Сабақтың тақырыбы: Химиялық элементтерді жіктеудегі алғашқы қадамдар. Сабақтың мақсаты


§6.Химиялық реакциялар. тапсырмалар 1-7ге дейін



бет2/3
Дата06.07.2018
өлшемі1,36 Mb.
#47989
түріСабақ
1   2   3
§6.Химиялық реакциялар. тапсырмалар 1-7ге дейін

1-2 мин


8-сынып



Тақырыбы:

Химиялық реакция теңдеулері. Зат массасының

сақталу заңы.

Уақыты


Мақсаты:

Міндеттері:

білімділік:

дамытушылық:

тәрбиелік:

Зат массасының сақталу заңын түсіндіре отырып,сол

негізде химиялық реакция теңдеуін құра білуге үйрету.

Атом,молекула жайлы алған білімдерінің негізінде,

зат массасының сақталу заңын және реакция теңдеулерін

теңестіру жолдарыын түсіндіру.

Оқушыларды өз бетінше қарапайым реакция теңдеулерін

жазып оны теңестіру дағдыларын дамыту.

Алғ

Оқушыларды бірлесіп жұмыс жасауға,бірін-бірі құрметтеуге



бір- бірінің пікірін тыңдауға,сабақ уақытын бағалауға

тәрбиелеу.








Сабақ типі:

Жаңа сабақты меңгерту.




Сабақ әдісі:

Түсіндірмелі,сұрақ-жауап.




Саб Сабақтың түрі:

Аралас сабақ.





Көрнекі құралдар

мен реактивтер:

Д.И. Сынауық, тұрғы мен таразы,сілті BaCI2, H2SO4,т.б.,оқу

құралдары.

Ді






Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушыларды түгендеу,сынып ішінің сабаққа дайындығын тексеру.

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Оқушылардың көңілін сабаққа аудару.


1-2



Үй

тапсырмасын

тексеру.

• Өздерің білетін физикалық құбылыстарды атап,

мысалдар келтіріңдер.

• Күнделікті тұрмыста және табиғатта қандай химиялық

құбылыстар кездеседі?

• Физикалық және химиялық құбылыстардың бір-бірінен

басты айырмашылығы неде?

• Химиялық реакция деген ұғымды қалай түсінесіңдер?

• Мына құбылыстардың ішінен қайсысы физикалық,

қайсысы химиялық екенін анықтаңдар:

а) балқу ә) бұлттану б) жану в) шіру г) таттану

Мына құбылыстардың қайсысы химиялық реакция

түрінде жүретінін бөліп жазыңдар:

а) күміс қасықтың қараюы; ә) спирттің булануы

б) сүттің ашуы; б) мұнайдан бензин алу; в) қорғасынның

балқуы.


10-15







Жаңа сабақты

қабылдауға

дайындық.


Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен бірге сабақ

мақсатын айқындау.


  • оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

  • оқушылардың білім алудың мақсаттарын анықтауға;

оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы,

ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және

жүйелей білуі.



1-2 мин



Жаңа сабақты

оқып-үйрену.



• Химиялық реакция теңдеуі деген не?

• Химиялық реакция теңдеуін құрудың басты шарты қандай?

• Химиялық реакция деген ұғымды қалай түсінесіңдер?

Химиялық теңдеу мен алгебралық теңдеудің басты шарты

қандай?


• Заттар массасының сақталу заңын қалай түсінесіңдер?

Ағаш жанған соң аздаған күл қалады. Неге ағаштың

массасы күлдің массасына тең емес? Қалған өнімдер қайда

кетті?


М.В.Ломоносов ішінде металл бар мойнақты өлшегендегі масса, оны қыздырып,сосын ыдыстың тұмсығын тесіп алып өлшегендегі массадан кем болып шыққан.Мұның себебі

неде?

15 мин


Білімді қорытындылау

және жүйелеу.

• Химиялық реакция теңдеуін аяқтап,теңестіріңдер:

Na + S K+ P Mg + O2

AI +O2 Li +CI2 Fe + O2
Химиялық теңдеулерді теңестіріңдер:
K+CI2 Ba + O2 Ag + S AI+ CI2

P + O2 Ca + Br2 Zn + O2 N2 + H2


Массасы 50 г СаСО3 айырылғанда 20 г СО2 бөлінсе, қанша

СаО түзілген?


? + ?NaCI+ H2 ? +?  CuCI2 + H2O

? + ?  CO2 Fe+ ?  Fe2O3

? + K KCI Mg + ?  Mg S

? + ?  H2O Si + ?  SiH4


10 мин


Үйге

тапсырма беру:


Химиялық реакция теңдеулері. Зат массасының

сақталу заңы. 7 есеп

1-2 мин

8-сынып



Тақырыбы:

Химиялық реакциялардың типтері: қосылу,айырылу.



Уақыты


Мақсаты:

Міндеттері:

білімділік:

дамытушылық:

тәрбиелік:

Химиялық реакциялардың типтері мен реакция теңдеулерін теңестіру ұғымдарын қалыптастыру .

Химиялық реакция теңдеуі бойынша есептеу жүргізуді

қалыптастыра отырып,есепті орындау шартын жаза білуге

дағдыландыру.

Есеп шығарғанда химия пәні- нақты дәлелдемені қажет ететін ғылым екеніне оқушылардың көзін жеткізу.

Оқушыларды бірлесіп жұмыс жасауға,бірін-бірі құрметтеуге

бір- бірінің пікірін тыңдауға,сабақ уақытын бағалауға

тәрбиелеу.






Сабақ типі:

Жаңа сабақты меңгерту.




Сабақ әдісі:

Түсіндірмелі,сұрақ-жауап.




Саб Сабақтың түрі:

Аралас сабақ.





Көрнекі құралдар :

Д.И. Д.И.Менделеев жасаған ПЖ-сі, оқу құралдары.







Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушыларды түгендеу,сынып ішінің сабаққа дайындығын тексеру.

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Оқушылардың көңілін сабаққа аудару.


1-2



Үй

тапсырмасын

тексеру.

• Темірдің тат басқан кездегі массасы бастапқы күйдегі массасынан артық па әлде кем бе ? Осы құбылыстың химиялық мәнін түсіндіріңдер.


• Заттар массасының сақталу заңын қалай түсінесіңдер?

Неге реагенттер мен өнімдердің массалары бірдей болады әрі өзгермейді?

Атом- молекулалық ілім тұрғысынан түсіндіріңдер.
• Химиялық реакция кезінде атомдардың саны өзгермей

сақталады.Ал атомдардың өздері өзгере ме?

• Химиялық реакция теңдеуі деген не?

Химиялық теңдеу мен алгебралық теңдеудің басты шарты

қандай?


10-15







Жаңа сабақты

қабылдауға

дайындық.


Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен бірге сабақ

мақсатын айқындау.


  • оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

  • оқушылардың білім алудың мақсаттарын анықтауға;

оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы,

ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және

жүйелей білуі.



1-2 мин



Жаңа сабақты

оқып-үйрену.



1.Екі немесе бірнеше заттың бірігіп,бір күрделі затқа

айналуын қосылу реакциясы деп атайды.

Fe + S = FeS СаО+Н2О +СО2 = Са( НСО3)2

CaO + H2O = Ca (ОН )2 2Ғе + О2 +2Н2О = 2Ғе (ОН) 2

2+ О2= 2H2O CaO + CO2= CaCO3



2.Бір заттың бірнеше затқа айналып ыдырауын айырылу реакциясы деп атайды.
2KMnO4 =K2MnO4 + MnO2 +O2‹ CaCO3= CaO +CO2‹

2H2O "2H2‹+ O2‹ Cu (OH)2·CuCO3 =2CuO+CO2‹+ H2O




15 мин


Білімді қорытындылау

және жүйелеу.

• Оттектің: а) натриймен; ә) магниймен б) мырышпен в) күміспен г) алюминиймен қосылу реакциясының

теңдеуін жазыңдар.


• Мына оксидтердің: а) HgO ә) CuO б) Al2O3 в) Au2O3

айырылу реакциясының теңдеулерін жазыңдар.


• Берілген химиялық реакция теңдеулеріндегі сұрау белгісінің

орнына тиісті заттың формуласын жазып теңестіріңдер

әрі реакция типтерін анықтаңдар.
Mg + ? "MgO Zn + ? " ZnCl2

Fe( OH )3 " Fe2O3 +? ? + H2 "СН4

2HgO " ? + ? ? "2 H2+ O2

Ғе2О3 ? + О2 ? + ? AICI3

?  Cu + O2 ? + O2 " Na2O

AI( OH)3 AI + ? Ca + ? " Ca S


10 мин


Үйге

тапсырма беру:


Химиялық реакциялардың типтері: қосылу,айырылу.

1-2 мин


8-сынып




Тақырыбы:

Химиялық реакциялардың типтері: орын басу,алмасу



Уақыты


Мақсаты:

Міндеттері:

білімділік:

дамытушылық:

тәрбиелік:

Химиялық реакциялардың типтері мен реакция теңдеулерін теңестіру ұғымдарын қалыптастыру .

Химиялық реакция теңдеуі бойынша есептеу жүргізуді

қалыптастыра отырып,есепті орындау шартын жаза білуге

дағдыландыру.

Есеп шығарғанда химия пәні- нақты дәлелдемені қажет ететін ғылым екеніне оқушылардың көзін жеткізу.

Оқушыларды бірлесіп жұмыс жасауға,бірін-бірі құрметтеуге

бір- бірінің пікірін тыңдауға,сабақ уақытын бағалауға

тәрбиелеу.






Сабақ типі:

Жаңа сабақты меңгерту.




Сабақ әдісі:

Түсіндірмелі,сұрақ-жауап.




Саб Сабақтың түрі:

Аралас сабақ.





Көрнекі құралдар :

Д.И. Д.И.Менделеев жасаған ПЖ-сі, оқу құралдары.







Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушыларды түгендеу,сынып ішінің сабаққа дайындығын тексеру.

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Оқушылардың көңілін сабаққа аудару.


1-2



Үй

тапсырмасын

тексеру.

• Химиялық реакцияларды типтерге бөліп саралау қандай

жағдайға негізделген?

• Химиялық реакцияның 4 типін атаңдар.

• Моль деген не?

• Молярлық масса деген не?

• 2HgO =2Hg + O2 2H2O =2H2 + O2

2Cu+ O2= 2CuO 2Mg + O2= 2MgO

• Төмендегі химиялық реакция теңдеулеріндегі қажетті заттардың формуласын тауып коэффициенттерін қойың

дар

а) … + O2 " ZnO б) Ca +… " Ca S



ә) … + O2 " Na2O в) K + CI2 " …



10-15







Жаңа сабақты

қабылдауға

дайындық.


Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен бірге сабақ

мақсатын айқындау.


  • оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

  • оқушылардың білім алудың мақсаттарын анықтауға;

оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы,

ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және

жүйелей білуі.



1-2 мин



Жаңа сабақты

оқып-үйрену.



3.Күрделі заттың құрамындағы бір элемент атомының орнын басқа жай заттың атомы басатын күрделі

зат пен жай зат арасындағы реакция – орынбасу

реакциясы деп аталады.
Fe +CuCl2 =Cu +FeCl2 Zn + CuCl2 = Cu + ZnCl2

Zn + 2HCl =ZnCl2 +H2‹ 4 Al +3MnO2 =3 Mn + 2Al2O3


4.Екі күрделі заттың құрамындағы атомдар ( атомдар тобы ) бірінің орнын бірі басуы арқылы жүретін реакция – алмасу реакциясы деп аталады.

CuO +H2SO4 =CuSO4 +H2O BaCl2 +2 HNO3 = 2HCl + Ba ( NO3)2

HCl + NaOH = NaCl +H2O 2 LiOH + H2SO4 = Li2SO4 + 2H2O


15 мин


Білімді қорытындылау

және жүйелеу.

• Реакция нәтижесінде 10г сутегі бөліну үшін қанша мырыш

(Zn) тұз қыш қышқылымен әрекеттесуі керек? Ж:325г


• Массасы 36г көмір жанғанда неше моль көмірқышқыл

газы түзіледі? Ж:3моль


• Берілген химиялық реакция теңдеулеріндегі сұрау белгісінің

орнына тиісті заттың формуласын жазып теңестіріңдер

әрі реакция типтерін анықтаңдар.
Mg + ? "MgO Zn + ? " Cu +ZnCl2

Fe( OH )3 " Fe2O3 +? ? + HCl "ZnCl2+ ?

2HgO " ? + ? ? "2 H2+ O2

FeO +H2? +H2O KOH +?  K2SO4 + H2O

AI2S3 + HCI ?+? Zn+ HCIZnCI2+ ?

Ba + H2SO4?+ H2 FeS + HCI ?+?



10 мин


Үйге

тапсырма беру:


Химиялық реакциялардың типтері: орын басу, алмасу

10 есеп


1-2 мин

8-сынып



Тақырыбы:

Қайталау және қорытындылау.



Уақыты


Мақсаты:


Міндеттері:

білімділік:
дамытушылық:

тәрбиелік:

Химиялық реакциялардың типтері мен реакция теңдеулерін теңестіру ұғымдарын қалыптастыруды одан

әрі жалғастыру.Реакция теңдеулері бойынша сандық

есептер шығаруды үйрену.

Өзіндік жұмыс орындау арқылы, реакция теңдеулерін

теңестіруді, есепті өз бетінше орындауға дағдыландыру.

Есеп шығарғанда химия пәні- нақты дәлелдемені қажет ететін ғылым екеніне оқушылардың көзін жеткізу.

Оқушыларды бірлесіп жұмыс жасауға,бірін-бірі құрметтеуге

бір- бірінің пікірін тыңдауға,сабақ уақытын бағалауға

тәрбиелеу.








Сабақ типі:

Жаңа сабақты меңгерту.




Сабақ әдісі:

Түсіндірмелі,сұрақ-жауап.




Саб Сабақтың түрі:

Аралас сабақ.





Көрнекі құралдар :

Д.И. Д.И.Менделеев жасаған ПЖ-сі, оқу құралдары.







Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушыларды түгендеу,сынып ішінің сабаққа дайындығын тексеру.

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Оқушылардың көңілін сабаққа аудару.


1-2



Үй

тапсырмасын

тексеру.

• Химиялық реакциялар кезінде қандай бөлшектер

ыдырайды?

• Химиялық реакциялар кезінде қандай бөлшектер

сақталады?

• Заттар массасының сақталу заңына анықтама беріңдер.

• AI +O2 HgO 

Cu+ O2 Mg + O2

• Төмендегі химиялық реакция теңдеулеріндегі қажетті заттардың формуласын тауып коэффициенттерін қойың

дар

а) … + O2 " ZnO б) Mg +… " Mg S



ә) … + O2 " K2O в) Li + CI2 " …



10-15







Жаңа сабақты

қабылдауға

дайындық.


Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен бірге сабақ

мақсатын айқындау.


  • оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

  • оқушылардың білім алудың мақсаттарын анықтауға;

оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы,

ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және

жүйелей білуі.



1-2 мин



Жаңа сабақты

оқып-үйрену.


Реакцияның типтерін анықтаңдар:

Fe +CuCl2 =Cu +FeCl2 Zn + CuCl2 = Cu + ZnCl2

2Са + О2 =2CаO 2Fe( OH )3 " Fe2O3 +3Н2О

HCl + NaOH = NaCl +H2O 2 LiOH + H2SO4 = Li2SO4 + 2H2O

Zn + 2HCl =ZnCl2 +H2‹ 4 Al +3MnO2 =3 Mn + 2Al2O3

CuO +H2SO4 =CuSO4 +H2O BaCl2 +2 HNO3 = 2HCl + Ba ( NO3)2
Мына қосылыстардағы элементтер массаларының

қатынастарын табыңдар.

MgO, SO2, FeO, Fe2O3, AI2O3, H2O

• Химиялық теңдеулер дегеніміз не?

• Коэффициент және индекс нені білдіреді?

• Химиялық реакцияның 4 типін атаңдар.



10 мин


Білімді қорытындылау

және жүйелеу.

• Реакция нәтижесінде 10г сутегі бөліну үшін қанша магний

( Mg) тұз қыш қышқылымен әрекеттесуі керек? Ж:120г


• 10г әктас (CaCO3) айырылғанда түзілетін көмірқышқыл

газының ( СО2) массасын және зат мөлшерін табыңдар.



Берілгені: CaCO3 CaO + СО2

m ( CaCO3) = 10г 10г –––– х m 4,4

т/к: m (CO2)-? 100 –––– 44г ν = = = 0,1моль

ν(CO2)-? х= 4,4г M 44

Мына заттардың алынуына мысалдар келтіріңдер:

ZnCI2 ---------------------- қосылу реакциясы;

ZnCI2 ---------------------- орын басу реакциясы;

СО2 ---------------------- айырылу реакциясы;

СО2 ---------------------- қосылу реакциясы;

• 8г мыс ( II) оксидін алу үшін қанша грамм мыс реакцияға

түседі?



15 мин


Үйге

тапсырма беру:

Химиялық реакциялардың типтері: орын басу,алмасу,

қосылу, айырылу.

1-2 мин

8-сынып



Тақырыбы:

Атомның құрамы мен құрылысы.



Уақыты


Мақсаты:


Міндеттері:

білімділік:
дамытушылық:

тәрбиелік:

Атом құрылысы жайлы білімді нақтылау. Химиялық элементтердің периодтық жүйедегі рет нөмірінің физикалық мәнін түсіндіру.


Хим Атом құрылысы,ядро заряды,рет нөмірінің периодтық

жүйедегі мәні,электрон қабат жайлы түсінік беру.

Химия сабағында оқушыларды талдау,қорытынды жасау,

есте сақтау, байқау,ұқыптылық білік дағдыларын дамыту.

Алғ

Оқушыларды бірлесіп жұмыс жасауға,бірін-бірі құрметтеуге



бір- бірінің пікірін тыңдауға,сабақ уақытын бағалауға

тәрбиелеу.








Сабақ типі:

Жаңа сабақты меңгерту.




Сабақ әдісі:

Түсіндірмелі,сұрақ-жауап.




Саб Сабақтың түрі:

Аралас сабақ.





Көрнекі құралдар :

Д.И. Д.И.Менделеев жасаған ПЖ-сі, оқу құралдары.







Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушыларды түгендеу,сынып ішінің сабаққа дайындығын тексеру.

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Оқушылардың көңілін сабаққа аудару.


1-2



Үй

тапсырмасын

тексеру.

• Химиялық элемент дегеніміз не?

• Химиялық элемент және атом ұғымдарын бірдей деуге бола ма?

• Табиғатта қанша химиялық элемент түрі кездеседі ?

• Жасанды жолмен алынған элементтердің саны қанша,

оның өзгеруі мүмкін бе?

• Химиялық элемент және жай зат ұғымдары бірдей ме?
• Химиялық реакциялар кезінде қандай бөлшектер

ыдырайды?

• Химиялық реакциялар кезінде қандай бөлшектер

сақталады?



10-15







Жаңа сабақты

қабылдауға

дайындық.


Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен бірге сабақ

мақсатын айқындау.


  • оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

  • оқушылардың білім алудың мақсаттарын анықтауға;

оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы,

ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және

жүйелей білуі.



1-2 мин



Жаңа сабақты

оқып-үйрену.



Атомның элементар бөлшектері.

Бөлшектер

белгісі

заряды

(салыстырмалы)



массасы

(салыстырмалы м.а.б )



Протон

Р+

+1

1

Нейтрон

N0

0

1

Электрон

e-

-1

0

Ar = Z +N

Ar – элементтің салыстырмалы атомдық массасы

Z – оның реттік нөмірі

N- нейтрондар саны


N = Ar - Z

Мысалы,хлордың ядросындағы нейтрондар саны


N = 35- 17=18

35 17CI ( 17p, 18n)17е 168 О ( 8р,8n) 8е

10 мин


Білімді қорытындылау

және жүйелеу.

• Қай элемент атомының ядросында нейтрон көп:

а) № 9 және № 10 ә) № 17және № 18 б) № 18 және № 19

• Химиялық элементтің реттік нөмірі 13.Бұл қандай элемент? Осы элементтің атомында неше электрон, протон, нейтрон бар?

• Реттік нөмірлері мынадай элементтердің атомдарындағы электрон,протон және нейтрон сандарын анықтаңыздар:

а) Z = 6 көміртек С ; ә) Z = 10 неон Ne

б) Z = 14 кремний Si в) Z = 15 фосфор Р
• Табиғатта 12 С ( 98,892 % ) және 13С ( 1,108 % ) изотоптар қоспасы түрінде кездесетін көміртек атомының орташа

салыстырмалы атомдық массасын есептеңдер.

Ar ( С ) = 12 * 0,9889 + 13 * 0,1108 = 13


15 мин


Үйге

тапсырма беру:


Атомның құрамы мен құрылысы.

1-2мин

8-сынып



Тақырыбы:

Химиялық элементтерді жүйелеу.



Уақыты


Мақсаты:
Міндеттері:

білімділік:

дамытушылық:

тәрбиелік:

Элементтерді алғашқы топқа бөлу, ұқсастығы мен айырмашылықтары арқылы оларды сілтілік металдар, галогендер, халькогендер және инертті газдарға топтастыру.Осы топтардағы элементтердің физикалық және химиялық қасиеттерінің салыстырмалы атомдық массаға тәуелді екенін түсіндіру.


Оқушылар сілтілік металдарды және галогендерді,инертті газдарды ( асыл газдар ) өзара салыстыра білуді дамыту.
Химия сабағында оқушыларды талдау,қорытынды жасау,

есте сақтау, байқау,ұқыптылық білік дағдыларын дамыту.

Алғ

Оқушыларды бірлесіп жұмыс жасауға,бірін-бірі құрметтеуге



бір- бірінің пікірін тыңдауға,сабақ уақытын бағалауға

тәрбиелеу.








Сабақ типі:

Жаңа сабақты меңгерту.




Сабақ әдісі:

Түсіндірмелі,сұрақ-жауап.




Саб Сабақтың түрі:

Аралас сабақ.





Көрнекі құралдар :

Д.И. Д.И.Менделеев жасаған ПЖ-сі, оқу құралдары.







Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушыларды түгендеу,сынып ішінің сабаққа дайындығын тексеру.

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Оқушылардың көңілін сабаққа аудару.


1-2



Үй

тапсырмасын

тексеру.

• Химиялық элемент дегеніміз не?

• Химиялық элемент және атом ұғымдарын бірдей деуге бола ма?

• Табиғатта қанша химиялық элемент түрі кездеседі ?

• Жасанды жолмен алынған элементтердің саны қанша,

оның өзгеруі мүмкін бе?

• Химиялық элемент және жай зат ұғымдары бірдей ме?

• Химиялық реакциялар кезінде қандай бөлшектер

ыдырайды?

• Химиялық реакциялар кезінде қандай бөлшектер

сақталады?
• Изотоптар дегеніміз не?


10-15







Жаңа сабақты

қабылдауға

дайындық.


Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен бірге сабақ

мақсатын айқындау.


  • оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

  • оқушылардың білім алудың мақсаттарын анықтауға;

оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы,

ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және

жүйелей білуі.



1-2 мин



Жаңа сабақты

оқып-үйрену.



XIX-ғасырдың екінші жартысында химиялық элементтердің 60-тан астамы белгілі белгілі болып,ал олардан алынған заттардың алуан түрлілігі ғалымдарды элементтердің қасиеттерін зерттеуге, олардың бәріне тән ортақ қасиеттерін табуға жетеледі.

Элементтерді өздеріне тән ортақ ұқсастықтарына байланысты – металдарға және бейметалдарға бөлуге болады.Нағыз металдар мен нағыз бейметалдардың айырмашылығы физикалық және химиялық қасиеттерінен байқалады.

Металдар- созылғыш,серпімді,металдық жылтыры бар,электр тогы мен жылуды жақсы өткізетін қатты заттар.

Бейметалдар – әртүрлі агрегаттық күйде болатын жай заттар түзеді: мысалы,күкірт- қатты;оттек,сутек- газ; бром- сұйық.Олардың түсі және қасиеттері әртүрлі болады. Олардың металдардан өзгешелігі бәріне тән ортақ қасиеттері болмайды.

Сілтілік металдар (Li, Na,К, Rb, Cs )

Сілтілікжер металдар ( Mg,Ca,Sr,Ba)

Галогендер ( F,CI,Br,J )

Оттек және халькогендер ( O,S,Se,Te)

10 мин


Білімді қорытындылау

және жүйелеу.

Химиялық элементтерді екі топқа бөліп, металдар және бейметалдар деп жіктеу

неге негізделген?

Екідайлы қасиет қандай заттарға тән? Мысалдар келтіріп формуласын жаз.

• Күкірт қышқылының 0,1 молімен әрекеттесетін мырыш гидроксидінің массасын

есептеңдер.

• Ca,Sr, Ba элементтерін қандай белгілеріне қарап бір топқа жатқызуға болады?


15 мин


Үйге

тапсырма беру:


Химиялық элементтерді жүйелеу.

1-2мин

8-сынып



Тақырыбы:

Д.И.Менделеевтің периодтық заңы. Атом құрылысы

теориясы тұрғысынан химиялық элементтердің

Д.И.Менделеев жасаған периодтық жүйесі.



Уақыты


Мақсаты:

Міндеттері:

білімділік:

дамытушылық:


тәрбиелік:

Периодтық заңның мәнін, оның негізгі қағидаларын түсініу.Әрбір элементке тән химиялық қасиеттерді талдай отырып,олар периодта орналасуына байланысты екенін түсіндіру


Периодтық заң мен химиялық элементтердің периодтық жүйесін түсіну нәтижесінде химиялық элементтер жайлы білімді қорытындылау;түсіндірумен қатар теориялық білімге алдын ала болжау жасалады;

Химиялық элемент және оның қосылыстары жайлы білімді

одан әрі дамыту,период,топ,топша бойынша элемент

атомындағы электронның орналасу тәртібі мен заңдылығын

және элемент қасиетінің өзгеру себебің білуге дағдылану.
Оқушыларды бірлесіп жұмыс жасауға,бірін-бірі құрметтеуге

бір- бірінің пікірін тыңдауға,сабақ уақытын бағалауға

тәрбиелеу.






Сабақ типі:

Жаңа сабақты меңгерту.




Сабақ әдісі:

Түсіндірмелі,сұрақ-жауап.




Саб Сабақтың түрі:

Аралас сабақ.





Көрнекі құралдар :

Д.И. Д.И.Менделеев жасаған ПЖ-сі, оқу құралдары.







Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушыларды түгендеу,сынып ішінің сабаққа дайындығын тексеру.

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Оқушылардың көңілін сабаққа аудару.


1-2



Үй

тапсырмасын

тексеру.

• Химиялық элемент дегеніміз не?

• Химиялық элемент және атом ұғымдарын бірдей деуге бола ма?

• Табиғатта қанша химиялық элемент түрі кездеседі ?

• Жасанды жолмен алынған элементтердің саны қанша,

оның өзгеруі мүмкін бе?

• Химиялық элемент және жай зат ұғымдары бірдей ме?

• Химиялық реакциялар кезінде қандай бөлшектер

ыдырайды?

• Химиялық реакциялар кезінде қандай бөлшектер

сақталады?

• Изотоптар дегеніміз не?



10-15







Жаңа сабақты

қабылдауға

дайындық.

Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен бірге сабақ

мақсатын айқындау.


  • оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

  • оқушылардың білім алудың мақсаттарын анықтауға;

оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы,

ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және

жүйелей білуі.


1-2 мин



Жаңа сабақты

оқып-үйрену.


Көптеген елдердің ғалым-химиктері химиялық элементтерді жіктеудің әртүрлі тәсілдерін ұсынды.Бірақ олар барлық элементтерді бір жүйеге келтіретін байланысты таба алмады.

Бұл проблеманы ұлы орыс ғалымы Д.И.Менделеев шешті.

Д.И.Менделеев өз кезінде белгілі болған элементтерді атомдық массаларының өсу реті бойынша орналастырды. Нәтижесінде,қасиеттері ұқсас элементтер белгілі бір аралықтан кейін қайталанып отыратындығы анықталды:

Li,Be, … O, F

Na, Mg, … S,CI

K,Ca, … Se, Br

Rb,Sr,… Te, J

Бұл заңдылықты Д.И.Менделеев 1869 жылы былайша тұжырымдады:салыстырмалы атомдық массаларының өсу реті бойынша орналасқан элементтердің химиялық қасиеттері периодты түрде өзгереді.

Элементтер мен олар түзетін жай және күрделі заттардың қасиеттері сол элементтердің атомдық массаларына периодты тәуелділікте болады.
Период дегеніміз-атомдық массаларының өсу реті бойынша орналасқан элементтер қатары.Период сілтілік металдан басталып салғырт ( инертті) элементпен аяқталады.

10 мин


Білімді қорытындылау

және жүйелеу.

• Мына элементтерді металдық және бейметалдық қасиеттерінің өзгеруі бойынша орналастырыңдар: CI, Mg, S, F, C, J, Na, AI , O

3- периодтан қасиеттері: а) борға; ә) көміртекке ұқсас элементтерді табыңдар.

Жауаптарыңды нақты мысалдармен дәлелдеңдер.

Химиялық элемент А,В,С Д.И.Менделеевтің периодтық жүйесінде бір периодта орналасқан.А элементі ауада ең көп

таралған элемент,ал В элементі А элементінен кейінгі ауадағы II орындағы элемент. С элементі оттекті қосылысындағы валенттігі мен сутекті қосылысындағы бірдей. А,В,С қай элементтер.



15 мин


Үйге

тапсырма беру:


Д.И.Менделеевтің периодтық заңы. Атом құрылысы

теориясы тұрғысынан химиялық элементтердің

Д.И.Менделеев жасаған периодтық жүйесі.

1-2мин

8-сынып



Тақырыбы:

Химиялық элементтің сипаттамасы.

Уақыты


Мақсаты:

Міндеттері:

білімділік:


дамытушылық:

тәрбиелік:




:Хи Химиялық элемент және оның қосылыстары жайлы болжам айта білу білуді қалыптастыру.
Пер Периодтық заң мен химиялық элементтердің периодтық жүйесін түсі талдау нәтижесінде химиялық элементтер жайлы білімді ыла қорытындылау,түсіндірумен қатар теориялық білімге алдын ала бол болжау жасау;

Тәр

Химия сабағында оқушыларды талдау,қорытынды жасау,

есте сақтау, байқау,ұқыптылық білік дағдыларын дамыту

Оқушыларды бірлесіп жұмыс жасауға,бірін-бірі құрметтеуге

бір- бірінің пікірін тыңдауға,сабақ уақытын бағалауға

тәрбиелеу.








Сабақ типі:

Жаңа сабақты меңгерту.




Сабақ әдісі:

Түсіндірмелі,сұрақ-жауап.




Саб Сабақтың түрі:

Аралас сабақ.





Көрнекі құралдар :

Д.И. Д.И.Менделеев жасаған ПЖ-сі, оқу құралдары.







Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушыларды түгендеу,сынып ішінің сабаққа дайындығын тексеру.

-оқушыларды психологиялық дайындау.

Оқушылардың көңілін сабаққа аудару.


1-2



Үй

тапсырмасын

тексеру.

• Химиялық элемент жайлы ұғым.Химиялық элемент атомы мен оның салыстырмалы атомдық массасы,валенттігі.

• Жай және күрделі заттар жайлы ұғым.

• Табиғатта қанша химиялық элемент түрі кездеседі ? Жасанды жолмен алынған элементтердің саны қанша,оның өзгеруі

мүмкін бе?

• Металдар мен бейметалдарға мысалдар келтір және олардың айырмашылықтары.

• III- периодтың ең белсенді бейметалы қай элемент?

Осы периодтың ең белсенді металы қай элемент.

•Мына қатардың қайсысында атомның электронды беруі артады?

OSSeTe BeBCN

• Қай элементтің:

а) металдық қасиеті басымырақ: Li–Na–K–Rb; Na –Mg –AI

ә) бейметалдығы төмен: F–CI–Br–J ; As– Se–Br


10-15







Жаңа сабақты

қабылдауға

дайындық.

Сабақ тақырыбын хабарлау.Оқушылармен бірге сабақ

мақсатын айқындау.


  • оқушылардың білім алуға деген ынта-ықыласын жұмылдыру.

  • оқушылардың білім алудың мақсаттарын анықтауға;

оқушылардың материалды бір мезгілде қабылдауы,

ой қорытындыларын жасауы,жалпылай және

жүйелей білуі.


1-2 мин



Жаңа сабақты

оқып-үйрену.


1.Химиялық элементтің таңбасы.

2.Периодтық жүйедегі орны: а) атомдық нөмірі; ә) периоды, тобы; б) атомдық массасы

3.Металл,бейметалл,екідайлы қасиет көрсетеді

4.Ядро заряды.

5.Электронның жалпы саны, қабат саны,сыртқы қабаттағы электрон саны.

6.Қосылыстарындағы валенттігі: а) оттекті; ә) ұшқыш сутектік қосылысының формуласы

Химиялық элементтердің периодтық жүйесі




Химиялық элементтердің атом құрылысы




1.Элементтің реттік нөмірі




1.Ядроның оң заряды,протондар саны және жалпы электрондар

саны


2.Период нөмірі


2.Атомдағы электрондық қабаттар саны

3.Топ нөмірі





3.Сыртқы қабаттағы электрондар саны ( негізгі топша үшін),оттекті қосылыстарындағы валенттігі



10 мин


Білімді қорытындылау

және жүйелеу.

Химиялық қасиеттері.



Элемент, жай зат

оксиді

гидроксиді

№ 11


№ 12

№ 13








• III-период элементінің оттекті қосылысының формуласы ЭО2

болса, осы элемент периодтық жүйеде қай жерде орналасқан,

оның сутекті қосылыстарының формуласын анықтаң.





15 мин


Үйге

тапсырма беру:

Химиялық элементтің сипаттамасы.

1-2мин



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет