Сабақтың тақырыбы: Химиялық элементтерді жіктеудегі алғашқы қадамдар. Сабақтың мақсаты



бет3/3
Дата06.07.2018
өлшемі1,36 Mb.
#47989
түріСабақ
1   2   3

8-сынып күні-------------


Тақырыбы:

§ 62 Атомдардың электртерістілігі.Химиялық байланыстардың бірлігі.

Уақыты

Мақсаты:


Міндеттері:

білімділік:

дамытушылық:

тәрбиелік:


Оқушыларға периодтық жүйедегі бейметалдардың орналасуына сәйкес олардың салыстырмалы электртерістігін түсіндіру,химиялық байланыс ұғымын енгізу арқылы атом құрылысы мен оның қасиеті жайлы көзқарасты нақтылау.
Атомдар бір-бірімен әрекеттескенде олардың арасында не себепті байланыс түзілетінін,химиялық байланыс типін ажырата білуге үйрету.

Сонымен қатар оқушылардың атом құрылысы жайлы білімді одан әрі дамыту,тез ойлауға,шығармашылық

мүмкіндігін, ғылыми көзқарасын,білім-білік дағдыларын дамыту.

Сабақ уақытын бағалауға үйрету,өздігінен талпынып ,жауапкершілікті саналы сезінетін өнегелі ұрпақ тәрбиелеу.







Сабақ типі:

Жаңа сабақты меңгерту.




Сабақ әдісі:

Түсіндірмелі,сұрақ-жауап.




Сабақтың түрі:

Аралас сабақ.




Құралдар мен реактивтер:

Кітап,дәптер,Д.И.Менделеевтің периодтық жүйесі және ПЗ.




1.Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушыларды түгендеу,сынып ішінің сабаққа дайындығын тексеру.

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Оқушылардың көңілін сабаққа аудару.


1-2

2.Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс,толық орындалғанын тексеру

- білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау.

-кеткен кемшіліктерді жою



3-5

Оқушыларды білімді,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:

Атомның ортасында орналасқан ядро қандай бөлшектерден тұрады?

Электрон қайда орналасқан,металл мен бейметалдың айырмашылығы неде?



3-4


Жаңа сабақ

түсіндіру.


Кез келген элемент атомының өзіне электрон тарту және өзінен электронды тебу қабілетін қоса сипаттау үшін салыстырмалы электртерістік деп аталатын шама қолданылады.

Атомдардың өзіне электрондар тарту қабілетін электртерістілік деп атайды.

Әр периодтағы элементтердің электртерістігі солдан оңға қарай өседі.Сондықтан электртерістіктің ең үлкен шамасы фторда,ең кіші шамасы цезийде.Олай болса,цезий атомы өз электронын оңай береді,ал фтор атомы жеңіл қосып алады.


F > O > N=CI >Br >S = C > P > H >Si > AI >Mg > Ca >Na >K>Cs
Бұдан электртерістік элементтердің металдық және бейметалдық қасиеттерін көрсететін шама екенін байқаймыз

Металл электронды беруге,ал бейметалл өзіне қосып алуға

бейім.Барлық элемент сыртқы электрондық қабаттағы электрондардан тұрақты конфигурация түзуге тырысады.

Элементтің электртерістігі неғұрлым үлкен болса,соғұрлым

электронды басқа атомнан күшті тартады.


10-15

Білімді қорытындылау және жүйелеу.

1.Электртерістік деген не?

2.Электртерістігі ең жоғары элемент қайсысы?

3.Электртерістігі төмен элементтерді атаңдар.

4.Электртерістігі топ,негізгі топша бойынша қалай өзгереді?

5.Төмендегі бинарлы қосылыстардың формуласы қалай болады:

а) кремний мен күкірт;

б) фтор мен сутек;

в) көміртек пен күкірт

г) фосфор мен хлор?





15-17


Үй тапсырмасын беру кезеңі

Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

§62 оқу, 3 жаттығуды орындау ( жазбаша )



1-2

8-сынып күні-------------




Тақырыбы:

§ Коваленттік байланыс.

Полюсті және полюссіз байланыстар.

Уақыты

Мақсаты:


Міндеттері:

білімділік:

дамытушылық:
тәрбиелік:


Ковалентті байланыс,полюсті және полюссіз байланыстар жөнінде түсінік беру.

Атомдар бір-бірімен әрекеттескенде олардың арасында не себепті байланыс түзілетінін,химиялық байланыс типін ажырата білуге үйрету


Сонымен қатар оқушылардың химиялық байланыс жайлы білімді одан әрі дамыту,тез ойлауға,шығармашылық

мүмкіндігін, ғылыми көзқарасын,білім-білік дағдыларын дамыту.


Сабақ уақытын бағалауға үйрету,өздігінен талпынып, жауапкершілікті саналы сезінетін өнегелі ұрпақ тәрбиелеу.





Сабақ типі:

Жаңа сабақты меңгерту.




Сабақ әдісі:

Түсіндірмелі,сұрақ-жауап.




Сабақтың түрі:

Аралас сабақ.




Құралдар мен реактивтер:

Кітап,дәптер,таблица,Д.И.Менделеев жасаған периодтық жүйе және периодтық кесте.




1.Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушыларды түгендеу,сынып ішінің сабаққа дайындығын тексеру.

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Оқушылардың көңілін сабаққа аудару.


1-2

2.Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс,толық орындалғанын тексеру

- білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау.

-кеткен кемшіліктерді жою



3-5

Оқушыларды білімді,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:

Периодта және негізгі топшада орналасқан элементтердің электртерістіктері қалай өзгереді ?

Периодтарда элементтердің электртерістігі солдан оңға қарай өсетін себебін түсіндіріңдер.

Атомдар әрекеттескен кезде олардың арасында неліктен химиялық байланыс түзіледі?


3-4


Жаңа сабақ

түсіндіру.


Химиялық байланыс түзілгенде сыртқы қабаттағы электрондар өзгеріске ұшырайды.Олардың саны көбейеді немесе азаяды.Атомдардың электрондарды беріп жіберу немесе қосып алу қасиеттерін электртерістігі сипаттайды.

Реагент заттар бөлшектерінің біртұтас жаңа затқа айналуына әкелетін әрекеттесу химиялық байланыстың арқасында іске асады.Электртерістік ұғымының көмегімен жай және күрделі заттар түзілгенде пайда болатын химиялық байланыстың мынадай типтерін анықтауға болады:1) коваленттік ( полюсті,полюссіз );2) иондық


F > O > N=CI >Br >S = C > P > H >Si > AI >Mg > Ca >Na >K>Cs
Электртерістіктері бірдей атомдар арасында коваленттік полюссіз химиялық байланыс түзіледі.

H2, O2, N2, CI2, F2, Br2
Полюссіз ковалентті байланыста байланыстырушы электрон

жұбының бұлты ядродан бірдей қашықтықта орналасады.


Н• + •Н " Н • Н " Н — Н

Полюсті коваленттік байланыс дегеніміз байланыстырушы электрон жұбының бұлты электртерістігі басым элемент атомына қарай ығыса орналасқан байланыс.
H• + • CI " H • CI •


10-15

Білімді қорытындылау және жүйелеу.

1.Электртерістік деген не?

2.Электртерістігі ең жоғары элемент қайсысы?

3.Электртерістігі төмен элементтерді атаңдар.

4.Электртерістігі топ,негізгі топша бойынша қалай өзгереді?

5.Берілген заттардағы байланыстың типін анықтаңдар:

F2, O2, HI, CH4, SO2, CI2, CO2, HBr, I2

6.Коваленттік полюсті және коваленттік полюссіз байланыс арқылы түзілетін қосылыстың формуласын жазыңдар.



15-17


Үй тапсырмасын беру кезеңі

Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

§63 оқу, 3 жаттығуды орындау ( жазбаша )



1-2

8-сынып күні-------------





Тақырыбы:

§24 Оттек:химиялық элемент және жай зат.

Оттектің қасиеттері,алынуы және қолданылуы.


Уақыты

Мақсаты:


Міндеттері:

білімділік:


дамытушылық:
тәрбиелік:


Оттек химиялық элемент және жай зат екендігін,оттектің

қасиеттерін,аллотропиясы жайлы мағлұмат беру.


Оқу Оттекті лабораторияда алу және оны жинау тәсілдерін

үйрету,өршіткілер жайлы түсінік беру,оттектің химиялық

қасиеттері,қолданылуын түсіндіру.

Ауаны ластамаудың жолдарын қарастыру,денсаулығын

сақтау,тыныс алу мүшелерінің гигиенасын сақтау.

Рпо

Алған білімдерін өмірде қолдана білуге үйрету,өз бетімен



жұмыс жасауға дағдыландыру,шығармашылық қабілеттерін

дамыту,экологиялық тәрбие беру.








Сабақ типі:

Жаңа сабақты меңгерту.




Сабақ әдісі:

Түсіндірмелі,сұрақ-жауап.




Сабақтың түрі:

Аралас сабақ.




Көрнекі құралдар мен реактивтер

Д.И.Менделеев жасаған периодтық жүйесі,KMnO4, Cu,S,P






1.Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушыларды түгендеу,сынып ішінің сабаққа дайындығын тексеру.

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Оқушылардың көңілін сабаққа аудару.


1-2

2.Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс,толық орындалғанын тексеру

- білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау.

-кеткен кемшіліктерді жою



3-5

Оқушыларды білімді,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:
Ой жинақтау.




  1. Адам қалай тыныс алады?

  2. Балықтар қалай тыныс алады?

  3. Ауаны өнеркәсіпте қандай газдарды алу үшін

қолданады?

  1. Ауа- өндірістік шикізат.

  2. Оттектің тірі организмдер үшін маңызы қандай?

  3. Табиғатта оттек қалай түзіледі?




4-6


Жаңа сабақты

түсіндіру.

Табиғаттағы оттек.

Оттектің тіршіліктегі, өнеркәсіптегі алатын орны мен

маңызы.


Оттек- атмосферада,гидросферада және литосферада.
C+ O2 = CO2 S+ O2 = SO2

4P + 5O2 = 2P2O5 3Fe + 2O2 = Fe3O4

2Cu + O2 = 2CuO

6CO2 + 6H2O C6H12O6 + 6O2 #

хлорофилл глюкоза оттек

Медицинада Авиация қоз- Авиацияда,космонав-

ғалтқыштарында тикада тыныс алу үшін

Отынды Химия

жағуда О2 өнеркәсібінде

Қопару Металл Металл Металлургияда

ісінде пісіруде кесуде



8-10




Білімді қорытындылау және жүйелеу.

Оттек туралы алған білімдеріңді жүйелеп,берілген сызбанұсқа бойынша әңгімелеп беріңдер.

