын түсіну керек/.
(Т) Зерттеу жасаймыз.
Мақсаты: магниттің күшін анықтау.
Оқушыларға түрлі пішіндегі магниттер мен темір және пластикалық заттар таратылып беріледі.
Тапсырма:
Магниттерді қолдана отырып, магнитті тартарын заттарды анықта. Неліктен? Себебін түсіндір.
Магниттің күші неге байланысты екенін анықтаңыз.
р\с
|
Мақсат
|
гипотеза
|
ресурстар
|
жоспар
|
мерзім
|
нәтиже
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
/Топтық жұмыс аяқталған соң, әр топ өз жұмыстарын қорғайды, өзара толықтырушы сұрақтар қояды, ұсыныстар айтылады/.
Қандай денелер магниттелу қасиетіне ие?
Магниттің неше полюсі бар? Олар:
Егер, екі магнитті бір-біріне оң полюстермен жақындатса, олар не істейді?
Қай кезде магнит өз қасиетін жоғалтады?
/Сұрақтарға жауап береді, кері байланыс жасалады/
(Ө, Қ) Проблемалық сұрақ. Анықта.
Мақсаты: магниттің көмегімен металдардың магниттелу қасиетін анықтау.
/Оқушылар өз болжамдарын айтады/.
Ендеше, болжамды дәлелдеу үшін тәжірибе жүргізіп көрелік.
Дәл қазір мен сендерге мына тәжірибені жүргізулеріңді ұсынамын. Тәжірибе жүргізу белгілі бір уақыт аралығын қамтидындықтан біз 3-ші тәжірибені жүзеге асырамыз.
3-ші тәжірибе ұжыммен орындалады.
1-тәжірибе:
Қажетті материалдар: шеге, қуаты күшті магнит, қағазқыстырғыш.
Шегені біраз уақытқа магниттің үстіне қойып қой.
Шегені алып, оған қағазқыстырғышты жақындат.
Не байқадың?
2-тәжірибе:
Қажетті материалдар: алюминийден жасалған кез келген зат, қуаты күшті магнит, қағазқыстырғыш.
Алюминийден жасалған затты біраз уақытқа магниттің үстіне қойып қой.
Алюминий затты алып, оған қағазқыстырғышты жақындат.
Не байқадың?
Қорытынды: ______________________________________________________
Дескриптор
Білім алушы:
-тәжірибе барысында байқаған үдерісті сипаттайды;
- тәжірибе нәтижесі бойынша қорытынды жасайды
/Оқушыларға нұсқаулық жазылған 2 тәжірибе беріледі де, нәтижесіне дейінгі аралықта 3-ші тәжірибе жүргізіледі/.
3-тәжірибе.
Мұғалім оқушыларға скрепка, магнит және қағазқыстырғыш таратып береді.
-Балалар, қалай ойлайсыңдар, мына скрепкамен қағазқыстырғышты тартуға бола ма?
- Скрепка магниттік қасиетке ие ме?
- Скрепкамен қағазқыстырғышты тарту үшін не істеуге болады?Берілген ресурстарды қолданып, анықта.
/Оқушылар берілген ресурстардың көмегімен скрепканың магниттелу қасиетін анықтауы керек. Егер, оқушылар анықтай алмаса, онда мұғалім скрепканы магнитке үйкеп көрсетеді. Әрі қарай оқушы зерттеуді анықтап, темірдің магниттелу қасиетін түсіндірулері керек. Тәжірибе соңында мұғадім ұжыммен бірлесе отырып, металдың магниттелу қасиетіне тұжырым шығарады/.
(Ө)1-ші және 2-ші тәжірибеге қайта оралу.
Оқушылар тәжірибенің 2 –ші және 3-ші бөлімін орындап, қорытынды жасайды.
Дескриптор бойынша бағаланады, кері байланыс жасалады.
/Мұғалім ұжым оқушыларымен 3 тәжірибе бойынша қорытынды тұжырым шығарады/.
ҚБ тапсырмасын орындату.
-Заттар магниттік қасиетке ие болу үшін не істеу керек?
Қарапайым тәжірибелер жасай отырып, заттарды магниттеп көр. Нәтижесі бойынша қорытынды жаса.
1-тәжірибе:
Қажетті материалдар: шеге, қуаты күшті магнит, қағазқыстырғыш.
1) Шегені біраз уақытқа магниттің үстіне қойып қой.
2) Шегені алып, оған қағазқыстырғышты жақындат.
3) Не байқадың?
2-тәжірибе:
Қажетті материалдар: алюминийден жасалған кез келген зат, қуаты күшті магнит, қағазқыстырғыш.
1) Алюминийден жасалған затты біраз уақытқа магниттің үстіне қойып қой.
2) Алюминий затты алып, оған қағазқыстырғышты жақындат.
3) Не байқадың?
•Қорытынды:
|
Мультфильм «Магнит» https://www.youtube.com/watch?v=ZK1kBU0EhWY
Мультфильм «Фиксики. Магнит» https://www.youtube.com/watch?v=zGwBKkMEZ00
Оқулық 74-75 бет
Магнит, метал және пластикалық денелер
Кесте
Шеге, қуаты күшті магнит қағазқыстырғыш
Алюминий, қуаты күшті магнит, қағазқыстырғыш
Скрепка, қағазқыстырғыш, қуаты күшті магнит
|