Құрамы Табиғатта кездесуі

Құрылысы Оттек Алынуы

Қасиеттері Қолданылуы
• “Орман – планета өкпесі” деген сөз неге байланысты айтылған? Жер бетіндегі орман азайса не болады?
• Есеп: 24 г көмірді жаққанда түзілген өнімнің зат мөлшерін табыңдар.
KCIO3"O2 "AI2O3

$


CO2

12-20




Үй тапсырмасын

беру кезеңі.



§24 Оттек:химиялық элемент және жай зат.

Оттектің қасиеттері,алынуы және қолданылуы.




8-сынып күні-------------




Тақырыбы:

§27 Жану және баяу тотығу. Оксидтер.

Реакциялардың жылу эффектісі. Термохимиялық

теңдеулер.


Уақыты

Мақсаты:


Міндеттері:

білімділік:

дамытушылық:
тәрбиелік:



Оттек жайлы алған білімдерін одан әрі дамытып,тереңдету. Дүниетану,биология пәндерінен оттектің тіршіліктегі маңызы және оның қатысуында жүретін көптеген химиялық реакцияларды түсіндіру.
Оксидтер жайлы түсінік беру,реакцияның жылу эффектісімен

Оқу оқушыларды таныстыру,экзотермиялық және эндотермиялық

реакциялар жайлы ұғым қалыптастыру,“термохимиялық

теңдеу” туралы мағлұмат беріп,ол бойынша есеп шығаруға

дағдыландыру.

Химиялық реакция кезінде жылудың бөлінуі немесе сіңірілуі

реакцияға қатысушы заттардың табиғатына,температураға,

әрекеттесуші заттардың массасына,реагенттер мен өнімнің

агрегаттық күйіне байланысты екеніне көз жеткізу,алған білімді

бекіту,есте сақтау қабілетін дамыту.

Рпо

Алған білімдерін өмірде қолдана білуге үйрету,өз бетімен



жұмыс жасауға дағдыландыру,шығармашылық қабілеттерін

дамыту,экологиялық тәрбие беру.






Сабақ типі:

Жаңа сабақты меңгерту.




Сабақ әдісі:

Түсіндірмелі,сұрақ-жауап.




Сабақтың түрі:

Аралас сабақ.




Көрнекі құралдар мен реактивтер

Стақан,су,NH4CI(қ), NaOH(қ),HCI ерітіндісі






1.Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушыларды түгендеу,сынып ішінің сабаққа дайындығын тексеру.

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Оқушылардың көңілін сабаққа аудару.


1-2

2.Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

  1. Оттектің табиғатта кездесуі және айналымы.

  2. Оттектің физикалық және химиялық қасиеттері.

  3. Ауаны өнеркәсіпте қандай газдарды алу үшін

қолданады?

  1. Оттектің алынуы ( лабораторияда және өнеркәсіпте)

  2. Оттектің тірі организмдер үшін маңызы қандай?

  3. Табиғатта оттек қалай түзіледі?




3-5

Оқушыларды білімді,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:

Ой жинақтау.




  1. Реакцияның қандай типтерін білесіңдер?

  2. Жану деген не?

  3. Жылу бөлетін және жылу сіңіретін реакциялар туралы

не білесіңдер?

4-6


Жаңа сабақты

түсіндіру.


Реакция кезінде жылу бөлініп,жарық шығады. Ондай

реакцияларды жану реакциялары деп атайды.

C+ O2 = CO2 S+ O2 = SO2

4P + 5O2 = 2P2O5 3Fe + 2O2 = Fe3O4

2Cu + O2 = 2CuO


Оксидтер- біреуі оттек болып келктін екі элементтен

құралған қосылыстар.

Оксидтерді халықаралық жүйемен атаудың екі тәсілі бар.
CuO мыс(II ) оксиді, мыс монооксиді

SO3 күкірт ( VI ) оксиді, күкірт триоксиді

P2O5 фосфор (V ) оксиді, дифосфор пентаоксиді

CO2 көміртек (IV) оксиді, көміртек диоксиді

AI2O3 алюминий оксиді, диалюминий триоксиді

Экзотермиялық

Жылу эффектінің белгіленуі + Q

жіктелуі

Эндотермиялық

белгіленуі - Q



8-10




Білімді қорытындылау және жүйелеу.

Төменде келтірілген заттардың ішінен биэлементті қосылыстарды теріп жазып,әрқайсысын атаңдар.

H2SO4, Na2O, CuO,Cu2O, NaOH, FeS, SO2,MnO2,KI,FeCI3, MgO
• Есеп:Бір моль NO түзілу үшін 90,37кДж жылу қажет.9037 кДж жылу сіңіргенде қанша грамм азот (II)оксиді түзілетінін есептеңдер.
Берілген реакциялардағы термохимиялық теңдеулерден қайсысы экзотермиялық екенін анықтаңдар.
а)HCI+NaOH= NaCI+H2O +Q ә) N2+ 3H2 = 2NH3 +Q

б) 2H2O = 2H2 +O2 - Q в) CaCO3 = CaO +CO2 -Q

г) C+ O2 = CO2 + Q д) N2 + O2 = 2NO -Q


12-20




Үй тапсырмасын

беру кезеңі.


§27 Жану және баяу тотығу. Оксидтер.

Реакциялардың жылу эффектісі. Термохимиялық

теңдеулер


1-2


8-сынып күні-------------





Тақырыбы:

§26 Атмосфералық ауа- газдар қоспасы.

Атмосфера ауасын ластанудан қорғау.

Уақыты

Мақсаты:


Міндеттері:

білімділік:
дамытушылық:
тәрбиелік:


Ауаның құрамы,қоршаған орта мен ауа атмосферасы арасындағы үнемі зат алмасу процесінің іске асуы,ауаны ластанудан сақтау шаралары туралы түсінік беру.

Оқу Ауа туралы білімдерін тереңдету.

Ауаны ластамаудың жолдарын қарастыру,денсаулығын

сақтау,тыныс алу мүшелерінің гигиенасын сақтау.

Рпо

Алған білімдерін өмірде қолдана білуге үйрету,өз бетімен



жұмыс жасауға дағдыландыру,шығармашылық қабілеттерін

дамыту,экологиялық тәрбие беру.








Сабақ типі:

Жаңа сабақты меңгерту.




Сабақ әдісі:

Түсіндірмелі,сұрақ-жауап.




Сабақтың түрі:

Аралас сабақ.




Көрнекі құралдар.

Д.И.Менделеев жасаған периодтық жүйесі,плакаттар,фосфор




1.Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушыларды түгендеу,сынып ішінің сабаққа дайындығын тексеру.

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Оқушылардың көңілін сабаққа аудару.


1-2

2.Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс,толық орындалғанын тексеру

- білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау.

-кеткен кемшіліктерді жою



3-5

Оқушыларды білімді,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:
Ой жинақтау.




  1. Адам қалай тыныс алады?

  2. Балықтар қалай тыныс алады?

  3. Ауаны өнеркәсіпте қандай газдарды алу үшін

қолданады?

  1. Ауа- өндірістік шикізат.

4-6

Жаңа сабақ

түсіндіру.

Білімді қорытындылау және жүйелеу.

Сергіту

Оттек 21%
Салғырт газдар 0,94%

Көмірқышқыл газы 0,03%

Азот 78%
Ауаның құрамын алғаш рет француз ғалымы А.Лавуазье

1774 ж анықтады.

Ауа райының ылғал және жылы кезінде су буы көптеу,

құрғақ және суық кездерде аздау болады.


Табиғаттың әртүрлі құбылыстарында, мысалы, жер сілкінгенде,жанартау атқылағанда,отын жанғанда, зауыт, фабрикалар жұмыс істеп тұрғанда аз мөлшерде кездейсоқ газдар ауаға таралуы мүмкін. (NO,NO2,SO2,SO3, H2S,CO2,CO)
• Ауаның құрамы...

• Ауаның құрамын зерттеген ғалым ?

• Ауада қандай кездейсоқ газдар болуы мүмкін?

• Инертті газдардың ерекшелігі ?

• Тағы басқа қандай газдар таралады?Олардың зияны?

• Ауаны зиянды газдармен ластамаудың қандай

шараларын білесіңдер?

• Ауаны біз көреміз бе?

• Ауаны естиміз бе?

• Ауаны сеземіз бе?

• Оттектің табиғаттағы айналымы қалай жүзеге асады?

• Өсімдіктер 1 жылда қанша оттекті бөледі?



Есептер шешу.

  1. 24гр магний қанша грамм оттекпен әрекеттеседі ?

  2. Азот ( IV) оксиді құрамындағы оттектің массалық

үлесі қанша?

  1. Мыс екі түрлі оксид түзеді.Сол оксидтердің формула-

сын құрастыр.

Бер: Cu– 79,9%

Cu– 88,8%

---------------------

т\к: CuхОу– ?

Бірінші буыны зат есім сұрағы ,

Екінші буыны сан есім

Бұл қандай элемент? ( неон )


Бірінші буыны “ алда бол” дегенді білдіреді

Екінші буыны сан есім ( озон )


Ауа өкпеден еш кедергісіз еркін айтылатын дыбыс қалай

айтылады?


Бірінші буыным “ көп емес” ,

Екінші буыным “тілсіз жау” деген мағынада

Бірақ өзім химиялық элементпін

Ойлаңдаршы, сонда мен кіммін? ( азот)


“Мен болмасам тұншығып,

Қараң болар тіршілік

Мен бар жерде мәз емес пе бәріде

Отыны жанып,күл шығып”

Бұл қай элемент. ( оттек)



8-10

10-15


4-5


Үй тапсырмасын беру кезеңі

§26 оқу, 4-5 жаттығудағы сұрақтарға дайындалып келу.



1-2

8-сынып күні-------------




Тақырыбы:

Газдардың молярлық көлемі.Авогадро заңы.Газдардың

салыстырмалы тығыздығы.

Уақыты


Мақсаты:


Міндеттері:

білімділік:


дамытушылық:

тәрбиелік:


Кез келген газдың 1 молі қалыпты жағдайда 22,4л көлем

алатынын түсіндіре келіп, газдардың молярлық көлемі жайлы

түсінік қалыптастыру және сандық есептер шығару үшін осы

өлшем бірлікті пайдалану.
Газдардың салыстырмалы тығыздығы Д деп белгіленетінін,

бірдей жағдайда бірінші газдың екінші газ бойынша

молекулалық массаларының қатынасына тең екенін түсіндіріп,

оны сан есептеріне пайдалана білуге дағдыландыру.


Өтілген тақырыптардағы анықтамаларды түсіндіре отырып,

баяндап беру дағдысын қалыптастыру.

.

Алған білімдерін өмірде қолдана білуге үйрету,өз бетімен



жұмыс жасауға дағдыландыру,шығармашылық қабілеттерін

дамыту,экологиялық тәрбие беру.






Сабақ типі:

Жаңа сабақты меңгерту.




Сабақ әдісі:

Түсіндірмелі,сұрақ-жауап.




Сабақтың түрі:

Аралас сабақ.




Көрнекі құралдар.

Газдардың молярлық көлемі және газдардың салыстырмалы тығыздықтары жазылған плакат.




1.Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушыларды түгендеу,сынып ішінің сабаққа дайындығын тексеру.

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Оқушылардың көңілін сабаққа аудару.


1-2

2.Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

• Реакцияның жылу эффекті деген не?

• Экзотермиялық және эндотермиялық реакцияларға мысалдар

келтіріңдер.

• Химиялық реакцияның жылу эффектісінің шамасы қандай

факторларға тәуелді болады?


3-5

Жаңа сабақты

қабылдауға

дайындық.

• Заттар канша агрегаттық күйде болады?

• “Зат мөлшері” дегеніміз не?

• “Авогадро тұрақтысы” нешеге тең?

• Молярлық масса қалай өрнектеледі?




4-6

Жаңа сабақты

оқып-үйрену.

1811жылы А.Авогадро газдар жайлы заң ұсынды.

Бірдей жағдайда (температура мен қысымда)әртүрлі газдардың бірдей көлеміндегі молекулалар саны бірдей болады.

V V MR ( 1-газ)

VM= ν = D =

ν VM MR (2-газ)


10-15






Білімді қорытындылау және жүйелеу.


M=DH2.MH2 M= Dауа.Mауа VM = 22,4л\моль


Есептер шешу:

1-тапсырма. Массалары 2гр сутек пен 2гр судағы молекула

саны бірдей ме?

m 2

ν ( Н2) = = = 1моль



М 2г\моль

N= ν* NA N( H2)= 6,02* 1023г\моль*1моль = 6,02*1023молекула

m 2

ν ( Н2О) = = = 0,1моль



М 18г\моль
N= ν* NA N( H2О)=0,1* 6,02* 1023 = 6,02*1022молекула

2-тапсырма.Көлемі 124л сутек газы жанғанда (қ.ж) қанша

литр оттек жұмсалады?


2 + О2 = 2Н2О

V 124л


ν 2) = = = 5,53 моль

VM 22,4л\моль

1 1


ν 2) = * ν 2) = * 5,53 моль = 2,76моль

2 2

ν 2) = VM* ν = 22,4л\моль * 2,76моль = 61,8л


3-тапсырма. Оттектің қ.ж-да тығыздығын есептең.
М 32г\моль

ϼ = = = 1,43г\л

VM 22,4л\моль


10-15



Оқытудың

жоспарланған

нәтижесі.

Сандық есептерді орындау кезінде моль саны,молярлық

көлем,салыстырмалы тығыздық мәндерін, Авогадро заңын түсініп,формулаға сүйеніп есептеулер жүргізеді.





Үй тапсырмасын беру кезеңі

Газдардың молярлық көлемі.Авогадро заңы.Газдардың

салыстырмалы тығыздығы.



1-2

8-сынып күні-------------




Тақырыбы:

§ 66. Химиялық элементтердің тотығу дәрежесі.



Уақыты

Мақсаты:

білімділік:

дамытушылық:


тәрбиелік:


Тотығу дәрежесі.Тотығу- тотықсыздану реакцияларын

жазу дағдысын қалыптастыру.

Коваленттік полюсті,полюссіз,иондық байланыстардан

түзілетін тотығу дәрежесінің мәнін түсініп,тотығу-

тотықсыздану реакцияларын жазу.
Тотығу дәрежесінің оң және теріс,нөл болу себептерін,

тотықтырғыш,тотықсыздандырғыштың айырмашылығы

мен ұқсастықтарын ажыратып айтып бере білу дағдысы

қалыптастыру.


Сабақ уақытын бағалауға үйрету,өздігінен талпынып, жауапкершілікті саналы сезінетін өнегелі ұрпақ тәрбиелеу.





Сабақ типі:

Жаңа сабақты меңгерту.




Сабақ әдісі:

Түсіндірмелі,сұрақ-жауап.




Сабақтың түрі:

Аралас сабақ.




Құралдар мен реактивтер:

Кітап,дәптер,таблица,Д.И.Менделеев жасаған периодтық жүйе және периодтық кесте.




1.Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушыларды түгендеу,сынып ішінің сабаққа дайындығын тексеру.

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Оқушылардың көңілін сабаққа аудару.


1-2

2.Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

• Сутектің табиғатта таралуы және алынуы.

• Сутектің физикалық қасиеттері.

• Сутектің химиялық қасиеттері.

• Сутектің қолданылуы.



3-5

Оқушыларды білімді,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:

Периодта және негізгі топшада орналасқан элементтердің электртерістіктері қалай өзгереді ?

Периодтарда элементтердің электртерістігі солдан оңға қарай өсетін себебін түсіндіріңдер.

Берілген заттардағы байланыстың типін анықтаңдар:

F2, HJ, O2, CH4,CI2


Валенттілік дегеніміз не?

3-4


Жаңа сабақ

түсіндіру.

Электрондарды беру процесі тотығу,ал қосып алу процесі



тотықсыздану.

Валенттік электрондарды электртерістігі кіші атомдардан электртерістігі үлкен атомдарға

ауысатын немесе ығысатын процестер

тотығу-тотықсыздану реакциялары деп аталады.

4Na0 + О2 =2 Na2+1О-2


тотықсыздандырғыш тотықтырғыш


K+1MnxO4-2 Fe+2Sx O4-2

( +1)+x +( -2)*4=0 (+2)+x+(-2)*4= 0

1+x-8 =0 2+x-8=0

x= 8-1=7 x= 8-2= 6

x= +7 x= +6
Тотығу-тотықсыздану реакциясы жүргенде тотықсыздан-

дырғыш атом электрондар беріп,ал тотықтырғыш атом

оларды қосып алады.Кез келген элемент атомының тотығу

дәрежесін, оның бір атомға шартты түрде берген не қосып алған электрондар саны бойынша анықтайды.




10-15

Білімді қорытындылау және жүйелеу.

1.Тотығу дәрежесі дегеніміз не?

2. Тотығу дәрежеслері тұрақты элементтерге мысалдар

келтіріңдер.

3.Периодтық жүйені пайдаланып, элементтердің ең жоғары және ең төменгі тотығу дәрежелерін анықтаңдар:

P, C,Pb , Br, S, F

4.Мына қосылыстардағы элементтердің тотығу дәрежелерін анықтаңдар:

F2, O2, KJ,HI, NaBr,CH4, K2CO3, SO2, CI2, CO2, NaCI, AICI3

KCI, H2S, PH3, AIF3, SiO2, BaS, Na2S, LiH, KBr


5.Мына қосылыстардағы фосфордың тотығу дәрежесін

анықтаңдар:

PH3 , НРО3, Н3РО4, Н3РО3


15-17


Үй тапсырмасын беру кезеңі



§ 66. Химиялық элементтердің тотығу дәрежесі.


1-2

8-сынып күні-------------





Тақырыбы:

§65 Заттардың аморфты және кристалдық күйі.

Кристалдық тор типтері.

Уақыты

Мақсаты:


Міндеттері:

білімділік:

дамытушылық:

тәрбиелік:


Заттардың аморфты және кристалдық күйі туралы түсінік беру.Заттардың қасиеті кристалдық тордың типіне байланысты екенін түсіндіру.
Иондық,молекулалық,атомдық және металдық кристалл торлардың әрқайсысының ерекшелігіне көңіл аудару.

Оқу Оқушылардың зейіні мен зеректігін бақылап,ойлау,еркін сөй сөйлеуеу,есте сақтау қабілеттерін дамыту,

белсенділіктерін, шығармашылығын арттыру.

Сабақ уақытын бағалауға үйрету,өздігінен талпынып, жауапкершілікті саналы сезінетін өнегелі ұрпақ тәрбиелеу.







Сабақ типі:

Жаңа сабақты меңгерту.




Сабақ әдісі:

Түсіндірмелі,сұрақ-жауап.




Сабақтың түрі:

Аралас сабақ.




Көрнекі құралдар.

Д.И.Менделеев жасаған периодтық жүйе,натрий хлоридінің

мұздың,графиттің,натрийдің кристалдық тор пішіндері.






1.Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушыларды түгендеу,сынып ішінің сабаққа дайындығын тексеру.

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Оқушылардың көңілін сабаққа аудару.


1-2

2.Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс,толық орындалғанын тексеру

- білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау.

-кеткен кемшіліктерді жою



3-5

Оқушыларды білімді,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:
Ой жинақтау.

I-топ.

1.Электртерістік деген не?

2.Ең жоғары электртерістік көрсететін элементті ата.

3. Периодтарда элементтердің электртерістігі солдан оңға қарай қалай өзгереді?

4.Химиялық байланыстың неше түрі бар?

II-топ

1.Периодтық жүйеде негізгі топшаларда жоғарыдан төмен

қарай элементтердің электртерістігі қалай өзгереді?

2.Ең төмен электртерістік көрсететін элементті ата.

3.Ковалентті байланыс дегеніміз не,оның неше түрі бар?

4.S-электрондардың пішіні (формасы ) қандай болады және

Периодтық жүйедегі орнын көрсет.

III-топ. 1.Иондық байланыс дегеніміз не?

2.Иондық байланыс қандай атомдардың арасында түзіледі?

3.Периодтық жүйеден галогендерді көрсет.

4.Р-элементтер ұяшықтарына қанша электронға дейін толып

барады?


4-6


Жаңа сабақ

түсіндіру.

Білімді қорытындылау және жүйелеу.

I-топ.

Келтірілген формулалардан иондық байланысты теріп жазыңдар: F2, O2, KJ,HI, NaBr,CH4, SO2, CI2, CO2, NaCI, AICI3, KCI, H2S, PH3, AIF3, SiO2, BaS, Na2S, LiH, KBr



II-топ

Келтірілген формулалардан полюсті ковалентті байланысты теріп жазыңдар:

FeCI3, KCI, H2S, PH3, AIF3, SiO2, BaS, Na2S, LiH, KBr

F2, O2, KJ,HI, NaBr,CH4, SO2, CI2, CO2, NaCI,



III-топ.

Келтірілген формулалардан полюссіз ковалентті байланысты теріп жазыңдар:

N2, KCI, H2S, CI2, AIF3, SiO2, BaS, Na2S, LiH, Br2,

F2, O2, KJ,HI, ,CH4, SO2, CI2, CO2, NaCI,


Молекулалардың кристалда дұрыс,белгілі тәртіппен орналасуы кристалдық тор деп аталады.

Бөлшектері ретсіз орналасқан жағдайда қатты аморфтық

құрылымы болады.

Заттың бөлшектері болатын нүктелер кристалдық тордың түйіні деп аталады.



Аморфты денелер

Кристалдық заттар

Тұрақты балқу t°сы болмайды

Белгілі бір t°да ғана балқиды.

Белгілі геометриялық пішіні болмайды.

Белгілі геометриялық пішінін көрсетеді

Кристалдық торлар



Тордың типі

Мысалдар

Қасиеттері

Атомдық

C(алмаз,графит)Si,SiO2

Өте берік,суда ерімейді,балқу темпнратурасы өте жоғары

Молекулалық

Салғырт газдар,СО2,мұз,

галогендер,N2,O2



Балқутемператуасы

төмен,органикалық еріткіште,суда ериді



Иондық

NaCI,гидроксидтер,тұздар

Суда ерімтал,балқу

t°сы жоғары



Металдық

Металдар“Электрон газы

Ерімейтін металдар


I-топ. Берілген заттардың әрқайсысының кристалдық тор типтерін анықтаңдар.

1.Су ( қатты күйі)

2.Калий хлориді.

3.Мыс


II-топ

1.Көміртек ( алмаз)

2.Көмірқышқыл газы.(қатты күйіндегі)

3.Натрий


III-топ.

1.Оттек


2.Литий хлориді

3.Кремний


8-10


7-8


Зертханалық жұмыс

I-топ. Ас тұзының (NaCI)

II-топ Алмаздың

III-топ. Натрийдің

ермексаздан кристалдық торы модельдерін жасау.




9-10

Сабақ қорытындысын

шығару

-жекелеген оқушылар мен сынып жұмысына баға беру

Сабақтың қорытындысын шығару.

Оқушылар білімін бағалау


1-2

Үй тапсырмасын беру кезеңі

Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

§64 оқу, 2 жаттығуды орындау ( жазбаша )



1-2

8-сынып күні-------------




Тақырыбы:

§ Иондық байланыс.



Уақыты

Мақсаты:


Міндеттері:

білімділік:

дамытушылық:

тәрбиелік:


Иондық байланыс және оның ковалентті байланыспен ұқсастығы және айырмашылығы туралы түсінік беру.

Атомдар бір-бірімен әрекеттескенде олардың арасында не себепті байланыс түзілетінін,химиялық байланыс типін ажырата білуге үйрету.


Сонымен қатар оқушылардың химиялық байланыс жайлы білімді одан әрі дамыту,тез ойлауға,шығармашылық

мүмкіндігін, ғылыми көзқарасын,білім-білік дағдыларын дамыту.


Сабақ уақытын бағалауға үйрету,өздігінен талпынып, жауапкершілікті саналы сезінетін өнегелі ұрпақ тәрбиелеу.





Сабақ типі:

Жаңа сабақты меңгерту.




Сабақ әдісі:

Түсіндірмелі,сұрақ-жауап.




Сабақтың түрі:

Аралас сабақ.




Құралдар мен реактивтер:

Кітап,дәптер,таблица,Д.И.Менделеев жасаған периодтық жүйе және периодтық кесте.




1.Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушыларды түгендеу,сынып ішінің сабаққа дайындығын тексеру.

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Оқушылардың көңілін сабаққа аудару.


1-2

2.Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сабақтың білімділік мақсаты:

-үй тапсырмасының дұрыс,толық орындалғанын тексеру

- білімдеріндегі кеткен кемшіліктерді,тапсырма орындау барысында қиындықтарды анықтау.

-кеткен кемшіліктерді жою



3-5

Оқушыларды білімді,саналы және белсенді түрде меңгеруге дайындау кезеңі:

Периодта және негізгі топшада орналасқан элементтердің электртерістіктері қалай өзгереді ?

Периодтарда элементтердің электртерістігі солдан оңға қарай өсетін себебін түсіндіріңдер.

Ковалентті полюссіз

Ковалентті полюсті байланыс арқылы түзілетін қосылыстың формуласын жазың.

Берілген заттардағы байланыстың типін анықтаңдар:

F2, HJ, O2, CH4,CI2



3-4


Жаңа сабақ

түсіндіру.


Иондық байланыс кезінде атомдар электрондарын беріп жіберу немесе қосып алу немесе қосып алу арқылы оң не теріс зарядталады. Мұндай зарядталған атомдар-иондар

деп аталады.Демек,қарама- қарсы зарядталған иондар арасындағы байланысты иондық байланыс деп аталады.


Атомдардың электронды беріп жіберу немесе қосып алуы

нәтижесінде иондар түзіледі

Қарама- қарсы зарядты иондардың электростатикалық тартылуы нәтижесінде түзілген химиялық байланыс иондық байланыс деп аталады.
Әраттас зарядты иондардың өзара тартылуы нәтижесінде

түзілген қосылыс иондық қосылыс деп аталады.


Na0 + CI0 " Na+ CI-
Иондық байланыс тұздарда,негіздерде және қышқылдарда да байқалады, мысалы:
Na2SO4, NaOH, Na3PO4, CaCI2, H2SO4


10-15

Білімді қорытындылау және жүйелеу.

1.Электртерістік деген не?

2.Электртерістігі ең жоғары элемент қайсысы?

3.Электртерістігі төмен элементтерді атаңдар.

4.Электртерістігі топ,негізгі топша бойынша қалай өзгереді?

5.Мына қосылыстардың қайсысында қандай байланыс болатынын анықтаңдар:

F2, O2, KJ,HI, NaBr,CH4, K2CO3, SO2, CI2, CO2, NaCI, AICI3

KCI, H2S, PH3, AIF3, SiO2, BaS, Na2S, LiH, KBr


15-17


Үй тапсырмасын беру кезеңі

Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар.

§64 оқу, 2 жаттығуды орындау ( жазбаша )



1-2






Химия



8-сынып

Сабақтың тақырыбы:

Практикалық жұмыс №1.Химия кабинетіндегі қауіпсіздік ережелері.

Зертханалық құралдармен жұмыс істеу тәсілдері. ҚТ алғашқы инструктажы.



Сабақтың мақсаты:

1. Химия кабинетінде жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік ережесімен

таныстыру;лабораториялық тұрғыны құрастыру,сынауықты тұрғыға

бекіту,химиялық ыдыстар, кәрлен табақша,спирт шамның

құрылысымен танысу.


2.Лабораториялық тұрғының әр құрам бөлігін атай білу, тұрғыны

құрастырып қайта жинау,оған сынауықты орналастыру,қыздырғыш

құралдармен жұмыс істегенде қауіпсіздік техникасы ережелерін

сақтау,сұйықтықты қыздыру тәсілін меңгерту.

2. А

3. Алған білімдерін өмірде қолдана білуге үйрету,өз бетімен



жұмыс жасауға дағдыландыру.

Оқу нәтижесі:

• Химия кабинетінде жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік ережелерін

жаттап,есте сақтайды.

• Лабораториялық құралдар және химиялық заттармен жұмыс

істеуді меңгереді.

• Тәжірибенің орындалуын және ондағы құбылыстарды байқау,

одан қорытынды шығаруды біледі.

• Орындалған практикалық жұмысты дәптерге толтыруды біледі.


Негізгі идеялар:

Қауіпсіздік техникасы ережелері,лабораториялық құралдар және

олармен жұмыс жасау, практикалық жұмыс дәптер толтыру үлгісі.



Сабақ типі:

Практикалық жұмыс.

Сабақ өткізілу түрі:

Эксперимент,жазбаша қорытынды жасау,жұмыс орнын ретке келтіру.

Сілтеме:



Мұғалімдерге арналған әдістемелік нұсқаулық.

8-сыныпқа арналған химия оқулығы:

Н.Нұрахметов, К.Сарманова, К.Жексембина.


Көрнекі құралдар мен реактивтер:


Дәптер,интерактивті тақта.Зертханалық тұрғы,спиртшамы,сынауықтар,

химиялық стақан,түрлі құтылар( колба),шыны таяқшалар,құйғы,кәрлен табақша,қысқыш,тамшуырт.б.

«Химия кабинетінде қауіпсіздікті сақтау ережелері».



Ұйымдастыру

кезеңі:

Сабақта қалыпты жұмыс істеуге мүмкіндік жасау;

оқушыларды психологиялық дайындау;

Сәлемдесу.Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушылардың назарын сабаққа аудару.

Сабақтың жалпы мақсатын айқындау.



1-2 мин

Оқушылардың

практикалық жұмысты меңгеруге

дайындау кезеңі:


Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен бірге сабақ мақсатын айқындау.

оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын

жұмылдыру..

оқушылардың білім алудың мақсаттарын анықтауға; оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы,

ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және

жүйелей білуі.



3-4мин

Жаңа сабақты

меңгерту.

а )химия кабинетінде жұмыс жүргізген кезде Т.Қ.

ережесімен таныстыру. ә) зертханалық ыдыстармен

танысу.б) зертханалық ыдыстар мен құрылғылардың

жұмыс істеу тәсілдерімен таныстыру.в) зертханалық

тұрғымен жұмыс жүргізу тәсілі.г) спиртшаммен,

электр қыздырғыш құралмен танысу, жалынның

құрылысымен танысып,оны жағуға,сөндіруге жаттығу

д) оқулықпен,дәптермен жұмыс: ыдыстар мен

құрылғылардың аттарын жазып,суретін салу.

Практикалық жұмыстың қорытындысын жазу.




Не істедік?

Не бақыладық?

Қорытынды.

Химиялық ыдыс түрлері

(суретін салу)



Не үшін

қолданылады?



Жұмыс істеу,

пайдалану

әдістері.



10-12мин
15-20мин

Білімді қорытындылау және

жүйелеу:

Жаңа сабақ бойынша сұрақтар қою арқылы

қорытындылайды.

1.Көрсетілген зат мөлшерінен артық алуға неге болмайды?
2.Неге пайдаланған затты сол ыдысқа қайта салуға

немесе құюға болайды?


3.Не себепті тәжірибе жасағанда тек таза ыдысты

ыдысты пайдаланады?


Жақсы қатысқан оқушыларды марапаттау.

Үй тапсырмасын беру:199-бет,201 бет,

50-51 сурет салу.


2-3мин

Үй тапсырмасын

беру кезеңі:


оқушыларға үй тапсырмасының берілу мақсатын

түсіндіру.

1.Үй тапсырмасын орындауға берілетін нұсқаулар:

Қауіпсіздік ережесін жаттап келу.



§1 қайталау.

1-2 мин

Каталог: kopilka
kopilka -> Оқып үйренудің негізгі мақсаты Оқытуда қалыптасатын әдіс-тәсілдер
kopilka -> Жүсіпбек Аймауытовтың «Әнші» әңгімесіндегі дара тұлға
kopilka -> Сабақтың тақырыбы Қадыр Мырзалиев "Ана"
kopilka -> Тақырыптың туындау себептері
kopilka -> Сабақ тақырыбы: Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті Н.Ә. Назарбаевтың ерекше тұлғалық болмысы
kopilka -> Ххі ғасыр көшбасшысы өткізген
kopilka -> Жарық туралы дуализм Квант дегеніміз не? Абсолют қара дене Фотон
kopilka -> Өмірбаяны 1858 жылы қазіргі Павлодар облысының Баянауыл
kopilka -> Презентация №50 Абай атындағы орта мектеп


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет